توکن سهام قابل معامله (Tradable Stock Token) چیست و چگونه خرید و فروش میشود؟
اخیرا صرافی بایننس اعلام کرده که توکن قابل معامله سهام تسلا را عرضه خواهد کرد. به این ترتیب افراد بیشتری می توانند بازده حقوق سهام شامل سودهای بالقوه را بدون الزام به خرید کامل سنتی سهام دریافت کنند. در حال حاضر ارزش هر سهم تسلا 700 دلار است.
بر این اساس افراد به جای شیوه های سنتی خرید سهام کامل و ارائه گواهی و مدارک فیزیکی، می توانند بخش های کوچکی از سهام تسلا را خریده و در قالب توکن دیجیتالی ثبت کنند. اما شاید برای فعالان دنیای رمزارز و افراد عادی این سوال پیش بیاید که توکن سهام قابل معامله (Tradable Stock Token) چیست و چگونه معامله می شود؟ در این جستار ضمن تعریف چیستی این نوع توکن به شیوه های خرید و فروش توکن سهام قابل معامله خواهیم پرداخت.
توکن سهام قابل معامله (Tradable Stock Token) چیست و چگونه خرید و فروش می شود؟
مدیرعامل بایننس معتقد است توکن های دیجیتالی سهام پلی میان بازارهای سنتی و بازارهای رمزارز ایجاد و دسترسی به بازارهای سرمایه را گسترده تر می کنند تا آینده مالی فراگیری در انتظارمان باشد. این اظهار نظر نطفه شکل گیری این سوال بود که توکن سهام قابل معامله (Tradable Stock Token) چیست ؟
بنابر اطلاعات ارائه شده توسط بایننس، هر توکن دیجیتالی نشانگر یک سهم از دارایی است و خزانه اوراق بهادار از آن پشتیبانی می کند. بر این اساس کاربران می توانند توکن های تقسیم شده را معامله کنند و هر یک صدم توکن سهام نشانگر همان میزان از سهام تسلا است.
به همان اندازه که از سهام سنتی متمایز است، یک توکن سهام میتواند به واحدهای کوچکتر و مقرونبهصرفهتر تبدیل شود، به این معنی که کاربران بیشتری می توانند از بازده سرمایه سهام خود بهره مند شوند.
قیمت سهام در قالب بایننس USD که نوعی استیبل کوین وابسته به دلار آمریکاست تعیین خواهد شد. توکن های یاد شده برای سهام بازخریدنی نیستند. معامله توکن های دیجیتالی سهام مشمول کمیسیون نمی شود و سرویس چدید در همکاری با یک سرمایه گذار آلمانی و پلتفرم توکنیزه کردن دارایی سوئدی، توسعه داده شده است.
مشارکت در معاملات آن ها برای مناطقی مانند چین، آمریکا و ترکیه که حوزه قضایی محدود دارند ممکن نیست. به علاوه برای واجد شرایط معامله بودن در صرافی باید فرایند احراز هویت مشتری را کامل کرد.
خب به نظر می رسد این توضیحات تا حدی ما را در مقصودمان راهنمایی می کند. اما درواقع هنوز تعریف دقیقی از توکن سهام قابل معامله ارائه نشده است. برای این مقصود اما ناگزیر باید توضیحاتی درباره توکن سازی و انواع توکن ارائه کنیم تا به مقصود نهایی برسیم. پس در ادامه با ما باشید تا شما را با معنای توکنیزه کردن سهام، انواع توکن و شیوه های خرید و فروش توکن سهام قابل معامله آشنا کنیم.
توکنسازی و توکن سهام قابل معامله (Tradable Stock Token) چیست ؟
خرید و فروش توکن سهام قابل معامله
به فرایند تبدیل دارایی های فیزیکی به دارایی دیجیتال، توکن سازی یا Tokenization گفته می شود. تصور کنید که شما یک ساختمان مسکونی چند طبقه به ارزش یک میلیون دلار دارید. ناگهان نیاز مالی شدیدی پیدا می کنید و اولین راهکاری که به ذهنتان می رسد مراجعه به دفتر مشاور املاک و پر کردن فرم ها لازم است تا منتظر پیشنهادات معامله باشید.
اما اگر نیاز مالی شما کمتر از ارزش کل ساختمان باشد و شما بخواهید بخش عمده ای از ملک خود را حفظ کنید چه باید کرد؟ یکی از راهکارهای پیش روی شما ارائه توکن دیجیتالی به هر نمادی که دوست دارید به نشانه برابری با دارایی شماست. مثلا می تواند 1 میلیون توکن منتشر کنید و مثلا هر توکن برابر با یک درصد یا هر مقدار مشخصی از دارایی شما باشد.
در این شرایط درواقع شما الگوریتمی پیاده کرده اید که می تواند به عنوان یک قرارداد هوشمند روی بلاک چین اجرا شود. این الگوریتم تمام ویژگی های توکن های آینده شما از جمله ارزش، تعداد و اسم را تعریف می کند. حالا برای خروج این توکن ها از اینجا و قابلیت خرید و فروش در صرافی ها، شما نیاز به پلتفرمی دارید که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی کند. یکی از بهترین انتخاب ها می تواند پلتفرم اتریوم باشد.
شباهت اوراق بهادار با توکن سهام قابل معامله (Tradable Stock Token) چیست ؟
خرید و فروش توکن سهام قابل معامله
الگوی کلی توکن سازی چیز عجیب و متفاوتی نیست، اما به تناسب معیارهای دیجیتال، یک روش امروزی محسوب می شود. پیش از پیدایش رمزارزها، مفهوم کلی تری به نام بهادارسازی به معنای تبدیل دارایی به اوراق بهادار وجود و رواج داشت و دارد.
بهادارسازی یعنی ادغام انواع تعهدات بدهی قراردادی، همانند وام های مسکن، خودرو یا بدهی کارت اعتباری که جریانات نقدی مربوط به آن در قالب اوراق به سرمایه گذاران شخص ثالث فروخته خواهد شد. عمدتا این اوراق را اوراق قرضه یا اوراق بهادار تضمینی می نامند.
بحران اقتصادی سال 2008 وال استریت مبتنی بر همین اوراق قرضه بود. در آن دوره این اورق قرضه مانند صندوق هایی که اقساط ماهیانه وام ها را برای وال استریت جمع آوری می کنند به یکی از اصول پیشفرض قراردادها بدل شدند. این اوراق اصطلاحا نوعی اوراق بهادار با پشتوانه دارایی بودند. بنابراین ایده اصلی این فرایند تبدیل دارایی های مختلف به اوراق بهادار است. در ادامه به این موضوع می پردازیم که تفاوت بهادارسازی با توکن سهام قابل معامله (Tradable Stock Token) چیست ؟
تفاوت بهادار سازی و توکن سهام قابل معامله (Tradable Stock Token) چیست ؟
خیلی خلاصه اگر بخواهم بگویم، تفاوت توکن سازی این است که بر روی شبکه بلاک چین انجام می شود. اما بررسی جزئی تر مفهوم توکن و پرداختن به جزئیات بی فایده نخواهد بود. به مانند بسیازی از مفاهیم دنیای رمزارز، درباره توکن ها نیز اتفاق نظری وجود ندارد که به یک تعریف یکسان و پذیرفته شده قائل باشیم. در ساده ترین حالت باید گفت هر توکن نشانگر یک دارایی با کاربرد خاص است. در ادامه و ذیل بحث از توکن سهام قابل معامله (Tradable Stock Token) چیست به انواع توکن خواهیم پرداخت.
توکنهای ارزی (Currency Tokens)
خرید و فروش توکن سهام قابل معامله
متداول ترین نوع توکن ها هستند که شاید بهترین نمونه قابل ذکر و شناسایی بیت کوین پادشاه دنیای رمزارزها باشد. توکن های ارزی معمولا بر روی بلاک چین اختصاصی خود ساخته و طراحی می شوند. این توکن ها مبتنی بر دارای نیستند، بلکه ارزش آن ها مستقیما با مکانیزم توزیع آن ها در ارتباط سات.
همان طور که از نام شان مشخص است، توکن های ارزی درست مانند ارز و واحدهای پولی مرسوم هر کشور برای معامله، خرج یا دریافت کرردن استفاده می شوند.
توکنهای کاربردی (Utility Tokens)
توکن های کاربری یک بخش کم تر شناخته شده در دنیای رمزارزها هستند. شاید از نام شان در درجه اول چیزی دستگیرتان نشود. درواقع باید گفت توکن های کاربری دسترسی لازم به یک محصول یا خدمت در آینده را فراهم می کنند و پولی که از بابت آن پرداخت می کنید به استارتاپ ها کمک می کند که سرمایه لازم برای توسعه محصول را به دست آورند.
از جمله بهترین مثال ها در این زمینه توکن BAT می باشد. این توکن برای توسعه تبلیغات دیجیتال ساخته شده است. تبلیغ کنندگان با این توکن ها تبلیغات را خریداری می کنند و سپس سود حاصل را بین منتشرکنندگان تبلیغات برای جبران هزینه میزبانی و همچنین بین کاربرانی که آن را به عنوان تبلیغ مشاهده می کنند توزیع می شود.
البته توکن های کاربردی با هدف سرمایه گذاری تولید و طراحی نمی شوند، با این حال عموم مردم این توکن ها را به عنوان یک شیوه سرمایه گذاری و با امید به اینک ارزش آن ها متناسب با تقاضا برای محصولات و خدمات افزایش یابد خریداری می کنند.
توکنهای اوراق بهادار (Security Tokens)
خرید و فروش توکن سهام قابل معامله
اما موضوع بحث ما یا توکن سهام قابل معامله (Tradable Stock Token) چیست ؟ توکن های اوراق بهادار درواقع بر خلاف توکن های کاربردی به معنای سرمایه گذاری مستقیم است. تعریف و کاربرد این توکن ها بسیار ساده است. خصوصا با مراجعه به ماجرای تست هاوی می توانید مفهوم این توکن ها را به خوبی درک کنید.
کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده از سال 1946 تاکنون از این تست استفاده می کند و جالب اینکه این تست هنوز در مورد بسیاری از رمزارزها نیز استفاده می شود. برای تشخیص یک توکن اوراق بهادار باید این سه سوال را بپرسید:
آیا این توکن به عنوان یک سرمایهگذاری فروخته میشود؟ آیا میتوان از این توکن انتظار بازدهی داشت؟ آیا این بازدهی صرفاً به تلاشهای توسعهدهنده این توکن که معاملات را ترتیب میدهند بستگی دارد یا به شخص ثالث دیگری؟
اگر پاسخ هر سه سوال مثبت باشد، در آن صورت این توکن از نوع اوراق بهادار است. توکن فرضی که در بخش های پیشین در ارتباط با فروش ملک از آن یاد کردیم رای به یاد دارید؟ اجازه بدهید برای امتحان تست هاوی را روی آن ایده اجرا کنیم. خب در پاسخ سوال اول باید گفت بله این توکن به عنوان یک سرمایه گذاری فروخته می شود. سرمایه گذاران به شما به عنوان مالک ملک و تلاش شما در جهت سودآوری و پیشرفت آن اعتماد می کنند.
آیا می توان از این توکن انتظار بازدهی داشت؟ بله قطعا، در غیر این صورت چرا سرمایه گذاران باید چنین توکنی را خریداری کنند؟ درواقع توکن های اوراق بهادار می توانند نشانگر هرگونه دارایی قابل معاوضه و معامله باشند. این توکن ها توسط وایت پیپرهایی با توضیحات فنی زیاد پشتیبانی نمی شوند ولی اوراق بهادار دیجیتالی هستند که در بلاک چین به ثبت رسیده اند.
همچنین اگر این روزها درگیر دنیای رمزارزها شده اید، حتما نام توکن NFT را شنیده اید، پس توصیه می کنیم نحوه ساخت توکن NFT را حتما ببینید. به علاوه در پایان برای آشنایی با بهترین آلت کوین ها برای سرمایه گذاری در سال 2021 ، توصیه ما بررسی و مطالعه پیش بینی قیمت تتر در سال 2021 ، پیش بینی قیمت پولکادات در سال 2021 و پیش بینی قیمت بیت کوین کش 2021 است.
نظر شما در خصوص خرید و فروش توکن سهام قابل معامله چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت ها با تکراتو در میان بگذارید.
Terraform Labs تاکید کرد که لونا، اوراق بهادار نیست
Terraform Labs تاکید کرد که لونا، اوراق بهادار نیست
به گزارش Wall Street Journal، شرکت Terraform Labs، شرکت پشت پروژهی جنجالی ترا، تاکید میکند که توکن لونا هرگز یک اوراق بهادار نبوده است.
به گزارش زوم ارز، این شرکت سنگاپوری از دادستانهای کره جنوبی، جهت ایجاد پروندهای بسیار سیاسی علیه این شرکت، انتقاد کرده است.
ترا، پس از گذراندن ریزش خود در ماه می، توجه نهادهای امنیتی قانونی زیادی را به خود جلب کرد.
با توجه به دادههای سایت CoinGecko، طی شبانه روز اخیر لونا کلاسیک، بازماندهی این ریزش، حدود 2 درصد رشد کرده است و اکنون در سطح قیمت 0.00027 دلار معامله میشود.
طی ماه جاری، این توکن بر اثر هیجانات روند صعودی تندی را تجربه کرد. در روز دوشنبه، این توکن پس از اینکه صرافی بایننس تایید کرد که یک مکانیزم توکن سوزی روی کارمزد معاملات برای توکن لونا کلاسیک ایجاد خواهد کرد، حدود 60 درصد افزایش یافت.
این توکن، علیرغم اتفاقات پیرامون بنیانگذار ترا، دو کوان، کسی که از سوی دادگاه سئول به اتهام زیرپا گذاشتن قوانین بازارهای سرمایه، حکم بازداشت دریافت کرد، رشد بیشتری را تجربه کرد.
سپس، اینترپل پس از اینکه دادستانهای کره جنوبی تشخیص دادند که بنیانگذار ترا در حال فرار است، یک اعلان قرمز برای وی صادر کرد. هرچند، این کارآفرین جنجالی به دفعات، مخفی شدن از مراجع را تکذیب کرده است.
Terraform Labs تاکید دارد که رمز ارز لونا اوراق بهادار نیست و به همین دلیل، نباید تحت پوشش قوانین بازارهای سرمایهی این کشور به شمار رود.
توکن های عرضه اولیه STO چیست و آیا جایگزین بورس می شود؟
با رشد روزافزون صنعت بلاک چین و همه گیری آن، کم کم شاهد شکل گیری خیلی از مسائل مالی و سرمایه گذاری مختلفی هستیم که جهت جاگزینی با نمونه های سنتی خودشان به وجود آمده اند. یکی از این موارد توکن های اوراق بهادار STO هستند که در این مقاله ضمن پاسخ به سوال STO چیست تفاوت آن با سهام های بازار بورس سنتی را بررسی می نماییم.
STO چیست؟
قبلاً در مقاله “اعتبار سنجی توکن های عرضه اولیه چگونه است؟” با دو نوع توکن ICO و IEO آشنا شدیم. نقطه مشترک بین این دو توکن در این است که اعتبار سنجی آنها صرفاً بر اساس نوع فعالیت کمپانی ها یا اشخاص پشت آن می باشند. اما در توکن های عرضه اولیه STO داستان کمی متفاوت است. در STO که در واقع مخفف (Security Token Offering) بوده، بر اساس املاک و مستقلات کمپانی ارزش گذاری می شود.
سرمایه گذاری در این روش (که دقیقاً مشابه سیستم سهام بورس است) بدین معناست که در واقع توکن ها حکم اوراق بهادار را داشته و ما با خرید آنها در سرمایه اصلی کمپانی که شامل تمامی املاک و سخت افزارهای تحت مالکیت آنها می باشد، شریک می شویم. این ارزش گذاری توسط سیستم های قضایی با احتساب دارایی های کمپانی صورت می گیرد.
و اما چه خصوصیاتی STO را نسبت به IPO یا همان سهام های عرضه اولیه بورس متمایز می کند؟
اولین مورد هزینه کمتر و ثبت راحت تر آنان است. شما برای ورود به بورس دولتی هزینه های بانکی فراوانی را خواهید پرداخت که در STO این هزینه ها به طرز چشمگیری کاهش می یابند. جدا از هزینه، مقررات مخصوص به بورس بسیار پیچیده تر و سختگیرانه تر از قوانین STO بوده و همین موضوع باعث استقبال بسیاری از شرکت ها از این پدیده جدید شده است.
دومین تفاوت، در نحوه فروش توکن ها است. در بازار بورس شما از طریق کارگزاری ها با دریافت کد بورسی و پس از درگیری های قانونی فراوان دیگر می توانید سهام مورد نظر خود را خریداری نمایید. ولی برای تهیه یک اوراق بهادار مبتنی بر بلاکچین، عرضه و خرید بسیار آسان تر و با نظارت خود کمپانی صورت می گیرد.
توکن چیست؟
توکن در واقع واژه دیگری برای دارایی رمز نگاری شده می باشد که بسته به آن ارز رمزنگاری شده چند معنی خاص تر به خود گرفته است. به بیانی دیگر در یک فضای رمزنگاری شده، یک توکن صرفاً به مفهوم یک واحد رمزارز گفته می شود که بر روی یک بلاک چین موجود ساخته و پشتیبانی می شود. با ظهور ارزهای رمزنگاری شده، این اصطلاح زندگی جدیدی را در زمینه جدیدی یافته است؛ در واقع اکنون بخش مهمی از انقلاب تکنولوژیکی است که در حال حاضر جامعه ما را اوراق بهادار (Security) چیست؟ فرا گرفته است.
توکن کلمه ای است که در ارزهای دیجیتال زیاد می شنوید؛ در حقیقت از نظر فنی همه دارایی های رمزنگاری شده را می توان به عنوان توکن نیز توصیف کرد اما امروزه این عبارت معنای خاصی به خود گرفته که به اندازه کافی رایج است.
همانطور که مشحص است ما در این مقاله قصد داریم به تعریف و انواع توکن بپردازیم. مفتخریم که ما را تا انتهای این مطلب از مطالب سایت تتر ایران همراهی کنید.
تاریخچه و کاربردهای توکن
پیشینه کلمه توکن که در واقع قطعه ای شبیه به سکه است که توسط شخص یا ارگانی غیر از دولت به صورت قانونی صادر می شود، به قبل از قرن دوازدهم بازمی گردد اما اگر بخواهیم نزدیک ترین کاربرد توکن را نسبت به کاربردهای امروزی آن بیان کنیم، باید کازینوها را مثال بزنیم که افراد در ازای مراجعه به این مکان های تفریحی و پرداخت پول، ژتون با ارزش های مختلف را خریداری می کنند تا قادر باشند به جای پول از این ژتون ها استفاده نمایند. این افراد به محض خروج از این محل، ژتون های خود را به پول تبدیل می کنند.
ناگفته نماند که توکن در دنیای کامپیوتر نیز همیشه وجود داشته و نقش مهمی ایفا کرده است. برای مثال می توان به دو مورد اشاره کرد:
• Access Token که نوعی مجوز رمزنگاری شده برای دسترسی به یک شبکه می باشد.
• پیام Token Has Expired در وب سایت هایی که برای ورود نیازمند رمزعبور نیاز هستند و از توکن به عنوان Session ID استفاده میکنند، مثال دیگری است.
توکن پیش از بلاک چین بوده و تنها به فناوری بلاک چین اختصاص ندارد، بلکه با در دنیای بلاک چین معنای جدیدی پیدا کرده است. توکن در زمینه هایی چون هنر، سرگرمی، رسانه، کامپیوتر، اقتصاد و . کاربرد دارد، ضمن اینکه دارای طیف وسیعی از عملکردهای بالقوه مانند از کمک به ایجاد مبادلات غیرمتمرکز گرفته تا فروش موارد کمیاب در بازیهای ویدیویی می باشد، اما موضوعی که در همه آن ها واضح و مشترک است، این است همه این توکن ها مانند هر ارز دیجیتال دیگری قابل معامله یا نگهداری هستند، ضمناً از طریق آن ها به مسائل مربوط به قوانین دولتی و دسترسی سرمایه گذاران و مشتریان رسیدگی می شود. مثال های دیگری که می توان در مورد کاربرد توکن به آن ها اشاره کرد، در ذیل آنده اند:
• اگر امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) علاقه مند باشید، قطعاً با استفاده آن مواجه خواهید شد.
• در پرداختی که طرفین از طریق توکن به توافق رسیده اند، کاربرد دارد.
• با توکن می توانید از مالکیت دارایی دیجیتال مانند ملک، محصولات، سهام و . برخوردار شوید.
• برای حسابداری اقدامات دیجیتالی بکار می آید.
• می توان از طریق آن، امنیت شبکه را تامین و تضمین کرد.
• از طریق این توکن ها می توان درگاه نصب کرد تا خدمات اضافی را ارائه داد.
• با بهره مندی از آن ها می توان تجربه کاربری را بهبود بخشید.
انواع توکن
• توکن بهادار:
یک سهام یا اوراق قرضه را تصور کنید؛ ارزش آن ها حاصل از دارایی های غیر از خودشان بدست می آیند و تحت نظارت سازمانهای دولتی فعالیت می کنند. توکن بهادار (Security Token) نیز از این نظرشبیه سهام بوده و در بطن فعالیت خود از قوانین خاصی که مشخص شده اند، پیروی می کند. اوراق بهادار شرکتی می تواند در حین بازه زمانی عرضه اولیه تا فرآیند افزایش سرمایه ایجاد شود و به طور مستقیم و یا غیرمستقیم و توسط صندوق های سرمایه گذاری معامله گردد. هر شرکتی در صورت عدم تحقق وعده های خود در اجرای پروژه مربوطه، توسط مراجع قانونی قابل پیگیری است و درست به همین واسطه است که این دسته از توکن ها دارای حاشیه امنی هستند.
• توکن کاربردی:
توکن های کاربردی (Utility Token) نوعی از انواع توکن ها هستند که وقتی با یک پروتکل بلاک چینی ادغام شوند، شرایط را برای دسترسی افراد و بهره مندی از امکانات برای انان فراهم می کنند. مالک آن ها براساس میزان مالکیت توکن های خود، در آینده از خدمات و محصولات شرکت مربوطه بهره می برند. این امر در واقع به یک استارتاپ فعال در حوزه بلاک چین این امکان را می دهد تا محصولات یا خدمات خود را پیش فروش کند و از این طریق علاوه بر جذب سرمایه، مشتریان آینده خود را تعیین کند.
• توکن پرداخت:
توکن پرداخت (Payment Tokens) که تنها برای پرداخت و خرید محصولات یا خدمات در فضای اینترنت مورد استفاده قرار می گیرد، تحت عنوان به عنوان توکنهای معاملهای (Transactional Tokens) و توکنهای ارزی (Currency Tokens) نیز شهرت دارند. آن ها از وجود سازمان مرکزی مانند بانک یا درگاه پرداخت برای ثبت و تایید تراکنش ها بی نیاز هستند، این مورد از مزایای توکن های پرداخت محسوب می شود که هم باعث کاهش هزینه تراکنش می شود و هم امکان سانسور و حذف تراکنشها را از دولتها و سازمانها سلب می کند. نکته جالبی که باید در مورد این اوراق بهادار (Security) چیست؟ توکن ها بدانید این است که نوسانی قابل توجهی ندارند.
• توکن سهامی:
این توکن ها (Equity Tokens) سهام موجود در شرکت ارائه دهنده این سهام را نشان می دهد. این توکن ها بسیار شبیه توکن های بهادار هستند اما یک تفاوت آن ها را از توکن بهادار مجزا می کند. این تفاوت اوراق بهادار (Security) چیست؟ درواقع اعتبار آن ها در شرکت مربوطه و تابع قوانین خاص بودن این توکن هاست.
• توکن های مثلی و غیرمثلی:
در حالت کلی توکن ها به دو گروه کلی تقسیم می شوند که توکن های مثلی و غیرمثلی نامیده می شوند؛ این توکن ها به ترتیب با نام های دیگری چون توکن تعویض پذیر (Fungibile) و به توکن تعویض ناپذیر (None-Fungible Token | NFT) نیز شهرت دارند. توکن مثلی یا تعویض پذیر را اگر بخواهیم توضیح دهیم باید به عدم تفاوت هر واحد مشخص از آن با دیگر واحدها اشاره کنیم که این ویژگی باعث می شود که در ازای اینکه یک واحد از توکن را دریافت می کنیم، از یک واحد دیگر به جهت بازپرداخت بهره مند شویم؛ در حالی که در توکن غیر مثلی یا تعویض ناپذیر، یک واحد از یک توکن با واحدهای دیگر متفاوت بوده و همین امر به هر کدام از آن ها یک ویژگی خاص می بخشد.
اوراق بهادار با درآمد ثابت از تعریف تا معرفی انواع آن
همانطور که میدانید سرمایهگذاری در بازار بورس، گزینهای بسیار مناسب برای افراد دارای روحیه ریسک پذیری بالا میباشد. اما آیا روشی وجود دارد که افرادی که اهل ریسک نیستند نیز بتوانند به بازار بورس راه یابند؟ آیا راهی وجود دارد که علاوه بر حفظ اصل سرمایه سرمایهگذاران، سودهایی را نیز برای آنها رقم بزند؟ برای پاسخ به این سوالها میبایست شما را با اوراق بهادار با درآمد ثابت که یکی از بهترین راهکارهای سرمایهگذاری با پرداختیهای با بازه زمانی از پیش تعیین شده است، آشنا سازیم. اگر شما نیز به دنبال آشنایی با این روش سرمایهگذاری کم ریسک هستید، پیشنهاد میکنیم این مقاله را از دست ندهید.
اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟
اوراق بهادار با درآمد ثابت (Fixed-Income Security) نوعی روش سرمایهگذاری بوده که در آن فرد سرمایهگذار در تاریخهای مشخص، مبالغی را دریافت مینماید. این روند تا زمان پایان تاریخ سررسید این اوراق ادامه خواهد داشت. در تاریخ سررسید نیز اصل مبلغ سرمایهگذاری شده توسط فرد به وی بازگردانده میشود.
در واقع، در این سبک از سرمایهگذاری یک جریان درآمدی برای فرد ایجاد میگردد و در پایان نیز اصل مبلغ سرمایه به وی بازگردانده میشود. توجه داشته باشید که عبارت ثابت در عنوان این اوراق، به معنای دریافتیهای با مقادیر ثابت نیست. بلکه به جنبه اجباری بودن برنامه زمانی پرداختها اشاره دارد. بازده این اوراق نسبت به سهام کمی کمتر بوده و در مقایسه با سپردههای بانکی، اندکی بیشتر است.
اوراق بهادار با درآمد ثابت را میتوان یکی از ابزارهای بر پایه بدیهی دانست. به عبارتی، این اوراق نوعی قرض به دولت و یا بانکها بوده که آنها نیز در قبالش، سودهایی کوپنی به سرمایهگذاران پرداخت و در پایان نیز اصل مبلغ را به آنها باز میگردانند. سرمایهگذارانی که به دنبال تحمل ریسک کمتر و برخورداری از جریان تضمین شده نقدینگی هستند، از این اوراق به شدت استقبال مینمایند.
مزایای سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت
همانطور که گفتیم، اوراق بهادار با درآمد ثابت را میتوان یک روش سرمایهگذاری تقریبا بدون ریسک به حساب آورد. از اصلیترین مزایای این اوراق میتوان به اولویت پرداخت پول دارندگان آن در زمان انحلال یا ورشکستگی یک شرکت اشاره کرد. علاوه بر این، 3 مورد دیگر از مزایای کلیدی این اوراق عبارتند از:
1. سرمایه گذاری مطمئن با درجه ریسک بسیار پایین
اوراق بهادار با درآمد ثابت را میتوان یکی از کم ریسکترین گزینهها جهت سرمایهگذاری به حساب آورد. در این روش به دلیل سرمایهگذاری در بخشهای مطمئن و با ریسک پایین، نوسانات و نرخ سود کم میباشد. از این رو میتوان ریسک آن را نیز به همان نسبت پایین دانست.
2. حفظ اصل سرمایه ضمن برخورداری از پرداخت سودهای دوره ای
سرمایهگذاران در حوزه اوراق با درآمد ثابت، علاوه بر دریافت مبالغی در دورههای معین، در تاریخ سررسید این اوراق نیز اصل سرمایه خود را دریافت مینمایند. از این رو، از یک جریان درآمدی تقریبا بدون ریسک بهره خواهند برد. همچنین معین بودن زمان سررسید نیز به افراد این امکان را میدهد که برای سایر سرمایهگذاریهای مورد نظر خود در آینده نیز یک برنامه زمانی مشخص داشته باشند.
3. تضمین اعتبار و بازگشت سرمایه
کلیه اوراق با درآمد ثابت، توسط شرکتهایی اعتبارسنجی میگردند. این امر به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که انتخاب بهتری با توجه به ثبات اقتصادی هر یک از آنها داشته باشند. علاوه بر این، با توجه به اینکه دولت پرداخت این اوراق را تضمین میکند، بازگشت سرمایه افراد نیز امری بدون ریسک و قطعی خواهد بود.
معایب و ریسکهای اوراق بهادار با درآمد ثابت
همانطور که گفته شد، این اوراق کمترین میزان ریسک را دارند اما این امر به معنای صفر بودن درجه ریسک آنها نیست. در واقع هر نوع سرمایهگذاری ریسکهای احتمالی خود را خواهد داشت. اوراق بهادار با درآمد ثابت نیز از این قاعده مستثنی نیستند. از جمله اصلیترین ریسکهای این اوراق میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
1. ریسک مربوط به تورم
یکی از ریسکهای اوراق با درآمد ثابت را میتوان، نرخ تورم دانست. در واقع ممکن است شرایط به گونهای پیش رود که نرخ بهره پرداختی، نتواند نرخ تورم را پوشش دهد و این امر برای سرمایهگذاران مشکل ساز گردد.
2. ریسک مربوط به نرخ بهره
به طور معمول، بین نرخ بهره و ارزش اوراق بهادار با درآمد ثابت، رابطهای معکوس حاکم است. به عبارتی، با کاهش نرخ بهره، سرمایهگذاران تمایل به خروج پول خود از بانک را خواهند داشت. در این شرایط، سرمایهگذاری ایمن در بورس مورد استقبال بیشتری قرار خواهد گرفت. از این رو، با کاهش نرخ بهره، به ارزش اوراق با درآمد ثابت افزوده خواهد شد و بالعکس.
3. ریسک مربوط به وقایع غیر منتظره
رویدادهای غیرمنتظره همچون سیل، جنگ، زلزله و… میتوانند ارزش اوراق با درآمد ثابت را تحت تاثیر قرار دهند. البته این امکان وجود دارد که رویداد مربوطه تنها در یک بخش خاص اتفاق بیافتد و ارزش اوراق آن بخش را تحت تاثیر قرار دهد.
انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت
به طور کلی، اوراق بهادار با درآمد ثابت به دو دسته اوراق بدهی و گواهی سپرده قابل تقسیم میباشند. البته در این بین، اوراق بدهی رایجتر از دسته دیگر بوده و از محبوبیت بیشتری نیز برخوردار هستند. به طوری که در بسیاری کشورهای دنیا، اکثر سرمایهگذاران پول خود را به طور معمول به خرید اوراق بورسی با ریسک کم و همینطور اوراق بدهی اختصاص میدهند. در ادامه با هر دو نوع اوراق با درآمد ثابت به طور کامل آشنا خواهیم شد.
1. اوراق بدهی
اوراق بدهی را میتوان یکی از رایجترین انواع اوراق با درآمد ثابت دانست. به طور معمول این اوراق با هدف تامین مالی بنگاههای اقتصادی انتشار مییابند. به عبارتی، شرکتها و دولتها با فروش این اوراق به عموم مردم، به نوعی از آنها وام گرفته و از این طریق منابع مالی مورد نیاز خود جهت اجرای پروژهها را تامین مینمایند.
لازم است به این نکته اشاره کرد که سرمایهگذاران اوراق بدهی، سهمی در مالکیت شرکتها ندارند. از این رو، حق رای در تصمیم گیریهای شرکت را نیز نخواهند داشت. این احتمال وجود دارد که اوراق بدهی کوپن پرداخت سود داشته باشند. در این صورت، میبایست در بازههای زمانی مشخصی به دارندگان این اوراق، مقادیر از پیش تعیین شدهای پرداخت گردد.
اوراق بدهی به دو دسته اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت و اوراق قرضه با نرخ بهره شناور تقسیم میگردد. از جمله مشخصههای مشترک تمامی انواع اوراق بدهی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- تاریخ سررسید
- ارزش اسمی
- قیمت فروش
- بازده تا تاریخ سررسید (YTM)
- ارزش اسمی
- نرخ سود اسمی
در ادامه، به منظور آشنایی با انواع اوراق بدهی، ابتدا شما را با تعریف اوراق قرضه آشنا ساخته و سپس به تشریح هر یک از انواع اوراق بدهی خواهیم پرداخت.
اوراق قرضه چیست؟
طبق ماده 52 اصلاحیه قانون تجارت، تعریف اوراق قرضه به شرح زیر میباشد:
“ورقه قرضه، ورقه قابل معاملهای است که معرف مبلغی وام است با بهره معین که تمام یا اجزای آن در موعد معین باید مسترد گردد.”
به عبارتی، شرکتها با انتشار این اوراق به نوعی از عموم مردم وام گرفته و منابع مورد نیاز خود را تامین مینمایند. در واقع، با این روش، شرکتها مبالغ بالایی را از تعداد زیادی سرمایهگذار قرض نموده که هر کدام از آنها تنها بخش کوچکی از اوراق را خریداری نمودهاند.
سرمایهگذاری در اوراق قرضه در مقایسه با سهام از ریسک کمتری برخوردار میباشد و این یک مزیت بزرگ برای این اوراق به حساب میآید. البته باید اشاره کرد که این اوراق برخلاف دیگر اوراق، معافیت مالی نداشته و شاید بتوان این را نیز یکی از اصلیترین معایب آن به شمار آورد.
اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت
از انواع اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت میتوان به اوراق قرضه قابل تبدیل، اوراق قرضه رهنی، اوراق قرضه درآمدی، اوراق قرضه تضمین شده و… اشاره نمود.
اوراق قرضه با نرخ بهره شناور
منظور از شناور بودن نرخ بهره در این اوراق آن است که در بازههای زمانی مختلفی (به طور معمول هر سه ماه یکبار) نرخ بهره این اوراق مجددا مورد ارزیابی قرار میگیرد. بانکها اینگونه اوراق را منتشر کرده و تحت عنوان گواهی سپرده با نرخ شناور از آنها یاد میشود.
اوراق مشارکت
اوراق مشارکت را میتوان نوعی اوراق قرضه دانست که جهت اجرای طرحی معین از طریق عرضه عمومی واگذار میگردد. دارندگان این اوراق به نسبت مبلغ اسمی سود حاصل از اجرای طرح ها در آن سهیم میشوند.
این اوراق میتوانند به هر دو صورت بی نام و یا با نام باشند. به طور کلی، اوراق مشارکت بورسی با نام بوده و اوراق غیر بورسی از جمله اوراق بی نام به حساب میآیند. قیمت، طول دوره سرمایهگذاری و همینطور هدف از انتشار این اوراق معین میباشد.
اوراق مشارکت خود به دو دسته زیر قابل تقسیم میباشند:
1. اوراق مشارکت ساده
به طور کلی، اکثر اوراق منتشر شده در ایران جز دسته اوراق مشارکت ساده به حساب میآیند. این اوراق میتوانند بی نام و یا با نام باشند. معاملات این اوراق طبق مکانیزمهای حقوقی مشخصی که تضمین بازپرداخت اصل و سود ورقه را پیش بینی نمودهاند، انجام میگردد.
این اوراق پس از انتشار، غیر قابل تغییر میباشند. دارندگان این اوراق در یک طرح اجرایی مشخص سهیم بوده و در زمان سررسید، دارندگان و منتشر کنندگان آن، ضمن دریافت سودهای حاصل از اجرای طرحهای مربوطه، اصل سرمایه خود را نیز دریافت مینمایند. به این ترتیب، ارتباط آنها با شرکت ناشر از آن پس پایان مییابد.
2. اوراق مشارکت مرکب
انتشار اوراق مشارکت مرکب، به وسیله شرکتهای سهامی عام صورت میگیرد. این اوراق، به دو نوع اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام یا اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام تقسیم بندی میگردند. در نوع اول، اوراق در تاریخ سررسید نهایی خود با سهام سایر شرکتهای پذیرش شده در بورس تعویض میشوند. در نوع دوم نیز، با فرا رسیدن زمان سررسید و یا افزایش سرمایه، اوراق به سهام شرکتهای منتشر کننده اوراق تبدیل میگردند. (همانطور که ذکر شد، این نوع از اوراق مشارکت مرکب، در صورت افزایش سرمایه شرکت قابل انتشار میباشند.)
لازم است توجه داشته باشید که به طور معمول این نوع اوراق در ایران منتشر نمیگردند.
2. گواهی سپرده
علاوه بر اوراق بدهی، گواهی سپرده نیز یکی از انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت به حساب میآید. گواهی سپرده، توسط بانکها منتشر و عرضه میشود و تضمین اصل سپرده و سودهای پرداختی نیز به عهده خود بانک میباشد.
سرمایهگذاران سودهای خود را از طریق کوپنهای گواهی سپرده و به صورت دورهای دریافت مینمایند. این گواهیها دارای تاریخ سررسید و نرخی ثابت برای سود هستند و به شخص دارنده یا حامل، این اجازه را میدهند که سود سپرده را مسترد نماید.
دو نوع گواهی سپرده عبارتند از:
- گواهی سپرده مدتدار ویژه سرمایهگذاری عام
این نوع گواهی به سپردههایی گفته میشود که با سررسید مشخص نزد بانکها افتتاح میشوند. بانکها نیز در قبال دریافت این سپردهها، گواهی تحت عنوان گواهی سپرده مدت دار ویژه سرمایهگذار عام صادر مینماید. این نوع گواهی دربردارنده شرایط قرارداد سپرده گذاری بود و میتواند به صورت با نام و یا بی نام باشد.
- گواهی سپرده مدتدار ویژه سرمایهگذاری خاص
این نوع گواهی به سپردههایی اطلاق میگردد که بانک به اوراق بهادار (Security) چیست؟ منظور تامین منابع مالی اجرای پروژههای ساختمانی، خدماتی، تولیدی و… افتتاح مینمایند. این نوع گواهیها نیز دارای سررسیدی مشخص میباشند.
جمع بندی
در این مقاله سعی شد تا شما را با اوراق بهادار با درآمد ثابت آشنا سازیم. دریافتیم که این اوراق از ریسک بسیار پایینی برخوردار بوده و ضمن حفاظت از سرمایه اصلی سرمایهگذاران، سودهایی را نیز به صورت دورهای برای آنها به ارمغان میآورد. از این رو چنانچه به دنبال تجربه ریسکهای بالا نیستید، خرید این اوراق میتواند گزینهای مناسب برای شما باشد.
امیدواریم این مقاله برای شما خوانندگان گرامی مفید واقع شده باشد. پیشنهاد میکنیم چنانچه سوالی در خصوص این اوراق و یا تجربهای از استفاده از آن را دارید، در قسمت دیدگاه با ما در میان بگذارید.
در پایان لازم دیدیم تا با توجه به استقبال روز افرون افراد جامعه از بورس و اهمیت مبحث انتخاب کارگزار، شما را با یکی از شناخته شده ترین کارگزاران بازار سرمایه آشنا سازیم. پیشنهاد ما به شما کارگزاری مدبر آسیا است. این کارگزاری با دارا بودن تیمی فعال و با تجربه، آماده است تا شما را در مسیر پر نشیب و فزار سرمایهگذاری در بورس همراهی کند. میتوان گفت کارگزاری مدبر آسیا، سقف خواستههای شما از یک کارگزار را برآورده ساخته و بدون شک بالاترین کیفیت خدمت رسانی را در این کارگزاری تجربه خواهید نمود.
دیدگاه شما