منظور از گواهی سپرده سکه چیست؟

گواهی سپرده کالایی چیست؟ آیا مناسب برای سرمایه گذاری است؟

بورس کالا در یک تقسیم بندی کلی شامل چهار بخش بازار فرعی، بازار فیزیکی، بازار مشتقه و بازار مالی است. یکی از انواع اوراقی که در بورس کالا مورد داد و ستد قرار میگیرد اوارق گواهی سپرده کالایی است که زیرمجموعه بازار مالی این بورس است. گواهی سپرده چیست و به چه منظور معامله می شوند؟ سازو کار خرید و فروش این اوراق به چه صورت است و انواع آن کدام است؟گواهی سپرده کالایی چه مزایایی دارد؟ در ادامه همراه ما باشید با توضیح کامل گواهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالایی چیست؟

برای تعریف گواهی سپرده کالایی در ادامه همراه ما باشید.

گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که موید مالکیت دارنده ی آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می گردد.

تاریخچه گواهی سپرده کالایی

شورای عالی بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۱۲ خرداد ماه ۹۳ بر اساس بند ۲۴ ماده ۱ و بند ۴ ماده ۴ قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذرماه ۱۳۸۴، ” گواهی سپرده کالایی ” را به عنوان ابزار مالی قانون بازار اوراق بهادار، شناسایی و تصویب نمود. مقرر گردید دستور العمل اجرایی معاملات این اوراق به تصویب هیات مدیره سازمان برسد و نسبت به اجرایی کردن آن از طریق بورس های کالایی اقدام نماید.

برای اولین بار از این اوراق در سال ۱۳۹۴ با توجه به کاربرد آن به‌عنوان یک ابزار تأمین مالی دولت در بخش کشاورزی استفاده شد. در این سال بر اساس ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی از این اوراق به طور آزمایشی برای فروش ذرت سه استان خوزستان، کرمانشاه و فارس استفاده شد. علاوه بر بازار کشاورزی در اواخر سال ۱۳۹۴ گواهی سپرده در بازار سکه برای تأمین مالی معرفی شد. تجربه موفق این معاملات باعث شد که بورس کالا از این ابزار در جهت تأمین مالی در بازارهای دیگری استفاده نماید؛ به طوری که در سال ۱۳۹۵ تعداد انبارهای بیشتری برای پذیرش کالاهای مورد نظر گواهی‌ها در نظر قرار گرفته شد. از طرف دیگر برای فروش محصولات دیگری در بازار کشاورزی (مانند جو و زعفران) و همچنین در بازار سکه از گواهی سپرده استفاده شد.

برخی کاربردهای گواهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالایی همانند سایر ابزارهای بازار سرمایه با اهداف خاص و بر اساس کاربردهای مشخصی طراحی و عرضه شده است. علاوه بر اینکه این ابزار موجب سهولت داد و ستد کالاها می شود، سایر کارکردهای گواهی سپرده کالایی به شرح زیر است.

1. ابزار معاملاتی: این اوراق علاوه بر اینکه استادارد بوده و مجوزهای مورد نیاز را دریافت کرده، دارای ورقه بهادار نیز هست. لذا قابلیت معاملات پیوسته در انواع بازار را دارد.
2. ابزار تامین مالی: از آنجا که گواهی سپرده کالایی جزء اوراق بهادار محسوب می شود، با وثیقه گذاشتن آن، امکان دریافت تسهیلات از بانک یا موسسه مالی و اعتباری که توسط بورس تعیین می شود، وجود دارد.
3. ابزار تحویل در قراردادهای آتی و اختیار معامله: دارندگان موقعیت تعهدی فروش در بازار قراردادهای آتی یا اختیار معامله در صورتی که تا سررسید قرارداد اقدام به بستن موقعیت تعهدی خود نکنند، ملزم به تحویل کالا به خریدار هستند. اما با استفاده از گواهی سپرده کالا، دارنده موقعیت تعهدی فروش برای تحویل سکه به خریدار، نیازه به تهیه سکه از بازار ندارد. بلکه این امکان را دارد که گواهی سپرده کالای مورد معامله در بازار آتی یا اختیار معامله را خریده و در زمان تحویل، گواهی سپرده کالایی را تحویل خریدار دهد.

مزایای گواهی سپرده کالایی

مزایای معامله گواهی سپرده کالایی برای تولید کنندگان، مصرف کنندگان و فعالین بازارهای مالی به شرح زیر است:

• کاهش هزینه‌های انبارداری و جابجایی بین انبارها
• مدیریت فاصله زمانی بین تولید و فروش کالا توسط تولیدکننده
• کاهش بی‌ثباتی‌ قیمت‌ها
• تسهیل تأمین مالی تولیدکنندگان و کاهش هزینه‌های آن
• بهبود فرآیند استانداردسازی کالاها و ارتقاء کیفیت آن‌ها

انواع معاملات گواهی‌های سپرده کالایی

معاملات اوراق گواهی‌ سپرده کالایی به دو طریق انجام می‌پذیرد که در زیر شرح آن‌ها آورده شده است:

۱- معاملات به صورت ناپیوسته(حراج تک قیمتی)

در این معاملات فقط امکان خرید وجود دارد و پس از خرید، امکان فروش دوباره اوراق به صورت گواهی وجود ندارد؛ مانند: گواهی سپرده ذرت و جو. در این معاملات پس از خرید محصول، شخص خریدار باید آن را تحویل بگیرد. معامله به‌صورت گسسته (ناپیوسته) و حراج تک قیمتی است و انجام آن در یک زمان مشخص انجام می‌پذیرد. در معاملات به‌صورت گسسته، دامنه قیمتی از طرف بورس کالا مشخص خواهد شد.

۲- معاملات به‌صورت پیوسته

در این مدل معاملات گواهی سپرده کالایی، امکان فروش دوباره اوراق گواهی خریداری شده وجود دارد و خریدار می‌تواند پس از خرید، دوباره این اوراق را بفروشد. همچنین امکان تحویل محصول خریداری شده را نیز دارد؛ مانند گواهی سپرده سکه و زعفران و پسته که نحوه معاملات آن‌ها، به‌صورت حراج پیوسته صورت خواهد گرفت و دامنه نوسان (۵±) است.

انواع گواهی سپرده کالایی

با توجه به نوع دارایی مبنا گواهی سپرده کالایی به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که تا کنون در بورس کالای ایران گواهی سپرده های زیر تعریف و معامله شده اند.

گواهی سپرده سکه طلا

گواهی سپرده سکه یکی از گواهی‌های با حجم بالای معاملاتی است. ارزش منظور از گواهی سپرده سکه چیست؟ هر برگه گواهی سپرده طلا برابر با ۰.۰۱ یک سکه طلا است، یعنی برای خرید یک سکه کامل تمام بهار آزادی باید ۱۰۰ گواهی سپرده بخرید.

گواهی سپرده زعفران

این گواهی سپرده از بهمن ۹۵ در بورس کالا راه اندازی شد. واحد این گواهی سپرده بر حسب گرم است و هر برگه آن برابر با ۱ گرم زعفران است.

گواهی سپرده پسته

واحد این گواهی سپرده به کیلوگرم است و از سال ۹۶ در بورس کالا راه اندازی شده است. گواهی سپرده

همچنین علاوه بر مواردی که ذکر شد گواهی سپرده کالاهایی دیگر همچون کشمش، سیمان، شیشه، برنج، رطب، زیره سبز نیز در بورس کالا معامله می‌شود.

بازار گواهی سپرده کالایی در یک نگاه

خرید و فروش گواهی سپرده کالایی چگونه انجام می‌شود؟ فرآیند بازار گواهی سپرده کالایی از نگاه خریدار و فروشنده را به شکل زیر می‌توان نمایش داد:

روش‌های سرمایه‌ گذاری در طلا از طریق بورس

خرید گواهی سپرده سکه طلا از طریق بورس روشی جایگزین برای سرمایه‌گذاری در سکه طلاست که ریسک نگهداری این فلز ارزشمند را تا حد قابل توجهی کاهش می‌دهد.

طلا به‌عنوان یک کالای سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود. هدف بیشتر افراد از خرید طلا حفظ ارزش سرمایه است و اینکه اگر سرمایه‌گذار زمانی به وجه نقد نیاز پیدا کند، امکان نقد کردن این سرمایه بسیار راحت است. همین ویژگی‌های طلا سبب شده است که ابزارهایی با هدف سرمایه‌گذاری در طلا به‌وجود بیایند و دیگر نیازی به معاملات فیزیکی این فلز ارزشمند نباشد.

چرا سرمایه‌گذاری در طلا گزینه مناسبی است؟

همیشه بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری، روشی است که بیشترین میزان بازدهی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان بیاورد. با توجه به نوسانات قیمت طلا در بازار جهانی و مشکلات اقتصادی برخی کشورهای بزرگ، بسیاری از مردم جهان به خرید طلا روی آورده و تصمیم گرفتند تا از این فلز گران‌بها به عنوان شکلی از سرمایه‌گذاری استفاده کنند. اما مشکلاتی مانند امنیت و نگهداری طلا، هزینه‌هایی نظیر کارمزد، اجرت و… خود به دغدغه‌ای برای این نوع سرمایه‌گذاری تبدیل شده و افراد این قبیل نگرانی‌ها را مانعی برای سرمایه‌گذاری خود در طلا می‌دانند.

خرید طلا از طریق بورس

آیا روشی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که بتوان انتظاراتی نظیر بازدهی طلا را از آن داشت ولی در عین حال ریسک‌های ذکر شده را کاهش دهد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که افراد با خرید گواهی سپرده سکه طلا از طریق بورس می‌توانند به صورت غیرمستقیم در سکه‌ی طلا سرمایه‌گذاری کنند و تا حدودی دغدغه‌های خود را منظور از گواهی سپرده سکه چیست؟ از بین ببرند. برای خرید گواهی سپرده کالایی سکه طلا، سرمایه‌گذار حتما باید کد بورسی داشته باشد و ثبت‌نام خود را در یکی از کارگزاری‌های کشور انجام دهد.

منظور از گواهی سپرده چیست؟

گواهی سپرده یک ورقه بهادار است که مالکیت آن به‌منزله‌ی داشتن اصل سرمایه و دارایی به‌صورت فیزیکی است. به طور کلی گواهی سپرده کالا برگه‌ای است که بیانگر مالکیت دارنده آن بر کالای سپرده شده به یک انبار است و پشتوانه آن نیز رسیدی است که توسط انباردار پس از تحویل آن صادر می‌گردد. هر نماد گواهی سپرده سکه یک تاریخ سررسید دارد که به صورت عدد ماه و سال روبروی نماد درج شده است. خریدار این گواهی‌ها می‌تواند در سررسید گواهی، سکه خود را از خزانه بانک مربوطه تحویل بگیرد و یا اینکه این گواهی را پیش از تاریخ سررسید فروخته و از نوسان قیمت آن منتفع شود.

مزایای خرید گواهی سپرده‌کالایی سکه طلا

همانطور که در بالا اشاره شد، سرمایه‌گذاری در طلا از طریق بورس دارای مزایایی است که سرمایه‌گذار را از جهاتی آسوده‌ خاطر می‌کند. این مزایا شامل کارمزد بسیار پایین نسبت به معامله در صرافی‌ها، معافیت مالیاتی، از بین رفتن ریسک سرقت با توجه به صادر شدن گواهی به نام مالک و از بین رفتن ریسک نگهداری فیزیکی است.

منظور از صندوق‌های کالایی با پشتوانه طلا چیست؟

صندوق طلا نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که در گواهی سپرده طلا و اوراق مبتنی بر طلا سرمایه‌گذاری می‌کند. سرمایه‌گذاری در صندوق طلا برای کسانی که طلا را به عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری در نظر دارند ولی فرصت یا دانش کافی برای تحلیل آن را ندارند مناسب است. ترکیب دارایی‌های این صندوق‌ها حداقل ۷۰ درصد گواهی سپرده سکه طلا، حداکثر ۲۰ درصد اوراق مشتقه سکه و حداکثر ۱۰ درصد اوراق با درآمد ثابت است. (اوراق بهادار با درآمد ثابت، یکی از بهترین راهکارهای سرمایه‌گذاری با پرداختی‌های با بازه زمانی از پیش تعیین شده است که از آن می‌توان به‌عنوان یکی از راه‌های سرمایه گذاری کم ریسک نام برد.)

مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مبتنی بر سکه‌ی طلا

صندوق‌های مبتنی بر طلای قابل معامله در بورس، از طریق کد بورسی عادی امکان معامله دارند و نیاز به دریافت کد بورسی جداگانه برای معاملات آن‌ها نیست. یکی دیگر از مزایای صندوق طلا نقدشوندگی بالا است. به این معنا که در صورت نیاز، سرمایه‌گذار می‌تواند به آسانی اقدام به فروش واحد‌های خود کند. برخلاف خرید فیزیکی سکه طلا که به نقدینگی بالایی نیاز دارد، با حداقل ۵۰۰ هزار تومان می‌توان در صندوق‌های مبتنی بر طلا سرمایه‌گذاری کرد. همانطور که پیش‌تر گفته شد، صندوق‌های طلا یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که افراد می‌توانند آن‌ را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند. اما صندوق‌های دیگری نیز در بورس معامله می‌شوندکه متقاضیان می‌توانند برای آشنایی با انواع صندوق‌های فعال در بورس، مقاله بهترین صندوق سرمایه‌گذاری را مطالعه کنند.

گواهی سپرده کالایی چیست؟

بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار گواهی سپرده کالایی، اوراق بهاداری است که مؤید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می‌گردد. به بیان دیگر فرض کنید، که برای یک کالا، استاندارد مشخصی تعیین می‌شود و انبارهایی نیز با نظارت سازمان بورس، کالاهایی که استاندارد تعریف شده را داشته باشند، پذیرش می‌کنند و به آورنده کالا (مالک) قبضی تحویل می‌دهند. این قبض چنانچه قابلیت معامله پیدا کند گواهی سپرده کالایی نامیده می‌شود. در واقع در مثال بالا دارنده قبض با مراجعه به شرکت‌های کارگزاری می‌تواند گواهی خود را بفروشد یا افراد دیگر می‌توانند این گواهی‌ها را خریداری کنند. در هر حال دارنده گواهی سپرده کالایی، مالک مقدار مشخصی از کالا است که می‌تواند با مراجعه به انبارهای مربوطه، نسبت به دریافت کالا اقدام کند.

کاربردهای گواهی سپرده کالایی

کاربرد گواهی سپرده کالایی بشرح زیر است:

• پشتوانه دریافت تسهیلات از نظام بانکی
• تضمین به منظور انجام معامله در بورس کالا
• ابزار تحویل در قراردادهای آتی

مزایای گواهی سپرده کالایی

با استقرار نظام انبارداری و صدور گواهی سپرده کالایی:

• قابلیت نقد شونده کردن کالاهای راکد به وجود می آید.
• هزینه های انبارداری و جابجایی بین انبارها کاهش می‌یابد.
• فاصله زمانی بین تولید و مصرف کالا توسط تولیدکننده مدیریت می‌شود.
• به ثبات قیمت ها کمک می‌نماید.
• تامین مالی تولیدکنندگان در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین هزینه انجام می‌شود.
• به استاندارد سازی کالاها منجر می‌شود.
• وضعیت موجودی کالاها در انبارها را برای سیاست گذاری‌های کلان نشان می‌دهد.

گواهی سپرده طلا

همانطور که از تعریف این ابزار مشخص است برای هر کالایی که بتوان استانداردهای مشخص تعریف کرد، می‌توان گواهی سپرده کالایی تعریف و راه اندازی نمود. اولین گواهی سپرده بر روی سکه بهار آزادی تعریف شد و گواهی سپرده سکه طلا منتشر گردید. از آنجا که سکه بهار آزادی در کشور ما توسط بانک مرکزی و با مشخصات ثابت و معینی ضرب می‌گردد، برای تعریف استاندارد بر روی آن چالش خاصی وجود ندارد.
بانک‌های مختلفی از جمله بانک رفاه، بانک سامان و بانک صادرات اقدام به راه اندازی انبارهایی کرده و سکه طلا را پذیرش و گواهی سپرده طلا صادر می‌کنند. دارنده این گواهی‌ها می‌تواند از طریق بورس آنها را بفروشد. افراد دیگر هم در صورتی که علاقمند به سرمایه گذاری بر روی منظور از گواهی سپرده سکه چیست؟ سکه طلا باشند بجای خرید فیزیکی این سکه‌ها می توانند به خرید گواهی سپرده طلا اقدام کنند. در هر زمان دارنده این گواهی می‌تواند با مراجعه به انبار اقدام به دریافت سکه طلا نماید. انبارها بابت نگهداری این سکه ها هزینه انبارداری دریافت می‌کنند.

سایر گواهی های سپرده کالایی

علاوه بر سکه بهار آزادی، در حال حاضر برای پسته، زعفران، برنج، کشمش، خرما و زیره سبز نیز گواهی سپرده کالایی تعریف و راه اندازی شده است. لازم بذکر است که امور اجرایی مربوط به گواهی سپرده کالایی توسط شرکت بورس کالا انجام می گیرد ولی معاملات آن همانند معاملات سهام در پلتفرم یکسانی انجام می‌شود.
می‌توانید لیست انبارهای مجاز و استانداردها و شرایط پذیرش و صدور گواهی را از اینجا مشاهده کنید.

منظور از سهام یک روزه چیست؟/ معاملات سکه طلا در قالب گواهی سپرده کالایی در بازار بورس

از زمان تأسیس بازار بورس در ایران حدود 50 سال زمان گذشته و در این برهه زمانی ماجراهای زیادی رخ داده است. اما از سال 1384 با تصویب قانون «بازار اوراق بهادار» در مجلس، توجه ویژه‌ای به بازار بورس شد.

روند این تغییرهای گسترده تاکنون ادامه داشته است. تعداد سهام حاضر در بازار، روز به روز افزایش پیدا می‌کند و علت آن عرضه‌های اولیه در بورس است که باعث عمیق‌تر شدن بازار سرمایه می‌شود.

این روند، زمینه معامله ابزارهای مختلفی را در بازار بورس ایجاد می‌کند. ابزارهایی همچون اوراق اختیار فروش تبعی، اوراق تسهیلات مسکن و انواع اوراق اجاره (صکوک) نمونه‌هایی از ابزارهای در حال معامله به شمار منظور از گواهی سپرده سکه چیست؟ می‌روند.

یکی دیگر از ابزارهایی که در بازار سرمایه وجود دارد، «سهام یک روزه» است. در این مقاله از خانه سرمایه به بررسی سهام یک روزه می‌پردازیم و در مورد این ابزار مالی مفصل صحبت می‌کنیم.

منظور از سهام یک روزه چیست؟

منظور از این مفهوم، معاملات سکه طلا در قالب گواهی سپرده کالایی در بازار بورس اوراق بهادار تهران است. یکی از موضوع‌های رایج در مورد خرید و فروش دارایی‌های مالی، خرید و فروش سکه از طریق صرافی‌های موجود در کشور است.

در این حالت، افراد باید بر اساس نرخ مظنه‌ای که از سوی صرافی اعلام می‌شود در مورد خرید یا فروش خود تصمیم‌گیری کنند. اما با راه‌اندازی این مدل از معاملات در بازار بورس امکان قیمت‌گذاری در بازار آزاد – بر اساس عرضه و تقاضای جامعه بزرگ‌تری از سرمایه‌گذاران امکان‌پذیر شده است.

در نتیجه، نرخ‌های اعلامی نیز واقعی‌تر شده‌اند. در واقع، گواهی سپرده، ورقه بهاداری است که نشان‌ می‌دهد صاحب آن مالکیت مقدار مشخصی از یک کالا را بر عهده دارد؛ کالایی که این اوراق بابت آن منتشر شده‌اند.

مثلا اگر 10 سکه را به انبار تحویل دهید، گواهی سپرده بابت فروش 10 سکه به شما داده می‌شود. حالا که با مفهوم کلی سهام یک روزه آشنا شدید به سراغ نکته‌های ریز پنهان شده در آن می‌گردیم تا در صورت تمایل از ابزار سهام یک روزه برای خرید و فروش سکه استفاده کنید.

سکه قابل معامله چه مشخصات عمومی دارد؟

همان‌طور که گفتیم معامله روی گواهی سپرده‌ای انجام می‌پذیرد که بابت خرید یا فروش سکه منتشر شده است. استاندارد قابل قبول جهت صدور گواهی سپرده عبارت است از:

نوع: سکه تمام بهار آزادی

عیار : 900 در 1000

فرایند عمومی انجام معاملات، تسویه و تحویل فیزیکی کالا چگونه انجام می‌شوند؟

برای انجام معاملات سهام یک روزه باید با در دست داشتن سکه‌‌ای که شرایط بالا را دارد به انبار بورس کالای ایران که در بخش «خزانه‌داری پردیس بانک رفاه» معرفی شده مراجعه کنید.

بعد از احراز شرایط سکه از سوی انبار، پس از یک روز به شما گواهی سپرده سکه طلا داده خواهد شد. پس از دریافت گواهی باید به یکی از کارگزاری‌های مورد تائید سازمان بورس مراجعه کرده و در آن کارگزاری ثبت‌نام نمایید.

در ضمن، باید در سامانه سجام هم ثبت‌نام کنید. بعد از این که کد معاملاتی شما صادر شد، باید گواهی سپرده فروش سکه را به کارگزاری خود تحویل دهید.

تنها پس از آن می‌توانید موقعیت فروش را بگیرید و سکه یا سکه‌های خود را که بابت آن‌ها گواهی دریافت کرده‌اید به فروش برسانید. پس از انجام معامله، شخص خریدار به کارگزار خود مراجعه کرده و آن گواهی سپرده را از کارگزارش دریافت می‌کند.

آنگاه با ارائه این رسید به انبار بورس کالا می‌تواند سکه خود را بگیرد.

اوراق گواهی سپرده در چه ساعت‌هایی معامله می‌شوند؟

چیزی شبیه به اوراق سهام، این اوراق نیز در ساعت 8:30 الی 9 در مرحله پیش گشایش قرار می‌گیرند و معاملات از ساعت ۹ آغاز می‌شوند. تنها تفاوت معاملات این اوراق با سهام در نقطه پایان آن یعنی ساعت 15:30 است.

نکته‌های معاملاتی مهم پیرامون اوراق گواهی سپرده سکه طلا

شرط لازم جهت خرید اوراق گواهی سپرده طلا، داشتن موجودی کافی در حساب است. از طرفی، شرط لازم برای فروش سکه در بورس، دریافت اوراق گواهی سپرده سکه طلا از انبار بورس کالا و تحویل آن به کارگزار دارای مجوز خرید و فروش این دسته از اوراق است.

سکه‌هایی که پس از ساعت 12 روز جاری به انبار بورس کالا تحویل داده شوند، گواهی سپرده‌شان پس از دو روز کاری منتشر خواهد شد.

سکه‌های اصلی در انبار کالای بورس قرار می‌گیرند و این یعنی هزینه‌هایی برای فروشنده اوراق گواهی سپرده ایجاد می‌شود که به شرح زیر هستند:

- هزینه ارزیابی و کارشناسی هر سکه : 500 ریال که به هنگام دریافت سکه در انبار دریافت می‌شود.

- هزینه انبارداری هر سکه به ازای هر روز 50 ریال است.

- هزینه معاملات خرید و فروش اوراق سهام یک روزه 0.125 درصد معادل 0.00125 ارزش معامله است.

بابت فروش سهام در بازار بورس و فرابورس، معادل 0.5 درصد ارزش فروش، مالیات کسر می‌شود. در حالی که بابت فروش اوراق گواهی سپرده، مالیاتی از سوی دولت گرفته نمی‌شود و تنها هزینه‌هایی که اعلام کردیم از ارزش ریالی محاسبه‌ها کسر می‌گردد.

وقتی شما سهام خود را می‌فروشید طی دو روز کاری بعد می‌توانید پول به دست آمده از فروشتان را به حساب بانکی خود منتقل کنید. در حالی که پول به دست آمده از فروش گواهی سپرده سکه طلا طی روز کاری بعد، آن هم در صورت تمایل شما در حساب بانکی‌تان خواهد بود.

حالا با توجه به نکته‌هایی که برایتان گفتیم، یک مثال می‌زنیم تا موضوع روشن‌تر شود:

تصور کنید 30 سکه طلا دارید که شامل شرایط سازمان بورس است و می‌خواهید به جای فروش سکه‌ها در صرافی‌، آن را از طریق معاملات بورس به فروش برسانید.

بنابراین شما در ساعت 13 روز یکشنبه کل 30 عدد سکه خود را به انبار بورس کالا می‌برید و کارشناسان، سکه شما را تائید می‌کنند. برای تحویل کالا به انبار، مبلغ 15000 ریال را بابت هزینه کارشناسی پرداخت می‌کنید.

از آنجایی که ساعت 13 روز یکشنبه سکه را تحویل انبار داده‌اید، در نتیجه، دو روز کاری بعد یعنی روز سه‌شنبه گواهی سپرده سکه طلا آماده شده و به شما تحویل داده می‌شود.

در روز سه‌شنبه پس از تحویل گواهی سپرده سکه طلا که نمایانگر مالکیت 30 سکه طلا برای شما است به کارگزاری خود مراجعه کرده و گواهی را تحویل کارگزاری می‌دهید.

از روز چهارشنبه، گواهی سپرده شما در بازار عرضه خواهد شد. حال فرض کنیم که کل سکه‌های شما سه‌شنبه هفته بعد به قیمت 5 میلیون تومان به فروش برسد.

بنابراین بدون توجه به هزینه‌هایی که کردید، مبلغ 1،500،000،000 ریال در حساب شما قرار می‌گیرد. اما با این وجود، هزینه‌های زیر به شما وارد شده است:

9 روز سکه‌های شما در انبار بوده است و بابت این 9 روز باید هزینه انبارداری را پرداخت کنید. در نتیجه:

بنابراین 450 ریال بابت هزینه انبارداری می‌پردازید. هم‌چنین 0٫00125 درصد ارزش معامله نیز به‌عنوان کارمزد از حساب شما به صورت آنی کسر می‌گردد و در نتیجه کارمزد پرداختی به این صورت محاسبه می‌شود:

ارزش معامله انجام‌شده (ریال):

۳۰ * ۵۰۰۰۰۰۰۰ = ۱۵۰۰۰۰۰۰۰۰

کارمزد پرداخت‌شده (ریال):

۱۵۰۰۰۰۰۰۰۰ * ۰٫۰۰۱۲۵ = ۱۸۷۵۰۰۰

بنابراین کل هزینه پرداخت‌شده توسط شما عبارت است:

۱۸۷۵۰۰۰ + ۴۵۰ + ۱۵۰۰۰ = ۱۸۹۰۴۵۰

خالص دریافتی شما عبارت است از (توجه فرمایید که هزینه کارشناسی در ابتدای کار پرداخت شده است و درنتیجه در خالص دریافتی محاسبه نمی‌شود):

1500000000– 1875000 – 450= 1498124550

در تاریخ تهیه این مقاله، سکه تحویل یک روزه برای چهار بانک ملت، صادرات، سامان و رفاه در بازار بورس مورد معامله قرار می‌گیرد که نماد هر کدام به شرح ذیل است:

سکه0012پ01 = سکه تمام بهار تحویل 1 روزه رفاه

سکه9812-02 – سکه تمام بهار تحویل 1 روزه ملت

سکه9812-03 – سکه تمام بهار تحویل 1 روزه سامان

سکه9912پ04 – سکه تمام بهار تحویل 1 روزه صادرات

لازم به ذکر است که شما به عنوان خریدار گواهی سپرده می‌توانید طی روز معاملاتی بعد پس از مراجعه به کارگزاری و دریافت گواهی سپرده از ساعت 8 صبح تا ساعت 4 بعدازظهر (ساعت 16) به انبار هر کدام از بانک‌های فوق مراجعه فرمایید و با تحویل گواهی‌های سپرده سکه‌های خود را دریافت نمایید.

دامنه نوسان قیمت برای این اوراق، ده درصدی است. در حالی که برای سهام بازار بورس و فرابورس عادی، پنج درصد است.

برای ارسال سفارش خود پس از انتخاب نماد مربوط به بانک، باید از مضارب ده جهت ارسال سفارش استفاده کنید.

به این ترتیب اگر قصد ثبت سفارش یک سکه را دارید باید از حجم ده استفاده کنید. از طرفی باید قیمت ارسالی را یک‌دهم کنید. هم‌چنین اگر می‌خواهید درخواست را برای ده سکه ثبت نمایید باید حجم ارسالی را 100 قرار دهید و قیمت مدنظر خود را به صورت یک‌دهم قیمت یک سکه وارد کنید.

مثلا فرض کنیم که شما خواهان خرید 10 سکه به قیمت 50 میلیون ریال هستید. درنتیجه باید در پنجره ارسال سفارش، اطلاعات زیر را وارد کنید:

حجم ارسالی: 100 عدد

قیمت ارسالی: 5 میلیون ریال

سایر موارد حاکم بر معاملات مشابه معاملات بازار بورس سهام است.

خرید و فروش سکه با این روش، طرفداران زیادی دارد. چون در این صورت برای خرید و فروش سکه نیازی به حمل مداوم آن نیست، نسبت به صرافی‌ها هزینه پایین‌تر است، تعیین قیمت در بازار آزاد و بر اساس عرضه و تقاضای واقعی و نه صرفاً قیمت‌گذاری صرافی یا دلال‌ها انجام می‌شود و مالیات در فروش سهام حذف می‌شود.

چگونه در بورس سکه و طلا خرید و فروش کنیم

صندوق طلا صندوقی می باشد که دارایی های جمع آوری شده از سرمایه گذاران را در گواهی سپرده طلا و … سرمایه گذاری کرده و به نوبه خود دارای ریسک پایین تری نسبت به سکه طلا می باشد منظور از گواهی سپرده سکه چیست؟ و از طرفی با مبلغ حداقل ۱۰۰۰۰۰ تومان قادر به خرید آن هستید.

آیا تا به حال با خود فکر کرده اید که برای خرید و فروش سکه اصلا نیازی به رفتن به صرافی ها ندارید و به راحتی در بورس می توانید سکه خرید و فروش کنید؟

آیا تا به حال می دانستید که صندوق طلا در بورس معامله می شود که با خرید آن می تواند ضمن پوشش ریسک بابت خرید سکه، از نوسانات بازار هم استفاده کنید؟

آیا تا به حال به این فکر کرده اید که در صورت خریدن دارایی های مانند سکه، مشکلات مربوط به نگهداری آن مانند سرقت و … وجود دارد؟

به طور سنتی سرمایه گذاران و یا حتی عوام بازار عادت دارند که به هنگام رشد قیمت سکه به صرافی ها رفته و سکه فیزیکی خود را خریداری کنند تا در زمان آینده و همگام با افزایش قیمت سکه آن را به فروش برسانند. اما امروز در بازار سرمایه ایران این امکان وجود دارد که سرمایه گذار تنها با دریافت کد بورسی از طریق بازار سرمایه، سکه و یا مشتقات آن را خریداری کند. به همین دلیل قصد داریم در این نوشته در خصوص سازوکار خرید و فروش سکه و صندوق طلا صحبت کنیم.

تعریف کلی از صندوق طلا

صندوق طلا یکی دیگر از راه های سرمایه گذاری در بورس، می باشد. صندوق طلا صندوقی می باشد که دارایی های جمع آوری شده از سرمایه گذاران را در گواهی سپرده طلا و اوراق مبتنی بر طلا سرمایه گذاری می‌کند. اما اجازه دهید یک تعریف کلی از گواهی سپرده طلا داشته باشیم. گواهی سپرده طلا ورقه‌ بهاداری است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده‌شده در انبار است و آدرس این انبار در خزانه داری پردیس بانک رفاه می باشد. سکه های مورد تایید این انبار هم دارای ضرب سال ۱۳۸۶، با وزن ۸.۱۳۳ گرم و عیار ۹۰۰ می باشد و بنابراین اگر کسی قصد دریافت گواهی سکه داشته باشد می تواند سکه فیزیکی خود را به بانک مورد نظر تحویل داده و حواله سکه دریافت کند.

در حال حاضر حواله سکه در بورس اوراق بهادار در حال معامله می باشد که قیمت آن دقیقا هم سو با قیمت سکه در بازار می باشد اما گواهی سکه در بورس دارای نوسان محدود می باشد که ممکن است نسبت به قیمت سکه در بازار دارای تاخیر زمانی باشد.

شکل زیر معامله گواهی سکه در بورس را نشان می دهد بنابراین هر سرمایه گذاری قادر است گواهی سکه را به صورت آنلاین ( همانند خرید و فروش سهام ) در بازار معامله کند و در زمانی که تمایل داشت آن را به فروش برساند.

ساز و کار خرید و فروش گواهی سکه طلا

یکی از دارایی منظور از گواهی سپرده سکه چیست؟ های صندوق طلا گواهی های سکه عرضه شده در بورس می باشد. نحوه خرید و فروش گواهی سکه همانند خرید و فروش سهام می باشد. به این صورت که سرمایه گذار تنها با داشتن کد بورسی می تواند به صورت آنلاین سکه را خریداری کند. بعد از خرید گواهی سکه سرمایه گذار یا میتواند همان گواهی را دوباره در بازار بورس به فروش برساند و یا می تواند همراه با داشتن گواهی سکه به بانک عامل مراجعه کرده و سکه خود را دریافت کند.

همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است قیمت این گواهی ۴۴۷۰۰۸۱ ریال می باشد. یعنی سرمایه گذار برای خرید یک سکه باید سفارش های خود را در مضرب ۱۰ تایی وارد سامانه کند. یعنی اگر سرمایه گذاری قصد خرید ۵ سکه را داشته باشد باید ۵۰ سفارش و اگر قصد خرید ۱ سکه را داشته باشد باید ۱۰ سفارس وارد سامانه کند تا بتواند سکه مورد نظر را خریداری کند.

زمان معاملات گواهی سکه طلا نیز در حال حاضر از ساعت ۱۲:۳۰ الی ۱۵:۳۰ می باشد. ساعت ۱۲:۳۰ الی ۱۳:۰۰ مرحله پیش گشایش می باشد که در ساعت ۱۳:۰۰ قیمت تعیین می شود و حراج پیوسته ( معاملات عادی ) از ساعت ۱۳:۰۰ الی ۱۵:۳۰ جریان دارد.

دارایی های صندوق طلا

بر اساس قوانین، دارایی های صندوق طلا در اوراق گواهی سکه، ابزارهای مشتقه مربوط به طلا مانند اختیار و آپشن و اوراق مشارکت می باشد که بیشترین درصد ان که نزدیک به ۷۰ درصد می باشد در اوراق گواهی سکه می باشد.

سرمایه گذار در صورتی که چشم انداز افزایش در قیمت سکه را داشته باشد به راحتی می تواند صندوق طلا را در بازار سرمایه خریداری کند و در زمان مناسب آن را به فروش برساند و بدون اینکه منظور از گواهی سپرده سکه چیست؟ درگیر رفتن به صرافی و … شود به راحتی سکه مورد نیاز خود را تامین کند و از طرفی ریسک ناشی از دزدیده شدن، گم کردن سکه و … را کاهش دهد.

مزایای سرمایه گذاری در صندوق طلا

پوشش ریسک نرخ ارز و بهره بردن از تغییرات قیمت طلای جهانی: عمده سرمایه گذاری صندوق طلا بر روی گواهی های سکه طلا می باشد. از طرفی قیمت گذاری سکه بر اساس دو پارامتر قیمت اونس جهانی و نرخ دلار است. بنابراین سرمایه گذاری در صندوق طلا به منزله سرمایه گذاری غیر مستقیم در طلای جهانی و نرخ ارز در نظر گرفته می شود.

پوشش ریسک کاهش قیمت طلا به کمک ابزارهای بازار آتی: در این صندوق امکان اخذ موقعیت در بازار آتی به منظور پوشش ریسک بازار طلا نیز وجود دارد

پوشش ریسک تورم

نقدشوندگی بالا: همانند سایر صندوق های قابل معامله، صندوق طلا نیز دارای رکن بازارگردان است که ضمانت نقدشوندگی صندوق را به عهده دارد.

انواع صندوق طلا در بازار سرمایه

در حال حاضر ۴ صندوق طلا شامل طلا، زر، گوهر و عیار در بازار سرمایه در حال فعالیت می باشند که هر یک از سرمایه گذاران در صورت تمایل به خرید صندوق طلا به آسانی امکان خرید آن را دارند. نگاهی به سابقه راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری طلا در کشور نشان می دهد که در ایران صندوق پشتوانه طلای لوتوس از نوع صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس کالا و اولین صندوق کالایی بازار سرمایه کشور است که موضوع فعالیت آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر گواهی سکه طلا، اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا، اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده و گواهی سپرده بانکی است و از آن در نیمه نخست امسال رونمایی شده است.

به عنوان مثال شکل زیر معاملات صندوق طلا با نماد زر را نشان میدهد

در صندوق طلا همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است همه صندوق ها دارای ارزش خالص هر واحد سرمایه گذاری یا NAV هستند. NAV در واقع ارزش واقعی روز آن صندوق می باشد. برخی از سرمایه گذاران فکر می‌کنند که اگر قیمت صندوق طلا برابر با قیمت nav باشد نباید آن را خریداری کنند در صورتی که اشتباه است. ارزش واقعی صندوق طلا بر مبنای آینده آن صندوق تعیین می شود. به عنوان مثال سرمایه گذاری فکر میکند که قیمت طلا در آینده افزایش می یابد و به همین دلیل اقدام به خرید سکه و یا صندوق طلا در بورس می کند و این موضوع اصلا ارتباطی به قیمت روز آن ندارد. البته این موضوع را هم باید مد نظر داشت که معمولا قیمت روز این صندوق ها با nav آن برابر می باشد مگر انکه چشم انداز قیمتی نسبت به قیمت طلا افزایشی باشد.