کارشناس بازار سرمایه مطرح کرد؛ قراردادهای مشتقه، ابزار درمان بیماری های اقتصادی
در سال های اخیر، بازار سرمایه در مسیر رشد و توسعه ابزارهای معاملاتی و حرکت به سمت سرمایه گذاری حرفه ای گام برداشته و هدف تصمیم گیران و سیاست گذاران این حوزه نیز در این راستا قرار گرفته که همسو با افزایش حجم معاملات، توسعه ابزارهای معاملاتی را در مسیر حرفه ای تر شدن این بازار شاهد باشیم.
به گزارش خبرطلایی به نقل از «کالاخبر» ، یکی از این ابزارها که بحث توسعه بیشتر آن برای اجرا در سال ۱۳۹۸ به میان آمده، اقدامات توسعه ای بورس های کالایی معاملات قراردادهای آتی در بازار مشتقه است که طبق گفته های حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران مقرر شده از دارایی های پایه سکه طلا و زعفران، به صندوق های سرمایه گذاری کالایی نیز توسعه یابد. اتفاقی که در صورت تحقق می تواند ضمن توسعه معاملات مبتنی بر بازار آتی، امکان سرمایه گذاری حرفه ای را در بازار سرمایه فراهم آورد. چراکه در بازار قراردادهای آتی، سرمایه گذاران ناآشنا و غیرحرفه ای چندان امکان حضور ندارند و در این بازار عمدتا افرادی حرفه ای توان پذیرش ریسک های ناشی از وجود اهرم معاملاتی در اقدامات توسعه ای بورس های کالایی سرمایه گذاری های خود دارند. ضمن اینکه در این بازار برخلاف بازار نقدی در معاملات قراردادهای آتی، افراد می توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند. این مزیت سبب می شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی، بتوان با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت ها در هر طرف سود به دست آورد.
بورس ها دروازه ورود به بازار جهانی
در همین راستا کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با ایبنا اظهار داشت: همانطور که می دانید در تمام دنیا بورس های کالایی از ارکان اساسی در شفاف سازی اقتصاد است. وجود برخی مشکلات در بازار کالای فیزیکی (همانند نداشتن بازار بزرگ و نقدشونده در برخی کالاها و نبود قابلیت فروش استقراضی) و همچنین فقدان تضمین‌های لازم برای معامله‌گران و به تبع آن نوسانات تکانه وار قیمت کالاها در بازارهای سنتی از مهم‌ترین عواملی هستند که موجب پدیدار شدن بورس‌های کالایی در اقتصاد کشورهای مختلف شده است.
نیما کرامت افزود: در چنین شرایطی راه‌اندازی بورس کالا و به طور خاص استفاده از ابزارهای مشتقه، در کشورهای مختلف به ایجاد یک نظام سازمان یافته دادوستد کالایی منجر شده و راه ورود به بازارهای جهانی را برای کشورها تسهیل کرده است.
وی ادامه داد: در کشور ما نیز بنا به دلایلی از جمله تولیدکننده عمده و انحصاری بودن در یک سری از کالاها از یک سو و جهش های تکانه وار اقتصادی و نرخ بالای تورم از سوی دیگر، نیاز به ایجاد بورس کالا و به کارگیری از ابزارهای مشتقه برای پوشش ریسک سرمایه گذاران، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بیش از همیشه احساس می شود.
مشکلی به نام نبود توان برنامه ریزی
این کارشناس حوزه کالایی تاکید کرد: آن چیزی که سم مهلک برای اقتصاد یک کشور است، نبود توان برنامه ریزی برای سرمایه گذاران است. مسلم است که در اینجا سه نکته حائز اهمیت مطرح می شود؛ اول اینکه چرا سرمایه گذاران نمی توانند برنامه ریزی کنند؟ دوم اینکه این سرمایه گذاری برای آنها چه تبعاتی دارد؟ و در آخر اینکه ابزارهای رفع این چالش ها چیست؟
وی در بررسی این سه نکته اظهار کرد: دلیل اینکه سرمایه گذار نمی تواند در اقتصاد ایران برنامه ریزی کند، نوسانات و جهش های قابل توجه قیمت ها در ساختار اقتصادی کشور است و فرقی نمی کند که این نوسان به سمت بالا باشد یا با پایین آمدن قیمت ها همراه است. در این حالت، سرمایه گذار به سمت سفته بازی و بورس بازی پیش رفته و سعی بر سپرده کردن سرمایه خود دارد و سرمایه های سرگردان از امکان ایجاد ارزش افزوده و فرآیند رونق تولید یک کالا یا خدمات خارج می شود.
کرامت در خصوص اینکه ابزارهای درمان این بیماری اقتصادی چیست؟، گفت: یکی از ابزارهای پوشش ریسک برای سرمایه گذاران در برابر نوسانات شدید، ابزارهای مشتقه است. در واقع، ابزارهای مشتقه به افراد و شرکت ها کمک می کند که خود را در مقابل این نوسانات قیمتی بیمه کنند و سرمایه گذاری و یا تجارت خود را با کمترین لطمه و آسیبی نجات دهند.
بازار آتی بر پایه واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلا
وی با تاکید بر اینکه در ایران وجود این ابزارها به خصوص بر روی دارایی هایی همانند طلا که می تواند قدرت پول افراد را در برابر تورم حفظ کند، بسیار ضروریست، گفت: اگر چنین ابزاری برای پوشش ریسک وجود نداشته باشد، فشار زیادی به قیمت دارایی پایه آمده و می تواند تبعات زیادی داشته باشد و قیمت ها را به طور هیجانی نوسان دهد. یکی از این ابزارها استفاده از قرارداد آتی بر پایه واحدهای سرمایه گذاری در صندوق طلاست که با آغاز این معاملات جلوی شوک های قیمتی طلا در کشور می تواند گرفته شود تا نیاز نباشد برای کاهش و کنترل قیمت آن در این شرایط حساس کنونی، دولت به ناچار دلار و یا خود طلا را در بازار فیزیکی عرضه کند.
وی افزود: با ایجاد بازار آتی بر پایه واحدهای سرمایه گذاری صندوق های طلا، بازارگردان (بانک مرکزی، دولت یا …) می تواند با قدرت ریال (وجه تضمین) به بهترین شکل این بازار را به ثبات رسانده کرده و با توجه به شرایط اقتصادی اگر انتظارات بر صعود و یا نزول قیمت ها باشد، این نوسانات می تواند با شیب ملایم اتفاق بیفتد.
وی در خصوص امکان سرمایه گذاری حرفه ای در بستر بورس کالای ایران اظهار کرد: همانطور که همه میدانیم بسیاری از افراد که در بازار طلای کشور ورود می کنند، سفته باز یا نوسان گیر حرفه ای این بازار نبوده و فقط به دنبال حفظ ارزش پول خود هستند. پس ما با ایجاد هر چه سریع تر بازار آتی برای صندوق های سرمایه گذاری طلایی می توانیم این نیاز را پاسخ دهیم، بدون اینکه به سکه طلا یا طلای آبشده و یا حتی ارز دلار فشار زیادی وارد شود .به هر حال با توجه به تمامی این مسائل، با ایجاد ابزارهای موازی برای دارایی هایی مثل طلا که به اصطلاح پناهگاه امن سرمایه گذاری هستند، می توانیم در راستای بهبود اقتصاد کشور قدم برداریم.
در پایان این گزارش می افزاید، طبق اساسنامه صندوق های سرمایه گذاری کالایی مبتنی بر طلا، خود صندوق عملا می تواند اوراق اختیار، گواهی سپرده و آتی خریداری کند. اما در دنیا سرمایه گذاران این صندوق ها می توانند اوراق آتی این صندوق ها را نیز خریداری نمایند. تاکنون این امکان در کشور ما وجود نداشت؛ اما اخیرا بحث امکان عرضه و انتشار اوراق آتی مبتنی بر واحدهای صندوق های سرمایه گذاری کالایی مجددا مطرح شده و مورد توجه عموم قرار گرفته است.
به اعتقاد کارشناسان و صاحب نظران با این اقدام، معاملات صندوق های سرمایه گذاری کالایی به نوعی دوطرفه می شود و جذابیت آن برای سرمایه گذاران افزایش پیدا می کند. انتشار این اوراق هم می تواند موجب حفظ ارزش پول ملی شود؛ زیرا این ابزار می تواند هم ارزش دارایی ها را در برابر تورم حفظ کند و هم موجب شفافیت بیشتر گردد؛ چرا که طبق مقررات بازار سرمایه میزان دارایی های این صندوق ها به طور شفاف برای نهادهای نظارتی کاملا مشخص و روشن خواهد بود. افزون بر اینکه به کمک این ابزار، افرادی که بخواهند در بازار آتی از ابزار اهرم بهره ببرند، میتوانند از این امکان استفاده کنند. سایر مزایای بازارهای مشتقه نیز بر این ابزار قابل تصور است و راه اندازی آن گام مثبتی هم برای اقتصاد کشور و هم برای بازار سرمایه ایران ارزیابی می شود.
ایبنا
٤ اقدام توسعه ای بورس کالا در سال ٩٥
مدیرعامل تامین سرمایه آرمان معتقد است، بورس کالای ایران طی سال ٩٥ در چهار حوزه کشاورزی، ابزارهای مالی، تامین مالی صنایع و همچنین تعامل و اقدامات اصلاحی در بخش پتروشیمی عملکرد قابل قبولی داشته است.
به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران» به نقل از سنا، محمود رضا خواجه نصیر، مدیرعامل تامین سرمایه آرمان به عملکرد بورس کالای ایران در سال گذشته اشاره کرد و گفت: بخش کشاورزی، بهترین نمره بورس کالا در کارنامه سال ٩٥ بورس کالا بود به طوریکه می توان گفت که در این حوزه اقدامات مهم و موفقی اجرایی شد .
وی با بیان اینکه بورس کالا فعالیت های زیادی را جهت بهبود بخشیدن روند معاملات در این حوزه انجام داد، افزود: بورس کالا علاوه بر فراهم کردن شرایط پرداخت مطالبات گندمکاران از طریق انتشار اوراق سلف موازی که بزرگترین تامین مالی برای بخش کشاورزی بود، زمینه ورود کالاهایی مانند زعفران و پسته به بورس را فراهم کرد و همچنین در جایگزین کردن قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی به عنوان طرحی ملی اقدامات شایسته ای انجام داد .
خواجه نصیر اظهار داشت: سال ٩٥ سرانجام قراردادهای اختیار معامله در بازار سرمایه راه اندازی شد که معاملات آپشن سکه طلا با حجم قابل قبولی در بورس کالا انجام می شود و این امر، اتفاقی بزرگ و مثبت برای بازار سرمایه ایران به شمار می رود .
وی در خصوص تامین مالی صنایع از طریق انتشار اوراق سلف موازی گفت: طی سال گذشته در حوزه پتروشیمی، کشاورزی و صنعتی شاهد تامین مالی از بورس کالا بودیم البته حجم تامین مالی با استفاده از ابزارهای مالی، ظرفیت های بیشتری دارد و باید زمینه رشد آن در بازار سرمایه فراهم شود .
مدیرعامل تامین سرمایه آرمان به بازار محصولات پتروشیمی اشاره کرد و گفت: بورس کالا طی سال ٩٥ اقدامات اصلاحی مناسبی در بخش معاملات محصولات پتروشیمی انجام داد به طوریکه جایگاه پتروشیمی ها در این بورس بیش از گذشته مستحکم شد و آمارهای این بخش از رشد بی سابقه حجم و ارزش معاملات این حوزه حکایت دارد .
خواجه نصیر در خصوص الزامات قانونی و بسترهایی که برای رشد بورس کالا جهت ایفای نقش بهتر در اقتصاد کشور باید فراهم شود، گفت: در حال حاضر کمبودی از لحاظ الزامات قانونی وجود ندارد و چارچوب های قانونی مناسبی پشتوانه بورس کالا است، اما نکته حائز اهمیت، اجرایی کردن و الزام به اجرای آن قوانین است .
وی در پایان با پیش بینی ادامه رونق معاملات محصولات مختلف در بورس کالا طی سال ٩٦، تصریح کرد: بورس کالا جزء بورس هایی است که با حاشیه کم و براساس اهداف و چشم انداز ترسیم شده اش در حال فعالیت بوده و همین امر باعث شده تا شاهد رشد مناسب بخش فیزیکی و مالی این بورس باشیم .
معرفی بورس انرژی
شرکت بورس انرژی (سهامی عام) بر اساس قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی تاسیس و در تاریخ ۱۷/۰۴/۹۱ تحت شماره ۴۲۸۰۰۲ در اداره کل ثبت شرکت ها و اقدامات توسعه ای بورس های کالایی موسسات غیر تجاری به ثبت رسید و فعالیت های عملیاتی خود را در زمینه انجام معاملات نقدی، قرارداد سلف موازی استاندارد، قراردادهای آتی و اختیار معامله و به منظور مرتفع سازی نیازهایی چون خرید و فروش منابع انرژی، تامین مالی برای تولیدکنندگان و تامین منابع انرژی برای توزیع کنندگان و مصرف کنندگان، از اوایل خرداد ماه همان سال آغار نمود.
موقعیت استراتژیک ایران به عنوان دارنده یکی از بزرگترین ذخائر و منابع هیدروکربوری جهان و بزرگترین کشور تولید کننده نفت و گاز و جهت گیری سند چشم انداز ۱۴۰۴ به سوی ارتقاء جایگاه جمهوری اسامی ایران به اولین کشور منطقه از ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، و… موجبات تاسیس بازاری متشکل جهت کشف قیمت و معامله حامل های انرژی و خاصه نفت و برق را از طریق تاسیس شرکت بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور فراهم آورد. بورس انرژی دارای سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی است. بازار فیزیکی دربرگیرنده سه تابلوی برق، نفت و گاز و سایر حامل های انرژی و بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله می باشد. پذیرش کالاها در بازار فیزیکی بسته به آنکه آن ها در گروه اصلی یا مشابه قرار بگیرند توسط هیات پذیرش و یا کمیته عرضه صورت می پذیرد. شایان ذکر است که شرکت بورس انرژی، با ایجاد بازار فرعی، بستری مناسب را برای معامله کالاهای خارج از گونه و تک محموله ای نیز ایجاد کرده است. در حال حاضر اوراق بهادار مبتنی بر کالا )از جمله قرارداد سلف موازی استاندارد( در بازار مشتقه بورس انرژی، بر روی دارایی های پایه ای صادر می شود که در بورس مورد پذیرش قرار گرفتند یا دارای بازار نقدی قوی هستند.
موضوع فعالیت بورس انرژی
موضوع فعالیت شرکت طبق مفاد ماده ۳ از فصل دوم اساسنامه، به شرح ذیل است:
- تشکیل، سازماندهی و اداره بورس انرژی به صورت متشکل، سازمان یافته و خود انتظام به منظور انجام معاملات کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده توسط اشخاص ایرانی و غیر ایرانی مطابق قانون و مقررات.
- پذیرش کالاها و اوراق بهادار مبتنی بر آن مطابق قانون و مقررات.
- تعیین شرایط عضویت برای گروه های مختلف از اعضا، پذیرش متقاضیان عضویت، وضع و اجرای ضوابط حرفه‌ای و انضباطی برای اعضا، تعیین وظایف و مسئولیت های اعضا، نظارت بر فعالیت آنها و تنظیم روابط بین آنها مطابق قانون و مقررات.
- فراهم آوردن شرایط لازم برای دسترسی منصفانه اعضا به منظور انجام معاملات کالاها و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده مطابق قانون و مقررات.
- همکاری و هماهنگی با نهادهای مالی، شرکت ها، ارگان ها و سازمان‌هایی که بخشی از وظایف مربوط به داد و ستد کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده یا انتشار و پردازش اطلاعات مرتبط با بورس انرژی را به عهده دارند از جمله شرکت های سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه.
- تبادل به موقع اطلاعات بین شرکت و سایر نهادهای متولی بازار فیزیکی انرژی از جمله مدیریت شبکه برق ایران، شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران در چارچوب مقررات مصوب سازمان.
- انجام تحقیقات،آموزش و فرهنگسازی مرتبط با فعالیت بورس انرژی به منظور تسهیل، بهبود و گسترش داد و ستد در بورس انرژی.
- همکاری با بورس¬های دیگر در ایران و خارج از ایران به منظور تبادل اطلاعات و تجربیات، یکسان سازی مقررات و استانداردها جهت تسهیل انجام مبادلات برون مرزی.
- نظارت بر حسن انجام معاملات کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده در بورس انرژی.
- تهیه، جمع آوری، پردازش، انتشار یا اعلام اطلاعات مربوط به سفارش ها و معاملات کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده طبق قانون و مقررات.
- نظارت بر عرضه کنندگان کالاهای پذیرفته شده در بورس انرژی و داد اقدامات توسعه ای بورس های کالایی و ستدکنندگان اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای پذیرفته شده مطابق قانون و مقررات.
- پذیرش انبارها، نظارت بر فعالیت آن ها و انجام عملیات مربوط به انبارها که در جهت داد وستد معاملات در بورس انرژی انجام می شود.
- اجرای سایر وظایفی که مطابق قانون و مقررات بعهده شرکت گذاشته شده یا خواهد شد.
ماموریت، چشم انداز و اهداف بورس انرژی
بورس انرژی به منظور ایجاد بازاری شفاف، کارآ، با نقدشوندگی و رقابت پذیری بالا و به جهت رفع انحصار و کشف عادلانه قیمت حامل های انرژی در سال ۱۳۹۱ تاسیس شد. در این راستا، شرکت اقدامات توسعه ای بورس های کالایی برآن است تا به مرجعی برای کشف قیمت حامل های انرژی در منطقه خاورمیانه مبدل شود. از اینرو، شرکت بورس انرژی با نظر به ماموریت و چشم انداز سازمانی مذکور، دارای اهدافی به شرح زیر است:
- ارتقاء جایگاه و کارکردهای بورس انرژی برای ذینفعان
- بکارگیری رویه های موثر جهت حفظ سلامت بازار و صیانت از حقوق ذینفعان
- طراحی ابزارها و محصولات جدید با توجه به نیازهای ذینفعان و اقتضائات محیطی
- تجهیز بهینه منابع فیزیکی و توسعه مستمر سرمایه های انسانی
- ارزش آفرینی و تامین منافع سهامداران
- تعامل و همکاری موثر با نهادهای فعال در بازارهای مالی
مزایای خرید و فروش در بورس انرژی
- بخشودگی ده درصد(۱۰%) از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهای پذیرفته شده در بورس¬های کالایی
- معافیت مالیاتی معاملات قراردادهای آتی
- عدم نیاز به برگزاری مناقصه و مزایده برای خرید و فروش کالاهای پذیرفته ¬شده در بورس¬های کالایی توسط وزارت خانه¬ها و دستگاه¬های دولتی و عمومی و دستگاه¬های اجرایی
- خروج کالای پذیرفته شده در بورس را از نظام قیمت¬گذاری
- ایجاد بازاری قانون¬مند و سازمان¬یافته جهت تسهیل داد و ستد کالاها؛
- کشف شفاف قیمت کالاها بر اساس تعامل و تقابل عرضه و تقاضا و نیاز بازار
سرمایه و ترکیب سهامداران بورس انرژی
طبق مفاد بندهای ۸ و ۹ اساسنامه، سرمایه شرکت مبلغ ۲۰۰ میلیارد ریال می باشد که به ۲۰۰ میلیون سهم عادی هزار ریالی با نام تقسیم و تمام آن به صورت نقدی پرداخت شده است. سهامداران شرکت به سه دسته: نهادهای مالی، تولید کنندگان و سایر فعالان مربوط به بورس و انواع کالاهای قابل پذیرش در بورس انرژی و سایر اشخاصی که جزء دسته های اول و دوم نیستند، تقسیم شده اند. حداکثر درصد سهام متعلق به هریک از دسته های اول و دوم به ترتیب ۶۰ و ۲۰ درصد بوده که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین شده است. به علاوه هر شخص در هر زمان، به طور مستقیم یا غیر مستقیم حداکثر ۲٫۵ درصد از سهام شرکت را می تواند در مالکیت خود داشته و بر اساس ماده ۱۲ اساسنامه شرکت بورس انرژی، تنها در درون دسته سهامداری خود، می تواند اقدام به نقل و انتقال سهام نماید )مگر با تصویب هیات مدیره سازمان).
«اختیار آتی» پازل ابزارهای مشتقه بورس کالا را تکمیل میکند
مدیر کالایی کارگزاری سهم آشنا گفت: رویکرد جدید بورس کالا در راستای تکمیل سوپرمارکت خدمات ابزارهای مالی در بازارهای کالایی است و می‌توان گفت اختیار آتی پازل ابزارهای مشتقه در بورس کالا را تکمیل میکند.
به گزارش بازار به نقل از بورس کالا، محمدرضا اسلامی، مدیر کالایی کارگزاری سهم آشنا درباره مزیت قراردادهای اختیار معامله مبتنی بر قرارداد آتی گفت: سال‌های زیادی از راه‌اندازی قراردادهای آتی در بورس‌های دنیا می‌گذرد و بورس کالا در راستای هماهنگ‌سازی خود با بازارهای جهانی و با توجه به رویکرد توسعه‌ای که همواره دنبال کرده و مزایایی که معاملات آتی و اختیار فراهم میکند، به زودی اقدام به راه‌اندازی معاملات قراردادهای اختیار معامله مبتنی بر قراردادهای آتی میکند.
وی افزود: تلاش‌های روز افزون بورس کالا و سایر نهادهای مرتبط در راستای تنوع بخشی به ابزارهای مدیریت ریسک که هم اکنون برای انجام انواع معاملات در اختیار فعالان بازار قرار گرفته، باعث رشد و گسترش بازارهای مالی در بورس کالا شده است. با این حال، فعالان بازار سرمایه به آپشن به عنوان بازار بزرگ و آینده‌داری نگاه میکنند و انتظار دارند با اضافه شدن دارایی‌های پایه به این بازار و تنوع در ابزارهای معاملاتی شاهد تکمیل شدن سوپرمارکت خدمات ابزارهای مالی در بورس کالا و رشد این بخش باشند.
این کارشناس بازار سرمایه درباره بازیگران اصلی این بازار اظهار کرد: بازار آپشن میتواند بازار مطلوبی برای تمامی فعالان بازار باشد. برخی فعالان در این بازار با هدف پوشش ریسک ورود میکنند و این موضوع یکی از نکات مهمی است که میتواند برای فعالیت بازار سودآور باشد.
این فعالان شامل آربیتراژگران، هج‌کنندگان (پوشش دهندگان ریسک) و حتی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان کالا می شود.
به گفته اسلامی؛ نکته حائز اهمیت در بازار آپشن، امکان کسب سود در بازار هم در روندهای صعودی و نزولی است. موضوع دیگر این است که نقدینگی مورد نیاز برای انجام معاملات آپشن از سوی بورس کالا اقدامات توسعه ای بورس های کالایی اندک در نظر گرفته شده و این نقدینگی برای افراد به عنوان مزیت شناخته میشود. با این حال توجه به این مهم ضروری است که ورود به بازار آپشن برای افراد مبتدی و افرادی که با معاملات ابزارهای نوین مالی آشنایی کمی دارند، در گام نخست ممکن است جذاب نباشد.
وی یادآور شد: بازار آپشن با توجه به مزایایی نظیر ریسک اندک، اهرم مالی و امکان کسب سود در روند صعودی و نزولی در صورت استفاده صحیح میتواند کارآمد و جذاب باشد و همه فعالان که در بازار سرمایه اقدام به انجام انواع معاملات میکنند، میتوانند حجم فعالیت در این معاملات را گسترش دهند.
این فعال بازار سرمایه درباره تجربه جهانی ابزار اختیار آتی نیز عنوان کرد: بازار اختیار معامله یا همان آپشن از سال ۱۹۷۳ در بازارهای مالی دنیا راه اندازی شد. قراردادهای آپشن به دلیل پیچیده بودن نسبت به معاملات نقدی همواره مورد توجه معامله گران خبره بازار بوده است اما باید این را نیز در نظر گرفت که قراردادهای آپشن میتواند برای همه معامله گران مفید باشد.
در همین راستا هم بورس کالا برای پُررونق شدن معاملات این ابزار اقدام به فرهنگ سازی و آموزش در قالب برگزاری دوره‌های آموزشی و انتشار بروشور کرده و میتواند تبلیغات عمومی را برای دو گروه شامل سرمایه گذاران خبره بازار و فعالان عام بازار انجام دهد. گروه نخست به عنوان خبرگان بازار سرمایه از کارایی این بازار اطلاع دارند. در خصوص گروه دوم بهتر است مخاطبان تنها به سمت معامله‌گران زعفران یا سایر کالاهای بورس کالا نروند، یعنی مخاطب این ابزار می تواند تمامی فعالان حاضر در بازار سرمایه باشد.
بورس کالا چیست – نحوه خرید از بورس کالا
در دنیا و بخاطر یک سری ناکارآمدی و نارسایی هایی که در بازارهای سنتی وجود داشت، تصمیم به راه اندازی بازاری تحت عنوان بورس کالا کردند. حالا بورس کالا چیست و چه کاربردهایی داره؟ آیا سوددهی مناسبی داره؟ تبلو بورس کالا رو کجا میتونیم ببینیم؟ آیا مکان امنی برای سرمایه گذاریه؟ اصلا در بورس کالای ایران چه کالاهایی معامله میشه؟ و کلی سوال دیگه که قصد داریم در ادامه این مقاله تحت عنوان بورس کالا چیست به آن ها پاسخ ساده و مختصر بدیم. مطمئنم که مطالعه این مطلب میتونه کمک خیلی خوبی در روند سرمایه گذاریت داشته باشه و میتونه جواب خیلی از سوالات رو بده.
بورس کالا چیست
همونطور که در مقدمه هم گفتیم ناکارآمدی و نارسایی های فعلی بازار های سنتی، نوسانات کاذب و همچنین عدم شفافیت در مورد کشف ارزش ذاتی و قیمت مناسب یک سهم و همچنین عدم وجود تضمین های لازم برای معامله گران؛ آدمها رو بر آن داشت که به راه اندازی بازاری به اقدامات توسعه ای بورس های کالایی نام بورس کالا فکر کنند که در سراسر دنیا مشغول به کار شود. اگر بخوایم ساده بگیم، بورس کالا بازاری یکپارچه است که در آن بسیاری از فروشندگان، کالاهای خود را در این بازار عرضه میکنند و این کالاها توسط کارشناسان بررسی، قیمت گذاری و به خریداران عرضه خواهد شد.
جالب است بدانید که در بورس کالا اغلب کالاهای فراوری نشده و خام مورد معامله قرار می گیرند، مانند؛ زعفران، گندم، برنج، فلزات، پنبه، ذرت، پسته، محصولات شیمیایی، محصولات حوزه پتروشیمی و نفتی، کانی های فلزی و … که به محلی که عرضه کننده را به مصرف کننده وصل میکند، بورس کالا میگویند. بعد از اینکه به سوال بورس کالا چیست پاسخ دادیم در ادامه قصد داریم تا در مورد انواع بازارهای بورس کالا صحبت کنیم.
انواع بازارهای بورس کالا
بازار مالی
بازار مالی بیشتر با هدف تامین مالی به منظور ارتقای بخش تولیدی کشور و به منظور جمع آوری سرمایه و پولهای سرگردان ایجاد شده است. در این بازار نیز همانند بازار مشتقه ابزارهای خاصی بنام های سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی و صندوق های سرمایه گذاری کالایی برای معاملات طراحی شده است.
بازار فرعی هم از لحاظ ماهیت معامله و شرایط تحویل کالا و هم از جهت قوانین حاکم بر آن و سازوکار تسویه بسیار به بازار فیزیکی شبیه است و تنها تفاوت اصلی بازار فرعی با بازار فیزیکی این است که بازار فیزیکی با قوانین و مقررات آسان تری در زمینه شرایط پذیرش کالا و اقدامات توسعه ای بورس های کالایی برای پوشش دادن طیف گسترده تری از بازار کالای کل کشور، بوجود آمده است.
بازار فیزیکی
در این بازار ۴ گروه اصلی از گروه های کالایی شامل محصولات بازار پتروشیمی، محصولات صنعتی و معدنی، فرآورده های نفتی و محصولات کشاورزی معامله می شوند. ماهیت این بازار بسیار شبیه به بازار سنتی است ولی از سازوکار بسیار کامل تر و پیشرفته تری برخوردار است.
بازار مشتقه
بازار مشتقه، نسبت به بازار های قبلی نوع جدیدی از بازار بورس کالا محسوب می شود که در آن از ابزارهایی بنام قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله برای معاملات استفاده می اقدامات توسعه ای بورس های کالایی گردد. در این بازار ابتدا یک دارایی پایه که این دارایی میتواند انواع فلزات و فرآورده های نفتی و حتی محصولات کشاورزی باشد، تعریف می شود و در ادامه سرمایه گذاران با استفاده از ابزارهای قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله بر روی این کالاها سرمایه گذاری می کنند.
انواع قراردادهای مورد معامله در بورس کالا
تمامی معاملات انجام شده در بازار بورس کالا با فرمت استاندارد صورت می پذیرد. در واقع قراردهای ذکر شده در زیر، برای معامله در بورس کالا در دسترس هستند :
- قرارداد ماده ۱۰ قانون مدنی
- قرارداد سلف
- قرارداد صلح
- قرارداد نسیه
- قراردادهای معاوضه
- قرارداد آتی
- قرارداد نقدی
- قرارداد اختیار معامله
درصورتی که تمایل دارید تا وارد بازار بورس شوید میتوانید از طریق لینک زیر ( ثبت نام سریع و رایگان ) اقدام به ثبت نام نمایید. راهنمایی و آموزش بورس نیز به صورت رایگان بعد از ثبت نام برای شما ارسال خواهد شد.
مراحل معامله در بورس کالای ایران
برای معامله در بورس کالا ابتدا باید کد مشتری داشته باشید، اولین قدمی که باید برای خرید هر کالایی در بازار بورس کالا بردارید، این است که مشخصات خود را به عنوان خریدار جهت اخذ کد مشتری در بورس کالا تکمیل نمایید. البته لازم است بدانید که مرحله ثبت مشخصات خریدار فقط یک بار انجام می شود و هر خریدار برای ثبت مشخصات و دریافت کد مشتری باید به کارگزاری خود مراجعه نماید. در نظر داشته باشید که به منظور دریافت کد مشتری باید مدارکی را به کارگزاری خود ارائه دهید، مدارک لازم جهت اخذ کد مشتری در بورس کالا، برای مشتری حقیقی یا حقوقی متفاوت است و هر کدام به شرح زیر میباشد :
مدارک لازم جهت دریافت کد معاملاتی (اشخاص حقیقی)
- فتوکپی کارت ملی
- فتوکپی شناسنامه
- تکمیل فرم درخواست کد مشتریان حقیقی که شامل مواردی مانند : کد ملی، شماره حساب بانکی شخص متقاضی، آدرس و کد پستی و تلفن تماس خواهد بود.
مدارک لازم جهت دریافت کد معاملاتی (اشخاص حقوقی)
- تکمیل فرم درخواست کد مشتریان حقوقی که در حقیقت شامل مواردی از قبیل : آخرین ترکیب اعضای هیئت مدیره، لیست سهامداران دارای سهام ده درصدی و بالاتر، صاحبان امضای مجاز، ارائه شماره حساب جاری شخص حقوقی می باشد
- کپی روزنامه رسمی ثبت شرکت
- فتوکپی روزنامه رسمی آخرین تغییرات شرکت
- کپی شناسنامه و کپی کارت ملی اعضا هیئت مدیره شرکت
چگونگی انجام معاملات در بورس کالا
- در اولین مرحله متقاضی باید درخواست خرید و یا فروش را به کارگزار اعلام نماید و در ادامه کارگزار سفارش متقاضی را در تالار معاملات قرار دهد.
- در گام دوم، سفارش متقاضی در تالار معاملات بورس کالا ثبت می گردد و به روش حراج آماده معامله خواهد بود.
- در قدم سوم و بعد از ثبت سفارش، داد و ستد آغاز خواهد شد، سپس گزارش نهایی که شامل وضعیت سپرده های لازم، کارمزد معامله و تسویه روزانه می باشد برای کارگزار ارسال میشود.
- در نهایت اتاق پایاپای، حساب های خود را با همه کارگزاری ها، تسویه کرده و متقابلا کارگزار هم حساب خود را با متقاضی تسویه می کند و در انتها آگهی انجام معامله برای متقاضی فرستاده خواهد شد.
مزایای بورس کالا
- شفافیت قیمت ها و معاملات در بازار بورس کالا
- معافیت های معاملاتی برای انجام معامله
- حذف واسطه اضافی در راستای انجام معاملات
- اعتماد سازی مناسب به منظور انتقال سرمایه غیر فعال به بورس کالا
- اصالت کالاهای در حال معامله و همینطور فروشندگان احراز هویت شده و فعال در بورس کالا
- جبران کردن خسارت های مربوط به کالای معامله شده، به وسیله اتاق پایاپای و عدم نیاز به مراجعه به دعاوی قضایی
- فراهم آمدن فضایی امن و مناسب برای خرید و فروش مستقیم میان خریدار و فروشنده
- عدم نگرانی از روند انجام فرآیند معاملاتی به دلیل نظارت کامل اتاق پایاپای
- کشف قیمت کالا متاثر از روند عرضه تقاضا و نه به صلاحدید فروشنده
- سرعت بسیار بالای انجام معاملات در بورس کالا با استفاده از قوانین مزایده و مناقصه
- حرکت به سمت فرهنگسازی مناسب جهت انجام معاملات کالاهای فیزیکی در بازارهای الکترونیکی
- ارائه خدمات با نهایت شفافیت و صداقت در فرآیند انجام معامله، عدم دست کاری قیمت و یا ایجاد معاملات صوری (اردر ترس)
- اطلاعات فروشنده و خریدار در معرض دید همگان قرار دارد و امکان تقلب بسیار پایین آمده است
جمع بندی و کلام آخر
در این مقاله به این موضوع که بورس کالا چیست پاسخ دادیم و تمام سوالاتی که در مقدمه مقاله مطرح کردیم رو پاسخ دادیم. به صورت کلی می توان بازار بورس کالا را این طور تعریف کرد که فضایی است که در آن خریداران و عرضه کنندگان میتوانند معاملات خود را یکپارچه و قانونمند انجام دهند و قیمت ها تحت نظارت سازمان بورس، شفاف و کاملا رقابتی است. در نظر داشته باشید که انجام معاملات در بورس کالا هم مانند بورس اوراق بهادار نیاز به تجربه و آموزش کافی دارد. نکته دیگر این که داشتن مدیریت سرمایه کارآمد و دقیق، توانایی انجام تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی و همچنین اصول رفتارشناسی معامله گری در سطحی مناسب، از نیازهای معاملگران این بازار محسوب می شود.
پس سرمایه گذاری در بورس کالا امری است که باید با آموزش های قبلی و داشتن استراتژی مناسب شروع گردد. اگر شما هم تجربه جالب و خوبی در زمینه انجام معاملات در بورس کالای ایران دارید، خوش حال خواهیم شد که با ما و دیگر مخاطبان سایت هم در میان بگذارید. همچنین اگر نکته ای را در مورد معاملات بورس کالا، کارگزاری بورس کالا و حتی ورود به بورس کالا در نظر داشتید که در این مقاله برای شما آورده نشده است، حتما در بخش ارسال دیدگاه و نظرات با ما در میان بگذارید.
دیدگاه شما