دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات

حول و حوش دهه‌های 60 یا 70 میلادی بود که یک استاد دانشگاه به اسم آلبرت هامفری در دانشگاه استنفورد آمریکا مسئول یک پروژه تحقیقاتی بود. این استاد برای اینکه برنامه‌های استراتژیک خودشان را ارزیابی کرده و متوجه دلیل شکست آن بشود، یک تکنیک ارائه داد که اسمش تکنیک SOFT بود. دقیقا مثل روش SWOT، در روش SOFT هم حروف اول چهار کلمه کنار هم چیده شده‌اند:

آشنایی با ماتریس SWOT – کاربرد و مثال تحلیل SWOT (+ فیلم آموزش رایگان)

اگر تا به حال به عنوان کارمند در شرکت‌ و یا سازمان‌ها کار کرده باشید، احتمالا با واژه‌ای به نام ماتریس SWOT برخورد کرده‌اید و یا آن را شنیده‌اید. این اصطلاح مربوط نگاه بلندمدت به شرکت و سازمان است. مدل تحلیل SWOT یک شیوه قدرتمند برای ارزیابی سازمان‌ها، شرکت‌ها و یا پروژه‌های مختلف است. فرقی نمی‌‌کند که مجموعه شما بزرگ باشد و یا کوچک، متشکل از دو کارمند باشد و یا ۵۰۰ کارمند، در هر صورت با تجزیه و تحلیل SWOT می‌توانید عملکرد آن را ارزیابی و سنجش کنید.

فیلم آموزشی ماتریس SWOT

در این مقاله از آکادمی کاپریلا یاد خواهید گرفت که ماتریس SWOT دقیقاً چیست و برای چه مواردی انجام می‌شود. با مطالعه این مقاله تا انتها، با چند نمونه از تجزیه و تحلیل‌های SWOT Matrix آشنا خواهید شد، ضمن اینکه نکات و استراتژی‌های لازم برای تجزیه و تحلیل ماتریس SWOT را یاد خواهید گرفت.

قبل از اینکه به بررسی این نکات و استراتژی‌ها بپردازیم، بهتر است تعریفی از ماتریس SWOT را بیان کنیم تا شما با مفهوم آن به خوبی آشنا شده و به درک درستی از آن دست پیدا کنید.

ماتریس SWOT چیست؟

ماتریس SWOT روشی است که برای بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات در هر سازمان و یا مجموعه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. تجزیه و تحلیل SWOT می‌تواند در سطح سازمانی برای تمام مجموعه و یا برای بخشی از آن و یا حتی برای یک پروژه جداگانه بکار گرفته شود.

در بیشتر موارد تحلیل ماتریس SWOT که در سطح سازمانی انجام می‌شود، به منظور میزان سازگاری و هماهنگی روند یک کسب و کار با معیارهای موفقیت آن به کار برده می‌شود. در عین حال برای بررسی یک پروژه خاص مثل کمپین‌های تبلیغاتی که به چه میزان مطابق با معیارهای پیش‌بینی شده، حرکت کرده است، نیز به کار برده می‌شود.

SWOT مخفف چه کلماتی است و چه معنایی دارد؟

همانطور که در ابتدای متن اشاره کردیم، ماتریس SWOT به معنای شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای سازمان است. در این قسمت می‌خواهیم هر کدام از این ۴ حرف را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار داده و شرح دهیم.

نقاط قوت (Strengths)

اولین عنصر در ماتریس SWOT ، واژه Strengths به معنای نقاط قوت است. این عنصر، نقاط قوت سازمان، پروژه یا ایده شما را نشان می‌دهد، یعنی بخش‌هایی که سازمان در آن قوی بوده و به خوبی عمل کرده یا می‌تواند عمل کند. این ویژگی می‌تواند موارد متعددی در مورد سازمان شما را در بر بگیرد. برای مثال، یک ویژگی تجاری شرکت، یک روش منحصر به فروش و بازاریابی عالی برای یک محصول خاص و یا مدیریت قوی، منابع انسانی حرفه‌ای، دسترسی به مواد اولیه درجه یک و …

سوالاتی که در این بخش می‌توانید از خود بپرسید:

/محصول/خدمات و … ما چیست؟
• چه منابع ویژه‌ای در اختیار داریم؟
• کدام محصولات ما عملکرد بهتری دارند؟

نقاط ضعف (Weaknesses)

در مدل تحلیل SWOT بعد از آنکه نقاط قوت سازمان خود را پیدا کردید، نوبت به کشف و بررسی نقاط ضعف آن خواهد بود. مواردی در سازمانتان که در آن ضعیف عمل کرده‌اید و یا ویژگی‌های منفی مثل عدم وجود نیروی ماهر، کمبود بودجه و یا ضعف در یک بخش خاص از سازمان و بسیاری موارد این‌چنینی دیگر که لازم است با بررسی‌‌های دقیق، آنها را شناسایی کنید.

سوالاتی که در این بخش می‌توانید از خود بپرسید:

• در چه بخشی نیاز به بهبود داریم؟
• کدام محصولات ما عملکرد خوبی ندارند؟
• در چه بخشی دچار کمبود منابع هستیم؟
• رقبا در چه بخش‌هایی بهتر عمل می‌کنند؟

فرصت‌ها (Opportunities)

فرصت‌ها، توسط عوامل بیرونی برای شرکت ایجاد می‌شود. هر سازمان و شرکتی در طول مسیر فعالیت خود ممکن است که با فرصت‌هایی روبرو شود، فرصت‌هایی که شناسایی و بکارگیری آنها می‌تواند به افزایش فروش و رشد و یا به طور کلی پیشبرد اهداف سازمان منجر شود.

سوالاتی که در این بخش می‌توانید از خود بپرسید:

• چه فرصت‌هایی در بازار وجود دارد؟
• چطور می‌توانیم از نقاط قوت خود استفاده کنیم؟
• چه ترندهایی را می‌توان برای تقویت خود به کار برد؟
• چه تکنولوژی‌هایی می‌تواند به بهبود کارها کمک کند؟

تهدید (Threats)

تهدید آخرین عنصر در ماتریس SWOT است که برای هر بنگاه اقتصادی ممکن است وجود داشته باشد و روند کار و رشد آنها را تحت تاثیر قرار دهد.

نمونه‌هایی که به عنوان تهدید سازمان در تجزیه و تحلیل SWOT شناسایی می‌شود، موارد پیش‌بینی نشده همچون ظهور رقبای جدید، تغییر قوانین مالیاتی، تغییر قوانین نظارتی، پاندمیک‌‌‌‌هایی مثل کرونا و … است که می‌تواند در روند رشد یک کسب و کار اختلال ایجاد کند.

سوالاتی که در این بخش می‌توانید از خود بپرسید:

• رقبای ما در حال حاضر چه کاری می‌کنند؟
• کدام ضعف‌ها کسب و کار ما را تهدید می‌کند؟
• چه نوع مشکلاتی به کسب و کار ما آسیب می‌زند؟
• کدام قوانین جدید برای ما تهدید است؟
• چه تغییراتی در رفتار مشتری، کسب و کار را تهدید می‌کند؟

عوامل داخلی و خارجی در تجزیه و تحلیل SWOT

برخی از شرکت‌ها، عوامل داخلی و خارجی را به صورت مشترک در ماتریس SWOT در نظر می‌گیرند. اما به طور کلی و در بیشتر شرکت‌ها، چهار عنصر ماتریس، با نام عوامل خارجی و یا داخلی دسته‌بندی می‌شود. بر اساس این دسته‌بندی، نقاط قوت و ضعف‌ها در گروه عوامل داخلی جای می‌گیرد و فرصت‌ها و تهدیدها به عنوان عوامل خارجی شناخته می‌شوند.

از آنجا که دو عنصر نقاط قوت و ضعف تحت کنترل سازمان است و تحت تصمیمات سازمانی ایجاد می‌شود و می‌تواند تغییر کند، به عنوان عوامل داخلی در ماتریس شناخته می‌شود. دو عنصر فرصت‌ها و تهدیدها از آنجا که تحت تاثیر عوامل بیرونی و خارج از کنترل شرکت ایجاد می‌شود، به عنوان عوامل خارجی شناخته می‌شود. همین امر دلیلی است که این ماتریس تجزیه و تحلیل، با عنوان تحلیل داخلی و خارجی و یا ماتریس IE نیز شناخته می‌شود.

فواید و ضرورت استفاده از تحلیل SWOT برای مشاغل کوچک

تا اینجا با ماتریس SWOT آشنا شده‌اید و در کنار بررسی هر یک از عناصر، به درک مناسبی از فواید و کاربردهای آن دست پیدا کردید. در این بخش قصد داریم به ضرورت‌ها و دلایل استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT برای کسب و کارهای کوچک اشاره کنیم.

اگر دارای کسب و کاری کوچک هستید و یا اینکه به عنوان کارشناس بازاریابی و توسعه کسب و کار در این نوع از مشاغل فعالیت می‌کنید، ممکن است که با این سوال در ذهن خود روبرو شوید که آیا بکارگیری تحلیل SWOT برای بنگاه‌های کوچک موثر و کاربردی است و می‌تواند به دستیابی به نتایج مثبت منجر شود یا خیر؟‌ باید بدانید که تحلیل SWOT، برای بنگاه‌های کوچک نه تنها کاربردی و مفید است بلکه یک ضرورت بوده که نباید از آن غافل شوید.

انجام تجزیه و تحلیل SWOT، یک فرصت عالی را برای کسب و کار شما فراهم می‌کند تا بتوانید به یک بینش دقیق و کامل از عملکرد و فعالیت سازمانتان دست پیدا کنید. ماتریس SWOT کمک می‌کند تا دید وسیع‌تری از کسب و کارتان و موقعیتی که دارد، به دست آورید.

تحلیل SWOT در سناریوها و پروژه‌های مختلف به کار گرفته می‌شود. در نتیجه این تحلیل و ارزیابی نقاط قوت و ضعف سازمان خود، می‌توانید برای برگزاری یک کمپین بازاریابی در آینده استفاده کنید. همچنین برای یک پروژه محتوایی و یا شرکت در رویداد تجاری و … هم می‌توانید از ماتریس تجزیه و تحلیل استفاده کنید.

انجام تجزیه و تحلیل SWOT این امکان را ایجاد می‌کند تا آنچه که شرکت شما به خوبی انجام می‌دهد را شناسایی کنید، بخش‌هایی از شرکت که می‌تواند پیشرفت کند و همچنین تهدید‌ها و فرصت‌های احتمالی آینده را نیز شناسایی نمایید.

ماتریس SWOT نه تنها امکان شناسایی ۴ عنصر را برای شما فراهم می‌‌‌کند، بلکه نقشه راه و جدول زمانی برای اجرای راه حل را نیز به شما می‌دهد. ماتریس تحلیل SWOT می‌تواند برای برنامه‌های استراتژیک بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت سازمان مورد استفاده قرار گیرد.

چه زمانی باید از ماتریس SWOT استفاده کنیم؟

همانطور که اشاره کرده‌ایم از ماتریس تحلیل SWOT می‌توان برای بخش‌های مختلف یک سازمان استفاده کرد، اما اینکه چه زمان‌‌‌هایی باید از این ماتریس استفاده کنیم سوال مهمی است که در ادامه به آن پاسخ داده‌ایم.

در زمان‌هایی مثل شروع طراحی یک کمپین تبلیغاتی، زمان‌هایی که سیاست و استراتژی جدیدی را برای سازمانتان اتخاذ کرده‌اید، هنگام عرضه یک محصول جدید به بازار و همچنین زمان‌‌هایی که می‌خواهید موقعیت‌های مناسب را برای ایجاد تغییرات در شرکت خود کشف کنید. موارد گفته شده اصلی‌ترین کاربردهای ماتریس SWOT است، اما این بدین معنا نیست که در زمان‌های دیگر نمی‌توان از ماتریس تجزیه و تحلیل استفاده کرد. استفاده از ماتریس‌ SWOT در زمان‌های متفاوتی می‌تواند به کار گرفته شود و شما را به یک بینش جامع از نحوه عملکرد کسب و کارتان برساند.

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

آنالیز SWOT چیست و چگونه می‌تواند کسب و کار شما را متحول کند؟

در این مقاله روش تجزیه و تحلیل SWOT را به همراه جدول SWOT برای‌تان آماده کرده‌ایم. داشتن درک درستی از مدل سوات می‌تواند دید شما را نسبت به جوانبی از کسب‌و‌کارتان باز کند که شاید خودتان هم از آن خبری نداشته باشید! در انتهای مقاله، برای اینکه مفهوم سوات را بصورت عملی مشاهده کنید، دو نمونه کاربردی از این تحلیل را پیش پای‌تان گذاشته‌ایم. در همین راستا پیشنهاد می‌کنیم سری هم به ۳۶۵ بوک بزنید، چرا؟ چون ما در ۳۶۵ بوک خلاصه صوتی برترین کتاب‌های دنیا در زمینه بازاریابی و کسب و کار را معرفی کرده‌ایم و اگر بیزینسی دارید و یا فکر راه‌اندازی یک کسب و کاری در سر دارید، این کتاب‌ها در این مسیر می‌تواند به شما کمک کند.

هدیۀ نوین: پرسش‌نامۀ رایگان SWOT

آیا قصد دارید کسب و کار خود را با ماتریس سوات تحلیل کنید؟ ما یک پرسش نامه شامل آموزش، نمونه عملی سوات و دو جدول سوات و استراتژی های راهبردی آن را برای شما آماده کرده‌ایم.
برای مشاوره رایگان، همین الان با ما تماس بگیرید.

واژه SWOT یعنی چه؟

در ابتدا بیایید کمی در مورد خود واژه "SWOT" حرف بزنیم و ببینیم که اصلا این واژه انگلیسی چه معنی دارد.

واژه SWOT از کنار هم قرار دادن حروف اول چهار کلمه‌ی Strengths (نقاط قوت)، Weaknesses (نقاط ضعف)، Opportunities (فرصت‌ها) و Threats (تهدید‌ها) ساخته شده است. همانطور که از اسمش پیداست، این تکنیک به ما کمک می‌کند تا به نقاط قوت و ضعف خودمان پی ببریم، فرصت های پیش روی خودمان را بشناسیم، و تهدیدهای احتمالی را به شیوه موثری مدیریت کنیم.

آنالیز SWOT از کجا به وجود آمد؟

حول و حوش دهه‌های 60 یا 70 میلادی بود که یک استاد دانشگاه به اسم آلبرت هامفری در دانشگاه استنفورد آمریکا مسئول یک پروژه تحقیقاتی بود. این استاد برای اینکه برنامه‌های استراتژیک خودشان را ارزیابی کرده و متوجه دلیل شکست آن بشود، یک تکنیک ارائه داد که اسمش تکنیک SOFT بود. دقیقا مثل روش SWOT، در روش SOFT هم حروف اول چهار کلمه کنار هم چیده شده‌اند:

حرف S به جای کلمه Satisfactory (به معنی رضایت‌بخش) برای بخش‌هایی از کار که در حال حاضر رضایت‌بخش هستند.

حرف O به جای کلمه Opportunities (به معنی فرصت‌ها) برای فرصت‌هایی که می‌توان در آینده برای پیشرفت استفاده کرد.

حرف F به جای کلمه Faults (به معنی ایرادها) برای شناسایی ایرادهای موجود در کار.

و حرف T به جای کلمه Threats (به معنی تهدیدها) برای نشان دادن تهدیدهایی که پیشرفت و موفقیت کار را عقب می‌اندازند.

حالا ممکن است بپرسید که روش سافت (SOFT) چطور به سوات (SWOT) تبدیل شد؟ در سال 1964، سمیناری به اسم "برنامه‌ریزی بلندمدت" در زوریخ (سوئیس) برگزار شد. در این سمینار، یکی از سخنرانان برای اولین بار مدل سوات را معرفی کرد و به حضار هم گفت که این مدل، اقتباسی از مدل SOFT آقای هامفری است.

تحلیل سوات (SWOT Analysis) چیست؟

خب حالا که با کلمه انگلیسی سوات آشنا شدید و فهمیدید که اصلا از کجا آمده، بیایید ببینیم تحلیل SWOT چیست.

آنالیز SWOT یکی از تکنیک‌های موثری است که کمک می‌کند عوامل درونی و عوامل بیرونی دخیل در یک موضوع را کنار هم بسنجیم و از ارتباط بین آن ها به نفع خودمان استفاده کنیم.

در دنیای امروزی،اگر دیجیتال مارکتینگ بلد نباشید، دوام نمی‌آورید. الان وقت آن است که کار با ابزارهای بازاریابی دیجیتال را یاد بگیرید تا بتوانید مخاطب را از نقطه شروع تا خرید محصول، همراهی کنید. در دورۀ فروش اینترنتی: از میلیون تا میلیارد به صورت کامل و جامع به شما یاد می‌دهیم که چطور کسب وکار خود را در دنیای اینترنت به درآمدزایی برسانید. می‌پرسید چطور؟ مدرس این دوره در ویدیو زیر کامل براتون همه چیز را توضیح داده:

تحلیل سوات: یک استراتژی

همه ما می­دانیم که برای انجام هر کاری، نیاز به یک استراتژی داریم. چه در زمینه مسائل شخصی و چه در حوزه کسب و کار. اما چیزی که بسیاری از مردم نمی­دانند این است که اصلا استراتژی خودش چه بخش‌هایی دارد و اصلا چگونه می‌توانیم از تحلیل دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات سوات به عنوان یک استراتژی استفاده کنیم.

خیلی ساده بخواهم برای‌تان بگویم، هر استراتژی دو دسته بزرگی از عوامل را شامل می­شود: عوامل درونی و عوامل بیرونی. حالا اگر کمی دقت کرده باشید، متوجه می­شوید که نقاط قوت و نقاط ضعفی که آنالیز SWOT به شما نشان می‌دهد، معمولا عوامل درونی هستند درحالی که فرصت ها و تهدیدها عموما به عنوان عوامل خارجی شناخته می­شوند.

همانطور که قبلا عرض کردم، یکی از بزرگ‌ترین مزایای آنالیز SWOT این است که نه تنها در حوزه کسب و کار، بلکه در زمینه تصمیم‌گیری‌های شخصی نیز می­تواند کمکی بزرگی به شما بکند. دیگر وقت آن است که کمی در مورد هر کدام از این موارد صحبتی بکنیم تا حق مطلب کامل ادا شود.

S: نقاط قوت شما چیست؟

برای پیدا کردن جواب این سوال، چند سوال کلیدی از خودتان بپرسید. کسب‌ و کار ما چه مزیت‌هایی برای مشتریان دارد؟ ما چه کاری را بهتر از بقیه انجام می‌دهیم؟ نظر مردم درباره‌ی ویژگی‌های مثبت ما چیست؟ چه فاکتورهایی باعث افزایش فروش ما شده؟ امتیاز ما نسبت به سایر رقبا چیست؟ با خودمان چند چندیم؟

دقت داشته باشید که وقتی دارید نقاط قوت خودتان را ارزیابی می‌کنید، باید آن ها را در مقایسه با رقبای خود در نظر بگیرید. برای نمونه، اگر همه رقبای شما محصولاتی با کیفیت بالا ارائه می‌دهند، دیگر تولید محصولات با کیفیت بالا نقطه قوت شما نیست، بلکه یک ضروریت است. بهتر است برای پیدا کردن نقاط قوت خودتان، ببینید که چه عامل یا عواملی شما را از بقیه جدا می‌کند و برگ برنده شما در عرصه رقابت است.

W: نقاط ضعف شما چیست؟

بعد از شناسایی نقاط قوت، نوبت به نقاط ضعف‌تان می‌رسد. از خودتان بپرسید: لازم است کدام بخش کارمان را بهتر کنیم؟ کدام کار باعث کاهش فروش‌مان شده؟ بهتر است بی‌خیال کدام کار بشویم؟ مشتریان نقاط ضعف ما را در چه چیزی می‌بینند؟ و یا کسب‌وکار ما از بیرون چه‌شکلی است؟

دنبال یه کار پر درآمد از اینترنتی؟

تو دوره فرصت‌های اینترنتی بهترین راه رو بهت نشون میدیم!
برای مشاوره رایگان، همین الان با ما تماس بگیرید.

O: فرصت‌های پیش رو را ارزیابی کنید.

به نظر من مفیدترین و لذت­بخش ترین قسمت آنالیز SWOT همین پیدا کردن فرصت‌ها و استفاده از آن‌هاست. شاید بپرسید برای کشف فرصت‌ها به چه چیزی نیاز دارید؟ برای پیدا کردن فرصت‌ها به دو مرحله‌ی قبلی نیاز دارید و علاوه بر آن، باید چشم‌ و گوشتان را نسبت به وقایع اطرافتان باز کنید و آگاه باشید. فرصت‌هایی که ممکن است برای شما رخ دهند و استفاده از آن‌ها شما را چندین قدم رو به جلو هدایت کنند. چنین فرصت هایی حتی می‌توانند از جنس یک رویداد معمولی باشند.

فرض کنید شما یک کتاب‌فروشی آنلاین دارید و روز 24 آبان روز کتاب و کتابخوانی است. شما برای این روز برنامه‌ی خاصی در نظر می‌گیرید یا به‌سادگی از خیرش می‌گذرید؟! شما می‌توانید با استفاده از این رویداد معمولی، هم فروش خود را افزایش دهید و هم برای برندسازی تلاش کنید. می‌پرسید چطور؟ به سادگی! ارسال رایگان کتاب، برگزاری جشن امضا، تخفیف‌های مناسب(نه بیش از حد!)، برگزاری مسابقه کتابخوانی، خبر چاپ یک کتاب جدید و خیلی کارهای دیگر یعنی استفاده از فرصت!

البته موضوعی که بیان کردم فقط یک مثال ساده برای روشن سازی مطلب بود، وگرنه فرصت های بسیار زیادی وجود دارند که منتظرند شما شناسایی­شان کرده و از آن ها استفاده کنید. برای نمونه، تغییرات جدید در سبک زندگی مردم (اینکه مردم بیش از پیش به دنیای مجازی روی آورده اند)، یا تغییر هنجارها و الگوهای اجتماعی (مثل ایجاد صفحات اینترنتی برای تبریک مناسبت ها یا استفاده از اپلیکیشن ها برای خرید و فروش ارز گرفته تا سفارش غذا) همگی مصداق هایی از فرصت هایی هستند که می­توانید به بهترین شکل از آن ها بهره منده شوید.

T: تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کنیم!

می‌خواهید بدانید تهدیدهای سر راه شما چیست؟ این سوالات را از خودتان بپرسید:

چه موانعی ممکن است سدّ راه ما شوند؟ رقبای ما چه‌کار می‌کنند؟ آیا بدهی پرداخت نشده داریم؟ تغییرات دنیای تکنولوژی، تغییرات سبک زندگی یا حتی تغییر دولت، بازار ما را تهدید می‌کند؟ آیا استانداردها در حال تغییر هستند؟ آیا نقطه‌ضعفی داریم که به ما ضربه بزند؟

هدیۀ نوین: پرسش‌نامۀ رایگان SWOT

آیا قصد دارید کسب و کار خود را با ماتریس سوات تحلیل کنید؟ ما یک پرسش نامه شامل آموزش، نمونه عملی سوات و دو جدول سوات و استراتژی های راهبردی آن را برای شما آماده کرده‌ایم.
برای مشاوره رایگان، همین الان با ما تماس بگیرید.

دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات

حالا که به اندازه کافی با مفهوم آنالیز SWOT آشنا شده­اید، وقت آن است که دو نمونه از پیاده‌سازی این آنالیز را به عنوان مثال بخوانید تا دیگر کار را به اتمام برسانیم.

نمونه اول: یک وبسایت رزرو هتل ایرانی

تابستان سال 96 بود یکی از سایت‌های رزرو هتل کشور فیلتر شد. پس ما تا اینجا یک تهدید (T) داریم و آن فیلترشدن سایت است. فکر می‌کنید سایت مذکور چطور این تهدید را به یک فرصت (O) ارزشمند تبدیل کرد؟ کافی بود تا به تیترهای خبری که در همه جا پخش شده بود نگاهی بیاندازید. تیتر خبرها این بود: وبسایت فلان، بزرگترین وب‌سایت رزرو هتل در کشور، فیلتر شد!

این وب‌سایت با یک حرکت هوشمندانه، این تهدید را به یک فرصت تبدیل کرد تا خودش را به عنوان "بزرگترین وب‌سایت رزرو هتل در کشور" در همه جا معرفی کرده و به این شکل برندسازی کند! البته شناخت نقاط قوت هم در این حرکت، نقش مهم و کلیدی داشت. مثلاً در متن خبر می‌خوانید که این شرکت دارای گواهینامه‌های معتبر و مورد اعتماد است و هیچ‌گونه تخلفی مرتکب نشده است. پس با شناخت نقاط قوت درونی شرکت توانستند تهدیدات بیرونی را به فرصتی برای رشد و برندسازی تبدیل کنند!

نمونه دوم: استفاده از آنالیز SWOT توسط کمپانی بین المللی استارباکس

مطمئنا حداقل برای یک بار هم که شده، اسم استارباکس به گوشتان خورده است و شاید حتی با خودتان فکر کرده‌اید که چه عواملی باعث موفقیت جهانی این کمپانی شده است. در ویدئوی زیر، تحلیل سوات بر روی این کمپانی پیاده شده است تا هم به جواب سوال‌تان برسید و هم چگونگی استفاده از آنالیز سوات را یاد بگیرید.

حالا نوبت شماست!

دیگر ما هر آنچه که بود را خدمت شما کاربران عزیز گفتیم. دیگر نوبت شماست که آستین‌ها را بالا بزنید و کسب‌و‌کارتان را ارزیابی کنید!
ما به عنوان بزرگترین آکادمی آموزش بازاریابی آنلاین، از شما می‌خواهیم که حتماً به صفحه آموزش «راه‌اندازی کسب‌وکار» سری بزنید. در این صفحه کلی مقاله رایگان، کتاب و دوره آموزشی داریم که خواندن آن‌ها را حتماً به شما پیشنهاد می‌کنیم.
خواهشمندم با نظرات خودتان کمک کنید این مقاله را پربارتر کنیم!

ماتریس Swot چیست و چه کاربردی دارد؟

ادر این مقاله می‌خواهیم به این بپردازیم که تحلیل Swot چیست چه زمانی و چگونه از آن استفاده کنیم. ماتریس Swot یکی از ابزارهایی است که امروزه در فعالیت‌های مختلف هر کسب و کاری ازجمله برنامه ریزی استراتژیک، مدیریت استراتژیک و مدیریت منابع انسانی و… استفاده می‌شود. این ماتریس گاهی با نام ماتریس سوات هم شناخته می‌شود. جدول Swot یک ابزار ساده و پرکاربرد برای تحلیل و طراحی استراتژی است . تحلیل Swot شیوه‌ای از تفکر استراتژیک است که توانسته مسیرهای سخت برنامه‌ریزی با آمار و ارقام و داده‌های کمی را به مسیری کوتاه، زودبازده، شهودی و قابل فهم تبدیل کند.

همین امر باعث شده تا این روش با استقبال بسیاری روبه‌رو شود. ماتریس Swot قبلاً در علوم نظامی در طراحی موقعیت‌های استراتژیک جنگی استفاده می‌شد؛ اما کم‌کم از سال ۱۹۹۰ وارد فرایندهای مدیریتی و برنامه ریزی راهبردی در سازمان‌ها شده است.

بسیاری از مشاوران حوزه کسب و کار از این ماتریس در فرایند مشاوره بیزنیس برای یافتن دیدی کلی و سریع و جامع استفاده می‌کنند. روشی که با گذشت چندین دهه از ظهورش، همچنان جزو پرکاربردترین متدهای تحلیل استراتژیک است.

«موفقیت و درنهایت بقای هر کسب و کار کوچک یا بزرگی به توانایی آن از آخرین تحلیل وابسته است.»

این جمله پیتر دراکر نشان می‌دهد که توانایی تحلیل شرایط برای هر کسب و کاری چقدر حیاتی است. ماتریس تحلیل Swot یکی از ابزارهایی است که دست شما را برای تحلیل وضعیت صنعت، بازار و کسب و کارتان باز می‌گذارد.

در ادامه با چیستی Swot کاربردهای آن در کسب و کار بیشتر آشنا می‌شویم و یک مثال Swot (نمونه تحلیل Swot ) ارائه می‌دهیم.

برای یادگیری حرفه‌ای مباحث مدیریتی پیشنهاد می‌کنیم به دوره آنلاین MBA مدیربان نگاهی بیندازید.

ماتریس Swot چیست؟

ماتریس یا جدول Swot مخفف چیست؟ SWOT مخفف کلمات Strengths به‌معنی قوت‌ها و Weakness به‌معنی ضعف‌ها و Opportunities به‌معنی فرصت‌ها و Threats به‌معنی تهدیدهاست. در ادامه به تعریف مختصری از هرکدام از این چهار کلمه می‌پردازیم.

قبل از ادامه به این نکته اشاره می‌کنیم که ۲ بعد از این ماتریس (قوت‌ها و ضعف‌ها) داخلی و درون‌سازمانی بوده و دو بعد دیگر آن (فرصت‌ها و تهدیدها) خارجی یا برون‌سازمانی است.

قوت‌ها (Strengths)

قوت‌ها مجموعه‌ای از توانمندی‌ها و تخصص‌های قطعی و واقعی سازمان یا کسب و کار شماست که می‌توانید روی آن‌ها ۱۰۰درصد حساب کنید. ویژگی‌هایی که با آن‌ها قادر به انجام ماموریت اصلی سازمان هستید یا می‌توانید هدف اصلی کسب و کار را با آن‌ها محقق کنید.

نقاط قوت در جدول Swot می‌توانند فردی یا سازمانی باشند. شما یک نیروی روابط عمومی قوی و حرفه‌ای دارید (قوت فردی) یا کسب و کار شما در تولید محصولات، خلاق و سریع عمل می‌کند ( قوت سازمانی)؛ پس قابلیت‌ها توانمندی‌های داخلی سازمان شما نقاط قوت هستند.

نقاط ضعف (Weakness)

هرکدام از ما دربارۀ ضعف‌ها و کاستی‌های خودمان یا کسب و کارمان آگاهی‌هایی داریم و با کمی تامل وخودنقادی می‌توانیم فهرستی از آن‌ها را در تهیه کنیم. نقاط ضعف در تحلیل به اشکالات درونی Swot اشاره دارد؛ اشکالاتی که مانع رسیدن ما به اهدافمان می‌شود.

به‌عنوان مثال تاخیر در ارسال سفارش محصولات، استفاده نادرست از مواد اولیه و هدررفتِ درصدی از آن‌ها، تمیزنبودن محیط کاری، کمبود یا نبود نیروی بسته‌بندی و… نمونه هایی از نقاط ضعف در بیزینس هستند.

فرصت‌ها (Opportunities)

فرصت، موقعیتی است در بیرون سازمان که اگر درست استفاده شود، زمینه‌هایی را برای جهش سازمان فراهم می‌کند. فرصت‌ها، بهترین موقعیت‌ها برای به جریان‌افتادنِ قوت‌ها و قدرت‌های آشکار و پنهان سازمان هستند. کسب و کار شما در استفاده به‌موقع از فرصت‌ها می‌تواند راه چندین‌ساله را یکساله طی کند و به موفقیت‌های چشمگیری برسد.

رصد فرصت‌ها توسط مدیر کسب و کار بسیار اهمیت دارد. فرصت‌ها شکل‌های مختلفی دارند؛ ممکن است خلائی که رقبا نمی‌توانند آن را پر کنند، برای شما فرصت باشد یا دسترسی به اطلاعاتی جدید و بکر می‌تواند برای کسب و کارتان فرصت‌ساز باشد.

تهدیدها (Threats)

تهدیدها مسائلی در بیرون از سازمان هستند که موقعیت شما را به خطر می‌اندازند و ادامه مسیر کسب و کارتان را با مشکلاتی مواجه می‌کنند. تهدید، عاملی بیرونی است و قوت‌های شما در ایجاد بهترین موضع‌گیری در برابر این تهدیدها بسیار تعیین‌کننده است.

اگر تهدیدها نادیده گرفته شوند، می‌توانند بقای یک سازمان را تحت‌تاثیر قرار بدهند؛ تهدیدهایی مانند گرانی مواد اولیه، رقبای جدید، فشارهای اقتصادی بر مشتریان (به‌عنوان یکی از ارکان اصلی بیزینس پلن )، تغییر ذائقه و سلیقه مشتریان.

تهدیدها عموما خارج از کنترل شما هستند و پتانسیل ایجاد مشکل برای شما را دارند؛ از چیزهایی مثل یک بیماری همه‌گیر جهانی مانند کوید ۱۹ گرفته تا تغییرات صنعتی مربوط به کسب و کار شما یا تصمیمات دولت‌مردان در امور سیاسی، تجاری و … .

کاربرد ماتریس سوات در کسب و کار

استفاده از Swot در بیزنس دیدی واقع‌بینانه به کسب و کارتان برای شما به ارمغان می‌آورد؛ به این صورت که شما با آنچه هست، برنامه ریزی می‌کنید نه با آنچه آرزو دارید. علت شکست بسیاری از کسب و کارها برنامه ریزی بر اساس گزاره‌های ذهنی و غیرواقعی است.

نقش Swot در بیزینس مانند عینک واقع‌بینی است که مدیران کسب و کار را خیلی ساده از ابعاد پنهان کارشان آگاه می‌کند. ماتریس سوات می‌تواند درک مدیر را از نقاط قوت و ضعف آسان‌تر کند و مشوقی برای تقویت تفکر استراتژیک در سازمان باشد.

مدیران با Swot می‌توانند فرصت‌ها را بهتر ببینند و حتی الگوهای دستیابی به آن فرصت‌ها را هم طراحی کنند. با کمک تحلیل Swot مدیران می‌توانند هر لحظه شرایط موجود را تحلیل و سناریوهای موردنیازشان را پیش‌بینی کنند.

چه زمانی به تحلیل Swot نیاز داریم؟

میزان استفاده بهینه از هر ابزاری را هدف از انجام کار تعیین می‌کند. ابزار تحلیل Swot نیز با اهداف مختلفی استفاده می‌شود؛ به‌عنوان مثال اگر می‌خواهید هنگام بررسی یک فرصت یا موقعیت تجاری می‌توانید از این ابزار استفاده کرده و ۴ بخش اصلی ماتریس را درباره آن موقعیت تجاری کامل کنید و به تحلیل برسید.

ممکن است شما برای ابتدای یک پروژه به تجزیه‌وتحلیل نیاز داشته باشید و از سوات استفاده کنید یا در میانه راه برای اینکه بدانید در چه موقعیتی هستید از آن بهره ببرید. Swot در انتهای کار و پروژه هم برای ارزیابی مجدد کاربرد دارد و برای بررسی پایان کار نیز استفاده می‌شود.

دلایل اهمیت جدول Swot

• ماتریس Swot به شما در شناسایی عوامل موفقیت یا عدم موفقیت کارتان دیدگاه تازه‌ای می‌دهد ؛ عواملی که حیات کسب و کار شما هستند و مزیت رقابتی بیزینس شما را تعیین یا تقویت می‌کنند. جدول Swot به شما این فرصت را می‌دهد تا با تحلیل محیط بیرونی کسب و کارتان از وضعیت رقبا غافل نشوید و نسبت فاصله خود را با آن‌ها مشخص کنید؛
• از دلایل دیگر اهمیت تحلیل Swot شناسایی کمبودهای کسب و کارتان است. این کمبودها راه‌های ورود خطرها و آسیب‌ها به کسب و کار شماست؛ به‌عنوان مثال شناسایی دلایل نارضایتی مشتریان به شما کمک می‌کند تا با دیدی واقع‌بینانه برای حل آن اقدام کنید؛
• یکی دیگر از دلایل اهمیت Swot این است که مانع از بعضی خطاها می‌‌شود؛ به‌عنوان مثال بعضی مدیران تهدیدها را با نقاط ضعف اشتباه می‌گیرند و این خطا باعث اشتباهات راهبردی بعدی در تعیین راه‌حل خواهد شد. ضمن اینکه تهدیدها عوامل خارجی هستند و نقاط ضعف عوامل داخلی و هرکدام به تدبیرهای مخصوص به خود نیاز دارند.

مزایای ماتریس Swot

هر ابزار مدیریتی دارای مزایا و محدودیت‌هایی است. نمی‌توان ابزاری پیدا کرد که تمام خروجی‌های مدنظر ما را داشته باشد. همیشه ترکیبی از ابزارها و تکنیک‌هاست که به کار می‌آید. Swot نیز از این قاعده مستثنا نیست. در ادامه به بعضی از مهم‌ترین مزایا و محدودیت‌های تحلیل Swot می‌پردازیم.

۱. بی‌طرف بودن تحلیل

منظور ما از بی‌طرف بودن آن است که Swot جهت‌گیری خاصی ندارد؛ زیرا عوامل داخلی و دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات خارجی و مثبت و منفی را برمی‌شمارد و مانند آینه‌ای صاف و شفاف وضعیت موجود را نشان می‌دهد؛ این خنثی‌بودن به مدیران آزادی عمل و تفکر می‌دهد.

۲. تحلیل چندجانبه

یک مزیت دیگر ماتریس سوات این است که پس از از تکمیل آن می‌توانید ماتریس را تحلیل کرده و از ترکیب اطلاعات به‌دست‌آمده آن به راه‌حل‌های بسیار بدیعی برسید و کمبودهای سازمان را برطرف کنید؛ به‌عنوان مثال ترکیب فرصت‌ها و قوت‌ها برای ایجاد یک جهش قدرتمند در کسب و کار بسیار مفید خواهد بود.

یا ترکیب قوت‌ها و تهدید‌ها زمینه‌ای فراهم می‌کند که شما می‌توانید تهدیدهای ورودی به کسب و کارتان را با کمک قوت‌های سازمان مهار کنید. یا ترکیب تهدیدها و ضعف‌ها به شما نشان می‌دهد که به‌هیچ عنوان وارد اقدامات یا پروژه‌هایی در آن محدوده نشوید.

۳. ساده و بی‌هزینه

یک امتیاز مثبت این جدول سادگی خاص آن است. این ویژگی به هر فردی با هر میزان دغدغه کمک می‌کند بدون نیاز به مهارت‌های فنی یا پژوهش و تحلیل‌های پیچیده به تحلیل‌ روشنی از وضع خود برسد.

از طرفیswot تحلیل ارزان یا حتی بدون هزینه برای کسب و کار است و مدیر می‌تواند بدون صرف هزینه سنگین برای مشاور، با دانش خودش آن را انجام بدهد.

معایب یا محدودیت‌های جدول Swot

۱. عدم اولویت‌‌بندی

به‌علت کیفی‌بودن گزاره‌ها در ماتریس Swot امکان اولویت‌بندی کمیتی بین گزاره‌های هرکدام از آن ۴ بخش وجود ندارد و این امر بر عهده تحلیل‌کننده گذاشته دو نمونه کاربردی از تحلیل سوات شده است. این محدودیت باعث می‌شود بعضی مدیران که توان اولویت‌بندی اجرایی آن‌ها پایین‌تر است، دچار سردرگمی شده و نتوانند ابهام به‌وجودآمده را به اقدام تبدیل کنند.

۲. شفافیت کم

در بعضی موارد ممکن است یکی از گزاره‌های ماتریس هم قوت باشد و هم ضعف؛ به‌عنوان مثال اینکه فروشگاه شما در یک خیابان پر رفت‌وآمد قرار دارد، یک قوت است؛ اما اینکه به‌واسطه موقعیت مکانی، هزینه‌های اجاره و نگهداریش بسیار بالاست، یک ضعف محسوب می‌شود.

۳. اعمال نظر شخصی

با‌توجه‌به اینکه عموما در نوشتن ماتریس Swot از اطلاعات ذهنی استفاده می‌شود، نظر و درک شخصی افراد از ۴ عنصر قوت، ضعف، فرصت و تحلیل باهم متفاوت است؛ بنابراین ممکن است داده‌ها به‌اندازه کافی معتبر نباشند یا سوگیری خاصی داشته باشند.

این اشکال باعث تغییر در تحلیل نهایی می‌شود. به همین علت امتیاز کارشناسی و اصولی‌بودن بعضی گزاره‌ها در این نوع تحلیل پایین است.

تحلیل SWOT چیست؟ معرفی تحلیل و ماتریس SWOT

چه بخواهید پروژه جدیدی را در کسب و کارتان آغاز کنید، چه بخواهید کسب وکار جدیدی به راه بیاندازید و چه بخواهید برای ادامه راه شرکتتان آماده شوید، نیاز به یک نقشه راه یا نقشه ذهنی خواهید داشت. تحلیل SWOT همین نقشه راه است که کمک می‌کند یک استراتژی بازاریابی مناسب را تدارک ببینید.

تحلیل SWOT چیست؟

تحلیل SWOT روشی است که به کمک آن نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بیزنس خود را بفهمید. استفاده از تحلیل سوات باعث می‌شود که بفهمید کسب و کار شما در چه حوزه‌‌هایی امکان پیشرفت دارد، و در عین حال بدانید چه حوزه‌ّهایی موجب شکست شما می‌شوند و باید از آن‌ها دوری کنید.

تحلیل SWOT یا سوات، مخفف ۴ واژه زیر است:

Strength یا نقاط قوت

اولین المان تحلیل سوات، نقاط قوت است. نقاط قوت شامل تمام فعالیت‌هایی است که شرکت شما در آن عملکرد خوبی دارد. ویژگی‌های زیر می‌توانند جزو نقاط قوت شما باشند:

• فعالیت‌هایی که کسب و کار شما به خوبی از عهده آن‌ها برمی‌آید
• ارزش‌های شما نسبت به رقیبان
• منابع داخلی مانند نیروی انسانی کارآزموده و خلاق
• دارایی‌های محسوس مانند تکنولوژی خاص یا محل کار مناسب

Weakness یا نقاط ضعف

بعد از شناسایی نقاط قوت، نوبت به نقاط ضعف می‌رسد. هر آنچه که درون کسب و کار شما باشد و باعث شود شرکت شما از اهدافش دور بماند و پیشرفت نکند جزو نقاط ضعف دسته‌بندی می‌شود. از جمله:

• کمبودهای شرکت شما
• ارزش‌های رقیبان نسبت به شما
• کمبود منابع مالی
• نداشتن برنامه درآمدی مناسب

Opportunities یا فرصت‌ها

عوامل خارجی هستند که می‌توانند به رشد فوق‌العاده شما منجر شوند. مانند:

• بازارهای مناسب برای محصولات خاص
• کم بودن تعداد رقیبان
• تقاضای بالا برای محصولات شما
• پوشش رسانه‌ای برند شما
• تکنولوژی‌های جدید

Threats یا تهدیدها

در مقابل فرصت‌ها، تهدیدها قرار دارد. هر عامل خارجی که بتواند شرکت شما را عقب براند برای شما یک تهدید است. از جمله:

• رقیب‌های زیاد و متنوع
• فشار رسانه‌ای و تاثیر منفی آن
• تغییر نگرش مشتریان به برند
• تغییرات اقتصادی و سیاسی (مانند شیوع ویروس کرونا)

فاکتورهای داخلی و خارجی

فاکتورهای تحلیل SWOT را می‌توان به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد. نقاط قوت و ضعف، در دسته داخلی قرار می‌گیرند. به این معنی که تحت تاثیر شرایط داخلی کسب و کار شما هستند و کنترل آن‌ها در دست شماست. مثلا میزان توانایی تیم شما، یکی از مواردی است که روی آن تسلط کامل دارید.

تهدیدها و فرصت‌ها عوامل خارجی تحلیل سوات هستند. این عامل‌ها، بیرون از کسب و کار شما وجود دارند و تسلطی بر آن‌ها ندارید. به عنوان مثال، شما نمی‌توانید تعداد رقیبانتان را تعیین کنید.

اهمیت تحلیل SWOT

چرا به تحلیل SWOT برای کسب و کارتان نیاز دارید؟ در این بخش بعضی از مزایای استفاده از تحلیل سوات را بیان می‌کنیم.

• تحلیل SWOT کمک می‌کند تا وضعیت کسب و کارتان را به خوبی تحلیل کنید.
• آنالیز SWOT با نشان دادن جنبه‌ّهای مختلف کسب و کار، کمک می‌کند تا استراتژی مناسبی را در برای پیشرفت کار در نظر بگیرید.
• این تحلیل اهمیت اهداف کوتاه مدت و بلند مدت را برای شما مشخص می‌کند. به این ترتیب خواهید دانست که کدام اهداف برای شما در اولویت هستند.
• آنالیز SWOT کمک می‌کند تا بتوانید از میان انبوه راه‌هایی که پیش روی شما قرار دارد، بهترین راه را برای موفق شدن برگزینید.

چگونه یک تحلیل SWOT انجام دهیم؟

در یک شرکت، انجام دادن تحلیل سوات به عهده مدیران و رهبران شرکت است. در یک استارتاپ نیز انجام دادن تحلیل SWOT یکی از مراحل اصلی برای چیدن نقشه بیزنس (بیزنس پلن) محسوب می‌شود.

با این حال، خوب است که برای انجام دادن این تحلیل، تمام اعضایی که می‌توانند تاثیرگذار باشند حضور داشته باشند. پس برای انجام آنالیز SWOT اعضای تیم‌های مختلف (تولید محتوا، روابط عمومی، توسعه فنی و …) را به یک جلسه دعوت کنید.

برای انجام تحلیل سوات در جلسه می‌توانید از طوفان فکری استفاده کنید. به اعضای جلسه حدود ۱۰ دقیقه وقت بدهید تا نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها را از دیدگاه خود روی کاغذ بنویسند. بدین ترتیب مطمئن خواهید بود که از نظر تمام اعضا استفاده کرده‌اید.

برای رسیدن به هریک از موارد فهرست سوات، می‌توانید از سوال‌های زیر استفاده کنید:

نقاط قوت

• کدام روندهای بیزنسی برای شرکت شما سودآور بوده‌اند؟
• تیم شما چه پتانسیل‌هایی دارد؟ دانش، تجربه و اعتبار اعضا جزوی از این پتانسیل‌ّها هستند.
• چه پتانسیل‌های مادی (بودجه، تکنولوژی، مشتری و …) دارید؟
• چه ارزش‌های رقابتی نسبت به رقیبان دارید؟

نقاط ضعف

• بیزنس شما در چه زمینه‌ّهایی باید قوی‌تر شود؟
• چه فرایندهایی نیاز به بهبود دارند؟
• تیم شما چه کمبود‌هایی دارد؟
• آیا موقعیت فعلی شما برای رسیدن به موفقیت مناسب است؟

فرصت‌ها

• آیا تقاضا برای محصول شما در حال افزایش است؟
• آیا ترند جدیدی وجود دارد که بتوانید از آن استفاده کنید؟
• آیا در آینده نزدیک رویدادهایی (مانند نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ّها) وجود دارد که بتوانید از آن برای افزایش درآمد استفاده کنید؟
• آیا مشتریان نظر مثبتی به کسب و کار شما دارند؟

تهدیدها

• آیا رقیب‌های بالقوه‌ای دارید که با ورود به بازار برای کسب و کار شما خطر ایجاد کنند؟
• آیا مواد اولیه محصولی که تولید می‌کنید همیشه در دسترس خواهند بود؟
• آیا تکنولوژی‌های جدی می‌توانند کسب و کار شما را تهدید کنند؟
• آیا ترندهایی وجود دارند که روی درآمد شما اثر منفی بگذارند؟

پس از جمع‌آوری پاسخ این پرسش‌ها، برای هریک از موارد تحلیل SWOT رای‌گیری انجام بدهید. برای هر قسمت، ۴ یا ۵ موردی را که رای بالاتری دارند انتخاب کنید.

سپس مراحل زیر را انجام بدهید. (برای راحتی، در ادامه فرض کنید که شما مدیر یک رستوران هستید و قصد دارید تحلیل SWOT را انجام بدهید.)

ماتریس SWOT را باید رسم کنید. یکی از دلایل ترسیم، روانشناسی شکل است که در گرفتن نتیجه بهتر تاثیرگذار است. ماتریس به شکل زیر رسم می‌شود:

یک جدول دو در دو بکشید. یک ردیف این جدول به پارامترهای مثبت (نقاط قوت و فرصت‌ها) و یک ردیف به پارامترهای منفی (نقاط منفی و تهدیدها) اختصاص دارد. ستون‌ها نیز به دو ستون فاکتورهای داخلی (نقاط قوت و ضعف) و فاکتورهای خارجی (فرصت‌ها و تهدیدها) تعلق دارد. این جدول را می‌توانید در شکل زیر ببینید.

در ادامه، انواع استراتژی‌های ماتریس SWOT را معرفی می‌کنیم.

استراتژی SO

اولین و محبوب‌ترین استراتژی است. استراتژی SO یا نقاط قوت-فرصت‌ها، از فاکتورهای مثبت داخل شرکت استفاده می‌کند تا بهترین استفاده را از فاکتورهای مثبت خارج شرکت ببرد.

به عنوان یک مثال خوب، می‌توانیم از استارتاپ ایسمینار یاد کنیم که در دوران شیوع ویروس کرونا، با استفاده از نقاط قوتش (داشتن تکنولوژی و پلتفرم آموزش آنلاین) و فرصت‌ها (تعطیل شدن تمام رویدادهای آموزشی حضوری)، موفق شد به رشد فوق‌العاده‌ای دست یابد.

استراتژی WO

استراتژی نقاط ضعف-فرصت‌ها، از فرصت‌های بیرون شرکت استفاده می‌کند تا نقاط ضعف درون شرکت را جبران کند و آن‌ها را بهبود ببخشد. این استراتژی بهترین استراتژی برای کاهض نقاط ضعف و بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌هاست.

به عنوان مثال، یک کسب و کار یا شرکت تازه‌کار که در زمینه کاری خود با کمبود نیروی متخصص مواجه است، می‌تواند این کمبود را با شریک شدن با شرکتی دیگر که نیروی متخصص مورد نیازش را دارد، جبران کند.

استراتژی ST

در استراتژی نقاط قوت-تهدیدها، شرکت شما از تمام پتانسیل‌هایش استفاده می‌کند تا به تهدیدهای خارج از شرکت غلبه کند و به موفقیت برسد.

به عنوان مثال زمانی که رقیب جدیدی وارد بازار می‌شود، شما باید از تمام پتانسیل‌ّهایتان از جمله نیروی انسانی، تکنولوژی و بودجه استفاده کنید تا از اون جلو بیوفتید و نگذارید جایتان را در بازار بگیرد.

استراتژی WT

استراتژی نقاط ضعف-تهدیدها، کم طرفدارترین استراتژی در ماتریس SWOT است. در این بخش از ماتریس SWOT ، شرکت سعی می‌کند با توجه به تهدیدهای بیرونی، نقاط ضعف خود را برطرف کند.

یک مثال از ماتریس SWOT

در این بخش برند نوکیا را به عنوان یک شرکت موفق که از سه استراتژی ماتریس سوات استفاده کرده است، بررسی می‌کنیم

استراتژی SO

• افزایش سهم و حضور در بازار با ارائه دادن محصولات و خدمات متنوع به مشتریان
• حضور در بازار آسیا و اقیانوسیه با رویکرد مشتری‌ محور

استراتژی ST

• تبلیغات هدفمند
• کاهش قیمت محصولات با توجه به حضور سایر رقیبان در بازار

استراتژی WO

• تمرکز روی خدمات پس از فروش به مشتریان
• به راه انداختن یک خط محصولات جدید برای آمریکا

تحلیل SWOT یا آنالیز سوات، تحلیلی کاربردی است که در هر کسب و کاری به کمک شما می‌آید و باید آن را انجام بدهید. برای انجام این تحلیل، حضور تمام افرادی که نقش کلیدی در شرکت شما دارند الزامی است. در نهایت نیز با رسم ماتریس SWOT می‌توانید انواع استراتژی‌های پیش رویتان را ببینید و با توجه به وضعیت شرکتتان، یک یا چند استراتژی بازاریابی برونگرا یا درونگرا را از بین آن‌ها انتخاب کنید.

برترین مثال برای مدل SWOT از یک شرکت واقعی

اگر به دنبال گسترش بازارهای خود هستید یا فقط قصد توسعه استراتژی خود را دارید، احتمالاً تجزیه و تحلیل مدل SWOT یکی از اولین اقداماتی است که می‌توانید برای..

منتشر کننده رایا مارکتینگ

رویایتان را در تولید محتوا به واقعیت می رسانیم. رایا مارکتینگ با بکارگیری بیش از 7000 نویسنده متخصص در تمامی زمینه های کسب و کار، برگزاری آزمون تخصصی نویسنده سئوکار، دیتاماینینگ و مدیریتی ویژه توانسته است علاوه بر حفظ و کنترل کیفیت، هزینه تولید محتوا را برای بازاریابی محتوایی سایتتان به طرز قابل ملاحظه ایی کاهش دهد. تولید محتوا در تمامی زمینه های کسب و کار به بیش از 7 زبان زنده دنیا تولید و ترجمه میگردد.

اگر می‌خواهید شرایط فعلی کسب و کار خود را بررسی کنید یا به دنبال گسترش بازارهای خود هستید یا فقط قصد توسعه استراتژی خود را دارید، احتمالاً تجزیه و تحلیل مدل SWOT یکی از اولین اقداماتی است که می‌توانید برای رسیدن به اهداف انجام دهید. امروزه، تعدادی مثال برای مدل SWOT وجود دارد که جز بهترین نمونه های کاربرد مدل SWOT محسوب می‌شوند و می‌توانند الهام بخش شما برای درک و استفاده بهینه از نتایج این مدل باشند.

مثال برای مدل SWOT

ما در این مقاله یک مثال برای مدل SWOT از موفق‌ترین شرکت‌های جهان برای کمک به شما برای بهره گیری درست از این مدل ارائه کرده ایم؛ اما قبل از این مثال اجازه دهید به ابعاد مدل SWOT بپردازیم. در واقع نام این مدل مخفف این ابعاد است.

نقاط قوت (داخلی)

هنگام بررسی نقاط قوت خود در مدل SWOT باید به این سؤال پاسخ دهید: آیا شرکت من مزیت رقابتی خاصی نسبت به مهم‌ترین رقبای من دارد؟ این مزیت رقابتی می‌تواند مربوط به وجود یک فناوری خاص، سهولت دسترسی به منابع، شخصی سازی اکثر محصولات و غیره باشد.
با ارزیابی نقاط قوت خود می‌توانید مشاهده کنید موقعیت فعلی شما در بازار چگونه است و از مزیت‌هایی که به بازار ارائه کرده اید، اطلاعات بیشتری کسب ‌کنید.

نقاط ضعف (داخلی)

نقاط ضعف، دقیقاً نقطه مقابل نقاط قوت سازمان شما است. در واقع هنگام بررسی نقاط ضعف کسب و کار خود باید به این سؤالات پاسخ ‌دهید: رقبای شما در چه زمینه ای بهتر از شما عمل می‌کنند؟ آن‌ها چه مزیت آشکاری نسبت به شما دارند؟ آیا محصول یا خدمتی را که ارائه می‌دهید می‌تواند بهبود یابد یا این امر ممکن نیست؟
فرصت‌ها (خارجی)

بُعد دیگر مدل SWOT بررسی روندهای مثبت است که می‌توانند نشان دهنده فرصتی جدید برای کسب و کار شما باشند. این فرصت‌ها معمولاً خارج از محیط داخلی سازمان شما وجود دارند. به طور مثال این فرصت‌ها می‌توانند شامل تغییرات در صنعت، تغییر در چشم انداز رقبای اصلی شما و یا حتی تغییر در قوانین صنعت شما باشند.
به عنوان نمونه، در دوران همه‌گیری ویروس کرونا شرکت‌هایی مانند نایک و آدیداس در بخشی از سبد محصولات خود، ماسک‌ها را در وب‌سایت‌های خود عرضه کردند. در واقع این شرکت‏ها از طریق تغییرات جدید، فرصت‌هایی را شناسایی کردند که منجر به افزایش سودآوری آن‌ها شد.

تهدیدها (خارجی)

تهدیدها بٌعد دیگر مدل SWOT است که خارج از محیط داخلی کسب و کار شما وجود دارند. اگر شما این تهدیدها را نادیده بگیرید، روی رشد و موفقیت کسب و کار شما تأثیر منفی خواهد داشت. نمونه هایی از این تهدیدها عبارتند از مسائل مرتبط با زنجیره تأمین، تغییر شرایط بازار، تغییر در قوانین و مقررات جاری.

البته همیشه تشخیص این تهدیدها به آسانی امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین شما باید به طور فعال تهدیدهای احتمالی را پیگیری کنید تا به موقع اقدامات مناسب را برای جلوگیری از تأثیر آن‌ها بر کسب و کار خود انجام دهید. آیا اخیراً رفتار مشتریان شما در مورد استفاده از یک محصول خاص تغییر کرده است؟ با پاسخگویی به چنین سؤالاتی می‌توانید بهتر بازار و تهدیدهایی را که در انتظار کسب و کار شما هستند درک کنید.

تا این بخش از مقاله با ابعاد مختلف مدل SWOT آشنا شده اید. در ادامه، یک مثال برای مدل SWOT را از موفق‌ترین شرکت‏های جهان یعنی شرکت کوکاکولا، برای درک بهتر شما از این مدل ارائه کرده ایم.

نقاط قوت شرکت کوکاکولا (یک مثال برای مدل SWOT)

تنوع محصولات – یکی از برجسته ترین نقاط قوت شرکت کوکاکولا، تنوع زیاد محصولات آن در گروه‌های مختلف است؛ به عبارت دیگر، بیش از 500 برند در 200 شرکت، به شرکت کوکاکولا تعلق دارد. این نقطه قوت به تنهایی موجب تسلط بالای این شرکت در بازار شده است. علاوه بر این، تنوع تخصصی محصولات این شرکت روی کاهش فضای رقابتی بازار آن تأثیر زیادی داشته است.

سهم بازار

شرکت کوکاکولا با سهم بازار 43 درصد در صنعت نوشابه، نسبت به اکثر رقبای مهم خود موقعیت بسیار خوبی دارد؛ بنابراین رقابت با کوکاکولا بسیار دشوار است.

شناخت از برند

کوکاکولا یکی از شناخته شده ترین برندهای جهان است و این مزیت از مهم‌ترین مزیت‌های این شرکت در مقایسه با رقبای آن به شمار می‌رود. علاوه بر این، این معروفیت گسترده برند موجب شده است که هر محصول یا برند جدیدی که روی این شرکت سرمایه گذاری می‌کند پس از مدت کوتاهی دیده می‌شود.

دستورالعمل‌های سرّی

به عنوان آخرین مزیت، این شرکت با داشتن یک دستورالعمل سرّی برای ساخت مهم‌ترین محصول خود یعنی نوشابه، بسیار متمایز از رقبای خود شده است؛ بنابراین رقبای این شرکت به سختی می‌توانند محصولی مشابه آن تولید کنند.

ترندهای سلامتی

یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف این شرکت عدم توانایی آن در انطباق با ترندهای سلامت است. به دنبال افزایش آگاهی مردم در مورد مضرات مواد غذایی ناسالم و قند، محصولات مشابه سالم‌تر باید جایگزین نوشیدنی‌های گازدار و شیرین شوند.

جایگزین کردن قند

یکی دیگر از نقاط ضعف این شرکت مرتبط با سلامتی است، زیرا این شرکت برای بهبود کیفیت محصول و حفظ طعم محصول خود نتوانسته است جایگزینی برای قند پیدا کند. شرکت کوکاکولا سالیان سال است که تلاش می‌کند یک جایگزین مناسب و سالم برای قند پیدا کند و اما تاکنون موفق نشده است.
تثبیت موقعیت فعلی – تثبیت موقعیت فعلی کوکاکولا و نوشابه های آن هم یک نقطه قوت است و هم یک نقطه ضعف؛ زیرا همه افراد جهان برند و محصولات آن را می‌شناسند و همه شرکت‌ها آرزو دارند به چنین معروفیتی برسند.

با این حال، این امر به این دلیل ضعف محسوب می‌شود که این شهرت خاص جهانی، تغییر را برای این شرکت دشوار کرده است؛ زیرا قطعاً در بین نوشیدنی‌های شیرین با یک دستورالعمل سرّی، یک از بهترین‌ها نیست.

ترندهای فعلی

اگر شرکت کوکاکولا بتواند به ترندهای فعلی سلامت توجه کند و به خوبی به آن‌ها واکنش نشان دهد، فرصت بزرگی خواهد داشت تا سهم بازار خود را افزایش دهد؛ و بخش عمده صنعت نوشابه را متعلق به خود سازد. به ویژه اگر بتواند در زمینه یافتن یک جایگزین سالم برای شکر موفق شود.

کم بودن رقبای مهم

به دلیل تسلط این برند در صنعت نوشابه و کم بودن رقبای مهم برای محصولات این شرکت، کوکاکولا می‌تواند محصولات جدیدی را با کمک استراتژی‌های بازاریابی مناسب به سرعت در بازار عرضه کند.

وجود محصولات جایگزین سالم‌تر

اگرچه این شرکت در زمینه نوشابه‌ها بر بازار تسلط دارد، اما بسیاری از محصولات سالم‌تر جایگزین‌، در بازار وجود دارند. به عنوان مثال آب‌های طعم‌دار، اسموتی‌ها، نوشیدنی‌های ارگانیک، آب‌میوه‌های طبیعی جایگزین‌هایی برای نوشابه های قند دار هستند و با آگاهی بیشتر مردم نسبت به مضرات مواد قندی، آن‏ها این نوع نوشیدنی‌ها را ترجیح می‌دهند.

انتشار اطلاعات منفی در مطبوعات و رسانه ها

با اینکه شرکت کوکاکولا به دلیل استفاده از استراتژی‌های بازاریابی منحصر به فرد و آگاهی گسترده از برند خود شناخته شده است، اما به دلیل ناسالم بودن محصولاتش در مطبوعات و رسانه ها مورد هجوم قرار گرفته است. با انجام بررسی‌های جدی‌تر، ساخت ویدیوهای یوتیوب و حتی انتشار مقالات از منابع معتبر ممکن است این شرکت در بلندمدت دچار ضرر و زیان‌های جدی شود.

هدیه رایا مارکتینگ به شما

از آنجاییکه ارائه محتوای با کیفیت (از نظر کپی نبودن، قدرت انتقال مفاهیم، سئو و تخصصی بودن) بزرگترین دغدغه رایا مارکتینگ می باشد، همواره خودمان را در معرض تست شما کارفرمایان گرانقدر قرار می دهیم. از این رو می توانید درخواست نمونه محتوای رایگان با کلمه کلیدی یا عنوان مد نظرتان را بدهید تا پس از دریافت یک تا دو نمونه محتوا به راحتی بتوانید تصمیم گیری بفرمایید.

فرم درخواست محتوای هدیه

توصیه رایا مارکتینگ به شما:

تولید محتوا را جدی بگیرید، تمامی سایتهای برتر مثل دیجی کالا، زومیت، بامیلو، تبیان، ورزش 3 و غیره با تولید محتوای یونیک و فراوان به موفقیت رسیدند، شما نیز با تعیین استراتژی درست و تولید محتوای منظم و مداوم می توانید موقعیت بازاریابی اینترنتی خود را ارتقا دهید.

رویایتان را در تولید محتوا به واقعیت می رسانیم. رایا مارکتینگ با بکارگیری بیش از 7000 نویسنده متخصص در تمامی زمینه های کسب و کار، برگزاری آزمون تخصصی نویسنده سئوکار، دیتاماینینگ و مدیریتی ویژه توانسته است علاوه بر حفظ و کنترل کیفیت، هزینه تولید محتوا را برای بازاریابی محتوایی سایتتان به طرز قابل ملاحظه ایی کاهش دهد. تولید محتوا در تمامی زمینه های کسب و کار به بیش از 7 زبان زنده دنیا تولید و ترجمه میگردد.