بازارساز (Market Maker) چیست؟

ایجاد بازار نشان دهنده تمایل به خرید و فروش اوراق بهادار مجموعه معینی از شرکت ها به شرکت های کارگزار-معامله ای است که اعضای آن بورس هستند.

بازارساز خودکار چیست؟

بازارساز خودکار که در انگلیسی Automated market maker یا به اختصار AMM نامیده می شود مانند یک ربات است که قیمت دو دارایی را اعلام می کند که برخی از آن ها از فرمول های ساده ای استفاده می کنند مثل یونی سواپ(UniSwap) و برخی فرمول های پیچیده ای دارند مثل کرو(Curve) و بلنسر(Balancer).

در واقع می توان گفت که AMMها، یک نوع پروتکل صرافی غیر متمرکز(DEX) هستند که بر اساس قوانین و فرمول های ریاضی دارایی ها را قیمت گذاری می کند. بنابراین بر خلاف صرافی های سنتی که از دفتر فروش بهره می گیرند، AMMها برای قیمت گذاری از الگوریتم استفاده می کنند که فرمول های بازارسازها در هر پروتکلی فرق دارد. مثلا یونی سواپ از معادله ی x*y=k استفاده می کند؛ بقیه ی بازارسازها هم با توجه به هدفی که دارند از فرمول های متفاوتی استفاده می کنند اما شباهت همه ی آن ها در این است که قیمت ها را به صورت الگوریتمی به دست می آورند.

استفاده از بازارساز خودکار

با توجه به این که بازار ساز های سنتی توسط شرکت های بزرگ و استراتژی پیچیده انجام می شود، بازار ساز ها می توانند در دفتر سفارشات صرافی، بازارساز (Market Maker) چیست؟ قیمت مناسب و قیمت پیشنهادات خرید و فروش نزدیکی به دست آورند. در واقع بازار ساز خودکار، این مراحل را غیر متمرکز می کند و این امکان را به وجود می آورد تا هر کسی از طریق بلاک چین یک بازار( استخر نقدینگی) ایجاد کند. استفاده از بازار ساز های خودکار باعث رشد چشم گیر DeFi یا همان حوزه ی امور مالی غیر متمرکز شده است. چرا که استفاده از بازار ساز های خودکار ساده و آسان هستند و می توان بدون نیاز به اعتماد به طرف مقابل، معامله کرده و همچنین به یک تامین کننده ی نقدینگی در استخر لیکوئیدیتی تبدیل شد. بدین ترتیب باعث می شود هر کسی در صرافی به یک سازنده ی بازار یا market maker تبدیل شده و با تامین نقدینگی و دریافت کارمزد، سود کسب کند. گفتیم که بازار ساز های خودکار در فضای DeFi یا همان سیستم مالی غیر متمرکز جایگاه ویژه ای پیدا کرده اند که تاثیر آن را می توان در اتریوم و سایر پلتفرم های هوشمند مانند اسمارت چین و بایننس مشاهده کرد چرا که رشد خوبی داشته اند. در پی این تغییرات ییلد فارمینگ هم محبوبیت زیادی پیدا کرده و به یک روش محبوب برای توزیع توکن تبدیل شده همچنین توکن BTC در اتریوم رشد یافته و حجم وام های بدون وثیقه یا فلاش به مقدار چشم گیری بالا رفته است. در این میان یونی سواپ که بازار ساز خودکار محبوبی به شمار می رود در میدان کاربران بالا و نقدینگی بالا و رقابت با صرافی های سنتی پیشتاز بوده است؛ در ادامه ی مطلب درباره ی نحوه ی کار بازار ساز های خودکار صحبت خواهیم کرد.

نحوه ی کار بازارساز خودکار

اساس کار بازار ساز های خودکار شبیه معاملات دفتر فروش است و با جفت ارز معامله می شود. در واقع شما برای انجام معامله به معامله گری نیاز ندارید و با یک قرارداد هوشمند ارتباط می گیرید و برای شما بازار سازی می کند. برخلاف صرافی های غیر متمرکز مبتنی بر سفارشات که معاملات را مستقیماً بر روی والت ها انجام می دهند(Binance Dex) بازار ساز های خودکار همتا به همتا نیستند بلکه همتا به قرارداد هستند به این معنی که در این معاملات نیازی به شناخت طرف مقابل نیست و معاملات بین کاربران و قرارداد ها اتفاق می افتد و با توجه به این که در معامله شخصی در مقابل وجود ندارد، سیستم طبق فرمول ها، قیمت را تعیین می کند. پس هیچ دفتر بازارساز (Market Maker) چیست؟ فروش و در پی آن هیچ سفارشی در بازار ساز خودکار وجود ندارد اما سوال پیش می آید وقتی در معاملات در طرف مقابل شخصی وجود ندارد پس نقدینگی چگونه تامین می شود؟

بازارسازی و نقدینگی توسط کاربرانی تامین می شود که به آن ها تامین کنندگان نقدینگی یا LP می گویند.

تعریف استخر نقدینگی در بازار ساز های خودکار

LP ها یا تامین کنندگان نقدینگی بودجه ای را به استخر های نقدینگی تزریق می کنند و در مقابل این کار به خاطر معاملات انجام شده در پروتکل به علت وجود نقدینگی کارمزد دریافت می کنند؛ مقدار این کارمزد ها توسط پروتکل ها تعیین می شود برای مثال ورژن یونی سواپ، ۰.۰۳ درصد کارمزد را از معامله گران دریافت کرده و به تامین کنندگان نقدینگی می دهد. البته همان طور که گفته شد این مقدار ممکن است در پروتکل های دیگر بیشتر باشد، زیرا هر چه کارمزد دریافتی بیشتر باشد تامین کنندگان نقدینگی بیشتری برای تزریق نقدینگی به استخر نقدینگی جذب می شوند. موضوعی که باعث اهمیت وجود نقدینگی بازارساز (Market Maker) چیست؟ شده است این است که هر چه نقدینگی در بازار ساز های خودکار بیشتر باشد امکان سفارشات بزرگتر(slipage) کمتر می شود. یعنی هر چه نقدینگی استخر بیشتر باشد، سفارشات در تناسب فرمول قیمت گذاری بازارسازهای خودکار مربوط، تغییر کمتری ایجاد خواهد کرد. پس همین امر نیز سبب تشویق تامین کنندگان نقدینگی می شود. با همه ی تعاریفی که از مزایای بازار ساز های خودکار شد این سوال به وجود می آید که آیا در این بازار ضرر هم اتفاق می افتد؟ بنابراین به تشریح اصطلاح دیگری در این زمینه می پردازیم.

ضرر ناپایدار(Impermanent Loss)

اگر پس از واریز نقدینگی به استخر با گذشت زمان نسبت قیمت توکن های سپرده شده بازارساز (Market Maker) چیست؟ تغییر کند، ضرر نا پایدار اتفاق افتاده است. بنابراین هر چه تغییر بزرگ تر باشد، ضرر نا پایدار هم بزرگ تر است؛ همچنین اگر نسبت قیمت توکن ها کوچک تر باشد، ضرر نا پایدار هم نا چیز خواهد بود. به همین خاطر بازار ساز های خودکار با جفت توکن های دارای ارزش مشابه بهتر عمل می کنند مثل استیبل کوین. با توجه به آنچه که گفته شد اگر نسبت تغییرات قیمت توکن ها چشمگیر باشد، تامین کنندگان نقدینگی انگیزه ای برای تزریق نقدینگی به استخر نخواهند داشت. استخر های یونی سواپ ضرر ناپایدار داشته و به خاطر کارمزد هایی که تامین کنندگان نقدینگی می گیرند، همچنان سود آوری داشته اند.

معایب بازارساز خودکار

از دیگر عیب های بازارسازهای خودکار می توان به باگ ها، قیمت گذاری های نامناسب و ضرر های موقت اشاره کرد.

با وجود ویژگی های مثبت زیادی که AMM ها دارند، خطرات و محدودیت هایی نیز داشته اند از جمله هک ها و آسیب پذیری هایی که یونی سواپ و بالانسر از آن ها بی تاثیر نبوده اند و گاهی باعث سرقت سرمایه ی ارائه دهندگان نقدینگی به دلیل تعاملات پیچیده ی حاکم بر قرارداد های هوشمند، شده اند. پیش تر گفته شد که استراتژی معاملاتی معامله گران توسط کاربران دیگر قابل مشاهده هستند همین امر سبب می شود گاهی سایر افراد از کاربران معتبر سوء استفاده کنند. با وجود این که بازارسازهای خودکار از فرمول های ریاضی بهره می گیرند اما به تنهایی و بدون استفاده از صرافی های سنتی قادر به نمایش وضعیت بازار نیستند. بنابراین وجود معامله گران آربیتراژ برای اصلاح قیمت گذاری دارایی ها درAMM ضروری هستند ولی همین امر سبب ضرر های موقت در بسیاری از پلتفرم ها می شوند. پس با این شرایط معامله گران آربیتراژ باعث تعادل در قیمت شده و از این طریق سود کسب می کنند اما این سود از طریق ارائه دهندگان نقدینگی تامین می شود. در صورتی که نوسانات بازار زیاد باشد، ارائه دهندگان نقدینگی ممکن است سرمایه ی اصلی خود را از دست بدهند اما این شرایط همیشگی نیست چرا که ممکن است عکس این قضیه هم اتفاق بیفتد. با وجود این که اقداماتی برای اصلاح شرایط صورت گرفته اما حجم معاملات و نقدینگی AMM ها همچنان در مقایسه با صرافی های بزرگ متمرکز ناچیز است.

جمع بندی

با توجه به آن چه که گفته شد می توان این گونه مطلب را جمع بندی کرد که با توجه به این که بازارسازهای خودکار از ارکان اصلی فضای دیفای هستند باعث می شوند هر کسی بتواند یک بازار یکپارچه و کارآمد را ایجاد کند. با وجود این که AMMها در مقابل صرافی های دارای دفتر سفارشات محدودیت هایی دارند اما تکنولوژی قابل ارزشی هستند، چون بازار ساز های داخلی کار هستند با وجود طرحی زیبایی که دارند مثل یونی سواپ و کرو، هنوز محدودیت ها و نواقصی دارند که امیدواریم با تکنولوژی پیشرفته در آینده به حل مشکلات و محدودیت ها پرداخته و این پیشرفت ها باعث کاهش کارمزدها، اصطکاک کمتر و در نتیجه نقدینگی بیشتر برای کاربران دیفای شود.

بازارساز خودکار (AMM) چیست و چگونه کار می‌کند؟

صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) با هدف حذف واسطه در مبادلات ارزهای دیجیتال ابداع شده‌اند. این جمله‌ای است که بارهاوبارها درباره این دسته از صرافی‌ها شنیده‌ایم؛ اما آیا تاکنون، به این موضوع فکر کرده‌اید که چه زیرساخت‌هایی برای تحقق هدف مذکور لازم است؟ اساساً صرافی‌های غیرمتمرکز چگونه می‌توانند مکانیزم‌های بازارساز سنتی را کنار بزنند و معامله‌گران را بدون واسطه به یکدیگر مرتبط کنند؟ فناوری اصلی‌ای که در صرافی‌های غیرمتمرکز برای ایجاد زیرساخت‌های معامله به کار گرفته می‌شود، بازارساز خودکار (Automated Market Maker) است. در این مقاله قصد داریم به این سؤال مهم پاسخ دهیم: «بازارساز خودکار چیست و چگونه کار می‌کند؟» ما را تا پایان همراهی کنید.

فهرست عناوین مقاله

بازارساز خودکار (AMM) چیست؟

یونی سواپ (Uniswap) به‌عنوان اولین صرافی غیرمتمرکز، در سال 2018 کار خود را آغاز کرد. همچنین نخستین پلتفرم غیرمتمرکزی بود که از فناوری بازارساز خودکار (AMM) استفاده کرد. به زبان ساده، بازارساز خودکار، پروتکلی است که با استفاده از الگوریتم‌های خودکار اجرا می‌شود. این پروتکل به کاربران صرافی‌ها کمک می‌کند تا مستقیم و بدون نیاز به‌واسطه، معاملات رمز ارزهای خود را نهایی کنند.

به کمک الگوریتم‌های ریاضی بازارساز خودکار، قیمت‌گذاری ارزهای دیجیتال بازارساز (Market Maker) چیست؟ به صورت خودکار و مبتنی بر شرایط لحظه‌ای حاکم در بازار صورت می‌پذیرد. انجام این مهم در صرافی‌های متمرکز مانند بایننس و کوکوین، با استفاده از دفتر سفارش (Order Book) انجام می‌شود؛ بنابراین، در این صرافی‌ها حتماً باید واسطه‌ای برای قیمت‌گذاری نقش‌آفرینی کند. در صرافی‌های غیرمتمرکز تمام این فرایند به کمک بازارساز خودکار به‌صورت خودکار انجام می‌شود.

اشاره کردیم که الگوریتم‌های ریاضی برای اجرایی شدن بازارساز خودکار به کار می‌روند. توجه کنید که فرمول‌های ریاضی متنوعی برای این منظور وجود دارد. برخی از صرافی‌ها مانند یونی سواپ از فرمول‌ها و روابط ریاضی ساده استفاده می‌کنند. در مقابل، برخی دیگر از پلتفرم‌ها مانند بالانسر (Balancer) از روابط پیچیده‌تری بهره می‌برند.

مثالی از روابط ریاضی الگوریتم‌های بازارساز خودکار

اجازه دهید با استفاده از مثال، فرمول‌های ریاضی پروتکل بازارساز خودکار صرافی یونی سواپ را بررسی کنیم. رابطه ریاضی مورد استفاده در این صرافی عبارت است از:

در رابطه مذکور، X و Y نماد قیمت جفت ارز دیجیتال معاملاتی‌اند که در استخر نقدینگی یونی سواپ حضور دارند. K نیز عددی ثابت است. از رابطه ریاضی مذکور می‌توان این‌طور فهمید که در نقدینگی کل استخر در صرافی، یونی‌سواپ باید همواره ثابت باقی بماند. به عبارت دیگر، حاصل‌ضرب قیمت دارایی X و Y باید ثابت باقی بماند. البته بار دیگر لازم است اشاره کنیم که در صرافی‌های غیرمتمرکز دیگر ممکن است از روابط ریاضی مختلفی استفاده شود.

بازارساز خودکار چگونه کار می‌کند؟‌

درباره بازارساز خودکار دو نکته مهم وجود دارد که باید در اینجا اشاره کنیم:‌

1. جفت‌های معاملاتی در یک صرافی غیرمتمرکز در قالب استخرهای نقدینگی منفرد وجود دارند. برای مثال، اگر می‌خواهید اتریوم (ETH) را با تتر (USDT) معامله کنید، باید در صرافی غیرمتمرکز مدنظر به دنبال استخر نقدینگی ETH/USDT بگردید.
2. معمولاً هرکس می‌تواند در صرافی غیرمتمرکز به‌عنوان بازارساز اختصاصی فعالیت کند. برای این منظور، صرافی‌ها قوانینی را در نظر می‌گیرند که با لحاظ کردن آن‌ها می‌توانید عملیات بازارسازی را انجام دهید. برای مثال، برای ایجاد استخر نقدینگی ETH/USDT باید نسبت مشخصی از این دو توکن را واریز کنید.

فهم دو نکته یادشده به درک بهتر نحوه عملکرد بازارساز خودکار کمک می‌کند. عملکرد AMM با دفتر سفارش در صرافی‌های متمرکز تفاوت دارد. در صرافی متمرکز برای نهایی کردن سفارش باید منتظر بمانید تا طرف دیگر سفارش در بازار با شرایط شما موافقت کند. این در حالی است که در صرافی غیرمتمرکز، با قرارداد هوشمند ی تعامل دارید که بازار مدنظر را برایتان می‌سازد.

شاید این سؤال برای شما ایجاد شود که قیمت دارایی‌ها در این روش، معامله چگونه تعیین می‌شود؟ از آنجا که هیچ دفتر سفارشی در کار نیست، هیچ نوع سفارشی نیز در AMM وجود ندارد. به جای آن، قیمتی که برای خریدوفروش دارایی دریافت می‌کنید، بر اساس روابط ریاضی بازارساز تعیین می‌شود. نمونه‌ای از این روابط ریاضی را پیش‌تر ذکر کردیم.

درست است که برای نهایی شدن سفارش‌ها در صرافی غیرمتمرکز با بازارساز خودکار، نیازی به حضور طرف مقابل وجود ندارد؛ اما باز هم باید کسی نقدینگی مدنظر برای معاملات را تأمین کند. برای این منظور کاربرانی هستند که نقدینگی را در قالب قرارداد هوشمند در استخر نقدینگی سپرده‌گذاری می‌کنند. تأمین‌کنندگان نقدینگی در ازای این کار پاداش دریافت می‌کنند.

استخر نقدینگی چیست؟

تا اینجا بررسی کردیم که بازارساز خودکار چیست و چگونه کار می‌کند. در این بین چندبار مفهوم استخر نقدینگی را ذکر کردیم. لازم است در این قسمت توضیحی درباره مفهوم استخر نقدینگی (Liquidity Pool) ارائه کنیم. استخر نقدینگی مکانی برای تجمع نقدینگی در صرافی‌هاست. افراد می‌توانند سرمایه خود را در ازای دریافت پاداش مشخصی، در استخرهای نقدینگی سرمایه‌گذاری کنند.

استخرهای نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز به‌صورت منفرد برای ذخیره جفت ارزهای معاملاتی در نظر گرفته می‌شوند؛ بنابراین، کاربران برای سرمایه‌گذاری در این استخرها باید با نسبت مشخصی جفت ارزهای معاملاتی را به ودیعه بگذارند. طبیعی است که میزان سرمایه‌گذاری در استخرهای نقدینگی رابطه مستقیمی با کیفیت عملکرد بازارساز خودکار دارد. هرچه نقدینگی در استخرها بیشتر باشد، لغزش کمتری در ثبت سفارش‌ها اتفاق می‌افتد؛ به این ترتیب، کاربران بیشتری برای کار کردن با یک پلتفرم ترغیب می‌شوند.

منظور از لغزش، تفاوت بین قیمت ثبت سفارش با قیمتی است که معامله انجام می‌شود. هرچه لغزش بیشتر باشد، ریسک ثبت معامله در صرافی نیز بیشتر می‌شود. در اینجا از مفهومی به نام ضرر ناپایدار سخن به میان می‌آید.

ضرر ناپایدار چیست؟

ضرر ناپایدار (Impermanent loss) زمانی رخ می‌دهد که نسبت قیمت توکن‌های سپرده‌گذاری‌شده در استخر تغییر کند. هرچه میزان تغییر بیشتر باشد، ضرر ناپایدار نیز افزایش پیدا می‌کند. این مسئله سبب شده است تا بازارسازهای خودکار به سراغ استفاده از جفت ارزهای معاملاتی بروند که یک پای آن‌ها را استیبل کوین‌ هایی مانند تتر تشکیل می‌دهد. با توجه به اینکه قیمت استیبل کوین‌ها ثابت است، ضرر ناپایدار نیز در جفت ارزهای شامل آن‌ها ناچیز باقی می‌ماند.

بیش از کسانی که معامله انجام می‌دهند، سرمایه‌گذاران در استخرهای نقدینگی هستند که باید مفهوم ضرر ناپایدار را درک کنند. این گزاره مدام در بازار تکرار می‌شود که اگر قیمت دارایی‌ها به همان محدوده قیمت در زمان سرمایه‌گذاری افراد برگردد، ضرر ناپایدار کاهش می‌یابد؛ این در حالی است که اگر دارایی خود را با قیمت متفاوتی نسبت به زمان واریز، برداشت کنید، قطعاً زیان خواهید کرد.

کلام پایانی

در این مقاله مفهوم بازارساز خودکار را بررسی کردیم. AMM یکی از اجزای اصلی در فناوری دیفای (DeFi) است. به کمک بازارساز خودکار، می‌توان بازارهای غیرمتمرکز یکپارچه و کارآمدی را ایجاد کرد. هرچند مسئله تأمین نقدینگی در اجرای این فناوری در برخی از صرافی‌های غیرمتمرکز محدودیت‌هایی را ایجاد کرده است، AMM هنوز فناوری جوانی است و احتمالاً در آینده، شاهد پیشرفت‌های بیشتری در آن خواهیم بود.

بازارساز خودکار (AMM) چیست؟

امور مالی غیرمتمرکز یا دی‌فای (DeFi)، نحوه خرید و فروش رمزارزها را با تحول مواجه کرده است. یکی از بنیادی‌ترین روش‌های پروتکل‌های دی‌فای استفاده از مفهومی به نام بازارساز خودکار(Automated Market Maker) است. اگرچه ممکن است بسیاری از سرمایه‌گذاران با AMMها آشنا نباشند، اما آنها در تضمین نقدینگی در یک صرافی غیرمتمرکز نقش اساسی ایفا می‌کنند.

بازارساز چیست؟

پیش از پرداختن به موضوع AMM ابتدا باید با بازارساز عادی آشنا شویم. در یک بازار مالی سنتی مانند بازار سهام، بازارسازها شرکت‌های شخص ثالثی هستند که نقدینگی میان خریداران و فروشندگان را تأمین می‌کنند.

در طول تاریخ، صرافی‌های متمرکز مکانی برای اتصال خریداران و فروشندگان بوده‌اند. اما اگر نقدینگی کافی در بازار وجود نداشته باشد که پشتیبان سفارشات خرید و فروش باشد، ممکن است انحراف قیمت (Slippage) به وجود بیاید. در این حالت قیمت دارایی پیش از تکمیل قرارداد افزایش پیدا می‌کند.

به همین دلیل صرافی‌های متمرکز وابسته به مؤسسات مالی مانند بانک‌ها یا تجار و صندوق‌های سرمایه‌ای هستند تا نقدینگی اضافی ایجاد کنند. این بازارسازها سفارشات خرید و فروش چندگانه‌ای را ایجاد می‌کنند که طرف‌های معامله برای هر قراردادی آماده باشند.

نقدینگی چه اهمیتی دارد؟

یک رمزارز با نقدینگی بالا می‌تواند به ‌ سادگی به قیمت منصفانه بازار فروخته شود. در مقابل، یک دارایی با نقدینگی پایین نمی‌تواند بدون تلاش یا کاهش ارزش به فروش برسد. یعنی اگر نقدینگی کافی وجود نداشته باشد، نمی‌توانید به قیمتی که در نظر دارید، برسید. به همین دلیل بازارسازها در بازار مالی اهمیت زیادی دارند.

بازارساز خودکار چیست؟

بازارساز خودکار (AMM) یک سیستم است که به طور خودکار سفارشات خرید و فروش یک صرافی غیرمتمرکز را انجام می‌دهد. بر ‌ خلاف بازارسازهای عادی، بازارسازهای خودکار کار خود را با استفاده از برنامه‌های خودکار رایانه‌ای انجام می‌دهند که تحت عنوان «قراردادهای هوشمند» شناخته می‌شوند. این قراردادهای هوشمند به طور خودکار تراکنش‌های میان خریداران و فروشندگان را تسویه می‌کنند.

با استفاده از بازارسازهای خودکار، برای انجام معاملات نیازی به وجود یک شخص ثالث نیست. در عوض خریداران و فروشندگان می‌توانند به طور مستقیم با AMM و الگوریتم آن معامله کنند که قیمت رمزارز موردمعامله را تعیین می‌کند. این امر اهمیت زیادی برای بازار آلت ‌ کوین دارد. در این بازار توکن‌های آلت ‌ کوین مشخصی با نقدینگی پایین وجود دارند. با استفاده از یک AMM شما می‌توانید هر رمزارزی را که بخواهید بدون ارتباط مستقیم با یک فروشنده یا خریدار دیگر معامله کنید. در مقابل، صرافی‌های متمرکز رمزارز مانند Coinbase یا Binance از بازارساز خودکار استفاده نمی‌کنند.

با این حال، اگرچه بازارسازهای خودکار فرآیند تراکنش را خودکار می‌کنند، اما آنها همچنان برای عملکرد خود به وجود فراهم‌کنندگان نقدینگی یا ذخایر نقدینگی احتیاج دارند. ذخایر نقدینگی، صندوقی از رمزارزهاست که برای انجام معاملات آتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کسانی که در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند به عنوان فراهم‌کنندگان نقدینگی شناخته می‌شوند.

بازارسازهای خودکار یکی از بزرگ ‌ ترین نوآوری‌های دی‌فای هستند. بدون آنها بازارساز (Market Maker) چیست؟ بازارساز (Market Maker) چیست؟ صرافی‌های غیرمتمرکز وجود نداشتند و معامله‌گران رمزارز به صرافی‌های متمرکز و واسطه احتیاج پیدا می‌کردند. با این حال، بازارسازهای خودکار هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارند.

بازارساز (Market Maker)

اصطلاح بازارساز به شرکت یا فردی اطلاق می‌شود که به طور فعال بازارهای دوطرفه را در یک اوراق بهادار خاص نقل قول می‌کند و پیشنهادات (به عنوان درخواست) را همراه با اندازه بازار هر یک ارائه می‌کند. سازندگان بازار، نقدینگی و عمق را برای بازارها فراهم می کنند و از تفاوت در اسپرد پیشنهاد و تقاضا سود می برند. آنها همچنین ممکن است برای حساب های خود معاملاتی انجام دهند که به عنوان معاملات اصلی شناخته می شوند.

نکات کلیدی

بازارساز یک شخص یا اشخاصی عضو صرافی هستند که اوراق بهادار را برای حساب خود خریداری و می فروشند.

بازارسازان نقدینگی و عمق بازار را فراهم می‌کنند و در عین حال از تفاوت در اسپرد پیشنهاد و تقاضا سود می‌برند.

کارگزاری ها رایج ترین انواع بازارسازان هستند که راه حل های خرید و فروش را برای سرمایه گذاران ارائه می دهند.

بازارسازان برای خطر نگهداری دارایی ها جبران می شوند زیرا ارزش اوراق بهادار ممکن است بین خرید و فروش آن به خریدار دیگر کاهش یابد.

در حالی که کارگزاران با یکدیگر رقابت می کنند، متخصصان پیشنهادات را ارسال می کنند و درخواست می کنند و مطمئن می شوند که آنها به طور دقیق گزارش می شوند.

شناخت بازارسازان

بسیاری از بازارسازان اغلب خانه های کارگزاری هستند که در تلاش برای نقدشوندگی بازارهای مالی، خدمات معاملاتی را برای سرمایه گذاران ارائه می دهند. یک بازارساز همچنین می تواند یک معامله گر انفرادی باشد که معمولاً به عنوان محلی شناخته می شود. با توجه به اندازه اوراق بهادار مورد نیاز برای تسهیل حجم خرید و فروش، اکثریت قریب به اتفاق بازارسازان به نمایندگی از موسسات بزرگ کار می کنند.

هر بازارساز قیمت خرید و فروش را برای تعداد تضمین شده سهام نمایش می دهد. هنگامی که بازارساز سفارشی از یک خریدار دریافت می کند، بلافاصله موقعیت سهام خود را از موجودی خود می فروشد. این به آنها اجازه می دهد تا سفارش را تکمیل کنند. به طور خلاصه، بازارسازی با تسهیل خرید و فروش برای سرمایه گذاران و معامله گران، جریان روان تر بازارهای مالی را تسهیل می کند. بدون ایجاد بازار، ممکن است معاملات ناکافی و فعالیت های سرمایه گذاری کمتری وجود داشته باشد.

یک بازارساز باید متعهد شود که به طور مداوم قیمت‌هایی را که در آن اوراق بهادار را خریداری (یا پیشنهاد) و (یا درخواست) می‌کند، اعلام کند. آنها با بهترین پیشنهاد و بهترین قیمت پیشنهادی نقل قول خواهند کرد. بازارسازان باید همیشه و در طول چشم انداز بازار به این پارامترها پایبند باشند. هنگامی که بازارها نامنظم یا بی ثبات می شوند، بازارسازان باید نظم و انضباط خود را حفظ کنند تا بتوانند معاملات روان را تسهیل کنند.

ایجاد بازار نشان دهنده تمایل به خرید و فروش اوراق بهادار مجموعه معینی از شرکت ها به شرکت های کارگزار-معامله ای است که اعضای آن بورس هستند.

چگونه سازندگان بازار سود کسب می کنند

بازارسازان برای ریسک نگهداری دارایی ها جبران می شوند، زیرا ممکن است پس از خرید اوراق بهادار از فروشنده و قبل از فروختن آن به خریدار، شاهد کاهش ارزش آن باشند.

در نتیجه، آنها معمولاً اسپرد فوق الذکر را روی هر اوراق بهاداری که پوشش می دهند، شارژ می کنند. به عنوان مثال، وقتی سرمایه‌گذار با استفاده از یک شرکت کارگزاری آنلاین، سهامی را جستجو می‌کند، ممکن است قیمت پیشنهادی 100 دلار و قیمت درخواستی 100.05 دلار را مشاهده کند. این بدان معناست که کارگزار سهام را به قیمت 100 دلار خریداری می کند، سپس آن را به قیمت 100.05 دلار به خریداران احتمالی می فروشد. از طریق معاملات با حجم بالا، یک اسپرد کوچک می تواند سود روزانه زیادی را به همراه داشته باشد.

بازارسازان باید تحت آئین‌نامه‌های بورس معین، که توسط تنظیم‌کننده اوراق بهادار یک کشور، مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) تأیید شده است، فعالیت کنند. حقوق و مسئولیت‌های بازارسازان بر اساس مبادله و نوع ابزار مالی که معامله می‌کنند، مانند سهام یا اختیار معامله، متفاوت است.

بازارسازان در مقابل متخصصان

بسیاری از صرافی‌ها از سیستمی از سازندگان بازار استفاده می‌کنند، که هر کدام با یکدیگر رقابت می‌کنند تا بهترین پیشنهاد یا پیشنهاد را به منظور برنده شدن در تجارت سفارش‌های وارد شده به دست آورند. اما برخی، مانند بورس نیویورک (NYSE)، در عوض یک سیستم تخصصی دارند. . متخصصان اساساً بازارسازان تنها (و تعیین شده) هستند که انحصار جریان سفارش در یک اوراق بهادار یا اوراق بهادار خاص را دارند. از آنجا که NYSE یک بازار حراج است، پیشنهادات و درخواست ها به صورت رقابتی توسط سرمایه گذاران ارسال می شود.

متخصص این پیشنهادها را پست می‌کند و از کل بازار می‌خواهد که آنها را به‌موقع و دقیق ببینند و از گزارش آن‌ها اطمینان حاصل کنند. آنها همچنین اطمینان حاصل می کنند که بهترین قیمت همیشه حفظ می شود، تمام معاملات قابل فروش انجام می شود و نظم در کف حفظ می شود.

متخصص همچنین باید هر روز صبح قیمت باز شدن سهام را تعیین کند که می تواند با قیمت بسته شدن روز قبل بر اساس اخبار و رویدادهای بعد از ساعت کاری متفاوت باشد. متخصص قیمت صحیح بازار را بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می کند.

نمونه مارکت میکر

در اینجا یک مثال فرضی برای نشان دادن نحوه تجارت یک بازارساز آورده شده است. فرض کنید یک بازارساز در سهام XYZ وجود دارد. آنها ممکن است قیمتی بین 10.00-10.05 دلار، 100×500 ارائه دهند. این بدان معنی است که آنها برای 100 سهم به قیمت 10.00 دلار پیشنهاد می دهند (آنها می خرند) و همچنین 500 سهم را با قیمت 10.05 دلار پیشنهاد می کنند (فروش می کنند). سپس سایر فعالان بازار ممکن است از MM با 10.05 دلار خرید کنند (پیشنهاد را بالا ببرند) یا با قیمت 10.00 دلار به آنها بفروشند (به قیمت پیشنهادی اقدام کنند).

بازارسازان چه کسانی هستند و چه کار می کنند؟

یک بازارساز با ارائه خدمات معاملاتی برای سرمایه گذاران و افزایش نقدینگی در بازار در بازار اوراق بهادار مشارکت می کند. آنها به طور خاص پیشنهادات و پیشنهاداتی را برای یک اوراق بهادار خاص علاوه بر اندازه بازار آن ارائه می دهند. بازارسازان معمولاً برای کارگزاری‌های بزرگ کار می‌کنند که از تفاوت بین قیمت پیشنهادی و تقاضا سود می‌برند.

سازندگان بازار چگونه کار می کنند؟

تعدادی از بازارسازان در بورس اوراق بهادار برای جذب کسب و کار سرمایه گذاران از طریق تنظیم رقابتی ترین پیشنهادات پیشنهادی و درخواستی با یکدیگر فعالیت و رقابت می کنند. در برخی موارد، صرافی هایی مانند NYSE از یک سیستم تخصصی استفاده می کنند که در آن یک متخصص تنها بازارساز است که همه پیشنهادات و درخواست هایی را که برای بازار قابل مشاهده است ارائه می دهد. یک فرآیند تخصصی انجام می شود تا اطمینان حاصل شود که تمام معاملات قابل بازار با قیمت منصفانه و به موقع انجام می شوند.

بازارسازان چگونه سود کسب می کنند؟

بازارسازان از طریق اسپرد بین قیمت پیشنهادی و پیشنهادی اوراق بهادار سود کسب می کنند. از آنجایی که بازارسازان ریسک پوشش یک اوراق بهادار معین را متحمل می شوند که ممکن است قیمت آن کاهش یابد، این ریسک نگهداری دارایی ها جبران می شود. به عنوان مثال، سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید که می‌بیند سهام اپل دارای قیمت پیشنهادی 50 دلار و قیمت پیشنهادی 50.10 دلار است. این بدان معناست که بازارساز سهام اپل را به قیمت 50 دلار خریداری کرده و آنها را به قیمت 50.10 دلار می فروشد و سود 0.10 دلاری کسب می کند.

بازارساز خودکار چیست؟ معرفی بازار خودکار AMM در دیفای

یکی از دلایل اصلی ظهور بازارساز (Market Maker) چیست؟ صرافی غیرمتمرکز DEX در زمینه DeFi، معرفی مدل بازارساز خودکار (AMM) است. AMM یا همان Automated Market Maker یکی از حیاتی‌ترین فناوری‌ها برای صرافی‌های غیرمتمرکز است و به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین نوآوری‌های DeFi نیز شناخته می‌شود که می‌تواند برای طیف وسیعی از توکن‌های مختلف در دسترس عموم قرار گیرد. بازارساز خودکار، نه تنها در دنیای DeFi اجرا می‌شود، بلکه رونق دنیای DeFi را نیز ارتقا می‌دهد. ممکن است در هر بازاری شرایطی پیش بیاید که نقدینگی ارگانیک کافی برای حمایت از معاملات فعال وجود نداشته باشد. دراین‌میان، بازارسازان اساساً عواملی هستند که با تسهیل معاملات این مشکل را کاهش می‌دهند. ظهور AMM حالت تطبیق معاملات دفترچه سفارش سنتی را تغییر داده است، همه می‌توانند به یک بازارساز تبدیل شوند، نقدینگی را برای بازار معاملات فراهم کنند و کارایی معاملات را تا حد زیادی بهبود بخشند. از آن‌جایی که تبدیل‌شدن به یک LP (ارائه‌دهنده نقدینگی) می‌تواند سود سهام کارمزد معامله بازار معاملات را به دست بیاورد و نرخ بهره‌برداری از دارایی‌های کاربر را افزایش دهد. بازارساز خودکار AMM به تدریج به راهی برای سرمایه‌گذاری و مدیریت ثروت تبدیل شده است.

بازارساز خودکار AMM چیست؟

بازارساز خودکار، یک پروتکل مبادله غیرمتمرکز (DEX) است که از فرمول‌های ریاضی برای قیمت‌گذاری دارایی‌ها استفاده می‌کند. قیمت‌گذاری دارایی، به جای استفاده از کتاب‌های سفارش که معمولاً در پلتفرم‌های معاملاتی سنتی استفاده می‌شود، از طریق الگوریتم‌های قیمت‌گذاری انجام می‌گیرد. در واقع می‌توانیم آن را رباتی در نظر بگیریم که معاملات خرید و فروش را انجام می‌دهد و مسائل مربوط به هزینه و کارایی را که در انتقال مبادلات سنتی به DEX ایجاد می‌شود، حل می‌کند.

در بازارهای سنتی، بازارسازان افرادی هستند که به انجام معاملات کمک می‌کنند؛ چه بازار سهام باشد و چه بورس دارایی‌های کریپتو، از مدل کتاب سفارش استفاده می‌شود. بازارسازان حرفه‌ای به‌طور همزمان در هر دو جهت خرید و فروش صرافی سفارش می‌دهند و قیمت را با توجه به نوسانات بازار تنظیم می‌کنند تا نقدینگی برای بازار فراهم شود. AMM کاربران را به ثبت سفارش ملزم نمی‌کند، بلکه مستقیماً نرخ مبادله بین دو یا چند دارایی را بر اساس الگوریتم محاسبه می‌کند و بدون انتظار برای سفارش‌های معلق، «تراکنش‌های بی‌درنگ» را محقق می‌کند. در مدل AMM نقدینگی توسط LPها تأمین می‌شود.LPها دارایی‌های خود را به‌طور متناسب به استخر سپرده می‌کنند تا نقدینگی معاملات را تأمین نمایند، این استخر را استخر نقدینگی می‌نامند. هنگامی‌که یک ‌معامله‌گر معامله می‌کند، در واقع با استخر نقدینگی معامله می‌کند و قیمت معامله نیز به‌طور خودکار توسط مدل AMM با توجه به پارامترها محاسبه می‌شود.

نحوه کار AMM‌ها چگونه است؟

قیمت واقعی خرید و فروش یک دارایی AMM توسط یک فرمول تعیین می‌شود. فرمول اصلی بازارسازی چنین است:

معنای این فرمول آن است که هر بار که تأمین‌کننده نقدینگی دارایی را ‌سپرده‌گذاری می‌کند، حاصل‌ضرب دو مقدار دارایی محاسبه و ثابت می‌ماند. این هم‌چنین بدان معناست که وقتی عرضه توکن X افزایش می‌یابد، باید عرضه توکن‌های Y کاهش یابد و بالعکس. همان‌طور که قیمت بزرگ‌تر و بزرگ‌تر می‌شود، انتهای آن به بی‌نهایت نزدیک خواهد شد.

به عنوان مثال، فرض کنید در ابتدا مجموعه‌های نقدینگی بدون توجه به اثر کارمزد، دارایی‌های A و B وجود دارد. زمانی‌که بازارسازان ابتدا 1000 A و 2000 B را پر کردند، طبق فرمول فوق X×Y=K می‌توان ثابت K را محاسبه کرد، یعنی حاصل‌ضرب 2،000،000 است. در این زمان، ‌معامله‌گران در بازار فکر می‌کنند که قیمت هر A و 2B بسیار مناسب است و تعویض A با 2B بسیار مقرون‌به‌صرفه خواهد بود. معامله‌گر بلافاصله 1A را شارژ می‌کند، سپس X در فرمول فوق به 1001 تبدیل می‌شود تا اطمینان حاصل گردد که K هنوز برابر با 2000000 است، Y باید به 1998 تبدیل گردد و 2B اضافی فقط به معامله‌گر داده می‌شود.

مدل خودکار AMM عملیات بازارسازی را بسیار ساده می‌کند و در شرایط تمرکززدایی نظارت آن بسیار کم و هم‌چنین تأمین نقدینگی بسیار راحت خواهد بود. هر کاربری با هر میزان وجهی می‌تواند مشارکت کند. جوایز استخراج نقدینگی هم‌چنین کاربران را برای تأمین نقدینگی و ارائه یک حلقه بسته خوب تشویق می‌کند. بااین‌حال، مدل AMM کامل نیست و حتی خطرناک هم هست، رایج‌ترین خطر این پلتفرم ازدست‌دادن دائمی سرمایه ‌است.

ضرر ناپایدار چیست؟

ایجاد زیان‌های دائمی، ‌ارتباط نزدیکی با مدل AMM دارد و زمانی رخ می‌دهد که قیمت OTC و توکن مربوط در استخر نقدینگی در هر جهتی منحرف شوند. استخر نقدینگی در AMM به طور خودکار قیمت OTC را حس نمی‌کند. زمانی که قیمت توکن‌های موجود در استخر نقدینگی از قیمت عادی بازار منحرف می‌شود، نقش آربیتراژور برای کمک به بازگشت تدریجی قیمت به حالت عادی لازم خواهد بود. آربیتراژور مابه‌التفاوت صندوق استخر را دریافت می‌کند و این سود از صندوق LP استخراج می‌شود، بنابراین ضرر معینی را به صندوق کاربر وارد خواهد کرد.

به عنوان مثال با در نظر گرفتن مخزن نقدینگیETH/USDT ، اگر قیمت ETH افزایش یابد، بازارساز به‌طور خودکار ETH را به معامله‌گر می‌فروشد و هر چه بیشتر افزایش یابد، ETH بیشتری در استخر به فروش می‌رسد. بنابراین تعداد ETH در استخر کاهش می‌یابد. برعکس، زمانی‌که قیمت اتریوم کاهش می‌یابد، بازارساز نیز به طور خودکار اتریوم را در دست ‌معامله‌گران خریداری می‌کند و هر چه کاهش یابد، بیشتر خریداری می‌شود. بنابراین مقدار ETH در استخر افزایش خواهد یافت. این روند ازدست‌دادن دائمی است. هنگامی‌که قیمت بازار به‌شدت افزایش یا کاهش می‌یابد، ضرر دائمی ارائه‌دهنده LP نیز به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. بااین‌حال، به‌طور‌کلی، کاربر ممکن است هزینه‌ای برای جبران ضرر دریافت کند. در نهایت هم تا زمانی‌که زیان دائمی کمتر از هزینه دریافتی باشد، کاربر در حال سودآوری خواهد بود.

مزایای ‌سرمایه‌گذاری در بازارساز خودکار

1. سکه‌ها را نگه دارید و همزمان درآمد کسب کنید

برای ‌ارز‌های رمزنگاری‌شده، مدل سنتی معاملات، مشاهده بازار و ایجاد سفارش‌ها معلق و کسب سود با خرید در قیمت پایین و فروش با قیمت بالا است. بازارسازی خودکار از طریق AMM نه تنها می‌تواند فروش بالایی داشته باشد، بلکه این امکان را نیز دارد که خرید پایینی داشته باشد.

درحال‌حاضر پروژه‌های قراردادی AMM زیادی در بازار وجود دارد که اگر می‌خواهید بازده قابل‌توجه و ریسک کم داشته باشید، باید زمان و انرژی زیادی را برای انتخاب ‌آن‌ها صرف کنید. در این زمان، شما باید یک پلتفرم حرفه‌ای قابل‌اعتماد را برای ‌سرمایه‌گذاری در AMM انتخاب کنید. یک پلتفرم خوب با دقت پروژه‌ها را انتخاب می‌کند تا از دارایی‌های مشتری خود محافظت نماید. به عنوان مثال Matrixport مستقیماً پروژه‌های DeFi نسبتاً شناخته‌شده و بالغ را انتخاب می‌کند، از جمله Uniswap، Shibaswap، Sushiswap، Quickswap، Pancake، MDEX و Biswap که در مقایسه با شرکت در یک پروژه قرارداد AMM، یک مجموعه چند پروژه‌ای شاخص ریسک را کاهش می‌دهد.

1. هم ارز دوگانه و هم ارز واحد می‌توانند شرکت کنند

AMM‌ها معمولاً از ارائه‌دهندگان نقدینگی می‌خواهند که دو توکن مختلف را برای ارائه نقدینگی برابر در هر دو طرف معامله ‌سپرده‌گذاری کنند. ‌سرمایه‌گذاری در محصولات AMM Select نیازی به ارائه دو توکن مختلف از سوی کاربران ندارد، این یعنی حتی یک توکن نیز می‌تواند شرکت کند. این پلتفرم این قابلیت را دارد که به کاربران کمک کند تا نیمی ‌از وجوه را به‌طور خودکار بفروشند تا ارز دیگری بازارساز (Market Maker) چیست؟ را بخرند و ‌آن‌ها را در قرارداد واریز کنند، آن هم بدون این‌که نیازی به انجام عملیات‌های دست و پاگیر از سوی کاربران باشد.

آینده AMM چگونه است؟

AMM اولین بار در سال 2018 توسعه یافت و اکنون هم به بخش بسیار مهمی از اکوسیستم DeFi تبدیل شده است. نسخه‌های بعدی نیز ساختار AMM را اضافه کردند، از جمله ابزارهای خودکار برای ارائه‌دهندگان نقدینگی. آن‌ها هم‌چنین یک بازار امن‌تر و آسان‌تر نیز برای استفاده ایجاد می‌کنند. AMM به فناوری قراردادهای هوشمند برای تسهیل تراکنش‌ها به‌صورت کارآمدتر متکی است و به دنبال آن تاکنون Uniswap، Sushiswap، PancakeSwap، dYdX و موارد دیگر موفقیت‌های زیادی داشته‌اند. در آینده، AMM پتانسیل دستیابی به بازار گسترده‌تری را دارد. با‌این‌حال برای دستیابی به این هدف، نوآوری ضروری است، اما مهم‌تر از آن می‌تواند محل معاملاتی امن‌تر و پایدار‌تری را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.

فضای DeFi درحال‌حاضر به‌سرعت در حال توسعه است. AMM زمینه پیشرو در توسعه میدان DeFi است و هم‌چنین جزء اصلی آن به حساب می‌آید. درحال‌حاضر توسعه‌دهندگان و طرف‌های پروژه بیشتر در ساخت زیرساخت‌ها مشارکت دارند.

جمع‌بندی

بازارسازان خودکار (AMM) بخش مهمی از بخش مالی غیرمتمرکز و به‌طور خاص‌تر، صرافی‌های غیرمتمرکز محسوب می‌شوند. به همین دلیل نیز صرافی‌های غیرمتمرکز قادر به ارائه خدمات بدون تکیه بر روش‌های استفاده‌شده توسط صرافی‌های متمرکز هستند. اکنون همه آن‌ها را به عنوان کارآمدترین راه برای تأمین نقدینگی در صنعت ارز‌های دیجیتال استفاده می‌کنند.

بازارسازان خودکار اساساً به همه اجازه می‌دهند تا بازارهای یکپارچه و کارآمد را ایجاد کنند. درحالی‌که محدودیت‌های خاصی در مقایسه با معاملات کتاب سفارش وجود دارد، نوآوری کلی که AMM در دنیای ارزهای دیجیتال به ارمغان می‌آورد بسیار ارزشمند است. AMM هنوز در مراحل اولیه است و درحال‌حاضر نیز AMMهایی که می‌شناسیم و به کار می‌بریم (مانند Uniswap، Curve و بازارساز (Market Maker) چیست؟ غیره) از نظر طراحی مبتکرانه هستند، اما از نظر عملکرد بسیار محدود خواهند بود. ما کاملاً معتقدیم که طراحی آینده AMM از فناوری‌های نوآورانه‌تر استفاده می‌کند، به‌طوری‌که همه کاربران DeFi می‌توانند از کارمزدهای کمتر، محیط معاملاتی هماهنگ‌تر و نقدینگی بالاتر برخوردار شوند.

برای یادگیری کسب درآمد از طریق استخراج ارزدیجیتال مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم: