رییس سازمان فرابورس می گوید که حساسیت ها برای ورود به بازار سرمایه تنها مربوط به استارت آپ ها نیست. ضمن اینکه پروسه ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه در دنیا بین ۱۸ تا ۳۶ ماه طول می‌کشد
همایش بورسی شدن شرکت‌های دیجیتال برگزار می‌شود
همایش بررسی حضور شرکت‌های دیجیتال و دانشبنیان در بازار سرمایه، فردا با حضور وزیر اقتصاد، معاون علمی رییس‌جمهوری و مدیرعامل ایرانسل، به میزبانی بورس تهران برگزار می‌شود.
به گزارش فاواپرس به نقل از بورس تهران، محمد امین قهرمانی با اشاره به اینکه در زمینه تدوین مقررات خاص برای امکان پذیرش سهام این دسته از شرکت‌ها در بورس تهران، گام‌های مهمی برداشته شده است، گفت: با توجه به شعار سال ۱۴۰۱، بورس تهران نیز تمام تلاش و همت خود را در جهت کمک و تعالی حوزه دانش بنیان به کار گرفته تا ضمن گسترش کیک بازار سرمایه و بهبود درآمد و حاشیه سود خود، سهمی را در پیشبرد این حوزه و در نتیجه تعالی اقتصاد کشور ایفا کند.
قهرمانی ضمن اشاره به فعالیت بورس تهران در سال‌های اخیر و به ویژه از اواخر سال ۱۴۰۰، افزود: بورس تهران جلساتی را با شرکت‌های مطرح در این حوزه برگزار و به دنبال کسب شناخت از ماهیت کسب و کار، نحوه فعالیت، چالش‌ها و دغدغه‌ها، نحوه نقش آفرینی آنها در اقتصاد و … بوده تا از این طریق به نحوه ایفای نقش خود در این حوزه مهم پی ببرد.
جذب سرمایه
اگر کسب‌کار جدیدی را راه انداخته‌اید، احتمالاً ابتدا ایده‌ی خوبی به ذهنتان رسیده. ایده‌ای که در آن با یک برنامه‌ی مناسب، محصولات یا خدماتی ارزشمند برای مشتریان خود تولید چشمانداز بورسی‌شدن استارتاپ‌ها و به‌کمک آن کسب درآمد می‌کنید. شاید کارکنانی را هم استخدام کرده‌اید و محصولات یا خدمات خود را به مرحله‌ی فروش رسانده‌اید. اما با گذر زمان و افزایش تعداد مشتریان، مجبور خواهید شد تا اهداف و سازوکارهای کسب‌وکار خود را توسعه دهید تا بتوانید تقاضای بازار خود را به‌خوبی پاسخ دهید. برای انجام این کار به جذب سرمایه نیاز خواهید داشت.
جذب سرمایه کار ساده‌ای نیست و چالش‌های زیادی در راه خود دارد. سرمایه‌گذاری خارجی این فرصت را برای سرمایه‌گذاران فراهم میکند تا با سرمایه‌گذاری نقدی در یک کسب‌وکار درحال رشد، سهمی در مالکیت آن شرکت بدست بیاورند. این فرایند شامل مراحلی است که در اصطلاح به آنها تأمین مالی سری A، سری B و سری C می‌گویند.
البته برای جذب سرمایه روش‌های دیگری نیز وجود دارد. برخی از استارتاپ‌ها از رویکردی به نام «تأمین مالی بذر» و یا تأمین مالی به‌وسیله‌ی «سرمایه‌گذار فرشته» استفاده می‌کنند. در ادامه اگر نیاز باشد می‌توان جذب سرمایه را در سطوح تأمین مالی سری A، سری B و C ادامه داد. این روش به‌ویژه برای کارآفرینانی که ترجیح می‌دهند کسب‌وکار خود را به‌طور مستقل و خودگردان به‌پیش ببرند اهمیت زیادی دارد.
تأمین مالی پیش از کشت بذر (Pre-seed Funding)
اولین مرحله‌ی جذب سرمایه برای یک استارتاپ جدید، سرمایه‌گذاری «پیش از کشت بذر» چشمانداز بورسی‌شدن استارتاپ‌ها نامیده می‌شود. همان دوره‌ای که در آن بنیان‌گذاران کسب‌وکار تازه شروع به عملی کردن ایده‌ی خود کرده اند. این مرحله آن‌قدر ابتدایی است که گاهی اوقات آن را جزو مراحل جذب سرمایه به‌حساب نمی‌آورند. در اکثر موارد، سرمایه‌گذاران مرحله‌ی پیش از کشت بذر، خود بنیان‌گذاران استارتاپ، اعضای خانواده، حامیان و دوستان نزدیک هستند. این که این مرحله چقدر طول بکشد، به نوع کسب‌وکار و هزینه‌ی اولیه‌ی موردنیاز برای عملی کردن ایده‌ی آن بستگی دارد.
تأمین مالی بذر (Seed Funding)
تأمین مالی بذر، اولین مرحله‌ی رسمی تأمین سرمایه‌ی سهامی است. این نوع از جذب سرمایه، شباهت زیادی به کاشت یک درخت دارد. اولین پشتوانه‌ی مالی که برای توسعه‌ی کسب‌وکارتان به‌دست می‌آورید به‌منزله‌ی «بذر» آن است. با یک استراتژی کسب‌وکار مناسب، پشتکار زیاد و درآمد کافی، شرکت شما به یک درخت تبدیل می‌شود. تأمین مالی بذر به شما کمک میکند تا بتوانید منبع مالی گام‌های اولیه‌ی کسب‌وکارتان (مانند تحقیقات بازار و توسعه‌ی محصول) را تأمین کنید.
در این مرحله، جذب سرمایه می‌تواند از منابع مختلفی صورت بگیرد: بنیان‌گذاران، دوستان، خانواده، مراکز رشد (انکوباتور)، شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر و غیره. یکی از رایج‌ترین انواع سرمایه‌گذارهایی که در این مرحله به کمک شما می‌آیند اصطلاحاً شرکت‌های سرمایه‌گذار فرشته نام دارند. این نوع از سرمایه‌گذارها حاضرند در ازای برخورداری از سهم مالکیت در آینده‌ی شرکت، در استارتاپ‌های نوپا و پرریسک سرمایه‌گذاری کنند. این سطح از تأمین مالی ممکن است برای رشد و توسعه‌ی برخی از استارتاپ‌ها کافی باشد؛ اما احتمال دارد که به تأمین مالی سری A و بالاتر هم نیاز پیدا کنید.
تأمین مالی سری A
وقتی تجربه‌ی کاری شرکت شما افزایش پیدا کرد و به یک بازار قابل اعتنا و درآمد ثابت دست پیدا کردید، ممکن است برای بهبود محصولات و پاسخگویی بهتر به نیاز مشتریان به تأمین مالی سری A نیاز پیدا کنید. در این سطح از تأمین مالی، داشتن ایدههای عالی برای جلب توجه سرمایه‌گذاران کافی نیست. بلکه باید علاوه‌بر آن، استراتژی قدرتمندی برای توسعه و سودآوری ایدههای خود داشته باشید. سرمایه‌گذارانی که در سطح سری A سرمایه‌گذاری می‌کنند معمولاً شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر عادی هستند. در این مرحله برخی از شرکت‌ها سیاست بیشتری به خرج می‌دهند و با چند سرمایه‌گذار مختلف قرارداد می‌بندند.
همچنین «سرمایه‌گذاری جمعی» نیز در این مرحله طرفداران زیادی دارد؛ چون درعمل بسیاری از شرکت‌ها حتی اگر در سطح تأمین مالی بذر موفق عمل کرده باشند، در ادامه نمی‌توانند برای تأمین مالی سری A سرمایه‌گذار جذب کنند. درواقع در حدود نیمی از شرکت‌هایی که از تأمین بذر برخوردار بوده‌اند درنهایت به تأمین مالی سری A روی می‌آورند.
تأمین مالی سری B
هدف تأمین مالی سری B این است که به‌کمک آن، کسب‌وکار خود را از مرحله‌ی رشد فراتر ببرید. سرمایه‌گذاران در این سطح با گسترش بازار هدف، استارتاپ شما را به مرحله‌ی بعدی می‌رسانند. اگر شرکت شما از مراحل تأمین بذر و سری A عبور کرده باشد، یعنی جایگاه نسبتاً مطمئنی در بازار پیدا کرده و به سرمایه‌گذاران اثبات کرده‌اید که شرکت شما آمادگی گسترش ابعاد کسب‌وکار خود را دارد. تأمین مالی سری B به شرکت شما کمک میکند تا بتوانید پاسخگوی سطح جدیدی از تقاضای بازار باشید.
برای موفقیت در این مرحله، نیاز دارید تا از کمک تیمی از افراد متخصص و بااستعداد بهره ببرید. برای توسعه‌ی کسب‌وکار، فروش، تبلیغات، فناوری، پشتیبانی و کارکنان جدید به سرمایه‌ی بیشتری نیاز دارید. از نظر فرآیندهای کلی، تأمین مالی سری B مشابه سری A است. بیشتر اوقات همان تأمین‌کنندگان اصلی مراحل قبل در سری B نیز سرمایه‌گذاری می‌کنند. با این تفاوت که در این سطح، شرکت‌های سرمایه‌گذاری دیگری فعالیت می‌کنند که به‌طور تخصصی در سرمایه‌گذاری در حجم‌های بالا فعالیت دارند.
تأمین مالی سری C
رسیدن به مرحله‌ی سری C به این معناست که کسب‌وکار بسیار موفقی داشته‌اید و حالا برای تولید محصولات جدید، قدم گذاشتن در بازارهای جدید و حتی تصاحب شرکت‌های دیگر به سرمایه‌ی بیشتری احتیاج دارید. سرمایه‌گذارانی که در سطح سری C روی شرکت‌های موفق سرمایه‌گذاری می‌کنند انتظار دارند سودی بیش از دوبرابر سرمایه‌شان دریافت کنند. در این مرحله باید ابعاد شرکت به‌صورت موفقیت‌آمیز و هرچه سریعتر گسترش پیدا کند.
درواقع تا این مرحله ثابت کرده‌اید که شرکتتان مدل تجاری موفقی داشته است. هرچه ریسک سازمان کاهش یابد، سرمایه‌گذاران بیشتری به آن علاقه نشان می‌دهند. در سری C علاوه‌بر گزینه‌های مراحل قبل، گروه‌هایی چون صندوق‌های پوشش ریسک، بانک‌های سرمایه‌گذار و شرکت‌های خصوصی نیز به‌میان می‌آیند تا با سرمایه‌گذاری مبالغ قابل توجهی، به شرکت‌های موفق کمک کنند تا جایگاه خودشان را نیز در دنیای تجارت تثبیت کنند.
تأمین مالی جمعی (Crowdfunding)
در روش تأمین مالی جمعی، شرکت‌ها از سرمایه‌ی اندک مجموعه‌ای عظیمی از دوستان، اعضای خانواده، مشتریان و اشخاص حقیقی استفاده می‌کنند. در این روش می‌توان با استفاده از پلتفرم‌های آنلاین سرمایه‌گذاری جمعی و رسانه‌های اجتماعی، به تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران منفرد دست پیدا کرد.
می‌توان گفت این روش نقطه‌ی مقابل روش‌های سنتی تأمین مالی است. در حالت عادی، اگر قصد راه‌اندازی یک استارتاپ جدید داشته باشید، باید برنامههای خود را به تعداد اندکی از اشخاص ثروتمند و شرکت‌های سرمایه‌گذار ارائه کنید تا از نظر مالی استارتاپ شما را تأمین کنند. در روش تأمین مالی جمعی، می‌توانید با کمک وب‌سایت‌هایی که در این حوزه فعالیت دارند، در ازای واگذاری سهام، پاداش و وام به تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران کوچک دست پیدا کنید. اگر استارتاپ شما یک کسب‌وکار محلی و یا غیرانتفاعی باشد، با این روش حتی می‌توانید از سرمایه‌ی خیّرین نیز کمک بگیرید.
پنج شرکت بزرگ استارتاپی تا پایان شهریور وارد بورس میشوند
ورود دیجی کالا، کافه بازار، تپ سی،…
در نشستی که امروز با حضور فرهاد دژ پسند وزیر اقتصاد و دارایی و مدیران پنج شرکت بزرگ استارتاپی دیجی کالا، کافه بازار، تپ…
بازی برد-برد برای استارتآپها
دنیای‌اقتصاد - هانیه تقیزاده : بررسی چالش‌های ورود استارتآپها و شرکت‌های دانشبنیان به بازار سرمایه، محور اصلی یک همایش بود که با حضور بورسی‌ها، دولت و بخش خصوصی برگزار شد. در این چشمانداز بورسی‌شدن استارتاپ‌ها همایش سیاستگذاران و شرکت‌های فناوریمحور بر منافع بورسی شدن استارتآپها برای حاکمیت و همچنین فراهم شدن امکان تامین مالی بهتر برای توسعه و بهبود نقدشوندگی شرکت‌ها تاکید کردند.
در سال‌های اخیر و با رونق کسب و کارهای دانشبنیان و استارت‌آپی، ورود آنها به بازار سرمایه به موضوعی جدی تبدیل شده است. اگرچه امسال تپسی به عنوان اولین شرکت استارت‌آپی و بعد از پشت سر گذاشتن موانع و چالش‌های مختلف، سرانجام توانست به این بازار راه یابد، اما هنوز بسیاری از شرکت‌های نوپا برای عرضه سهام در بورس و تامین مالی از این طریق با مشکلات متفاوتی دست و پنجه نرم می‌کنند. در همین راستا سازمان بورس و اوراق بهادار تهران با همکاری سازمان نظام صنفی رایانه‌‌‌ای استان تهران و مشارکت بعضی از شرکت‌های فناوری شاخص بازار، با برگزاری همایشی تلاش کردند تا مسیری را برای گفتمان بیشتر و رسیدن به درک متقابل این شرکت‌ها با مدیران بازار سرمایه و سیاستگذاران اقتصادی کشور باز کنند. در این رویداد که چهارشنبه هفته گذشته و در محل سازمان بورس و اوراق بهادار تهران برگزار شد، نمایندگانی از سازمان بورس و اوراق بهادار، مجلس شورای اسلامی، معاونت علمی ریاست جمهوری و شرکت‌های دانشبنیان و فناوری محور حضور داشتند و با بررسی ابعاد مختلف ورود شرکت‌های دانشبنیان و فناوری محور به بازار سرمایه، بر اهمیت عملیاتی شدن این کار در بخش‌‌‌های مختلف اقتصادی و حاکمیتی تاکید شد.
چالش به رسمیت شناختن داراییهای نامشهود
سال‌هاست که بخش عمده اقتصاد کشور در تصرف صنایعی است که به شکل سنتی اداره میشوند و همچنین شرکت‌هایی که اتکای زیادی به داراییهای مشهود و فیزیکی دارند. این در حالی است که با توسعه فناوری و افزایش نفوذ اقتصاد دیجیتال در جهان، ماهیت تازه کسب و کارها به تدریج به رسمیت شناخته میشوند. کسب و کارها و شرکت‌هایی که نقطه قوت آنها، به جای داشتن زمین و ملک و ماشین‌‌‌آلات صنعتی، خلق ایدههای نوآورانه و شکل‌‌‌دهی برندی متمایز است و با سرویس‌‌‌دهی به طیف گسترده‌‌‌ای از مخاطبان، ارزش‌‌‌آفرینی می‌کنند. اگرچه دارایی چنین شرکت‌هایی عموما در رده داراییهای نامشهود است، اما به خوبی توانسته‌‌‌اند به بازارهای مالی جهان راه پیدا کنند و با جلب اعتماد سرمایه‌گذاران، بخش قابل‌‌‌توجهی از سرمایه موردنیازشان برای تامین مالی پروژه‌‌‌ها را به دست آورند. در ایران اما چالش به رسمیت شناختن داراییهای نامشهود، یکی از مهم‌ترین موانع راه‌‌‌یابی شرکت‌های فناوری محور به بازار سرمایه بوده است و تا رسیدن این شرکت‌ها و سیاستگذاران به درک مشترکی از این موضوع، راه زیادی باقی مانده. این موضوعی است که «محمود گودرزی» مدیرعامل شرکت بورس و اوراق بهادار تهران، در همایش «شرکت‌های دانشبنیان، بازار سرمایه، دورنمای بازار»، بر آن تاکید کرد و در بخشی از صحبت‌‌‌های خود گفت: «با برگزاری این همایش قصد داریم تا مسیری برای ایجاد گفتمان میان مدیران بازار سرمایه و شرکت‌های دانشبنیان ایجاد کنیم؛ بستری که سازمان بورس بتواند با داستان کسب و کارهای نوین و الگوهای تجاری آنها آشنا شود.»
در یک دهه اخیر، اهمیت و ضرورت اقتصاد دیجیتال در دنیا بیشتر شده و با تمرکز دولت‌‌‌ها بر این اقتصاد نوظهور و رو به رشد، شرکت‌های فناوری محور در حال تثبیت جایگاه خود در فهرست ارزشمندترین شرکت‌های جهان هستند. «مجید عشقی»، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به این روند جهانی تاکید کرد: «متاسفانه هنوز در کشور ما سهم عمده ارزش بازار مربوط به شرکت‌هایی است که دارایی فیزیکی قابل‌‌‌توجهی دارند و به نوعی در این زمینه هنوز با دنیا همسو نشده‌‌‌ایم.» وی با اشاره به تلاش سازمان بورس برای تسهیل ورود شرکت‌های دیجیتال و دانش‌‌‌بنیانی که اغلب آنها روزی استارت‌آپ‌های کوچکی بودند، گفت: «امیدواریم بتوانیم با اصلاح برخی ساختارها، کاری کنیم که این شرکت‌های دانشبنیان نیز بتوانند به فهرست شرکت‌های با ارزش بازار کشور راه پیدا کرده و جایگاه واقعی خود را کسب کنند.» عشقی پذیرش شرکت‌های فناوری محوری که به بلوغ نسبی رسیده و قابلیت پذیرش در بازار سرمایه را دارند، یکی از عوامل مهم در بهبود نقدشوندگی این شرکت‌ها دانست و تاکید کرد که این امر می‌تواند با ایجاد چشماندازی مناسب برای خروج از سرمایه‌گذاری‌‌‌های گذشته، تمایل سرمایه‌گذاران را به مشارکت بیشتر در طرح‌‌‌های توسعه‌‌‌ای این شرکت‌ها افزایش دهد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به برنامههای این سازمان برای بهبود عملکرد صندوق‌های جسورانه شرکتی گفت: «به دلیل انتظارات نادرست و تعریف اشتباه ارکان این صندوق، این بخش نتوانست آن‌طور که باید به شکلی کارآمد ظاهر شود، اما با بهبودهایی که امسال ایجاد شده - خصوصا در نحوه مواجهه با ریسک- در تلاشیم تا عملکرد این شرکت‌ها را تقویت کنیم.» وی با اشاره به تلاشهای دو سال اخیر سازمان برای توسعه روش‌های تامین مالی جمعی، از برنامههای پیش رو برای افزایش این مدل تامین مالی برای شرکت‌ها خبر داد. عشقی با بیان اینکه حالا دیگر ضرورت استفاده بیشتر از فین‌‌‌تک‌‌‌ها در کل فرآیندهای بازار سرمایه به شدت احساس می‌شود، گفت: «در چند سال اخیر و در حوزه خدماتی مانند کارگزاری‌‌‌ها، پیشرفت‌های خوبی داشتیم؛ اما هنوز جای فین‌‌‌تک‌‌‌ها در زیرساخت‌های بازار، حوزه نظارت بر بازار و تسویه خالی است.» وی با اشاره به تلاشهای سازمان برای تسریع ورود شرکت‌های دانشبنیان به بازار سرمایه گفت: «مدتی است که کارگروه ویژه‌‌‌ای برای این امر در سازمان تشکیل داده‌‌‌ایم و اصلاح مواردی را که به ورود این شرکت‌ها به بازار کمک کند، در دستور کار داریم.»
عشقی در بیان اهمیت تمرکز بیشتر بر شرکت‌های دانشبنیان گفت: «بررسی‌‌‌های سازمان ملل نشان می‌دهد که در حال حاضر بزرگ‌ترین چالش شرکت‌های دانشبنیان به ترتیب شامل قوانین و مقررات، جذب سرمایه، سیاست‌های دولتی و استخدام نیروی انسانی هستند؛ پس تحریم‌ها چشمانداز بورسی‌شدن استارتاپ‌ها وزن چندانی در مشکلات چنین شرکت‌هایی نداشته‌‌‌اند و همین امر لزوم توجه بیشتر به این شرکت‌ها را به خوبی نشان می‌دهد.»
لزوم ایجاد یک اکوسیستم دانشبنیان
کارشناسان در تشریح عواملی که می‌تواند به رشد هرچه بیشتر شرکت‌های دانشبنیان کمک کند، بر اهمیت وجود یک اکوسیستم تاکید کرده‌‌‌اند. «سورنا ستاری»، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز ضمن تاکید بر این موضوع گفت: «تا زمانی که اکوسیستم (زیستبوم) ویژه‌‌‌ای برای فعالیت این شرکت‌ها ایجاد نشود، مانند آن است که شرکت‌های دانشبنیان را مثل یک ماهی در آکواریوم نگه داشته‌‌‌ایم. در چنین شرایطی حتی کمک‌‌‌های دولتی و وام‌‌‌های خاص نیز فایده چندانی به حال این شرکت‌ها نخواهد داشت و آنها به زودی از میدان به در میشوند. اما اکوسیستم مانند اقیانوس است و ماهی می‌تواند بدون این کمک‌‌‌های مصنوعی حیات خود را در آن بیاید.» رئیس بنیاد ملی نخبگان ا بیان اینکه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پژوهش به کارآمدی و تولید محصول منجر می‌شود، ادامه داد: «یکی از اجزای مهم این اکوسیستم، چیزی جز سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پژوهش نیست. اگر می‌‌‌خواهیم به محصول برسیم باید زمینه و بستری فراهم شود تا بخش خصوصی در زمینه پژوهش سرمایه‌گذاری کند و این امر تنها با وجود یک زیست بوم مساعد برای سرمایه‌گذاری ممکن خواهد بود.»
ستاری درباره چشمانداز حل مشکلات شرکت‌های دانشبنیان گفت: «باید بپذیریم که هیچ غول چراغ جادویی برای تغییر شرایط وجود ندارد و صبوری نیاز است.» وی با بیان اینکه رشد و رونق شرکت‌های دانشبنیان و خلاق، با حضور و نقش‌آفرینی این شرکت‌ها در بازار سرمایه، شتاب بیشتری می‌گیرد، ادامه داد: «خوشبختانه این رویکرد که مهم‌ترین وجه ارزش‌‌‌گذاری و معیار سنجش شرکت‌های دانشبنیان و خلاق، نوآوری و سرمایه انسانی این کسب و کارهاست، به مرور در حال ترویج است. حرکت در مسیر توسعه اقتصاد دانشبنیان و خلاق، یک مبارزه تمام‌‌‌عیار فرهنگی است؛ مبارزه با فرهنگ وارادت‌‌‌چی، خام‌‌‌فروش و نفت‌‌‌محور و به‌ویژه تفکرات، ساختارها و رویکردهایی که با کارآفرینی مبارزه می‌کنند. در سایه همین تفکر است که دانشگاه‌‌‌ها، جامعه و اقتصادی شکل گرفته که با نوآوری، اشتغال و خلق ارزش افزوده مقابله میکند.»
معاون علمی و فناوری رئیس‌‌‌جمهوری، به ضرورت سرمایه‌گذاری برای تولید ارزش‌‌‌افزوده اشاره کرد و گفت: «این رویکرد که صرفا به داراییهای فیزیکی نگریسته شود، تفکر نادرستی است که باید جای خود را به تفکر دانشبنیان بدهد.»
مزایای بورسی شدن شرکت‌ها برای دولت
وقتی صحبت از لزوم عرضه اولیه سهام شرکت‌ها در بورس (IPO) به میان می‌‌‌آید، بیش از همه بر لزوم فراهم شدن روشی برای تامین مالی شرکت‌ها و خروج سرمایه‌گذاران تاکید می‌شود؛ غافل از اینکه بورسی شدن شرکت‌های دانشبنیان برای دولت نیز مزیت‌های متعددی دارد. در این همایش «مجتبی توانگر»، نماینده تهران و رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس، در بخشی از گفته‌‌‌های خود بر این موضوع تاکید کرد و گفت: طبق آمار حتی در یک اقتصاد توسعه‌یافته و ریسک‌پذیر مثل آمریکا، با بازارهای مالی جاافتاده کمتر از یک‌درصد کسب و کارها، عرضه عمومی میشوند و مابقی به صورت خصوصی باقی می‌‌‌مانند.» وی نظارت سفت و سخت دولت و متولیان بازار بر شرکت‌های پذیرش شده در بازار سرمایه را یکی از عوامل بی‌‌‌میلی برخی شرکت‌های خارجی برای عرضه سهام‌شان در بازار سرمایه دانست و افزود: «پس اگر زمینه برای تسریع ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه فراهم شود، نفعی دوسویه دارد؛ هم منافع شرکت‌ها از جذب سرمایه جدید تامین می‌شود و هم امکان نظارت بر شرکت‌ها و حسابرسی‌‌‌های گسترده و دقیق فراهم می‌شود.» توانگر با اشاره به اینکه عرضه سهام شرکت‌ها می‌تواند به حاکمیت در جمع‌‌‌کردن نقدینگی از سطح جامعه کمک کند، گفت: «با فراهم شدن امکانی برای جمع کردن سرمایه از دست مردم، به جای گردش پول‌ها در فعالیت‌های سوداگرانه و حوزه‌‌‌های غیرمولد، منابع مالی مردمی به سوی فعالیت‌های تولیدی و بازرگانی که سازنده تولید ناخالص ملی است، سوق پیدا میکند.»
رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس با اشاره به تجریه پذیرش تپسی به عنوان اولین شرکتی که با رشد استارت‌آپی به بازار سرمایه راه پیدا کرد، گفت: «طبیعی است که همیشه اولین تجربه‌‌‌ها با سختی و وسواس بیشتری روبه‌رو شوند و البته این ضوابط هم ممکن است مقداری سخت‌‌‌گیرانه و دست و پاگیر به نظر برسد که به نظر من حتما می‌تواند و باید متناسب با شرایط روز کشور و استارتآپها و بازار سرمایه تغییر کند.»
روایت شرکت‌ها از ارزش‌‌‌آفرینی به سبک جدید
اگرچه ۸ شرکت از ۱۰ شرکت با ارزش دنیا در حوزه تکنولوژی فعال هستند، اما در میان ۳۰ شرکت بزرگ بورسی ایران، نامی از شرکت‌های فناوریمحور به چشم نمی‌‌‌خورد. مدیران شرکت‌های فناوریمحور کشور معتقدند که یکی از علل مهم رشد نیافتگی آنها، تامین نشدن سرمایه کافی و خروج سرمایه‌گذاری‌‌‌های قبلی است. در همین راستا مدیران بعضی از شرکت‌های فناوریمحور کشور در این رویداد حضور داشتند. هر چند انتظار می‌‌‌‌‌‌رفت این مدیران از فرصت حضور در چنین همایشی استفاده کرده و به بیان مشکلات و موانع پیش‌‌‌روی خود در راه ورود به بازار سرمایه بپردازند، اما آنها با ارائه آمارهایی درباره دستاوردهای خود به عنوان یک شرکت فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال، بر پتانسیل‌‌‌های موجود تاکید کردند تا توجه سیاستگذاران را به لزوم باز شدن مسیر تحول در این صنعت جلب کنند. در ابتدای ارائه‌های شرکت‌های فناوری محور، محمد باقر صمدی، معاون دیجیتال ایرانسل بر لزوم بهره‌مندی بازار سرمایه از زیستبوم در حال رشد استارت‌آپی کشور تأکید کرد.پس‌از آن نیز «حمید محمدی»، مدیرعامل دیجیکالا در بخشی از گفته‌‌‌های خود تصریح کرد: «جمعا ۴۳ شرکت دانشبنیان در بورس و فرابورس حصور دارند که ارزش مجموع آنها از فولاد مبارکه کمتر است.» وی در ادامه ضمن ارائه گزارش عملکرد یک سال اخیر شرکتش، به پیشرفت‌های رقبای خود در کشورهای همسایه اشاره کرد و بر پتانسیل‌‌‌های شرکت‌های دانشبنیان کشور برای خلق ارزش تاکید کرد. محمدی با اشاره به وابسته نبودن شرکت‌های فناوریمحور به داراییهای فیزیکی گفت: «امروز در دیجیکالا به جایی رسیده‌‌‌ایم که بدون داشتن مالکیت یک مترمربع زمین و ملک، یکی از بزرگ‌ترین ناوگان‌های حمل‌ونقل و لجستیکی کشور را ایجاد کرده‌‌‌ایم و این قدرت شرکت‌های دانشبنیان و فناوری محور جدید است.»
«محمد خلج»، مدیرعامل اسنپ از دیگر حاضران این رویداد بود که در این همایش به ارائه از آمارهای مهم این سوپر اپلیکیشن و مقایسه آنها با آمارهای جهانی پرداخت. وی با بیان اینکه از نظر تعداد سفر روزانه، اسنپ در رتبه سوم تاکسی‌‌‌‌‌‌های آنلاین جهان قرار دارد گفت: «همین امر به خوبی نشان می‌دهد که شرکت‌های فناوریمحور توان خلق چه میزان ارزش را دارند. گاهی تنها راه ممکن برای حل چالش‌های موجود، استفاده از شرکت‌های دانشبنیان است. اکنون ما به کمک این شرکت‌ها توانسته‌‌‌ایم سرویس اس‌‌‌مپ (smap) را ایجاد کنیم و با تکیه به توان داخل از نقشه گوگل بی‌‌‌نیاز شویم.»
سید محمد رضوی، مدیر هلدینگ هزاردستان نیز در این رویداد ضمن ارائه گزارشی از عملکرد شرکت‌های زیرمجموعه خود مانند «بازار» و «دیوار»، به تلاشهای دو سال اخیر این مجموعه برای ورود به بورس اشاره کرد و گفت: «با وجود احراز شرایط لازم، موفق به پیشرفت در این امر نشدیم. ورود استارتآپها به بورس، می‌تواند تنوع شرکتی بازار سرمایه را بالا برده و برای سرمایه‌گذاران نیز جذابیت ایجاد کند.» رضوی با تاکید بر اهمیت فراهم شدن زمینه برای ورود شرکت‌های فناوری محور به بازار سرمایه گفت: «نبود یک سناریوی واضح برای خروج سرمایه، می‌تواند باعث بی‌‌‌میلی سرمایه‌گذاران به مشارکت در طرح‌‌‌های توسعه‌‌‌ای شرکت‌ها شود.»
حضور آسیا‌‌‌تک در این رویداد از جهاتی با دیگر شرکت‌های فناوریمحور متفاوت بود؛ زیرا این شرکت سرانجام توانست امسال پس از چند سال تلاش، راه خود را به بازار سرمایه باز کند. در همین راستا، «محمدعلی یوسفی‌‌‌زاده»، مدیرعامل این شرکت ضمن بیان دستاوردهای شرکتش، به بیان تجربیات خود از این تغییر نیز پرداخت. وی با اشاره به اینکه ورود شرکت‌ها به بورس، فرهنگ و دغدغه‌‌‌های شرکت‌ها را وارد سطح جدید و ارزشمندی میکند، گفت: «انتظار داریم فرآیند ورود شرکت‌های فناوری محور به بازار سرمایه به جایی برسد که یک بازار تخصصی (بورس فناوری اطلاعات) شکل بگیرد و در نهایت این شرکت‌ها بتوانند مجزا از شرکت‌های سنتی، ارزش‌های خود را به سرمایه‌گذاران ارائه کنند.»
نگاهی به آمارهای جهانی نشان می‌دهد که اکنون سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص ملی کشورها به سرعت در حال افزایش است و شرکت‌های فناوریمحور در حال رساندن خود به جایگاه پرارزش‌‌‌ترین شرکت‌ها هستند. با این‌حال اکنون به دلایل عدم‌تطابق ساختارهای مالی شرکت‌های دانشبنیان و فناوریمحور با بازارهای سنتی کشور، بسیاری از این شرکت‌های خلاق و نوآور از حضور در بازار سرمایه جا مانده‌‌‌اند که همین امر لزوم اصلاح هرچه سریعتر برخی قوانین برای تسهیل این حضور را نشان می‌دهد. کارشناسان تاکید دارند که در کنار این اصلاحات، شرکت‌های دانشبنیان و استارت‌آپی نیز نباید از اصول و استانداردهای مالی این بازارها غافل بمانند و بهتر است از همان روزهای ابتدایی شکل‌‌‌گیری، این موضوع را مورد توجه قرار دهند.
افزایش گردش مالی دیجی کالا به ۴۰ هزار میلیارد تومان| خبری از بورسی شدن استارت آپ ها نیست
کلاهی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران از رشد ۷۰ درصدی گردش مالی دیجی کالا خبر داد و گفت: مانع تراشی برای جلوگیری از ورود استارتاپ ها به بورس همچنان ادامه دارد.
بازار، اقتصاد دیجیتال: سنگ اندازی ها سر راه بورسی شدن استارت آپ ها حالا صدای اعتراض رییس سازمان بورس را هم درآوردهاست. همین چند وقت پیش بود که دهقان دهنوی در نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران گفت که هدف ما این بوده است که پنج استارتاپ را وارد بورس کنیم اما موانع زیادی از بیرون به ما تحمیل شد، و این اجازه به ما داده نشد. این گفته ها در شرایطی مطرح می شود که رییس پارلمان بخش خصوصی تهران تیر پارسال طی توییتی از پذیرفته شدن نماد تپسی در فرابورس خبر داده بود.
او با اشاره به نشست فعالان اقتصادی با وزیر اقتصاد و دارایی گفته بود که، از مردادماه عرضه چهار شرکت دی جی چشمانداز بورسی‌شدن استارتاپ‌ها کالا، تپسی، شپور و کافه بازار در بورس شروع شروع می شود. حالا درست در یک سالگی این وعده و وعیدها «علیرضا کلاهی صمدی» عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران هیچ چشم انداز روشنی درباره ورود استارتاپ ها به بورس ندارد و به خبرگزاری بازار می گوید معلوم نیست که امسال هم این وعده محقق شود.
گردش مالی دیجی کالا امسال به بالای ۴۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید با این وجود برخی می گویند این استارت آپ پشتوانه مالی ندارد و شرایط بورسی شدن را ندارد
اختلاف نظرها در باره چگونگی شناسایی ارزش داراییهای استارت آپ ها را یکی از مهم ترین موانع بورسی شدن آنها می توان دانست.
کلاهی صمدی در این باره می گوید: این مساله در تمام دنیا پذیرفته شده است. شاهد هستیم که سهام های رشدی مثل آمازون، اپل، فیس بوک که اتفاقا دارایی سنگینی هم پشت آنها نیست رشد سریعی دارند.
او ادامه داد : این رشد سریع را در ارزش استارت اپ های ایرانی هم شاهد هستیم. به عنوان مثال پیش بینی می شود که گردش مالی دیجی کالا امسال بین ۷۰ تا ۸۰ درصد رشد کند.
این فعال اقتصادی با طرح این سوال که اگر یک فروشگاهی بخواهد که فروشی معادل دیجی کالا را داشته باشد باید چند متر زمین داشته باشد، ادامه داد: هنوز که هنوز برخی از مسئولین وقتی می بینند که زمین و ساختمانی پشت این گردش مالی نیست، نگران می شوند که مبادا ارزش این دارایی حبابی باشد.
۱۸ تا ۳۶ ماه پروسه ورود شرکت ها به بازار سرمایه
این فعال اقتصادی درحالی از مانع تراشی ها و حساسیت ها درباره ورود استارت آپ ها به بازار سرمایه گله می کند که مدیرعامل فرابورس پیشتر طولانی بودن فرآینده ورود شرکت ها به بورس را طبیعی دانسته بود.
امیر هامونی می گوید که «ورود شرکت ها به بورس روال خاص خود را دارد و فقط هم مختص استارتآپها نیست وهمه شرکت‌ها درگیر چنین حساسیت‌هایی هستند. ما باید از تمامی مراجع مربوطه استعلام کنیم و منتظر جواب این استعلام‌ها بمانیم و تا زمانی که این استعلام‌ها پاسخ داده نشود، نمی‌توانیم کار خاصی انجام دهیم. در بعضی از موارد مانند روابطی که با بانک مرکزی و بیمه داریم، سلبی عمل می‌کنیم، به این صورت که می‌گوییم اگر موردی وجود دارد به ما اطلاع دهید در غیر این صورت ما فرض را بر تایید می‌گذاریم.
رییس سازمان فرابورس می گوید که حساسیت ها برای ورود به بازار سرمایه تنها مربوط به استارت آپ ها نیست. ضمن اینکه پروسه ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه در دنیا بین ۱۸ تا ۳۶ ماه طول می‌کشد
او همچنین گفته بود که پروسه ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه در دنیا بین ۱۸ تا ۳۶ ماه طول می‌کشد.
بار اشتغال روی دوش استارت آپ ها
شیپور، تپسی، کافه بازار، اسنپ و دیجی کالا ۵ استارت آپی هستند که مدت هاست در صف انتظار برای ورود به بورس قرار گرفته اند. استارت آپ هایی که کلاهی صمدی معتقد است بخش زیادی از بار اشتغال در چند سال گذشته به دوش آنها بوده است.
جالب است که بدانید طبق گزارش اسنپ در سال ۱۳۹۸، حداقل ۲ میلیون راننده در این صنعت مشغول به کار هستند که در مقایسه با اشتغال‌زایی ۲.۳ میلیونی دولت برای کارمندان، عدد بزرگی به نظر می‌رسد.
کلاهی همچنین به ارزش افزوده و اشتغال زایی استارت آپ ها اشاره کرد و گفت: ما دو نوع کارآفرینی در کشور داریم. نوع اول کار آفرینی سوداگری زالو صفتانه از جیب و سرمایه مردم است. نوع دیگر، کارآفرینی واقعی است که به کاهش هزینه های داد و ستد کمک می کند. خالقان این نوع سال ها نه تنها خود رشد میکند بلکه ارزش افزوده بالایی هم خلق می کنند.
عضو اتاق بازرگانی تهران با تاکید بر اینکه مسئولان باید تنگ نظری ها و نگرانی ها را کنار بگذارید، ادامه داد: دیر یا زود ناچار به پذیرش ماهیت فعالیت استارت آپ ها و ورود آنها به بورس خواهیم بود.
طبق گزارش اسنپ در سال ۱۳۹۸، حداقل ۲ میلیون راننده در این صنعت مشغول به کار هستند که در مقایسه با اشتغال‌زایی ۲.۳ میلیونی دولت برای کارمندان، عدد بزرگی به نظر می‌رسد
دیجی کالا کی بورسی می شود؟
دیجیکالا که خود را بزرگ ترین فروشگاه اینترنتی ایران می‌داند به گفته بنیان گذارانش سه سال است که برای ورود به بورس برنامه ریزی میکند. برادران محمدی در نشست خبری خود در تیر سال گذشته اعلام کردند که می خواهند بر اساس قوانین فرابورس، با یک درصد حداقلی وارد بازار سرمایه شوند. اما به نظر می رسد ورود استارت آپ ها به بورس به این راحتی ها نیست. این در حالی است کلاهی می گوید که گردش مالی این استارت آپ از ۲۸ هزار میلیارد تومان در سال گذشته به حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید.
پتانسیل گردشگری برای ورود به بازار سهام/ بورسی شدن ۱۰ شرکت جدید تا پایان سال
مدیر عرضه و پذیرش بورس تهران می‌گوید صنعت غذایی و گردشگری پتانسیل خوبی برای ورود به بورس دارند. او همچنین می گوید تا پایان سال ۱۳۹۶، ۱۰ شرکت دیگر در بورس عرضه خواهند شد.
اسماعیل درگاهی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره عرضه‌های بورس تهران تا پایان سال ۱۳۹۶، اظهار کرد: ما از ابتدای سال برنامه داشتیم ۱۵ شرکت را تا پایان سال ۱۳۹۶ عرضه کنیم و از آنجایی که تاکنون پنج عرضه انجام شده در شش ماهه باقیمانده امسال، ۱۰ عرضه خواهیم داشت.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر شرکت‌هایی را در نوبت عرضه داریم، اما بحث شرایط بازار به اندازه عرضه‌ها، گزارشگری خود شرکت‌ها و اینکه آنها چقدر راغب باشند در شرایط حال حاضر بازار وارد بورس شوند همه ملاکی برای عرضه شرکت‌ها است.
مدیر عرضه و پذیرش شرکت بورس تهران ادامه داد: اما من فکر می‌کنم با در نظر گرفتن تمام این عوامل که بیان کردم تا پایان سال ۱۰ عرضه دیگر نیز داشته باشیم. علاوه بر این به تازگی شرکت نفت و گاز پرشیا را معرفی کردیم که آماده حضور در بورس است.
درگاهی در پاسخ به اینکه از دیدگاه شما تاثیر این عرضه‌ها در وضعیت بازار چطور خواهد بود؟ گفت: عرضه‌های اولیه در تمام بورس‌های دنیا به عنوان یک محرک دیده میشوند چرا که با عرضه اولیه سیگنالی به بازار داده می‌شود که وضعیت بازار خوب است و چشمانداز خوبی دارد. علاوه بر این استقبال خود سهامداران نیز یک چشماندازی از وضعیت بازار به ما می‌دهد.
وی ادامه داد: اگر روند شرکت‌کننده‌ها در عرضه‌های بورس و فرابورس را در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که تعداد شرکت‌کنندگان در حال رکورد زدن است. البته دیدگاه این است که چون در بازار پول سود سپرده‌های بانکی کاهش پیدا کرده سرمایه‌ها به سمت بورس آمده، ولی واقعیت این است که بحث استقبال تحلیلگران از بازار سرمایه هم وجود دارد چرا که عمدتا شرکت‌هایی عرضه میشوند که شفاف‌تر هستند.
مدیر عرضه و پذیرش شرکت بورس تهران درباره ورود صنعت غذایی به بورس، گفت: این صنعت پتانسیل خوبی برای ورود به بورس دارد مثلا می‌توان دامداری و مرغداری را در بورس عرضه کرد. همچنین از کارخانه‌های تولید کالباس گرفته تا هایپرمارکت‌ها را می‌توان در بازار سرمایه عرضه کرد.
درگاهی ادامه داد: علاوه بر این دوستان استارت صنعت گردشگری را در فرابورس زده‌اند. جای صنعت گردشگری در بورس خالی است. از هتل‌ها تا آژانس‌ها و ایرلاین‌ها را می‌توان در بورس عرضه کرد.
وی درباره صنعت ITC و IT در بورس، گفت: این صنعت به دلیل چشم‌اندازهایی که دارد اقبال خوبی در کشور پیدا کرده است. روی این صنعت تا حدودی متمرکز هستیم. علاوه بر این روی صنعت بهداشت و سلامت نیز کارهایی می‌کنیم.
مدیر عرضه و پذیرش شرکت بورس تهران در پاسخ به این سوال که آیا استارتاپ‌ها نیز می‌توانند بورسی شوند، گفت: یکی از استراتژی‌های خروج برای استارتاپ‌ها عرضه‌های اولیه در بورس است، ولی عرضه در بورس منوط به این است که شرکت به یک حدی از سودآوری و پایداری برسد و سهم بازارش چندان دستخوش تغییر نشود تا بتوانیم آن را در بازاری ساختاریافته مانند بورس عرضه کنیم، اما در حال حاضر استارتاپ‌هایی هستند که می‌توانند وارد بورس و فرابورس شوند. اما در هر حال استارتاپ‌ها همیشه ریسک‌هایی هم دارند که باید آنها را هم در بورس در نظر گرفت از جمله آن ریسک‌ها می‌توان به اتفاقی که اخیرا برای یکی از استارتاپ‌های حوزه حمل و نقل پیش آمد نام برد. شاید در تمام صنایع بورسی نتوانیم چنین ریسک‌هایی را پیدا کنیم.
دیدگاه شما