همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر

تجارت داخلی در سامانه جامع تجارت

تجارت داخلی : سوالات متداول تجارت داخلی در سامانه را در زیر بررسی کنید.

جهت ثبت نام / ورود به سامانه جامع تجارت کلیک کنید.

برای مشاهده اطلاعات تماس با مرکز پشتیبانی سامانه جامع تجارت کلیک کنید.

پرسش و پاسخ بخش تجارت داخلی

پرسش: فروشنده تعداد یا قیمت کالا را در انتقال مالکیت به ” تاجر ” اشتباه وارد کرده نحوه تصحیح آن به چه صورت همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر است؟

پاسخ: با توجه به اینکه گمرک تمام اسناد انتقال مالکیت توسط خریدار باید تایید شود، اگر فروشنده قبل از تایید خریدار متوجه اشتباه بودن اطلاعات سند بشود می‌تواند در قسمت اسناد صادره آن سند را ابطال کند و اگر خریدار سند را تایید کرده باشد، خریدار باید همان سند یا کالایی که تعداد یا قیمت آن اشتباه است را به عنوان ” برگشت از خرید ” انتقال مالکیت بزند.

پرسش: کاربر چگونه اطلاعات سندی که به اشتباه وارد کرده است را ابطال کند؟

پاسخ: اگه نوع سند خرده فروش باشد توسط پشتیبانی ابطال می شود. اما اگر سند . انتقال مالکیت . یا مکان باشد باید . شخص خریدار همان . سند را با جزییات . کامل به فروشنده برگرداند . و دلیل برگرداندن . سند را . در توضیحات انتقال مالکیت . ثبت کند. درصورتیکه . خریدار عضو سامانه نمی باشد . و وضعیت سند تایید شده . می باشد، فروشنده . میبایست همان . سند را ” برگشت . از فروش ” ثبت نماید.

پرسش: کاربر ثبت اظهار تولید یا واردات اشتباه انجام داده است چه اقدامی باید انجام دهد؟

پاسخ: معمولا در اظهار تولید و واردات ، یا تعداد اشتباه وارد می‌شود یا شناسه کالا . در صورتیکه تعداد اظهار شده کمتر از تعداد تولید یا واردات باشد باید تعدادی که کم وارد شده را در سند دیگری ثبت کند. مثلا اگر تعداد واقعی 100 واحد باشد و در اظهار 70 واحد وارد کرده است، اظهار همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر تولید یا واردات دیگری به تعداد 30 واحد ثبت کند و در شرح تولید یا واردات علت این کار را توضیح دهد.

اما اگر تعداد اظهار شده بیشتر از تعداد واقعی باشد و یا اینکه شناسه کالا را اشتباه وارد کرده باشد باید یک اظهار تولید جدید با تعداد و شناسه صحیح ثبت کند و در تماس با کارشناسان سامانه شماره سند اظهار صحیح و همچنین سند اظهار اشتباه را اعلام نمایید و درخواست حذف سند اظهار تولید اشتباه از طریق کارشناسان پیگیری می شود. اگر تعداد اظهار کمتر از تعداد اظهار مورد نظر بود، به اندازه‌ای کمبود اظهار، اظهار تولید جدید ثبت نمایید و در توضیحات سند دوم دلیل ثبت را توضیح دهید. ولی اگر تعداد کالا بیشتر از کالای تولید می باشد یا شناسه کالا را اشتباهی وارد کرده اید همان اظهار تصحیح شده را دوباره ثبت کنید و به کارشناسان سامانه اطلاع دهید. برای ورود به سامانه شناسه کالا کلیک کنید.

پرسش: نحوه حذف نقش اضافی “تاجر” به چه صورت می باشد؟

پاسخ: اگر با نقش تاجر فعالیتی نداشته اید می‌توانید با انتخاب نقش پایه حقیقی یا حقوقی نقش تاجرمورد نظر را حذف نمایید. برای اینکار از منوی سمت راست وارد عملیات پایه شده و در بارگذاری صلاحیت‌ها، استعلام تاجر داخلی نقش اضافه را حذف نمایید.اما اگر با نقش تاجر فعالیتی انجام داده اید برای حذف نقش می بایست با پشتیبانی تماس بگیرید.

پرسش: درخواست حذف سند به چه صورت می باشد؟

پاسخ: جهت ابطال اسناد انتقال مالکیت/فروش ، شخص خریدار میبایست همان سند را با جزییات کامل به فروشنده برگرداند و دلیل برگرداندن سند را در توضیحات انتقال مالکیت ذکر نماید.و برای ابطال اسناد خورده فروشی می بایست از کارشناسان سامانه پیگیری نمایید .

پرسش: کاربر پیامکی از سامانه جامع تجارت با این مضمون که تعداد مشخصی همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر بارنامه به عنوان فرستنده یا گیرنده بنام شما ثبت شده است … دریافت کرده است. پیگیری این موضوع از کدام قسمت سامانه امکان پذیر است؟

پاسخ: بعد از انتخاب نقش تاجر در منو مدیریت لجستیک داخلی و زیر منوی مدیریت اسناد حمل داخلی و با فیلتر کردن بازه مورد نظر اطلاعات بارنامه را مشاهده نمایید. دقت داشته باشید که بارنامه‌ها به دلیل اینکه برای شخص مدیر عامل صادر می‌شود فقط با نقش تاجر حقیقی همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر قابل مشاهده است.

پرسش: طریقه وارد کردن مبلغ فروش در قسمت انتقال مالکیت به چه صورت می باشد؟

پاسخ: مبلغ فروش باید قیمت یک واحد از کالا، بدون ارزش افزوده، مالیات، تخفیف و هزینه حمل بار باشد این مبلغ فقط باید با سود درنظر گرفته شده باشدکه از طریق صنف اعلام شده و در قسمت مبلغ فروش وارد شود.

پرسش: طریقه وارد کردن شناسه هوشمند ناوگان باری به چه صورت می باشد؟

پاسخ: برای افرادی که کامیون درون شهری و یا سواری دارند، شناسه را صفر وارد نمایید ولی در توضیحات شماره پلاک وارد نمایید. برای بقیه ماشین سنگین هایی که برون شهری هستند شناسه هوشمند ناوگان باری خودرو را در کادر مربوط وارد نمایید.

پرسش: علت خطای “شماره بارنامه صحیح نمی باشد”در هنگام ثبت بارنامه چیست؟

پاسخ: هنگام وقوع خطا در بارنامه باید همه اطلاعات را از قبیل کدپستی مبدا و مقصد ، کدملی ، تطابق شماره و سریال بارنامه را بررسی نمایید و در قسمت مشاهده اطلاعات بارنامه یا مدیریت اسناد حمل از ثبت بارنامه اطمینان حاصل نمایید.

اگر اطلاعاتی به اشتباه ثبت شده بود آن را اصلاح نمایید. در غیر اینصورت برای پیگیری از طریق ارتباط با کارشناسان سامانه اقدام نمایید. مشکل دیگر قطع بودن ارتباط با سامانه بارنامه‌ها می باشد که ممکن است منجر به نمایش این خطاها شود و اگر پس از چند دقیقه مجدد اقدام به انتقال مالکیت و مکان کنید این خطاها نمایش داده نمی‌شود.

پرسش: آیا امکان فروش حواله های با تاریخ گذشته فاکتور در سامانه تجارت امکان پذیر می باشد؟

پاسخ: بله، این امکان وجود دارد.

پرسش: نحوه پر کردن فیلد نوع فعالیت در استعلام تاجر داخلی برای عاملین دخانیات چگونه است؟

پاسخ: می بایست عاملین کشوری و استانی نوع فعالیت عمده فروشی را انتخاب نمایند.

پرسش: در انتقال مالکیت نقش خریدار اشتباه انتخاب شده و به جای مصرف کننده انتقال مالکیت به تاجر انجام شده است درحالی که خریدار عضو سامانه نمی باشد. اصلاح آن چگونه است؟

پاسخ: ثبت سند به این صورت اشتباه می باشد و می بایست این موضوع را به کارشناسان سامانه اطلاع دهید.

پرسش: نحوه افزودن نماینده در تجارت داخلی به چه صورت می باشد؟

پاسخ: ابتدا شخص نماینده در سامانه ثبت نام نماید ، سپس از منو عملیات پایه و زیر منوی مدیریت نمایندگان ، از طریق دکمه ایجاد نماینده جدید پس از ثبت اطلاعات نماینده و ایجاد نمایندگی، نماینده وارد حساب کاربری خود شده و در منومدیریت پیشنهادهای نمایندگی این نمایندگی را تایید نماید.

پرسش: چرا برای بعضی از بازرگانان بعد از اعلام ترخیص کالا به صورت خودکار نقش تاجر ایجاد شده و سند اظهار موجودی برایشان ثبت می‌شود؟

پاسخ: خرید و فروش بعضی کالاها در داخل کشور باید در سامانه جامع تجارت ثبت شود،چه این کالاها تولیدی باشند یا وارداتی.برای کالاهای وارداتی که در ثبت سفارش با شناسه کالا ثبت شده‌اند پس از اعلام ترخیص به صورت خودکار یک انبار و یک سند اظهار موجودی ثبت می‌شود .

اگر ثبت سفارش با شناسه ثبت نشده باشد باید پس از اعلام ترخیص بازرگان نقش تاجر را ایجاد نماید و سپس نسبت به ثبت انبار و اظهار موجودی اولیه اقدام نماید. زمان الزام ثبت انتقال مالکیت کالا در داخل کشور توسط اصناف و دفتر صنعت و معدن مربوطه مشخص می‌شود.

پرسش: علت مشاهده انبارهای متعدد که توسط خود کاربر ثبت نشده در لیست انبارها چیست؟

پاسخ: اگر فروشنده‌ها در قسمت انبار مقصد برای خریدار انباری ثبت کنند این انبارها در لیست انبارها قابل مشاهده است. برای حذف انبار غیر مرتبط، ابتدا باید تمام موجودی انبار را از طریق انتقال مکان به انبار دیگری که مورد تایید می باشد انتقال دهید و پس از صفر شدن موجودی در قسمت مدیریت واحدهای انبار، جهت حذف انبار مورد نظر با انتخاب دکمه حذف از لیست انبارها ، اقدام نمایید.

پرسش: فروش کدام نوع لاستیک در سامانه اجباری است؟

پاسخ: فروش لاستیک سنگین (مانند کامیون) در سامانه اجباری می باشد. بقیه موارد اختیاری(مانند ماشین سواری ،وانت و …) می باشد. برای اطلاعات بیشتر به بخش ” آموزش ثبت فروش تایر در سامانه جامع تجارت ” مراجعه کنید.

پرسش: اگر شرکت تولیدی A بخشی از کالای خود را توسط شرکت‌ B تولید و با برند خود توزیع می‌کند در استعلام تاجر داخلی شناسه مجوز فعالیت کدام شرکت را باید وارد کند؟

پاسخ: در اصطلاح تجاری به این عمل برون سپاری تولید می‌گویند. برای اینکار شرکتA در قسمت استعلام تاجر داخلی پس از ثبت اطلاعات خود، وارد افزودن مجوزهای فعالیتی شده و در قسمت شناسه تولیدی بهین‌یاب گزینه برونسپاری تولید ( حق العمل کاری ) را انتخاب نموده و شناسه بهین یاب شرکت B را در این قسمت وارد می‌کند. قسمت مجوز بهین یاب فقط با نقش پایه حقوقی قابل مشاهده است و اگر در ثبت شناسه خطایی وجود داشت از طریق کارشناسان سامانه پیگیری نمایید.

پرسش: در فرم افزودن مجوزهای فعالیتی، گزینه مربوط به مجوز تولیدی بهین یاب قابل مشاهده نمی باشد.

پاسخ: افزودن مجوز فعالیتی تولیدی بهین یاب تنها برای اشخاص حقوقی قابل مشاهده است و می بایست با استفاده از نقش پایه حقوقی به این قسمت مراجعه نماید.

پرسش: شناسه کسب و کار ندارم، از کجا باید بگیرم؟ / شماره کسب و کار چیست؟ شماره کسب و کار خود را نمی دانم و …

پاسخ: اگر دارای پروانه بهره برداری تولید از وزارت صنعت، معدن و تجارت می باشید قطعا دارای شناسه کسب و کار نیز خواهید بود. در این حالت با مراجعه به وب سایت www.ehinyab.ir بخش بنگاه ها شناسه کسب و کار خود را جستجو نمایید. اگر کاربر فاقد پروانه بهره برداری تولید می باشید و دارای پروانه کسب تولیدی می باشید، می بایست شماره پروانه کسب خود را در نوع مجوز تولیدی صنفی استعلام نمایید .

پرسش: منوی ثبت اظهار تولیدات قابل مشاهده نیست، مشکل از کجاست؟

پاسخ: علت عدم مشاهده منوی اظهار تولید در سه حالت وجود دارد: 1- نقش جاری خود را سهوا اشتباه انتخاب کرده اید (نقش غیرتولیدی خود را انتخاب کرده اید). 2- برای نقش خود، هیچ نوع مجوز تولیدی استعلام نکرده اید (تولیدی صنفی، تولیدی بهین یاب و …). در این حالت می بایست با مراجعه به بخش بارگذاری صلاحیت ها و ویرایش نقش تجاری نسبت به بارگزاری مجوز تولیدی اقدام نمایید. 3- مجوز تولیدی بنا به هر دلیلی غیرفعال شده است. در این صورت می بایست به سازمان مجوزدهنده مراجعه نمایید.

پرسش: هنگام انتقال مالکیت، با وجود وارد کردن کد/شناسه ملی خریدار، اطلاعات خریدار در سامانه نمایش داده نمی شود. علت چیست؟

پاسخ: علت این مورد آن است که خریدار مورد نظر، در سامانه جامع تجارت ثبت نام ننموده و یا در بخش دریافت نقش تجاری، اقدام به تعریف و اخذ نقش تاجر داخلی نکرده است.

پرسش: نحوه تایید یا رد بارنامه در سامانه به چه صورت می باشد؟

پاسخ: با مراجعه به قسمت مدیریت اسناد حمل داخلی بارنامه مورد نظر را پیدا کرده و در قسمت جزییات بارنامه می‌توانید دکمه تایید یا رد مالکیت را بزنید.

پرسش: ثبت و حذف انبار در تجارت داخلی چگونه است؟

پاسخ: برای ثبت انبار با نقش تاجر وارد منوی لجستیک داخلی شده و افزودن انبار جدید را انتخاب و اطلاعات خواسته شده را وارد نمایید. فیلدهای خواسته شده کدپستی محل فعالیت یا انبار ، نام انباری که فروشنده در سامانه جامع انبارها شما را با این نام مشاهده می‌کند.

اهمیت و جایگاه تجارت در اسلام

گروه اندیشه: تجارت در دين اسلام بر پايه معنويت و فضيلت و در كتب فقهي كراراً به تاجر تاكيد شده است كه از روي عدل و انصاف رفتار نمايد.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اصفهان، تجارت در فارسي به‌معناي بازرگاني و در لغت به‌معناي خريد و فروش، دادوستد و معامله كردن است. تجارت يكي از ضرورت‌هاي اجتناب‌ناپذير زندگي اجتماعي است که اسلام آن را به‌عنوان يكي از منابع درآمدهاي مشروع و مباح قرار داده است. «وَأَحَلَّ اللهُ الْبَيْعَ؛ خداوند داد و ستد (تجارت) را حلال‌ كرده قرار داده است.» (بقره:275).

در زمینه اهمیت تجارت از دیدگاه اسلام همان بس که خداوند متعال در قرآن كريم بر انسان منت مي‌نهد كه راه تجارت داخلي و خارجي را براي او مهيا ساخته و ارتباطات دريايي را كه اكنون نيز همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر بزرگترين تجارت‌هاي بين‌المللي از طريق آن انجام مي‌گيرد، در اختيار انسان قرار داده است؛ چنان‌كه مي‌فرمايد: «وَتَرَى الْفُلْكَ فِيهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ كشتي را در آن، دريا شكاف مي‌بيني تا در طلب روزي مقرر از جانب او برانيد و باشد كه سپاس بگزاريد.» (فاطر:12).

امیرمومنان علی‏ابن ابی‏طالب(ع) در فرمان خود به مالک اشتر می‏فرماید «درباره بازرگانان و صاحبان صنایع توصیه می‏کنم که ‏با آنان به خوبی رفتار کنید، چه گروهی که در شهر و دیار خود و چه آنها که در خارج از محل زندگی‌شان به تجارت و رفت ‏و آمد می‏پردازند، زیرا آن‌ها آنچه مردم نیازمندند، از نقاط دوردست فراهم می‏آورند».

امام صادق(ع) چنان به تجارت اهمیت می‏دادند که ترک آن را موجب ‏نقصان عقل می‏دانسته و می‏فرموند« خرید و فروش را ترک نگویید، زیرا ترک آن از بین برنده عقل است». آن حضرت همچنین می¬فرمایند«تجارت موجب رشد و شکوفایی عقل می‏گردد».

از این احادیث در می‏یابیم، تجارت فقط برای افزایش ثروت نیست بلکه وسیله‏ای برای تأمین نیازهای مردم و جامعه است، در سایه این کار عقل اجتماعی مردم شکوفا می‏شود و افکار واهی و آسایش طلبی از آن‌ها دور می‏شود.

البته برخی از مبادلات، هدفی سود جویانه دارد، برای مثال در تجارت سرمایه‏داری گاه انتقال مالکیت ‏به دفعات در خصوص یک کالا انجام می‏شود، بدون این که واسطه‏ها کار تولیدی و یا خدماتی‏درباره کالا انجام دهند. اسلام این نوع سودجویی‏ها را محکوم ‏می‏کند، زیرا با شرایط تجارت در اسلام منافات دارد.

تجارت در دين اسلام بر پايه معنويت و فضيلت و در كتب فقهي كراراً به تاجر تاكيد شده است كه از روي عدل و انصاف رفتار نمايد. زيرا هدف از تجارت فراهم ساختن وسائل رفاه عمومي در جامعه بشري است و براي رسيدن به اين منظور آشنايي به دانش فقهي ضروري خواهد بود .

در اين مورد امام صادق (ع) مي‌فرمايد«كسي كه اراده تجارت كند، بايد در دين خود تفته بنمايد، تا به واسطه آن حلال و حرام را كه برايش مقرر شده از هم تميز دهد» .

در جامعه ي اسلامي كليه روابط اجتماعي بايد بر مبناي فضائل اخلاقي و در نظر گرفتن اعتقادات مذهبي استوار باشد بدين ترتيب امور تجارتي و اقتصادي هم در چارچوب اصول مذكور و مفاهيم عدالت‌خواهي مورد بحث قرار گيرد.

از جمله اصول مهم حقوق تجارت در عصر حاضر، گردش ثروت و توزيع عادلانه آن مي‌باشد و در كتاب آسماني به شرح زير پيش بيني شده است.« اي اهل ايمان بسياري از علما و راهبان اموال مردم را به باطل طعمه خود كرده‌اند و از راه خدا باز مي‌دارند و كساني كه طلا و نقره را گنجينه و انباشته مي‌كنند و آن‌ها را در راه خدا انفاق نمي‌كنند آنان را به عذاب دردناك بشارت بده.» ( سوره توبه آيه 34).

ضمناً به منظور توزيع عادلانه ثروت و كمك به اشخاصي كه هيچ گونه قدرت كار در جامعه ندارند خداوند زكات را واجب دانسته كه يكي از فوايد آن توزيع عادلانه ثروت خواهد بود .

ربا و احتكار كه موجبات استثمار طبقه‌اي را بر طبقه ديگر فراهم مي‌سازد در اسلام منع گرديده است. علت تحريم ربا در قرآن مجيد بيان نشده است شايد به سبب وضوح آيات مربوط به آن بوده است، ولي با توجه به معنا و مفهوم آن می‌توان از مضرات اجتماعي و اقتصادي و سياسي آن پي‌برد.

براي اينکه دادو ستد روندي اسلامي و شايسته داشته باشد، بايدبه دستورها و احکام دين به خوبي عمل شود و از سيره و روش‏پيامبرگرامي اسلام(ص) و ائمه‏معصومين پيروي(ص)گردد. سفارش‌هاي اسلام درباره تجارت چنين است:

فراگیری احکام بازرگانی و شناخت حرام و حلال از آدابی است که در روایات تأکید شده است. چنانچه امیرالمومنان می¬فرمایند«ای گروه بازرگانان، آگاهی و فراگیری احکام، آنگاه تجارت» (حضرت اين جمله را سه مرتبه تکرار مي¬فرمود) «يامعشرالتجار، الفقه ثم المتجر؛ به خدا سوگند، رسوخ ربا در اين امت از حرکت ‏مورچه‏اي برسنگ صاف بي‏صداتر است».(کلینی،1365؛ص 150).

در دیدگاه اسلام، تجارت از 2 جهت نیازمند آگاهی است، اول دانش دینی و دوم مهارت و تخصص کاری(حسینی وهمکاران، 1390؛ص136).

تجارت در اسلام پایبندی¬ها و ممنوعیت¬هایی دارد که آگاهی از آن¬ها نیاز به آموزش و فراگیری دارد. اصول فقهی اسلام که به صورت محدودیت¬ها بیان می¬شود عبارتند از منع تولید و مصرف کالاهای حرام، ممنوعیت فعالیت‌های مبتنی بر ربا و رشوه، قاعده لاضرر، منع اسراف و تبذیر، نهی از فساد و تبذیر، ممنوعیت اکل مال به باطل و ممنوعیت غرر(حسینی و همکاران، 1390؛ ص137)

روشن است که تجارت موفق از آن کسانی است که تخصص و دانش کافی دارند و قوانین و مقررات تجاری و ویژگی¬های بازار کشورهای گوناگون را بشناسند. از این رو قرآن کریم از قرار دادن اموال در دست افراد سفیه باز می¬دارد (سوره نساء، آیه 5). از آیه-های دیگری که به این موضوع اشاره می¬کند، آیه 55 سوره یوسف است «یوسف گفت: مرا به خزانه¬های این سرزمین بگمار که من نگهدارنده و آگاهم».

امام صادق (ع) نیز می¬فرمایند «حضرت علی (ع) پیوسته می¬فرمود: نباید در بازار بنشینید جز آنکه خرید و فروش را به خوبی دریابید». بنابراین می¬توان همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر نتیجه گرفت که بهره¬مندی از دانش و تخصص در تولید بسیاری از کالاها نیازمند آگاهی از یافته¬های نوین هر زمان و کشف ناشناخته¬ها است؛ بنابراین افزایش توانمندی¬های علمی و دستیابی به فناوری¬های جدید، وظیفه دینی کارشناسان و تولید کنندگان است(حسینی و همکاران، 1390؛ ص 137).

پيامبر گرامي اسلام(ص) دنيا را «حلوة خضرة» ناميده‌اند؛ يعني دنيا در دل انسان شيرين و در مقابل چشمان او سبز و خرم مي‌نمايد. علاقة شديد به آن همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر و غرق شدن در وادي آن بر ديده و انديشة انسان حجاب مي‌افكند و عقل را از دقت باز مي‌دارد؛ بي‌غمي، رفاه‌زدگي و عافيت‌طلبي، او را نسبت به دردهاي اجتماع بي‌احساس مي‌كند؛ لذا بر تاجر مسلمان لازم است به‌خاطر غرق نشدن در دنياطلبي و فريفته نشدن در مقابل زرق‌وبرق آن به آداب زير آراسته گردد:

دارو مدار اعمال به نيت بستگي دارد. داوود طايي گفته است: انواع خوبي‌ها را ديده‌ام، اما نيتِ خوب همه همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر خوبي‌ها را در خود جمع كرده است. از اهداف و نيت‌هاي خوبي كه تاجر مسلمان مي‌تواند در تجارتش داشته باشد عبارتند از نيازمند و محتاج ديگران نشود؛ نفقه و امكانات رفاهي خانواده‌اش را تهيه كند؛ مديون ديگران نشود؛ در تجارت خود نيت دعوت الي‌الله را داشته باشد و از هر فرصتي براي امر به معروف و نهي از منكر استفاده كند.

امانت‌داري و راستگويي در واقع سرماية اصلي تاجر مسلمان است. تاجر مسلمان كاملاً مي‌داند كه خداوند عليم است، بر كارهايش علم و آگاهي دارد و مراقب اوست؛ با اين باور و ذهنيت از او در آشكار و پنهان مي‌ترسد.

پيامبرگرامي اسلام تاجران امانت‌دار و راستگو را چنين وصف كرده است «التاجر الأمين الصدوق المسلم مع النبيين و الشهداء يوم القيامة؛ تاجر مسلمان امانت‌دار و راستگو در روز قيامت با پيامبران و صديقين و شهدا محشور مي‌شود».

از انس رضي‌الله‌عنه روايت شده كه پيامبر صلّي‌الله‌‌عليه‌وسلّم فرموده است «لا إيمان لمن لا أمانة له و لا دين لمن لا عهد له؛ كسي كه امانت‌دار نيست ايمان ندارد و كسي كه عهد و پيمان ندارد دين ندارد».

گفته شده كه امانت‌داري و اداي امانت پشتوانة بقاي انسان‌ها، پايه و اساس حكومت‌ها، گسترش دهندة ساية آرامش و آسايش، بالا برندة عزّت و اقتدار و روح و جسم عدالت است.

در روزگار كنوني كه ارزش‌هاي مادي محور و معيار اهداف و اغراض قرار گرفته و آرزوهاي دست‌نيافتني و تلاش‌هاي خسته‌كننده براي تحصيل جاه و مال بر اضطراب دل‌ها افزوده است، آرامش و اطمينان دل‌ها كيميايي ناياب است كه فقط با ياد خدا ميسر مي‌شود «أَلَا بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ آگاه باش كه دل‌ها با ياد خدا آرامش مي‌يابد (سوره رعد:28).

اسلام با اين‌كه مالكيت فردي را محترم مي‌شمارد، اما براي آن حدود و قيودي وضع كرده است تا انسان به يك موجود اقتصادي فاقد رحم و عاطفه تبديل نگردد و عليه ديگران بر زور و نيروي غالب خويش اتكا نكند. بدين جهت اسلام مي‌خواهد امور اقتصادي و تجاري همانند ساير شئونات اجتماعي، بر اساس تعاون و احساس مسئوليت نسبت به ديگران انجام پذيرد.

تاجر مسلمان بايد از تعريف و تمجيد ‌ اغراق‌آميز كالاهاي تجاري‌اش خودداري ورزد و اوصافي را كه كالاهايش فاقد آن‌هاست، تبليغ نكند و اين امر خود صداقت و راستي تاجر مسلمان را مي‌رساند.

اخلاق در معامله بسيار مهم است. پيامبر اسلام در حديثي مي‌فرمايد: «أحبّ الله عبداً سمحاً إن باع، سمحاً إن ابتاع، سمحاً إن قضي، سمحاً إن إقتضي؛ خداوند بندة آسان‌گير، جوانمرد و با گذشت را دوست دارد كه اگر بفروشد جوانمرد و با گذشت باشد و اگر خريداري نمايد جوانمرد و با گذشت باشد و اگر به كسي وام دهد جوانمرد و با گذشت باشد و اگر مطالباتش را بخواهد نيز جوانمرد و با گذشت باشد».

برخي از آداب كه مناسب است شخص طلب‌كار آن‌ها را رعايت كند عبارتند از با نرمي و مدارا حق و مطالبات خود را بخواهد؛ وقت و زمان مناسبي را براي گرفتن طلب خود انتخاب كند و لحظه‌هاي بيماري و مشكلات دشوار بدهكار مراعات حال او را بکند؛ در مقابل مردم، بدهكار خود را تحت فشار قرار ندهد؛ اگر تشخیص داد كه بدهكار وضعيت مالي مناسبي براي پرداخت وام ندارد آن را به تأخير بيندازد. بدليل فرمودة خداوند كه در سورة بقره آمده است «وَإِنْ كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ؛ اگر بدهكار تنگدست بود، پس مهلتي داده شود تا توانگر گردد(بقره:280).

پيامبر اكرم صلّي‌الله‌‌عليه‌وسلّم فرموده است «من أقال مسلماً بيعته، أقاله الله عثرته يوم القيامة؛ كسي كه فسخ معاملة برادر مسلمانش را بپذيرد، خداوند در روز قيامت از گناهان و لغزشات او مي‌گذرد.»(بلوغ‌المرام:825(

هنگامی‌كه خريدار عذر موجهي جهت مسترد كردن كالاها داشته باشد و بخواهد كالاي خريداري شده را برگرداند، شايسته است كه تاجر مسلمان بپذيرد و سزاوار نيست به چيزي رضايت دهد كه موجب زيان و خسارت برادر مسلمانش باشد.

تاجر مسلمان نبايد به طمع بالا رفتن و گران شدن قيمت‌ها، كالاها و اجناس خويش را انباشته و ذخيره كند درحالي‌كه مردم شديداً به آن‌ها نياز دارند. در حديثي پيامبر اكرم صلّي‌الله‌‌عليه‌وسلّم مي‌فرمايد«بئس العبد المحتكر، إن أرخص الله الأسعار حزن، وإن غلاها فرح؛ چه بسيار بد است انسان محتكر؛ كسي كه اگر خداوند قيمت‌ها را ارزان كند غمگين مي‌شود و اگر قيمت‌ها را گران نمايد شادمان مي‌گردد».

تاجر مسلمان بايد از سوگند خوردن زیاد پرهيز كند. خداوند از زیاد سوگند ياد كردن نهي فرموده است هر چند سوگند او راست باشد. «وَلَا تَجْعَلُوا اللهَ عُرْضَةً لِأَيْمَانِكُمْ؛ خدا را دست‌ماية سوگندهاي خويش قرار ندهيد. (بقره:224)

پيامبر اكرم صلّي‌الله‌‌عليه‌وسلّم از سوگند خوردن زياد در دادوستد منع فرموده و آن را نابودكنندة بركت معاملات خوانده است «همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر إيّاكم وكثرة الحلف في البيع فإنّه يُنفِّقُ ثُم يَمحقُ؛ از سوگند زياد در دادوستد بپرهيزيد؛ زيرا سوگند در فروش كالا رونق مي‌بخشد، اما سرانجام آن نابودي است».

حرص و آزمندي، انسان را گرفتار جمع‌آوري مال و بهره‌جويي‌هاي مادي مي‌نمايد و او را از فضايل اخلاقي و ارزش‌هاي عاطفي و همياري به همنوعانش باز مي‌دارد و زمينه‌هاي تكبر، غرور و بهره‌كشي را در او فزوني مي‌بخشد. اين بيماري خطرناك تجار را بر آن مي‌دارد كه به دنبال به‌دست آوردن سود زيادي باشند، ولو از راه‌هاي غير مشروع كسب گردد.

رسول اكرم صلّي‌الله‌‌عليه‌وسلّم دربارة اين بيماري سيري‌ناپذير فرموده است «لوكان لإبن آدم واديان من ذهب لابتغي ثالثاً؛ اگر براي بني‌آدم دو وادي از طلا باشد (نه تنها سير نمي‌شود بلكه) وادي سومي را نيز طلب مي‌كند».بر تاجر مسلمان لازم است قناعت پيشه كند و حرص جمع‌آوري مال او را از انصاف ‌دور نكند.

تاجر مسلمان در خلال موقعيت اجتماعي و كثرت معاملات و برخوردهايي كه با مردم دارد، اين فرصت را بيش از ديگران در اختيار دارد تا به امر معروف و نهي از منكر بپردازد، و همانا اين تجارت معنوي به‌مراتب براي تاجر مسلمان سودمندتر مي‌باشد.

بر تاجر مسلمان لازم است مطالبات و بدهكاري‌هاي خود را بنويسد تا اگر به‌طور ناگهاني مرگ او فرا رسيد، حقوق او و فرزندانش در نزد ديگران ضايع نشود و همچنان حقوق ديگران نزد او از بين نرود.

پيامبر گرامي اسلام فرموده است «ما حق أمرءٍ مسلم، له شيءٌ يوصي فيه يبيت ليلتين إلا وصيّته مكتوبةٌ عنده؛ براي شخص مسلمان سزاوار نيست چيزي قابل وصيت كردن داشته باشد و شب را بخوابد بدون اين‌كه وصيتش را نزد خود نوشته نداشته باشد».

توكل بر الله تعالي برترين مقام اهل توحيد است. خداوند فرموده است: «وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللهِ فَهُوَ حَسْبُهُ؛ هر كس بر خدا توكل و اعتماد نمايد خداوند او را كافي و بسنده است» (طلاق: 3).

توكل آن است كه انسان با عزم و ارادة قوي به فراهم آوردن اسباب و لوازم موفقيت در كارها بپردازد و آن‌گاه براي رسيدن به نتايج بر الله توكل نمايد و امور خويش را به او بسپارد و ايمان داشته باشد كه هرگاه حكمت و مشيت الله اقتضا كند اسباب را نتيجه‌بخش مي‌گرداند.

تاجر مسلمان بايد عيب و نقصي را كه در كالاي او موجود است آشكار كند و عيب كالايش را پنهان ننمايد. روزي پيامبر اكرم صلّي‌الله‌‌عليه‌وسلّم از كنار فروشنده‌اي كه جو يا گندم مي‌فروخت گذشت و كالاي وي آن‌حضرت را به شگفت‌ انداخت، لذا توقف كرد و دست مباركش را در آن فرو برد و در آن رطوبت و تري ديد، فرمود «ما هذا؟؛ اين رطوبت چيست؟» آن مرد گفت رطوبت باران به آن‌ها رسيده است. رسول اكرم صلّي‌الله‌‌عليه‌وسلّم فرمود «فهلا جعلته فوق الطعام حتي يراه الناس؟ من غش فليس مني؛ چرا غلة مرطوب را بالا قرار ندادي تا مردم آن را ببينند؟ هر كس خيانت نمايد از پيروان من نيست».

-حسینی، میرزاحسن و فروزنده دهکردی، لطف¬الله و عیدی، فاطمه (1390). "ارائه چارچوب مفهومی در بازاریابی بر اساس مبانی اسلامی". فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی. سال یازدهم. شماره 42. ص ص 117-148.

قائم مقام تجارتی به چه معناست؟

قائم مقام تجارتی به چه معناست؟ گاهی ممکن است که شخص تاجر به علت مشغله های کاری زیادی که دارد نتواند به تمامی امور و کارهای تجاری خود رسیدگی نماید و برای آنکه کارهای تجاری او معطل نماند، شخص مطمئن و امینی را برای کلیه امور تجاری خود به عنوان قائم مقام خود انتصاب کند […]

قائم مقام تجارتی به چه معناست؟

گاهی ممکن است که شخص تاجر به علت مشغله های کاری زیادی که دارد نتواند به تمامی امور و کارهای تجاری خود رسیدگی نماید و برای آنکه کارهای تجاری او معطل نماند، شخص مطمئن و امینی را برای کلیه امور تجاری خود به عنوان قائم مقام خود انتصاب کند که این شخص در کلیه کارها و امور تجاری شخص تاجر، جانشین او محسوب می شود و باید در حدود اختیاراتی که دارد و با رعایت صلاح و صرفه تاجر عمل نماید که به چنین شخصی قائم مقام تجارتی می گویند.

قائم مقام تجارتی چه کسی است؟

قائم مقام تجارتی شخصی است که رئیس تجارتخانه (تاجر) او را برای انجام کلیه امور مربوط به تجارتخانه یا یکی از شعب آن نایب خود قرارمی دهد.

امضاء قائم مقام برای رئیس تجارتخانه الزام آور است. (ماده 395 قانون تجارت)

در خصوص قائم مقامی توجه داشته باشید که:

1) سمت قائم مقامی ممکن است کتبا داده شود یا عملا، یعنی بنابر شواهد و قرائن، شخصی قائم مقام تجارتی قلمداد گردد.

2) محدود کردن اختیارات قائم مقام تجارتی در مقابل اشخاصی که از آن اطلاع نداشته اند، معتبر نیست.

تفاوت قائم مقامی و وکالت در اداره امور شرکت:

1) قائم مقامی تجاری مربوط به تمامی امور مربوط به تجارتخانه یا یکی از شعب آن است، ولی وکالت مربوط به قسمتی از امور تجارتخانه یا یکی از شعب آن است.

2) قائم مقامی تجاری تابع قانون تجارت است، اما وکالت در اداره امور تجارتخانه تابع مقررات عقد وکالت در قانون مدنی است.

مواردی که ممکن چند قائم مقام بصورت همزمان منصوب شده باشند

این امکان وجود دارد که چند شخص را بطور همزمان به قائم مقامی تجاری منصوب نمود.

در این صورت، ممکن است مقرر شده باشد که این چند شخص به یکی از دو صورت ذیل عمل نمایند:

1) مجتمعا: در این حالت تصمیمات باید با رای جمعی آنان و توافق همه نمایندگان اتخاذ گردد.

توجه داشته باشید که در این حالت تصمیمات باید به اتفاق آراء قائم مقامان تجاری اتخاذ گردد، نه اکثریت آنها.

2) منفردا: در این حالت هر قائم مقام تجاری می تواند به تنهایی و بدون نیاز به همفکری با دیگران و کسب نظر آنها به اخذ تصمیم و اداره امور تجارتخانه بپردازد.

طرح یک سوال و جواب

شاید سوالی در اینجا برایتان پیش آید که آیا قائم مقام تجارتی می تواند قائم مقامی را به دیگری تفویض نمیاد؟

جواب: همانگونه که در همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر بحث وکالت در ماده 672 قانون مدنی آمده است که (وکیل در امری نمی تواند برای آن امر به دیگری وکالت دهد مگر اینکه صراحتا یا به دلالت قرائن وکیل در توکیل باشد)، در باره قائم مقام تجارتی نیز همین مقرره آمده است.

در ماده 398 قانون تجارت آمده است: (قائم مقام تجارتی بدون اذن رئیس تجارتخانه نمی تواند کسی را در کلیه کارهای تجارتخانه نایب خود قرار دهد).

بنابراین:

1) قائم مقام بدون آنکه چنین اجازه ای داشته باشد، نمی تواند شخصی را در کلیه امور تجارتخانه نائب خود کند.

2) قائم مقام می تواند انجام امور جزئی و بخشی از امور تجارتخانه را به دیگران واگذار کند، تا تحت نظارت او به انجام عمل بپردازد.

موارد انحلال قائم مقامی:

1) قائم مقام تجارتی مانند وکیل قابل عزل است.

2) اگر وکالت قائم مقام تجارتی به ثبت رسیده و آگهی شده باشد، عزل او نیز باید به ثبت برسد و آگهی شود، در غیر این صورت در مقابل اشخاص ثالثی که از عزل مطلع نبوده است، وکالت همچنان باقی محسوب می گردد.

3) در صورت فوت یا حجر رئیس تجارتخانه، قائم مقام تجارتی منعزل نمی گردد، برخلاف عقد وکالت که در صورت فوت یا حجر موکل، وکیل منعزل می گردد.

4) در صورت فوت یا حجر قائم مقام تجارتی، طبیعی است که قائم مقامی پایان می پذیرد و قائم مقامی به وراث او منتقل نمی گردد، مانند عقد وکالت که در صورت فوت یا حجر وکیل، وکالت پایان می پذیرد.

5) با انحلال شرکت، قائم مقام تجارتی منعزل می گردد.

6) در قانون از استعفاء قائم مقام سخن گفته نشده است، اما به نظر می رسد از آنجا که قائم مقامی نهادی قائم به شخص است، همان طور که قائم مقام قابل عزل است، قائم مقام نیز می تواند استعفا دهد.

7) گرچه قانون سکوت کرده است، اما در صورت ورشکستگی رئیس تجارتخانه یا شرکت تجارتی که به دیگری قائم مقامی تجارتی داده است، قائم مقام تجارتی منعزل است.

• محبوب ترین ها
• پربازدید ترین ها

موسسه بین المللی مشهور تشکیل شده از مجربترین وکلای پایه یک دادگستری، کارشناسان رسمی دادگستری در رشته‌های مختلف، کارشناسان با تجربه امور ثبتی، قضات سابق و بازنشسته خوشنام محاکم قضایی، مهندسان کامپیوتر در رشته‌های گوناگون و جمعی دیگر از کارمندان جوان و پر نشاط است. همکاران گرامی ما در موسسه حقوقی مشهور در تمام نمایندگی‌ های ما در شهرهای مختلف ایران و برخی از مهمترین کشورهای جهان، قبل از مقوله همکاری، در واقع دوست و شریک کاری ما محسوب می‌ شوند و به همین دلیل است که بسیار دلسوزانه و با عشق فعالیت میکنند و پیشرفت و بالندگی موسسه را پیشرفت و موفقیت خود میدانند.

همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر

دفتر دارایی حداکثر تا چه تاریخی باید تنظیم شود؟

دفتر دارایی حداکثر تا چه تاریخی باید تنظیم شود؟

دفتر دارایی حداکثر تا چه تاریخی باید تنظیم شود؟ دفتر دارایی چه اهمیتی برای تاجر دارد؟ ثبت دفاتر تجاری به چه صورت است؟ در این مقاله به تمام سؤالات شما پاسخ می‌دهیم. با ما همراه باشید.

دفتر ثبت تجارتی

تجار دفتری دارند که معاملات خود را در آن ثبت می‌کنند و تعیین میزان سود آن‌ها از روی همین دفتر است که به آن دفتر تجارتی می‌گویند. این دفاتر باید مطابق با قوانین و مقررات تهیه شود. اشخاصی که طبق تعریف به معاملات تجارتی اشتغال دارند ولی تعداد و حجم معاملاتشان ناچیز است طبق حکم مقرر در ماده‌ 6 قانون تجارت از انجام این تکلیف معاف هستند و قانونگذار عنوان کسبه جزء را از تکلیف داشتن دفاتر تجارتی مستثنی کرده است. این ماده‌ به چهار دفتر اشاره کرده شامل دفتر روزنامه، دفتر کل، دفتر دارایی و دفتر کپیه

دفتر کپه چیست؟

دفتری که تاجر باید تمام مراسلات، مخابرات و صورت‌حساب‌های خود را در آن به ترتیب تاریخ ثبت کند و مکلف به نگهداری و ضبط آن‌ها در لفاف مخصوص به ترتیب تاریخ ورود است. دفتر کپیه نسبت به دفتر روزنامه و کل و دفتر دارایی اهمیت کمتری دارد.

ویژگی‌های تجارت سالم از منظر قرآن

در نوشته حاضر چیستی تجارت و ماهیت تجارت مادی ومعنوی تشریح شده و برخی از ویژگی‌های تجارت سالم از نگاه قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، در نوشته حاضر چیستی تجارت و ماهیت تجارت مادی ومعنوی تشریح شده و برخی از ویژگی‌های تجارت سالم از نگاه قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.

تجارت حقیقی، تجارت با خدا

واژه تجارت از ریشه کلمه عربی تجر به معنای ممارست در خرید و فروش است؛ بنابراین با فروشنده فرق دارد؛ زیرا تاجر کسی است که خرید و فروش را همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر همه چیز درباره تجار و تعریف تاجر به عنوان یک حرفه انتخاب کرده و محض در کار خرید و فروش است.

از آنجا که تاجر، تجارت را به عنوان یک حرفه انتخاب کرده است، به طور عادی نسبت به زیر و بم خرید و فروش و شیوه‌های آن ماهر است و می‌تواند کالا و خدمات را به شکل مطلوب با سود مناسب به فروش بگذارد و اهداف خویش را در راستای افزایش سود تحقق بخشد.

واژه تجارت چندین بار در آیات قرآن به همین معنای خرید و فروش برای سود به کار رفته است و خدا به صراحت درباره این عمل اقتصادی می‌فرماید:‌ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اموال یکدیگر را به ناحق مخورید، مگر آنکه تجارتی باشد که هر دو طرف بدان رضایت داده باشید. (نساء، آیه ۲۹)

انسان می‌تواند دو نوع تجارت داشته باشد که شامل تجارت مادی با یکدیگر و تجارت معنوی با خدا است؛ در تجارت معنوی انسان مالی را در راه خدا انفاق می‌کند یا قرض می‌دهد که نتیجه آن نه تنها در آخرت بلکه در افزایش ثروت در همین دنیا و برکت‌یابی ثروت، خودش را نشان می‌دهد و اموال مضاعف می‌شود. بنابراین، انسان نمی‌بایست در تجارت با خدا، گمان کند که زیان کرده است، هر چند که در ظاهر چنین است، ولی در باطن و در تاویل آن در همین دنیا نیز معلوم می‌شود که سود حقیقی برای کسی است که با خدا معامله و تجارت می‌کند.

تجارت با خدا در قالب انفاقات مالی، تجارتی بدون ضرر و بی‌پایانی است که همواره آثار و برکات آن باقی و برقرار خواهد ماند (فاطر، آیه ۲۹)؛ چنان‌که تجارت در راه خدا با انفاق مال و جان در صحنه جهاد نیز تجارتی است که انسان را از عذاب‌های دنیوی و اخروی نجات می‌دهد و به بهشت و سعادت ابدی می‌رساند. (صف، آیات ۱۰ تا ۱۲) بنابراین انسان باید در انتخاب طرف تجاری خود دقت کند و با هر کسی تجارت نکند، بلکه همان طور که تاجر خردمند، سعی می‌کند تا با کسی تجارت کند که سود بیشتر و مناسب‌تری را عاید او سازد، می‌بایست با خدایی تجارت کند که سود دنیوی و اخروی‌اش تضمین شده و کامل و تمام است. پس نباید محبت سود مادی اندک دنیوی موجب شود که انسان از سود اصلی سعادت و آسایش و آرامش دست بردارد (توبه، آیه ۲۴)

شایسته است مردان بزرگ چنین تجارتی را در پیش گیرند و همواره در تجارت همانند یک تاجر زیرک و خردمند دنبال تجارتی با سودی مطمئن، بی‌زیان و ابدی باشند و اجازه ندهند که تجارت‌های ظاهری و مادی اندک دنیوی آنان را از اصل هدف زندگی و فلسفه آن دور سازد.(نور، آیات ۳۷ و ۳۸)

تضمین تجاری، ابزار افزایش سرمایه و جهش تولید

همان طوری که از اصل واژه تجارت دانسته شد، تجارت ابزاری اقتصادی برای ایجاد سود و افزایش آن است. تاجر به سبب آنکه در خرید و فروش حرفه‌ای است، به طور طبیعی در کار خویش اهل حساب و کتاب دقیق است. از همین رو تاجران به طور معمولی همه چیز را کتابت می‌کنند تا میزان سرمایه و نیز سود و زیان در تجارت در دستشان باشد. آنان حتی در تجارت‌های خرد و حاضر نیز این گونه عمل می‌کنند؛ زیرا لازمه تجارت، حساب و کتاب دقیق سرمایه و سود است.

همچنین آنان در انجام معاملات تجاری خویش به نگارش قرارداد توجه خاص دارند؛ زیرا قرارداد‌ها تضمین‌کننده است و می‌تواند آنان را در اثبات جزئیات قرارداد توانا سازد و در صورت لزوم آن را به عنوان حجت در محاکم قضایی یا داوری به کار گیرند. از همین رو حتی در تجارت‌های خرد و حاضر نیز به قرارداد و کتابت و نگارش آن اهتمام دارند، هر چند که از سوی خدا مجوزی برای عدم نگارش چنین معاملات خرد و حاضری داده شده است (بقره، آیه ۲۸۲)، ولی مقتضای تقوای الهی آن است که حتی دراین گونه معاملات نیز اسناد مکتوب در اختیار باشد تا مشکلاتی را موجب نشود.

خدا در آیات قرآن برای اینکه سود سرمایه در تجارت به شکلی در ساختار عدالت باشد، قوانین و احکامی را بیان کرده است که در اینجا به آن پرداخته می‌شود؛ زیرا اگر این قوانین مراعات نشود، ممکن است سرمایه دچار زیان شود و نه تنها سودی نصیب تاجر نشود، بلکه سرمایه نیز از دست برود.

باید توجه داشت که تولید بدون توزیع در قالب تجارت نمی‌تواند یک عملیات اقتصادی باشد؛ زیرا عمل اقتصادی زمانی می‌تواند اقتصاد اجتماع را سرپا نگه دارد که در یک شکل مستمر و دایمی باشد. شکی نیست که خرید و فروش متناوب با عدم استمرار دائم نمی‌تواند تضمین‌کننده تولید و سود باشد؛ زیرا زمانی تولید‌کننده با سرمایه‌گذاری به تولید اقدام می‌کند که تضمین فروش و سود وجود داشته باشد؛ در بیع چنین اتفاقی نمی‌افتد، اما در تجارت که دارای ساختار تخصصی برای فروش سودآور است، چنین تضمینی وجود دارد. بنابراین، تولید‌کننده با تجارت می‌تواند این اطمینان را بیابد که فروش سودآور برایش تحقق می‌یابد و می‌تواند سرمایه خویش را نه تنها برگرداند، بلکه سود مناسبی نیز نصیب خود سازد.

به سخن دیگر، تجارت به‌ویژه تجارت خارجی به سبب ارزآوری عاملی مهم برای ایجاد انگیزه قوی در میان تولید کنندگان و سرمایه‌گذاران است؛ چرا که هر چه برنامه تجاری و ساختار آن مستحکم‌تر و قوی‌تر باشد، به همان میزان انگیزه در تولید و سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد. تجارت قوی و پیوند‌های تجاری با کشور‌های دیگر به معنای افزایش تضمینی در صادرات و سودآوری و بازگشت سرمایه و سود به دست تولید کنندگان و سرمایه‌گذاران است. شکی نیست که بازگشت همراه با سود سرمایه خود به تنهایی می‌تواند امید به جهش اقتصادی را موجب شود؛ زیرا فروش تضمینی و سود تضمینی در چارچوب تجارت ساختاری انگیزه را در تولید کنندگان و سرمایه‌گذاران افزایش می‌دهد.

از آیاتی که خدا در قرآن برای تجارت بی‌پایان پرسود با خود در قالب انفاق و جهاد و مانند آن‌ها بیان می‌کند، معلوم می‌شود که تضمین تجاری نقش اساسی در ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری است. (توبه، آیه ۲۴؛ فاطر، آیه ۲۹؛ صف، آیات ۱۰ تا ۱۲) بنابراین، آن آیات اختصاصی به حوزه اعتقادی ندارد، بلکه در عرصه مباحث اقتصادی و تجارت مادی دنیوی نیز به عنوان یک اصل عقلی می‌بایست مورد توجه قرار گیرد؛ در حقیقت آیات قرآن براساس یک اصل عقلی به این نکته توجه می‌دهد که ایجاد انگیزه در سرمایه‌گذاری منوط به تضمین سود بیشتر است تا این گونه سرمایه‌گذار و تولید‌کننده را تشویق به عمل سرمایه‌گذاری و تولید کند. پس همان طوری که خدا تضمین می‌دهد که در تجارت با خودش تضمین سود و سرمایه است، دولت نیز باید این‌گونه به سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان تضمین دهد که با سرمایه‌گذاری و تولید، سود و سرمایه تضمین می‌شود.

البته از آنجا که مسئولیت دولت در ساختار اجتماعی، اساسی و اصلی است، لازم است تا به عنوان نظارت عالی در تجارت خارجی تضمین‌هایی را برای صیانت از سود و سرمایه به سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان داخلی بدهد تا انگیزه برای تولید و سرمایه‌گذاری به حدی افزایش یابد و به دنبال آن جهش اقتصادی محقق شود.

تجارت سالم، عامل افزایش سود و سرمایه از نظر آموزه‌های قرآن، تجارتی می‌تواند قوام بخش اجتماع باشد که بر اساس ساختار عدالت سامان یافته باشد، به طوری که همگان عدالت را در زندگی و ساختار تجاری حس کنند.

به سخن دیگر، ایجاد امنیت و اصلاح ساختار اجتماعی منوط به اجرای قوانین الهی است که عقل سلیم و نقل وحیانی کاشف از آن است. وقتی اجتماعی اقتصاد و تجارت خویش را بر اساس چارچوب‌های عدالت سامان دهد و بخواهد در قالب قوامین بالقسط حتی حقوق و سهم دشمنان را مراعات و وفا کند (نساء، آیه ۱۳۵؛ مائده، آیه ۸) به طور طبیعی چنین اجتماعی به صلاح می‌رسد و اصلاحات اقتصادی و اصلاح اجتماعی را به دنبال خواهد داشت. (هود، آیه ۸۵)

خدا در قرآن به مومنان هشدار می‌دهد که فساد اقتصادی در هر شکلی می‌تواند اجتماع انسانی را به تباهی بکشاند و نه تنها مشروعیت سیاسی را از میان بردارد، بلکه روابط اجتماعی میان افراد یک اجتماع مختل شود. (نساء، آیه ۲۹)

اصولا نخستین آثار تباهی و فساد اقتصادی در رفتار اجتماعی و فرهنگی بروز و ظهور می‌کند که از جمله آن‌ها سقط جنین و کفر به دنبال فشار اقتصادی یا احتمال فشار و کمبود اقتصادی است. (همان؛ انعام، آیه ۱۵۱؛ اسراء، آیه ۳۱)

ویژگی‌های اساسی تجارت سالم از نگاه قرآن عبارت است از:

۱. عدالت محور: تجارتی می‌تواند از سوی خدا مورد ضمانت قرار گیرد و رشد و پیشرفت را به دنبال داشته باشد که عدالت در آن به شکل ملموس و محسوس به چشم آید. بی‌گمان در مسائل تجاری که بنیاد آن بر کمیات است، استفاده از ابزار‌های تشخیص کمیات بسیار مهم و اساسی است. از همین رو بر روی کیل و پیمانه و ترازو تاکید خاص می‌شود. البته برخی از موارد تجارت در ساختار کیفیت ساماندهی می‌شود؛ بنابراین در این موارد نیز نمی‌توان در کیفیت محصول و خرید و فروش کم گذاشت که قرآن از آن به بخس تعبیر می‌کند. پس تجارتی می‌تواند موجب صلاح و خیر اجتماع باشد و جامعه را به سوی تعالی و پیشرفت همه‌جانبه سوق دهد که بر محور و مدار عدالت کمی و کیفی باشد.(اعراف، آیه ۸۵؛ انعام، آیه ۱۵۲؛ مطففین.آیات ۲ و ۳)

۲. مراعات عناصر فرهنگی: تجارت به عنوان یک عمل اقتصادی نمی‌تواند بیرون از دایره اصلی و محوری فلسفه زندگی سامان یابد؛ از آنجا که فلسفه زندگی را فرهنگ شکل می‌دهد، فعالیت‌های اقتصادی می‌بایست ناظر به عناصر فرهنگی باشد که فلسفه زندگی است. بر همین اساس، اقتصاد اسلامی باید به عناصر فرهنگی اسلام، چون نماز و جهاد و انفاق و زکات و خمس و مانند آن توجه داشته باشد و برای عدالت همه‌جانبه و فراگیر برنامه‌ریزی داشته باشد. در این راستا تاجران نباید تنها به فکر سود و سرمایه مادی دنیوی باشند، بلکه می‌بایست افزون براینکه تجارت خویش را به گونه‌ای ساماندهی و برنامه‌ریزی می‌کنند که به امور فرهنگی آسیبی نرساند و مانعی برای آن نباشد، بلکه به امور فرهنگی کمک و یاری رساند. از همین رو تجار اسلامی، برنامه‌ریزی در روز‌ها و برنامه‌های خاص دینی همانند جمعه و مناسک حج را به گونه‌ای انجام می‌دهند که امور فرهنگی در درجه اول اهمیت قرار گیرد بی‌آنکه به تجارت و سود و سرمایه اقتصادی زیانی وارد شود. (جمعه، آیه ۹؛ بقره، آیه ۱۹۸؛ مائده، آیه ۲)

۳. تنظیم اسناد مالی: از دیگر واجبات و لوازم تحقق تجارت سالم آن است که اسناد مالی حتی نسبت به تجارت خرد نیز انجام شود و همه جزئیات معامله و تجارت نقدی یا نسیه مدت‌دار به شکل دقیق ثبت و ضبط شود؛ زیرا این اسناد خود به نوعی تضمین و ضمانتی برای معامله و تجارت و تامین‌کننده جهش اقتصادی و تولید و صادرات است. (بقره، آیات ۲۸۲)
۴. رضایت طرفین: در معاملات و تجارت لازم است رضایت طرفین به خوبی و روشنی کسب شود و هیچ‌گونه اجبار و اکراه در آن راه نیابد؛ زیرا اکراه و اجبار و مانند آن‌ها موجب می‌شود که اصل معامله و تجارت مخدوش باشد و از صحت خارج شود؛ چنانکه می‌تواند برکت و آثار مثبت تجارت را از میان بردارد و خدا برکت زدایی از چنین معاملاتی کند. (نساء، آیه ۲۹)

۵. اجتناب از معاملات حرام:هر گونه تجارت به شکل کم فروشی، گران فروشی، کم‌گذاری و بخس، حرام فروشی، پلید فروشی و مانند آن‌ها موجب بطلان معامله است.(بقره، آیه ۲۷۵؛ مطففین، آیات ۱ تا ۳.هود، آیه ۸۵)

۶. یاد خدا: انسان باید در هر حال به یاد خدا باشد؛ معنا و مفهوم یاد خدا و ذکرش، هدف‌گذاری هر کاری برای خدا است؛ زیرا کسی که یاد خدا را داشته باشد، فلسفه وجودی خود و افعالش را خدا قرار می‌دهد و تلاش می‌کند کاری را انجام دهد که ربوبیت و پروردگاری الهی اقتضا می‌کند. پس هرگز بر خلاف فلسفه آفرینش و اهداف آن عمل و رفتار نمی‌کند. این گونه است که احکام و قوانین الهی را مراعات کرده و بر آن است تا در هر کاری از جمله تجارت، اهداف الهی را برآورده سازد که تامین‌کننده اهداف انسانی متعالی نیز است؛ زیرا اهداف الهی جز اهداف متعالی برای انسان نیست و همه قوانین و احکام الهی در راستای رشد و کمال یابی انسان است. به هر حال، عدم غفلت از خدا در معاملات و تجارت می‌بایست در دستور کار قرار گیرد تا اقتصادی سالم و جهش‌زا تحقق یابد. نتیجه عدم غفلت از خدا، توجه به عناصر فرهنگی است که در بالا اشاره شد.(نور، آیه ۳۷؛ جمعه، آیه ۱۰؛ بقره، آیه ۲۸۲)