نقطه سر به سر چیست؟ آموزش محاسبه Break-Even Point در بازار کریپتو
زمانی که یک معامله انجام میشود، باید انتظار ۲ پیشامد را داشته باشید: یا سود میکنید یا ضرر! فاصله بین بهدست آوردن پول یا از دست دادن آن، نقطه سر به سر (Break-Even Point) نامیده میشود و از آنجایی که قیمت سر به سر حد میان سود و ضرر است، واکنش شما سرنوشت داراییتان را تعیین میکند. اما مفهوم نقطه سر به سر چیست؟ نقطه سر به سر یکی از ابزارهای رایج و پرکاربرد در حسابداری و مدیریت کسبوکار است. اما بسیاری از سرمایهگذاران و معاملهگران هم برای ترید و تحلیل تکنیکال بازار از آن استفاده میکنند. تحلیل قیمت سر به سر در فضای بلاکچین و کریپتوکارنسی هم کاربرد دارد. در این مقاله به این میپردازیم که نقطه سر به سر چیست، فرمول محاسبه نقطه سر به سر چیست، تحلیل نقطه سر به سری چگونه است، چه زمانی اتفاق میافتد، تحلیل قیمت سر به سر در بازار رمزارزها چه کاربردی دارد و تریدرها چطور میتوانند از آن استفاده کنند. با ما همراه باشید.
مفهوم نقطه سر به سر چیست؟
اجازه بدهید برای اینکه بهتر متوجه شوید نقطه سر به سر چیست، با یک مثال شروع کنیم: فرض کنید که میخواهید به عنوان ماینر بیت کوین فعالیت کنید. ماینینگ یک شغل است؛ بنابراین باید ببینید هزینههای ثابت و متغیر شما چقدر است و بهازای چه میزان فعالیت سود و زیان خود را محاسبه کنیم سود یا ضرر خواهید کرد. وقتی هزینههای شما به شکلی باشد که نه سود کنید و نه ضرر، درآمد شما تنها هزینههایتان را پوشش میدهد. بنابراین برای اینکه در نقطه سر به سری استخراج قرار بگیرید باید قیمت هر کوین با هزینه استخراج هر کوین برابر شود؛ یعنی نسبت قیمت ارز به هزینه استخراج برابر با ۱ باشد.
سه ارز دیجیتال را در نظر بگیرید؛ ارز اول به ارزش ۱۰ هزار دلار و ارز دوم با ۳۰۰۰ دلار و ارز سوم با قیمت ۶۰۰۰ دلار در بازار معامله میشود. با این فرض اینکه هزینه استخراج هر واحد از هر کدام برابر ۶۰۰۰ دلار باشد، نسبت قیمت به هزینه استخراج برای هر کدام از ارزها به صورت زیر محاسبه میشود:
ارز اول: ۱.۴ = ۶۰۰۰ ÷ ۱۰۰۰۰
ارز دوم: ۰.۵ = ۶۰۰۰ ÷ ۳۰۰۰
ارز سوم: ۱ = ۶۰۰۰ ÷ ۶۰۰۰
از آنجایی که این نسبت برای ارز اول بیش از ۱ است یعنی استخراج این ارز صرفه اقتصادی دارد و فرآیند ماینینگ با سود همراه است. در مورد ارز دوم، چون هزینه استخراج بیش از درآمد است، ماینر ضرر میکند و در ارز سوم، ماینر در نقطه سر به سر استخراج قرار دارد.
به زبان ساده میتوان نقطه سر به سر را این طور تعریف کرد:
زمانی که میزان هزینهها و درآمد شما برابر میشود، در نقطه سر به سر قرار دارید. یعنی در این نقطه نه از سود خبری است و نه از زیان!
اینجا تعبیر دیگری هم به عنوان قیمت سر به سر (Break-Even Price) به قابل ارائه است. قیمت سر به سر یعنی: چه مقدار پول باید پرداخته شود یا چه مقدار دارایی باید فروخته شود تا هزینهها پوشش داده شوند. پس شما به عنوان یک ماینر میتوانید مطمئن شوید که عملیات ماینینگ شما سودآور خواهد بود یا نه. بنابراین باید هزینهی برق، تجهیزات و تعمیرات و همچنین قیمت کنونی رمزارزی که میخواهید استخراج کنید را محاسبه کنید.
قیمت سر به سر یعنی چه؟
بگذارید با یک مثال از بازار سهام شروع کنیم:
تصور کنید که یک سرمایهگذار بخشی از سهام مایکروسافت را به ارزش ۱۱۰ دلار خریده است. این قیمت خرید، بافرض نادیده گرفتن هزینههای جانبی مثل مالیات و کارمزد معامله، الان نقطه سر به سری معامله این سرمایهگذار است. اگر قیمت سهام به بالای ۱۱۰ دلار افزایش پیدا کند، سرمایهگذار سود میکند و اگر ارزش سهام زیر ۱۱۰ دلار سقوط کند، این فرد ضرر کرده است. اما اگر قیمت دقیقاً روی ۱۱۰ دلار ثابت بماند، اصطلاحاً گفته میشود سرمایهگذار در نقطه سر به سری قرار دارد.
تریدرهای کریپتوکارنسی هم از نقطه سر به سر برای فهمیدن اینکه در چه نقطهای قیمت دارایی دیجیتال با احتساب کارمزد، مالیات و سایر هزینهها سر به سر خواهد شد، استفاده میکنند. اگر درآمد تریدر از هزینههای معامله بیشتر شود، او از این معامله سود میکند و در صورتی که درآمد هزینههای معامله را پوشش ندهد، معامله با ضرر مواجه میشود.
فرمول نقطه سر به سر چیست؟
برای محاسبهی قیمت سر به سر شدن، فرد معاملهگر کل هزینههای معامله، اعم از کارمزد و مالیات را مدنظر قرار میدهد، با هدف اینکه بتواند از نقطه سر به سری عبور کرده و سود کند.
برای اینکه ببینید قیمت سر به سری ارزهای دیجیتال در بازار رمزارزها، چگونه محاسبه میشود به مثال محاسبه قیمت سر به سر در معاملات اسپات توجه کنید:
فرض کنید که قیمت یک رمزارز ۱۰۰ دلار است و تریدر برای خرید آن باید ۱۰ دلار کارمزد بپردازد. نقطه سر به سری این معامله برابر میشود با جمع ۱۰۰ دلار قیمت خرید و ۱۰ دلار کارمزد.
فرمول سر به سری در محاسبات مالی بازار مارجین و قرارداد آتی:
اگر قیمت یک رمزارز ۳۰۰ دلار باشد و تریدر تحلیل کند که ارزش آن در آینده افزایش پیدا میکند، باید پوزیشن لانگ باز کند. برای محاسبه Break-Even Point در پوزیشن لانگ (Long) از فرمول زیر استفاده میکنیم:
قیمت سر به سر برای اختیار خرید (Long) = قیمت باز کردن پوزیشن لانگ + کارمزد
اگر قیمت ارز دیجیتالی ۴۰۰ دلار باشد و تریدر تحلیل کند که قیمت این رمزارز در آینده کاهش مییابد، میتوان با باز کردن سفارش شورت آن را به فروش برساند. محاسبه قیمت سر به سری برای معاملات شورت (Short):
قیمت سر به سر برای اختیار فروش (Short) = قیمت باز کردن پوزیشن شورت – کارمزد
کاربرد Break-Even Point چیست؟
باید بدانید که معامله در Break-Even Point نه شکست است و نه پیروزی؛ بلکه دقیقاً همان قیمتی است که سود و زیان، هر دو برابر با صفر است.
در دنیای بلاکچین، تریدرهای رمزارز میتوانند از تحلیل نقطه سر به سر شدن برای تشخیص وضعیت سود و زیان و تنظیم استراتژیهای معاملاتی استفاده کنند. بنابراین نزدیکترین مفهوم به آن، Breakeven Multiple است؛ یعنی قیمت یک دارایی یا کوین باید چقدر افزایش یابد تا به قیمت سر به سری خود برسد. بنابراین زمانی که قیمت لحظهای یک ارز دیجیتال کمتر از قیمت خرید میشود؛ تریدر باید تا زمانی که قیمت مجدداً به میزانی افزایش یابد که به نقطه سر به سر معامله برسد، صبر کند. آن وقت میتواند پوزیشن خود را بدون سود یا ضرر ببندد.
مثلاً اگر یک تریدر یک رمزارز را به قیمت ۱۰ دلار خریده است و بعد از مدتی ارزش آن دارایی به ۵ دلار سقوط کرد، باید صبر کند تا قیمت آن ۲ برابر شود. تنها در این صورت ضرر جبران میشود و اصل سرمایه برمیگردد.
علاوهبر این موارد، تریدرها از قیمت سر به سر شدن برای فهمیدن اینکه چه زمانی معاملهی یک دارایی به ازای هزینهها، کارمزد و مالیات سودآور میشود، استفاده میکند.
جمعبندی
از تحلیل نقطه سر به سری در محاسبات امور مالی و کسبوکار بسیار استفاده میشود. به طور خلاصه نقطه سر به سر زمانی اتفاق میافتد که هزینههای اساسی با قیمت بازار برابر میشود. همانطور که در این مقاله بررسی کردیم، قیمت سر به سری در معاملات زمانی رخ میدهد که ارزش یک دارایی به حدی میرسد که خریدار متحمل ضرر نمیشود. تحلیل قیمت سر به سری به تریدرها در محاسبه و وارسی حاشیه امن معامله کمک میکند. لطفاً تجربیات خود را درباره معامله در نقطه سر به سر با ما و سایر کاربران میهن بلاکچین درمیان بگذارید.
سود مرکب و نحوه محاسبه آن؛ قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود!
سود مرکب یکی از مباحث مطرح و بسیار مهم در تمام سرمایهگذاریها است. خصوصا در بورس که در ظاهر محدودیت نوسان ۵ درصد و سه درصد باعث میشود نتوان چندان سود کرد.
اما علیرغم این محدودیت نوسان، جادوی سود مرکب باعث میشود با همین نوسان ۵ درصد و حتی کمتر به سودهای کلانی رسید.
سود مرکب در بازاری با محدودیت نوسان
در بازار بورس ایران در حال حاضر محدودیت نوسان قیمت در بورس و سود و زیان خود را محاسبه کنیم فرابورس ۵ درصد و در بازار پایه ۳ درصد است. قیمت پایانی یک سهم که همان قیمت باز شدن سهم در روز معاملاتی بعدی است میانگین همین قیمتهای معاملاتی سهم با در نظر گرفتن حجم مبناست.
درهرصورت فرض کنید شما سهمی دارید که در هر روز معاملاتی در قیمت پایانی +۵ درصد بسته میشود. فرض کنید شما به اندازه 10 میلیون تومان از این سهم خریدهاید، در چند روز معاملاتی ارزش سهمی که خریدهاید دو برابر میشود؟
بگذارید حساب کنیم.
اگر سهم در هر روز +5 درصد بخورد؛ یعنی در هر روز 5 درصد سود کنید، در این صورت سهمی که شما خریدهاید در اولین روز معاملاتی 500 هزار تومان سود میدهد؛ زیرا
پس دارایی شما در پایان اولین روز معاملاتی برابر ۱۰ میلیون و 500 هزار تومان خواهد بود.
حالا فرض کنید که ارزش سهم شما در روز دوم معاملاتی هم +5 درصد رشد کند. در نتیجه سود شما در دومین روز معاملاتی برابر 525 هزار تومان میشود.
پس دارایی شما در روز دوم معاملاتی برابر ۱۱ میلیون و 25 هزار تومان میشود.
اگر به همین ترتیب حساب کنید سود شما در روز سوم معاملاتی 551 هزار و 250 تومان و دارایی شما در پایان روز معاملاتی سوم ۱۱ میلیون و 576 هزار و 250 تومان خواهد بود.
حال بگذارید آنچه را گفتیم، تجمیع کنیم.
فرمول محاسبه سود مرکب
فرض کنید دارایی شما در روز n-ام را بهصورت FVn و سرمایه اولیه شما را با PV نمایش دهیم. در این صورت دارایی شما در روزهای یکم، دوم و سوم چنین خواهد بود:
اگر با همین ترتیب ادامه دهیم میبینیم درصورتیکه سرمایه اولیه شما PV و r میزان سود یا همان نرخ بهره باشد و میزان دارایی شما در روز n-ام FVn باشد، در این صورت خواهیم داشت:
پس با این حساب میبینیم که اگر سهمی که شما به اندازه ۱۰ میلیون تومان از آن خریدهاید هر روز ۵ درصد یا همان 0.05 سود کند، دارایی شما در ۱۴ روز کاری برابر خواهد بود با:
یعنی شما در ۱۴ روز کاری ۹۸ درصد سود خواهید کرد و دارایی شما ۱۹ میلیون و ۷۹۹ هزار سود و زیان خود را محاسبه کنیم و ۳۱۵ تومان خواهد بود.
در این حسابوکتابها شما میتوانید سود نهایی را نیز اینگونه حساب کنید. اگر سود هر روزهای که میگیرید را با r نشان دهیم و میزان سود شما در روز n – ام را با rn نمایش دهیم، در این صورت سود نهایی شما چنین خواهد بود:
همچنین با همین طریق اگر سهمی که شما خریدهاید یک روز دیگر +5 درصد سود بدهد و در 15 روز کاری مثبت 5 بخورد، شما در مجموع 108 درصد خواهید کرد؛ زیرا:
اگر به این اعداد توجه کنید، میبینید که سود مرکب چه ارقام بزرگی را میتواند حاصل کند؛ زیرا اگر شما 5 روزی کاری یا همان یک هفته در بورس هر سود و زیان خود را محاسبه کنیم روز پنج درصد سود کنید، دارایی شما 28 درصد افزایش مییابد.
حال اگر بهجای ۵ روز کاری، ۱۰ روزی کاری معادل دو هفته در بورس، روزانه ۵ درصد سود کنید، دارایی شما ۶۳ درصد افزایش مییابد؛ اما اگر ۱۵ روز کاری یعنی ۳ هفته بورسی هر روز ۵ درصد سود کنید دارایی شما ۱۰۸ درصد افزایش مییابد.
سود ترکیبی در بازار منفی
حال بیاید حالت برعکس این را هم مدنظر بگیرید. فرض کنید روزهای اصلاح عمیق در بازار بورس است و سهمی که شما خریدهاید هر روز به اندازه منفی ۵ درصد ضرر میدهد و دارایی شما کم میشود.
با این حساب اگر ارزش دارایی شما امروز ۱۰ میلیون تومان باشد، در پنجمین روزی که هر روز منفی ۵ درصد ضرر میکنید دارایی شما چنین خواهد بود:
یعنی در روز پنجمی که منفی ۵ ضرر میکنید، دارایی شما برابر ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان میشود. بدین معنی که شما در مجموع ۲۳ درصد ضرر میکنید.
اگر با همین روش حساب کنید خواهید دید که در روز ۱۰-ام که شما هر روز منفی ۵ درصد ضرر کردهاید، دارایی شما 40 درصد کاهشیافته و به ۶ میلیون تومان میرسد. در روز ۱۵-ام با ضرر منفی ۵ درصد در روز نیز دارایی شما 54 درصد کاهش مییابد و ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان میرسد.
پس اگر ۱۵ روز متوالی شما هر روز مثبت 5 درصد سود کنید، دارایی شما ۱۰۸ درصد افزایش مییابد؛ اما اگر ۱۵ روز متوالی هر روز منفی ۵ درصد ضرر کنید دارایی شما تنها ۵۴ درصد کاهش مییابد.
سود ترکیبی در سهمهای سنگین
حالا فرض کنید شما سهمی خریدهاید که سنگین است و اینرسی زیادی دارد، سهام شناورش کم است و در نتیجه خیلی با هیجانهای بازار نوسان نمیکند؛ اما مطمئن هستید که این سهم روزانه ۲ درصد سود را میدهد.
با کمی حسابوکتاب متوجه میشود که چنین سهمی که تنها ۲ درصد در روز مثبت میخورد در ۳۶ روز کاری یعنی یک ماه و سه هفته، ۹۹ درصد به شما سود میدهد.
در اصل وارد شدن به چنین سهمهایی میتواند یک استراتژی کم ریسک باشد که با اطمینان زیاد سودهای قابل قبولی برای شما تامین کند.
سود مرکب ماهانه و روزانه
آنچه تا اینجا گفتیم تمام چیزهایی هست که شما لازم است در مورد سود مرکب بدانید. مباحثی در ادامه میآیند بهنوعی تکمیلکننده این بحث هستند و به نتایج جالبی میرسند؛ اما ازآنجاییکه من در هیچ سیستم سرمایهگذاری در ایران مباحثی را که ادامه میآیند، ندیدم، حدسم این است که کسی هم از آنچه در ادامه میآید استفاده نمیکند به همین دلیل احتمالا هم به کارتان نیاید. اما اخیرا طرح سود مرکب بانکی مدتی پیش ارائه شده است و احتمال دارد در آینده مورد استفاده قرار گیرد.
من وقتی اولین بار عبارت «محاسبه سود روزشمار و ماهشمار بانکی» را شنیدم، فکر میکردم به طریقی که لااقل در کتابهای CFA خواندهام قرار است این محاسبات انجام شوند؛ اما روش محاسبه سود بانکی در ایران از قاعده سادهتری استفاده میکند و البته سود کمتری نیز به مشتریان میدهد.
در کتابهای CFA سود سرمایهگذاری به دو شکل حساب میشود. یکی سود یکجا و دیگری سود مرکب ماهانه، روزانه یا چندماهه.
فرض کنید یک صندوق سرمایهگذاری میگوید که میتواند سالانه به شما ۲۰ درصد سود بدهد. در این صورت دارایی شما در پایان سال ۲۰ درصد افزایش مییابد؛ یعنی:
یعنی اگر ۱۰ میلیون تومان سرمایهگذاری کنید، در آخر سال شما ۱۲ میلیون خواهید داشت.
فرض کنید در این حالت موسسه دیگری به شما میگوید که آن هم به شما سالانه ۲۰ درصد سود خواهد داد، اما سود این موسسه بهصورت سود مرکب ماهشمار یا شاید روزشمار خواهد بود.
بدین معنی که بهجای اینکه یکجا سود ۲۰ درصد را حساب کند، این ۲۰ درصد را تقسیمبر تعداد ماههای سال میکند و حالا با رقم بهدستآمده، برای ۱۲ ماه متوالی برای شما سود حساب میکند.
یعنی این موسسه سود شما را برای یک سال اینگونه حساب میکند:
اگر حساب کنید خواهید دید که سود شما در پایان ۱۲ ماه یا همان یک سال اینگونه میشود:
در این حالت دارایی شما در پایان سال 1.2193 برابر میشود یعنی 21.93 درصد افزایش مییابد. وقتی این موسسه سود مرکب ماهانه برای شما حساب میکند، سود واقعی یا همان سود موثری که در پایان سال دریافت میکنید، 21.93 درصد میشود که بیشتر از سودی است که موسسه قبلی با ۲۰ درصد در سال اما بهصورت یکجا به شما میداد.
اگر فرض کنید شما تصمیم بگیرید که در این موسسه دوم به دلیل همین سود بالاتر سرمایهگذاری کنید اما بهجای یک سال، ۳ سال سرمایه خود را در آن نگاه دارید.
در این حالت تعداد ماههایی که سرمایه شما سود مرکب ماهانه میگیرد ۳۶ ماه معادل ۳ سال است. در نتیجه سود شما در پایان سه سال برابر میشود با:
یعنی در پایان ۳ سال دارایی شما 81.3 درصد افزایش مییابد. در حالت کلی وقتی قرار است یک سود مرکب ماهانه، روزانه یا چندماهه را برای چند سال حساب کنید میتوانید از این رابطه بهره ببرید:
که در این رابطه FVN دارایی شما در پایان سال N -ام
PV سرمایه اولیه
و m نحوه تقسیم است؛ مثلا برای مرکب ماهانه m=12، برای سهماهه m=4 و برای روزانه m=365 است.
نکته مهم اینجاست که در این نوع محاسبه سود، هر چه تعداد ترکیبها بیشتر باشد، میزان سود حاصله هم بیشتر میشود.
بگذارید برای فهم این موضوع این محاسبه را در یک سال که سود سالانه ۲۰ درصد است، برای سود سهماهه، ماهانه و روزانه محاسبه کنیم.
سود مرکب سه ماه اینگونه میشود:
سود سهماهه ۲۱.۵ درصد برای پایان سال خواهد بود.
همانطور که در مثالی سطور بالاتر نیز محاسبه کردیم، سود مرکب ماهانه نیز در پایان سال 21.93 درصد میشود.
اما سود روزانه چنین خواهد بود:
سود مرکب روزانه در پایان سال 22.13 درصد خواهد بود که بزرگتر از سود مرکب ماهانه و سه ماهه است.
در اصل هر چه تعداد این ترکیبها بیشتر باشد این سود نیز بیشتر میشود؛ یعنی هرچه رقم m بزرگتر باشد، سود حاصله نیز بیشتر میشود؛ اما اگر m به سمت بینهایت برود چه؟
بگذارید کمی ریاضیات به کار ببریم.
که در آن N تعداد سالها است.
اگر کمی ریاضیات یادتان باشد میدانید که:
که در آن e همان عدد نپر و تقریبا برابر 2.718281828 است. اگر رابطه بالا را به این حالت تغییر دهیم، خواهیم داشت:
در نتیجه حداکثر سود مرکب موثر در یک سال با احتساب سود اعلامشده ۲۰ درصد در سال برابر خواهد بود با:
حداکثر سود مرکب سالانه میتواند 22.1402758 درصد باشد که به آن سود مرکب پیوسته نیز میگویند.
چطور هزینه و درصد سود غذا را محاسبه کنیم؟
بهترین راه برای محاسبه هزینه دقیق غذا این روش است که هزینه خرید مواد اولیه را بر نرخ فروش مواد اولیه تقسیم کنید. بعد آن را در 100 ضرب کنید تا درصد مد نظر را بدست آورید. به صورت خلاصه:
- · فرمول هزینه غذا: ( هزینه خرید مواد اولیه تقسیم بر نرخ فروش مواد مختلف در رستوران )
نرخ ایدآل برای مدیریت عالی رستوران باید عددی بین 25 تا 35 درصد باشد. اما اگر نرخ شما از این عدد بالاتر رفت نگران نباشید. در یان صورت باید از راهها دیگری این موارد را کنترل کنید. برای مثال اگر مواد اولیه شما لوکس و گران قیمت هستند به میزان نیز خرید کنید ولی میزان هزینه تمام شده برای اجاره بها و کارمندان ار تا جایی که ممکن است پایین بیاورید.
در محاسبه نرخ ( درصد هزینه غذا) همیشه پیوسته عمل کنید.
زمانی که در حال محاسبه هزینه صورت کالا هستید باید کلیه مواد را در زمان مشخصی در طول روز انجام دهید. برای مثال هزینه مواد اولیه را اول صبح هر روز محاسبه کنید. این به شما کمک میکند تا اعداد را سود و زیان خود را محاسبه کنیم دقیق در رکورد محاسبه خود داشته باشید.
بعد از اینکه زمان مشخصی را به محاسبه نرخ صورت کالا اختصاص دادید، باید این روند را به صورت پیوسته و ادامه دار انجام دهید. این دقیقا همان کلیدی است که به شما نشان میدهد چه میزان و چه نوع از مواد اولیه مصرف میشود و چه میزان از آن دور ریخته میشود.
برای مثال اگر در فست فود به نظرتان آمد که تاریخ سالامی نزدیک است و باید لیست مواد اولیه هفتگی یا روزانه را اصلاح کنید و سفارش سالامی را حذف کنید. متقابلا اگر پنیر پیتزا موزارلا رو به اتمام است، سفارش آن را در لیست بیشتر کنید.
هزینه مواد اولیه را با دقت محاسبه کنید
محاسبه مواد اولیه لازم برای رستوران زمان بر است. اما بودن در بودجه و محاسبه بخش مالی در نهایت به شما کمک خواهد کرد تا در آخر در زمان، هزینه و مواد اولیه به شدت صرفه جویی کنید.
یکی از بخشهای مهم ضمن محاسبه این است که نرخ فروش را همواره در نظر داشته باشید و درصد مد نظر را با محاسبه در نظر بگیرید. فاکتورهای زیر به شما کمک خواهد کرد تا در بهترین حالت سود و زیان ناشی از خرید انواع مختلف مواد اولیه را در بهترین حالت نگاه دارید.
این جنبه اهمیت ویژهای دارد که تیم اجرایی در بخش طراحی آشپزخانه صنعتی همه چیز را با منو شما هماهنگ کنند و کارکنانی که در این فضا کار میکنند، از قیمت غذا را بداند و مطلع باشند. آنها مدیر بخشهای مختلف را خود به عهده دارند و میتوانند هزینهها را به صورت موثر پایین بیاورند.
اگر فردی از مواد اولیه به درستی استفاده نمیکند با دانش نسبت به روش صحیح مصرف و نرخ تمام شده، همه چیز را کنترل میکنند.
بهره یا سود مرکب چیست و چگونه محاسبه می شود؟
احتمالا هر موقع به بانک رفتید و دفترچه حساب خود را مشاهده کردید، طریقه محاسبه سود برایتان سؤال بوده است. دانستن اینکه سود ساده و مرکب چه تفاوتی با هم دارند و چگونه میتوان آنها را محاسبه کرد موضوع جذابی است که در این مقاله به آن میپردازیم. گذشته از این، مفهوم سود مرکب در سرمایهگذاری نیز اهمیت زیادی دارد.
تعریف سود مرکب به زبان ساده (Compound Interest)
سود مرکب، سودی ترکیبشده و مضاعف است. به عبارت دیگر، در محاسبه سود مرکب علاوه بر محاسبه سودی که به اصل سرمایه تعلق میگیرد، سودی که به خود سودها تعلق میگیرد هم در نظر گرفته میشود.
در محاسبه سود ساده، فقط اصل سرمایه و سودی که به آن تعلق میگیرد مهم است. مرکب کردن بهره، یعنی دریافت بهره از محل بهره؛ نتیجه این کار، بهره مرکب نامیده میشود.
در بهره ساده، بهره دریافتی سرمایهگذاری نمیشود و بنابراین بهرهای که در هر دوره دریافت میشود، فقط از محل سرمایهگذاری اولیه خواهد بود. اثر، مرکب کردن در بلندمدت واضحتر است و سرمایه رشد زیادی خواهد کرد.
برای آنکه تعریف دقیقتری ارائه دهیم میتوانیم بگوییم که سود یا بهره مرکب به نوعی از سود گفته میشود که برای محاسبه آن علاوه بر اصل سرمایه، میزان سود حاصل از بهرههای جمع شده از دورههای قبل سپرده یا وام نیز اضافه میگردد.سود و زیان خود را محاسبه کنیم
نحوه محاسبه سود مرکب
با استفاده از فرمول زیر، میتوانیم سود مرکب را محاسبه کنیم.
سود مرکب برابر است با مجموع مبلغ سپرده و سود آن در پایان دوره زمانی مشخص منهای مبلغ سپرده در حال حاضر. عبارت داخل کروشه، همان مبلغ نهایی است که در پایان دوره دریافت میکنیم.
هرچه n عدد بزرگتری باشد یا دوره دریافت سود بیشتر شود، این سود نیز عدد بزرگتری خواهد شد. مثلا اگر دوره دریافت سود از یکبار پرداخت سالانه به دوبار پرداخت هر شش ماه یکبار، تغییر کند، n افزایش مییابد و سود مرکب نیز به نسبت بزرگتر میشود.
به همین دلیل، اگرچه بازه زمانی هر دو مورد یک سال است اما مقدار بهره مرکب که به یک وام یک میلیون تومانی به صورت سالانه و با نرخ 10 درصد تعلق میگیرد کمتر از مقدار بهره مرکبی خواهد بود که به همان وام یک میلیون تومانی ولی با نرخ 5 درصد و به صورت ششماهه تعلق میگیرد.
در واقع، محاسبه سود مرکب به صورت تصاعدی است و اینگونه سرمایهگذاری در بانک سبب افزایش سرعت سود نسبت به سودهای معمولی میگردد.
در فرمول بالا اگر دوره دریافت سود سالیانه است باید نرخ بهره هم سالیانه لحاظ شود و اگر دوره دریافت سود ماهیانه است باید نرخ بهره هم ماهیانه لحاظ شود؛ یعنی باید نرخ سود سالیانه را بخش بر دوازده کنید. اگر مجبور باشید، بین دو گزینه زیر کدام یک را انتخاب میکنید؟
- دریافت یک میلیون تومان پول نقد همین امروز
- پسانداز کردن روزی 1000 تومان به مدت یک ماه با این شرط که هر روز پسانداز دو برابر شود.
شاید تا قبل از آشنایی با مفهوم سود مرکب، درک درستی از گزینه دو نداشتید. اما حالا میتوانید با یک حسابوکتاب ساده دریابید، سودی که از گزینه 2 بدست میآورید با توجه به مرکب شدن سود، بزرگتر است.
چرا سود مرکب اهمیت دارد؟
استفاده از این سود، سرمایه ما را نسبت به سود ساده، چندین برابر میکند. نکته مهم این است که تنها در صورت وجود درآمد پایدار میتوانیم از بهره مرکب استفاده کرده و سرمایه خود را چندین برابر افزایش دهیم.
به عبارت دیگر، برای درآمدهای مقطعی کاربردی ندارد. دو اصل در سود مرکب مهم هستند؛ نخست آنکه به اصل و سود سرمایهگذاری خود دست نزنید و به آن اجازه رشد بدهید و نکته دوم داشتن صبر است.
چگونه از سود مرکب بهره ببریم؟
برای بهرهگیری از این مفهوم نخست باید تعریف مشخصی از دارایی داشته باشیم. دارایی به هر سود و زیان خود را محاسبه کنیم چیز با ارزش مادی گفته میشود که با واحد پول، قابل اندازهگیری باشد؛ مانند پول، سکه، خانه، ماشین و… .
این دارایی میتواند برای مرکب شدن در حساب بانکی یا کسب و کار به کار گرفته شود. پس ما هم باید سعی کنیم کسب و کاری داشته باشیم که حتی وقتی در خواب هستیم نیز برایمان سودآوری کند و سود آن را نیز بتوانیم دوباره در کسب و کار فعلی یا سایر کسب و کارها سرمایه گذاری کنیم تا منجر به پیشرفت فوقالعاده ما در کسب ثروت شود.
یکی از سادهترین روشها برای ایجاد سود مرکب، توجه به سرمایههای کوچک است. در واقع، با به کارگیری سرمایههای اندک و قرار دادن آن در مسیر درست سرمایهگذاری، فرد میتواند اندوخته خود را چند برابر کند.
ازجمله راههایی که میتواند ما را به این هدف برساند، خرید اوراق بهادار و شرکت در بازار سرمایه است. نظام پرداخت سود بانکها بر اساس سود مرکب نیست. چون اگر از این راه استفاده کنند به سرعت ورشکسته خواهند شد.
بنابراین نمیتوان با پسانداز سرمایه در بانک به سود مرکب رسید. اما اگر فرد از دانش و تخصص کافی بهرهمند باشد میتواند با سرمایهگذاری و خرید و فروش اوراق و سهام خود در زمان مشخص، به بهره مرکب برسد.
روش کار به این صورت است که با هر بار سوددهی در فروش سهام، مبلغ به دست آمده را نیز دوباره سهام میخرند و آن را به اصل سرمایه اضافه میکنند.
البته برای دستیابی به سود مرکب، راههای دیگری هم مانند سرمایهگذاری در بخشهای صادرات، خرید و فروش ارز، طلا، ملک و خودرو وجود دارند که هر یک دانش و تجربه خاص خود را میطلبند.
در هر روشی نخست باید به سود رسید و سودهای حاصله را به سرمایه اولیه اضافه کرد سود و زیان خود را محاسبه کنیم و سپس به سود مرکب دستیافت. در واقع ما به درآمد پایدار و زمان کافی نیاز داریم. اگر بخواهیم اصل پول را از کل مبلغ جدا کنیم و فقط سود حاصل شده را محاسبه کنیم باید از این فرمول استفاده کنیم:
در انتهای فرمول، P که همان اصل سرمایه است از سود حاصل شده کسر میشود.
شرح فرمول:
سادهترین مثال سود مرکب این است که فرض کنید 100 میلیون تومان در بورس سرمایهگذاری کردهاید و 20 درصد سود معادل 20 میلیون تومان بدست آوردهاید.
با اضافه شدن 20 درصد به 100 میلیون، 120 میلیون تومان خواهید داشت. اکنون با داشتن 120 میلیون تومان سرمایه، اگر بازهم 20 درصد سود کنید، سود شما 24 میلیون خواهد بود.
۲۰ میلیون تومان سودی که به 100 میلیون اضافهشده، دلیل ۴ میلیون تومان سود بیشتر است. آلبرت انیشتین گفته است که بهره مرکب، بزرگترین کشف ریاضی برای همه زمانها خواهد بود.
بهترین تشبیهی که برای بهره مرکب بیان میشود، شباهت آن به کاشت درخت است. چون هرچه مدتزمان بیشتری صرف سرمایهگذاری کنیم، درنهایت ثروت بیشتری خواهیم داشت.
در زندگی روزمره نیز اگر هرماه مبلغ اندکی پسانداز کنید و در قالب سیستم سودهای مرکب آن را به جریان بیندازید، میتوانید پس از چند سال به سرمایه هنگفتی برسید. این معجزه بهره مرکب است.
مهمترین نکته در این رشد ثروت، داشتن صبر است. پس بهتر است استراتژیهای سرمایهگذاری خود را طولانیتر کنید تا بتوانید بهره بیشتری از این مفهوم ببرید.
همانطور که در کتاب «اثر مرکب» نوشته «دارن هاردی» اشارهشده است، هر تغییر مثبت کوچک میتواند به نتایج مثبت بزرگ در آینده منتهی شود.
این تغییر میتواند در مورد سرمایهگذاری، نحوه خرج کردن پول، پسانداز کردن آن یا تغییر عادتهای شخصی باشد. پس حتی اگر سرمایهتان کم است از سودهای پایین شروع کنید و به قدرت زمان ایمان بیاورید.
در بازار سرمایه نیز اگر سود سهام خود را برندارید با استفاده از بهره مرکب میتوانید سود بیشتری از سهام موردنظرتان برداشت کنید؛ چون در طول زمان هم به اصل سرمایه و هم سود آن اضافه میشود.
فکر کنید اگر یک میلیون تومان داشته باشید و بتوانید هرماه 10 درصد به سرمایه ماه قبل اضافه کنید و از اصل سرمایه برداشت نکنید، پس از 10 سال بیش از 90 میلیارد تومان ثروت خواهید داشت!
به عبارتی بورس، محل انتقال ثروت از سمت عجولها به سمت صبورها و مدبرها است. هرچه بیشتر صبر پیشه کرده و تجربه کسب کنید بهرهگیری از استراتژی سود مرکب برایتان لذتبخشتر و ثروت شما بیشتر خواهد شد.
روش محاسبه بازده سهام چگونه است ؟ فرمول قطعی حاسبه بازده سهام
محاسبه بازده سهام یکی از کارهایی است که هر سرمایه گذاری باید آن را بداند و انجام دهد. گرچه نرم افزارها و سیستم های کارگزاری ها این کار را برای سهام های خریداری شده و سرمایه گذاری شده انجام می دهند اما دانستن نحوه محاسبه بازده سهام می تواند از نظر ذهنی و تجربی به سرمایه گذار کم کند.
به طور کلی زمانی که می خواهیم تجربه ای را به صورت کمی بیان کنیم باید از مفهوم ” نسبت ” استفاده کنیم. نسبت دو یک اتفاق جدید نسبت به یک اتفاق مبدا یا قدیمی می تواند تفاوت این تجربه را به ما نشان دهد. از این نسبت در علم ریاضی و مهندسی به نام راندمان یا بازده یاد می شود. این مفهوم برای راحتی در مقایسه استفاده می شود.
به طور مثال وقتی شما می خواهید دو وسیله الکترونیکی را فارغ از هر فاکتور دیگر با یک دیگر مقایسه کنید می توانید نسبت کار انجام شده به انرژی دریافتی آن ها را با یکدیگر مقایسه کنید. در واقع بازده نسبت آن چیزی است که دریافت می کنیم به آن چیزی است که پرداخت می کنیم. در زبان اقتصادی بازده نسبت سود به هزینه است.بر اساس همین تعریف به نظر می رسد می توان محاسبه بازده سهام را نیز ساده تر تعریف کرد. توجه سود و زیان خود را محاسبه کنیم داشته باشید که به محاسبه بازده محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس نیز گفته می شود.
تعریف و محاسبه بازده سهام
ما در بالا به طور کلی با تعریف بازده آشنا شدیم و مفهوم کلی آن را درک کردیم. در مورد محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس نیز گفتیم که این بازده بر اساس نسبت سود به هزینه تعریف می شود. برای یافتن نحوه محاسبه بازده سهام باید سعی کنیم سود و هزینه را تعریف کنیم.
در کلام ساده تر شما برای این که بتوانید در بخش های مختلف دست به محاسبه بازده بزنید باید سعی کنید تعریف مشخصی از سود و هزینه در آن بخش ارائه بدهید. بسته به نوع بازار و نوع سرمایه و … این سود و هزینه می تواند تعاریف مختلفی داشته باشد.
به نظر شما برای محاسبه بازده سهام چه تعاریفی می توان برای هزینه و سود به کار برد؟ هزینه به نظر چیزی جز قیمت سهام به اضافه کارمزد های مربوط به آن است. در واقع هزینه ای که برای خرید سهام کرده اید را می توان در بخش هزینه قرار دارد.
اما برای سود گزینه های مختلفی جلوی ما قرار دارد. سود می تواند شامل موارد زیر باشد:
۱- تفاوت قیمت کنونی با قیمت خرید ( در جهت مثبت – به طور مثال اگر قیمت خرید ۱۰۰ تومان باشد قیمت کنونی ۱۵۰ تومان سود حاصل ۵۰ تومان است )
۲- سود سالانه ای که شرکت ها و سهم ها در مجمع خود تقسیم می کنند.
۳- مزایای حق تقدم
۴- مزایای سهم جایزه
این ها تمام سود هایی است که ممکن است در خرید و فروش یک سهم اتفاق بیفتد. حال با توجه به این تعاریف به نظر می رسد اکنون می توانیم سراغ محاسبه بازده سهام برویم.
چگونگی سود و زیان خود را محاسبه کنیم محاسبه بازده سهام
به نظر می رسد محاسبه بازده سهام کار چندان سختی نباشد. کافی است شما تمام بخش های سود را با یک دیگر جمع کنید و آن را تقسیم بر هزینه خرید کنید. عدد به دست آمده را در صد ضرب کنید تا بازده سهام به شکل درصدی خودش را نشان دهد.
توجه داشته باشید که تعداد برگه سهم در این معامله حذف شده است. اگر می خواهید تعداد برگه سهم را در محاسبه دخیل بکنید باید آن را در تمامی موارد ذکر شده یعنی هزینه خرید و تمامی سود ها ضرب کنید. بنابراین بر اساس اصل ریاضی تعداد برگه سهم تاثیری در محاسبه ندارد و به بر اساس فاکتورگیری به سادگی از محاسبه خارج می شود.
همانطور که می بینید محاسبه بازده سهام کار چندان مشکلی ندارد و هر کسی می تواند آن را به راحتی انجام دهد. البته به این نوع محاسبه، محاسبه بازده کل نیز گفته می شوند. سرمایه گذاران بسته به نوع سرمایه گذاری و استراتژی که دارند می توانند بازده های مختلفی را محاسبه کنند.
به طور مثال یک سرمایه گذار که دید بلند مدت تری دارد دوست دارد بداند بازده سود سالانه نسبت به سرمایه گذاری که انجام می دهد چقدر است. او تنها کافی است سود سالانه را تقسیم بر هزینه خرید سهام کند و آن را در صد ضرب کند.
آن چیزی که مشخص است این است که در تمامی انواع محاسبه بازده سهام، هزینه یک مفهوم و معنا را دارد و ثابت است و آن چیزی جز هزینه خرید سهام نیست.
کارایی محاسبه بازده سهام
اما سوال اصلی این است که محاسبه بازده سهام چه کارایی دارد و چه لزومی برای استفاده از آن وجود دارد؟ مهم ترین کارکردی که بازده سهام برای سرمایه گذاران و معامله گران دارد این است که نشان می دهد یک معامله گر تا چه اندازه به هدف خود نزدیک شده و چه اندازه توانسته بازدهی لازم را به دست بیاورد.
در کلام ساده تر محاسبه بازده نشان می دهد که سرمایه گذار و معامله گر بر اساس استراتژی که انتخاب کرده آیا موفق بوده یا خیر. اگر سود و زیان خود را محاسبه کنیم بازدهی منفی باشد یا کم تر از حد انتظار باشد کاملا مشخص است که مشکلی وجود دارد و سرمایه گذار یا معامله گر باید نسبت به حل آن اقدام کنند. گاهی اوقات این محاسبات مشخص می کند که سرمایه گذار باید استراتژی خود را عوض کند و سراغ انواع دیگر استراتژی ها برود.
همانطور که گفتیم محاسبه بازده سهام انعطاف خوبی دارد و این امکان را به سرمایه گذار و معامله گر می دهد که بر اساس استراتژی خاص خودشان بازدهی مناسبی را تعریف کنند.
توجه داشته باشید که بازدهی یک نوع شاخص و فاکتور متریک است که می تواند به شما نشان بدهد که انتخاب یک سهم و استراتژی تا چه اندازه موفقیت آمیز بوده است و به شما این امکان را می دهد که آن را با سایر انتخاب ها و استراتژی ها مقایسه کنید.
از این رو پیشنهاد می دهیم که حتما سعی کنید محاسبه بازده سهام را به صورت منظم و دوره ای بر اساس استراتژی خودتان انجام دهید و آن را در جایی مانند اکسل سود و زیان خود را محاسبه کنیم ذخیره کنید. اگر بتوانید از این بازدهی نموداری هم به دست بیاورید عملا می توانید روند پیشرفت یا پسرفت خودتان را به خوبی مشاهده کنید. این می تواند شما را از رویا و خیال پردازی تا حد زیادی نجات دهد. پس کارکرد اصلی بازده سهام این است که باعث می شود شما با واقعیت ها روبرو شوید.
دیدگاه شما