چرا نقدینگی در تجارت مهم است؟

چرا حسابداری مهم است ؟

حسابداری برای صاحبان مشاغل کوچک مهم است زیرا به مالکان، مدیران، سرمایه گذاران و سایر سهامداران در تجارت کمک می کند تا عملکرد مالی تجارت را ارزیابی کنند. حسابداری و نرم افزار حسابداری اطلاعات حیاتی در مورد هزینه و درآمد، سود و زیان، بدهی ها و دارایی ها را برای تصمیم گیری، برنامه ریزی و کنترل فرآیندهای درون یک کسب و کار فراهم می کند.

هدف اصلی حسابداری ثبت معاملات مالی در دفاتر حسابداری برای شناسایی، اندازه گیری و انتقال اطلاعات اقتصادی است. علاوه بر این، آژانس های گزارشگری مالیاتی از شما می خواهند که دفاتر مالی را در سطح بالایی از اطلاعات نگهداری کنید که درآمد و هزینه را به راحتی قابل ردیابی باشد.

هدف حسابداری چیست؟

از حسابداری اغلب به عنوان "زبان تجارت" یاد می شود. حسابداری وسیله ای برای انتقال اطلاعات مالی به کاربران مختلف برای تصمیم گیری های مهم است.

اهداف اصلی حسابداری عبارتند از:

• ثبت معاملات

نقش اصلی حسابداری حفظ سوابق منظم، دقیق و کامل کلیه معاملات مالی یک تجارت است. این سوابق ستون فقرات سیستم حسابداری هستند. صاحبان مشاغل باید بتوانند معاملات را هر زمان که لازم باشد بازیابی و بررسی کنند.

• بودجه بندی و برنامه ریزی

صاحبان مشاغل باید برنامه ریزی کنند که چگونه منابع محدود خود از جمله نیروی کار، ماشین آلات، تجهیزات و پول نقد را برای تحقق اهداف تجارت تخصیص دهند.

یک مولفه مهم مدیریت بازرگانی، بودجه بندی و برنامه ریزی است که مشاغل را قادر می سازد تا با پیش بینی نیازها و منابع، از قبل برنامه ریزی کنند که چه کاری باید انجام دهند. این امر به هماهنگی بخشهای مختلف سازمان کمک می کند.

حسابداری به طیف وسیعی از فرایندهای تصمیم گیری کمک می کند و به صاحبان آن کمک می کند تا سیاست هایی را برای افزایش کارایی فرآیندهای تجاری تهیه کنند. برخی از نمونه تصمیمات مبتنی بر اطلاعات حسابداری شامل قیمت برای محصولات و خدمات، منابع مورد نیاز برای ساخت این محصولات و خدمات و منابع مالی و تجاری است.

با استفاده از گزارش های حسابداری، صاحبان مشاغل می توانند میزان عملکرد یک تجارت را تعیین کنند. گزارش های مالی منبع معتبری برای اندازه گیری شاخص های کلیدی عملکرد است، بنابراین صاحبان مشاغل می توانند خود را با عملکرد گذشته و همچنین رقبا مقایسه کنند.

صورتهای مالی تولید شده در پایان چرخه حسابداری، وضعیت مالی یک تجارت در آن زمان را نشان می دهد. این نشان می دهد که چه مقداری از منابع سرمایه گذاری شده است، چه مقدار از بودجه کسب و کار استفاده شده است، سود و زیان و تعداد دارایی ها و بدهی های یک تجارت را مشخص کند.

جهت دریافت مشاوره و دموی رایگان نرم افزار حسابداری کاوش درخواست خود را در زیر ثبت کنید.

• میزان نقدینگی

دلیل عمده شکست در مشاغل کوچک، سوء مدیریت پول نقد است. حسابداری در تعیین نقدینگی مشاغل که به پول نقد و سایر منابع نقدینگی در اختیار شما برای پرداخت تعهدات مالی است، کمک می کند. این اطلاعات از طریق شناسایی مراکز پر ریسک کسب و کار، خطر ورشکستگی را کاهش می دهد.

حسابداری به صاحبان مشاغل کمک می کند تا سوابق مالی تاریخی و همچنین پیش بینی های مالی را تهیه کنند که می تواند هنگام درخواست وام یا تأمین سرمایه برای تجارت مورد استفاده قرار گیرد.

حسابداری با قرار دادن نقات کنترلی مختلف در سازمان، از خسارات ناشی از سرقت، کلاهبرداری، خطاها، آسیب ها، منسوخ شدن و سوء مدیریت جلوگیری می کند. کنترل های داخلی از دارایی های تجاری محافظت می کنند و از ضررهای طولانی مدت جلوگیری می کنند.

قانون مشاغل را ملزم به ثبت سوابق مالی دقیق معاملات خود و به اشتراک گذاشتن گزارش ها با سهامداران، مقامات مالیاتی و نهادهای نظارتی می کند. صورت های مالی و اطلاعات نیز برای اهداف تشکیل پرونده های مالیاتی غیر مستقیم و مستقیم مورد نیاز است.

چرا حسابداری برای صاحبان مشاغل کوچک مفید است؟

مدیریت مالی ضعیف یکی از اصلی ترین دلایل شکست در مشاغل کوچک به ویژه در سال اول تجارت است. از آنجا که بودجه و منابع دیگر کسب و کارهای کوچک محدود است، حسابداری و بخصوص نرم افزار حسابداری نقش مهمی در ارائه اطلاعاتی دارد که به رشد و توسعه کسب و کارها کمک می کند.

• برای صاحبان مشاغل کوچک، حسابداری به دلایل زیر بسیار مهم است:

پیگیری جریان نقدینگی را داشته باشید. برای جلوگیری از خشک شدن جریان وجوه مشاغل خود، باید سیاست هایی را برای سوابق کارآمد و یک استراتژی مالی مناسب اجرا کنید.

برای درک مفاهیم هزینه های ثابت، هزینه های متغیر و چگونگی هزینه دقیق پروژه خود، صاحبان مشاغل کوچک می توانند به حسابداری هزینه، اعتماد کنند. به این ترتیب در نهایت نمی توانید در پروژه ای که فکر می کردید درآمد بزرگی دارد، ضرر کنید.

حسابداری درک بهتری از رفاه کسب و کار به شما می دهد. این کار را می توانید با یادگیری مطالعه ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد انجام دهید.

به شما کمک می کند تا از کلاهبرداری و سرقت توسط مشتریان، کارمندان و تأمین کنندگان جلوگیری کنید.

وقتی امور مالی و معاملات تجاری را می فهمید، بهتر به ممیزی های روبرو توجه می کنید.

بانکداران هنگام برخورد با صاحبان مشاغل که از نظر مالی به مشاغل مختلفی می پردازند و در واقع پیامدهای مالی را درک می کنند، اطمینان بیشتری دارند.

چه یک شرکت انحصاری باشید و چه کارمندی، کلید رشد کسب و کار کوچک شما بررسی منظم صورتهای مالی و ایجاد بودجه ای دقیق است که به شما امکان می دهد ناکارآمدی عملیاتی را کشف کنید. صرفه جویی اندکی در چندین هزینه می تواند در طولانی مدت به نتایج بزرگی برسد.

چرا یک حسابدار مهم است؟

حسابداری مستلزم جمع آوری عظیم اطلاعات و سازماندهی اطلاعات به روشی است که به راحتی توسط مدیریت قابل تفسیر باشد. صاحبان مشاغل باید تصمیمات استراتژیک را در مورد هزینه های عملیاتی، تغییر درآمد و سود سهام حفظ کنند.

به عنوان یک صاحب مشاغل کوچک، ممکن است وسوسه انگیز باشد که خودتان امور مالی کسب و کار را مدیریت کنید، اما مسائل مالی می تواند ظریف باشد و ممکن است برای اداره صحیح آنها به یک متخصص آموزش دیده نیاز باشد. حسابداران حرفه ای ضمن رعایت الزامات انطباق، در تصمیم گیری های مالی هوشمند به صاحبان مشاغل کمک می کنند.

در اینجا برخی از دلایل اصلی سرمایه گذاری روی یک حسابدار برای تجارت کوچک شما ذکر شده است:

تجزیه و تحلیل داده های مالی و تعیین زمینه های بهبود. این برای سلامتی طولانی مدت کسب و کار بسیار مهم است.

تهیه صورتهای مالی بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری بر اساس نیازهای منحصر به فرد کسب و کار خود، مشاوره سفارشی دریافت خواهید کرد.

استفاده از حسابدار شخص ثالث اطمینان می دهد که اطلاعات بی طرفی را که قابل تأیید و عینی هستند، دریافت خواهید کرد

حسابدار به عنوان یک مشاور مالی عمل می کند و به شما در تهیه بودجه و نظارت بر گردش وجوه به صورت ثابت کمک می کند. با این کار می توانید از هر مانعی که در زمان واقعی رخ دهد استفاده کنید.

در فصل مالیات به شما کمک می کند زیرا حسابداران می توانند کسر احتمالی را شناسایی کرده و به جلوگیری از حسابرسی کمک کنند.

در کنار استخدام حسابدار، صاحبان مشاغل به طور فزاینده ای از نرم افزار حسابداری استفاده می کنند. این نرم افزار سیستم حسابداری را با موجودی انبار و حساب شما همگام سازی می کند و به شما کمک می کند موقعیت نقدی و موجودی انبار خود را در زمان فعلی داشته باشید و بتوانید آنرا راحت تر مدیریت کنید. همچنین می توانید برای مشاهده گزارش های مختلف حسابداری، ایجاد گزارشات هزینه، سند سود و زیان و ارسال فاکتور در حال سفارشات مورد نظر، مورد استفاده قرار گیرد.

جهت دریافت مشاوره و دموی رایگان نرم افزار حسابداری کاوش درخواست خود را در زیر ثبت کنید.

شما می توانید نظرات خودتان را در مورد چرا حسابداری مهم است؟ و موارد مرتبط با نرم افزار حسابداری را با ما در میان بگذارید. در پایان امیدواریم که از مطالعه این مقاله لذت برده باشید. برای کسب آگاهی بیشتر در ارتباط با سایر امکانات نرم افزارهای حسابداری و مدیریت مجموعه نرم افزاری کاوش ، می توانید با کارشناسان این مجموعه در تماس باشید.

تجارت‌نیوز

محدودیت‌های اینترنت داد اتاق بازرگانی را در آورد

مهم‌ترین اخبار اقتصادی

توصیه مدیرعامل بایننس برای سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی بازار رمزارز

پروانه ساختمانی در 90 روز صادر می‌شود؟

تغییرات جدید نمایشگر آیفون 14/ نمایشگر همیشه روشن غیرفعال می‌شود؟

ساز مهاجرت صنعتگران کوک شد؟

عرضه 3 محصول کرمان موتور 28 آبان در بورس کالا

از بورس کالا پژو 207 بخریم؟

پربازدیدترین‌های امروز

نتایج قرعه کشی ایران‌ خودرو چه زمانی اعلام می‌شود؟

پیش‌بینی بورس فردا / روزی خنثی در بازار سرمایه

پیش‌بینی جدید ادوارد اسنودن درباره بیت‌کوین

پیش‌بینی قیمت طلا و سکه امروز 25 آبان / سکه 4 پله صعود کرد؟

پیش‌بینی قیمت دلار 25 آبان 1401 / فتح قله‌های جدید قیمت دلار

مطالب برگزیده

تحلیل بنیادی نماد آسیاتک؛ کاهش درآمد 19 میلیارد تومانی در زمان چرا نقدینگی در تجارت مهم است؟ اختلال اینترنت

پازل دلاری بودجه/ نقشه دولت برای بازار ارز چیست؟

تحرکات دلاری طلا و سکه

نمای بازار

رمز ارزها

تحلیل اقتصادی

برای نرخ‌های دستوری

دلایل کمبود دارو چیست؟

انحصار خودرو؛ این‌ بار در واردات

ریشه‌‏های اقتصادی در ناآرامی‌های اخیر

اخبار اقتصادی | اخبار بورس | اخبار ارز و طلا

پیش‌بینی بورس امروز / 4 سیگنال جدید برای بازار سرمایه

شاخص کل بورس در روزهای اخیر پس از رشد پر شتاب دو هفته‌ای طی روزهای اخیر وارد فاز اصلاحی شده است. امروز چند سیگنال برای سهامداران وجود دارد و کارشناسان عقیده دارند، بورس روند متعادلی خواهد داشت.

پیش‌بینی قیمت دلار 25 آبان 1401 / فتح قله‌های جدید قیمت دلار

پیش‌بینی قیمت طلا و سکه امروز 25 آبان / سکه 4 پله صعود کرد؟

تحلیل بنیادی نماد آسیاتک؛ کاهش درآمد 19 میلیارد تومانی در زمان اختلال اینترنت

چه چالش‌هایی اقتصاد جهانی را تهدید می‌کند؟

اخبار مسکن | اخبار انرژی | اخبار خودرو

قیمت خودرو امروز 25 آبان 1401/ افزایش 60 میلیونی خودرو پس از سقف‌شکنی دلار

در هفته گذشته قیمت خودرو در بازار با جهش همراه شد. اما این جهش قیمتی در دو روز متوقف و مجددا خودرو گران شد. این افزایش تا جایی ادامه داشت که برخی از خودروها حتی تا ۶۰ میلیون تومان هم گران شدند.

درآمد دولت از خانه‌های لوکس در 7 ماهه اول سال چقدر بود؟

اعلام هزینه کد رهگیری و کمیسیون مشاوران املاک

جزئیات بیشتر از عرضه 1000 دستگاه پژو 207 در بورس کالا

نتایج قرعه کشی ایران‌ خودرو چه زمانی اعلام می‌شود؟

آخرین اخبار اقتصادی

دریافت اینماد ضروری شد؟

آلمان مذاکرات نفتی مخفی با ایران را رد کرد

رکود بازار مسکن دامن مصالح ساختمانی را هم گرفت

محدودیت‌های اینترنت داد اتاق بازرگانی را در آورد

قیمت پیاز و گوجه 2 برابر شد

توصیه مدیرعامل بایننس برای سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی بازار رمزارز

تب مهاجرت داغ شد/ از سفر تا لاتاری

پروانه ساختمانی در 90 روز صادر می‌شود؟

موشک فرود آمده در لهستان اوکراینی‌ بود

تغییرات جدید نمایشگر آیفون 14/ نمایشگر همیشه روشن غیرفعال می‌شود؟

ساز مهاجرت صنعتگران کوک شد؟

VIDEO

ویدیوهای اقتصادی

اینترنت طبقاتی در روزگار دهکده جهانی!

7 خوان ایران در بحران آب

مصائب پوتین؛ روسیه در اوکراین گرفتار شده است؟

وب 3 چیست و مرورگرهای نسل سوم چه کابردهایی دارند؟

پادکست رادیو تجارت‌نیوز: دلار رئیسی با بازارها چه کرد؟

مقصد جدید مهاجران استارتاپی کجاست؟

فراتر از خبر

سازمان بورس از صندوق املاک و مستغلات رونمایی کرد / فروش متری مسکن آغاز شد

دولت توانایی مدیریت بازار ارز را دارد؟

سازمان تجارت جهانی چیست و آیا عضویت در آن به سود ایران است؟

ایران می‌تواند خودروی مفهومی تولید کند؟

راهکار مقابله با بیکاری ساختاری در ایران چیست؟

فروش حق امتیاز مسکن ملی؛ 600 میلیون تومان!

وب‌گردی

آخرین مطالب در آکادمی تجارت

دولت توانایی مدیریت بازار ارز را دارد؟

پس از جهش نرخ دلار در بازار ارز، اخباری پیرامون مداخله دولت در بازار جهت مدیریت قیمت شنیده شد. آیا چنین مداخله‌ای کارساز است یا اصلا دولت توان چنین کاری را دارد؟

ایران می‌تواند خودروی مفهومی تولید کند؟

همین چند روز پیش بود که از محصول جدید ایران خودرو، برای چندمین بار رونمایی شد و این رخداد باز هم به بحث‌ها در مورد صنعت خودرو در ایران دامن زد. به گزارش تجارت‌نیوز، کراس اوور جدید ایران خودرو (که گفته می‌شود نامش «ری‌را» خواهد بود)، بر اساس پلتفرم IKP1 طراحی شده که متعلق به

روند رشد ‎نقدینگی رو به کاهش است

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به روند کاهش نقدینگی در کشور گفت: رشد نقدینگی در مهرماه ۴۲.۸ درصد، در آبان ماه ۴۲ درصد، در آذرماه ۴۱.۴ درصد و در دی ماه ۳۹.۸ درصد بوده است.

به گزارش ایلنا، علی صالح آبادی با حضور در برنامه تلویزیونی با بیان اینکه یکی از محورهای بسیار مهم در اصلاح نظام اقتصادی، اصلاح نظام بانکی است، گفت: برای اصلاح نظام بانکی باید ۴ رابطه را اصلاح کنیم که عبارت از رابطه دولت با بانک مرکزی، رابطه دولت با بانک‌ها، رابطه بانک مرکزی با بانک‌ها و رابطه بانک‌ها با مشتریان است.

صالح آبادی با تاکید بر اهمیت اصلاح رابطه دولت و بانک مرکزی تصریح کرد: از آنجا که بانک مرکزی بانکدار دولت محسوب می‌شود و ارزهای نفتی را خریداری کرده و معادل آن ریال چاپ می‌کند و در اختیار دولت قرار می‌دهد؛ یکی از ریشه‌های رشد پایه پولی و خلق نقدینگی افزایش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی است.
وی ادامه داد: این اقدام باعث رشد پایه پولی و خلق نقدینگی می‌شود که از ۵۶۰ هزار میلیارد تومان پایه پولی کشور، ۵۰۳ هزار میلیارد تومان به این موضوع برمی‌گردد.

رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه دولت و بانک مرکزی روابط دیگری نیز دارند، گفت: در ابتدای سال، بانک مرکزی بر اساس قانون بودجه تنخواه در اختیار دولت قرار می‌دهد که از همین محل دولت امسال ۵۵ هزار میلیارد تومان از بانک مرکزی استقراض کرده است که این هم منشأ افزایش پایه پولی و خلق نقدینگی به شمار می‌رود.

صالح‌آبادی یادآور شد: از طرف دیگر حساب‌های دولت و شرکت‌های دولتی نزد بانک مرکزی است که چرا نقدینگی در تجارت مهم است؟ نحوه ورود و خروج پول به حساب‌ها رابطه دولت و بانک مرکزی را متأثر می‌کند و بنابراین با توجه به مطالب گفته شده اصلاح رابطه دولت با بانک مرکزی یکی از موارد مهم برای اصلاح نظام بانکی به شمار می‌رود.

رئیس شورای پول و اعتبار اصلاح رابطه دولت با بانک‌ها را از دیگر محورهای اصلاح نظام بانکی عنوان کرد و افزود: تکالیفی مانند پرداخت تسهیلات برای خرید تضمینی گندم در قالب قانون بودجه بر دوش نظام بانکی قرار می‌گیرد که این تکالیف بعضاً می‌تواند به ناترازی بانک‌ها انجامد و منجر به استقراض بانک‌ها از بانک مرکزی شود.

وی با اشاره به محور سوم یعنی رابطه بانک مرکزی با بانک‌ها گفت: مباحثی همچون عدم رعایت کفایت سرمایه، عدم تعادل در دارایی‌ها و بدهی‌ها، انجماد دارایی‌های بانکی در بخش‌های غیرنقدشونده و افزایش معوقات بانکی نیز باعث ناترازی بانک‌ها می‌شود که در این زمینه اضافه برداشت بانک‌ها باید کاهش پیدا کند و عملکرد نظام بانکی باید شفاف شود.

صالح‌آبادی با بیان اینکه ۱۷۰ هزار میلیارد تومان از اقلام پایه پولی از بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی ناشی می‌شود، گفت: از ۴,۵۰۰ هزار میلیارد تومان حجم نقدینگی تقریباً حدود ۱,۵۰۰ هزار میلیارد تومان سهم بانک‌ها است.

وی با اشاره به لزوم اصلاح رابطه بانک‌ها و مشتریان نیز گفت: مشتریان حقوقی و بنگاه‌های تولیدی هم قشری از مشتریان نظام بانکی هستند که در بحث‌هایی مانند ارائه تسهیلات و خدمات نیازمند اصلاح رابطه بانک با مشتری هستیم.

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه همه این موارد در اختیار بانک مرکزی نیست، گفت: کلیه دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی باید در این زمینه همکاری کنند و انتظار ما از مجلس در این زمان که در زمان تصویب بودجه قرار داریم این است که بودجه سال آینده ناتراز بسته نشود.

صالح آبادی، با بیان اینکه اصلاح نظام بانکی مشتمل بر مؤلفه‌های متعدد است تاکید کرد: البته یک بخش آن شامل بانک‌ها می‌شود و حتماً باید انضباط پیدا کنند و جلوی خلق بی‌انضباط پول توسط بانک‌ها باید گرفته شود.

وی در ادامه با تاکید بر لزوم هدایت نقدینگی به سمت بخش‌های مولد اقتصادی افزود: هدف این نیست که بانک‌ها برج سازی کنند و نقدینگی که توسط کل مجموعه به درست یا غلط خلق می‌شود باید به سمت تولید برود و با رشد اقتصادی متناسب باشد. بنابراین تمام محورهای اصلاحی مورد اشاره باید انجام شود، اگر یک قسمت را عملیاتی کنیم و به سایر موارد بی توجه باشیم به اندازه همانی که انجام شده شاید توفیقات حداقلی پیدا کنیم، منتها درصورتیکه بخواهیم توفیقات مان در اصلاح نظام بانکی تکمیل شود، بایستی تمام ابعاد را در نظر بگیریم که برای تمام اینها برنامه وجود دارد.

افزایش پایه پولی از محل افزایش خالص دارایی‌های خارجی چرا نقدینگی در تجارت مهم است؟ بانک مرکزی

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه به تشریح روند افزایش پایه پولی از محل افزایش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی پرداخت و گفت: بانک مرکزی یکسری از ارزها را به نرخ ۴۲۰۰ می خرد و به نرخ ۴۲۰۰ می‌فروشد، یکسری ارزها را به نرخ نیمایی می خرد و به نرخ نیمایی هم می‌فروشد. اما جایی که کسری می‌آوریم آن بخشی است که ارز را به نرخ نیمایی می خریم و به نرخ ۴۲۰۰ تومانی به فروش می‌رسانیم، تفاوت این مبلغ در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۱۰ همت بوده است.

وی با تاکید بر اینکه حدوداً ۵۰۳ هزار میلیارد تومان از مجموع ۵۶۰ هزار میلیارد تومان پایه پولی ناشی از افزایش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی است گفت: بنابراین حدود ۶ میلیارد دلار از خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی به عنوان طلب بانک مرکزی از دولت به شکل ارزی ثبت شده است.

رئیس کل بانک مرکزی چرا نقدینگی در تجارت مهم است؟ در ادامه بیان کرد: اینکه در واقع بانک مرکزی هم سهم ۴۷ درصدی حجم پایه پولی دارد باز به شکل غیر مستقیم مرتبط به دولت می‌شود، زیرا بانکدار دولت است. زمانی که بانک مرکزی ارز دولت را خریداری می‌کند و به جای آن ریال می‌دهد، به صورت غیر مستقیم به دولت وصل است، یعنی به ظاهر این است که بانک مرکزی در حال تقویت ذخایر ارزی است ولی در عمل با خرید ارز، ریال پمپاژ می‌کند.

ضرورت ایجاد نظام هوشمند مالیاتی

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با اشاره به اهمیت اصلاح نظام مالیاتی در کشور افزود: در کنار لزوم تغییر نظام رفتاری بانک‌ها، رفتار افرادی که دارنده منابع مالی هستند نیز باید تغییر کند.

وی افزود: نظام مالیاتی در دنیا دارای دو نقش است، یکی اینکه تأمین منابع درآمدی دولت‌ها به حساب می‌آید و دیگری تخصیص بدهی بزرگ در اقتصاد است. بنابراین زمانی که فعالیت‌های غیرمولد چرا نقدینگی در تجارت مهم است؟ معاف از مالیات باشد، طبیعی است که منابع مالی به سمت منابع غیر مولد می‌رود، بنابراین قانون مالیات بر عایدی سرمایه که در مجلس مطرح است، نظام هوشمند مالیاتی است که در کنار نظام هوشمند بانکی معنا دار می‌شود.

صالح آبادی تصریح کرد: سقف رشد ترازنامه بانک‌ها مشخص شده است، بانک مرکزی هم در این خصوص کنترل و نظارتهای لازم را انجام می‌دهد، البته این موضوع نیاز به اصلاحاتی دارد چرا که این نسبت برای همه بانک‌ها به یک شکل دیده شده است اما در واقع شرایط بانک‌ها با یکدیگر فرق می‌کند و برای همه، یک جور نمی‌شود در نظر گرفت.

این مقام مسئول ادامه داد: بانک نباید از ریل بانکداری خارج شود. اما در بعضی موارد بانک به جای اینکه بانکدار و واسط مالی باشد به بنگاه‌دار، پیمانکار یا مال‌دار تبدیل شده است. یکی دیگر از محورهای اصلاحی در نظام بانکی این است که بانک‌ها اموال مازاد خود را واگذار کنند.

وی اظهار داشت: بر این اساس فروش اموال مازاد بانک‌ها یکی از برنامه‌های مهم در اصلاح نظام بانکی است، اما این امکان هم وجود دارد که بانکی نتواند اموال خود را به فروش برساند؛ در این خصوص ساز و کار فروش اموال مازاد بانک‌ها در دولت در نظر گرفته شده است که به زودی تصویب خواهد شد. همچنین با بهره گیری از سامانه‌های هوشمند و کنترل‌های مبتنی بر فناوری انجام تلاش خواهیم کرد تا در آینده از بروز مجد اینگونه مشکلات جلوگیری شود.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری و شخص آقای رئیس جمهور در خصوص ضرورت کنترل نقدینگی تصریح کرد: این موضوع مطالبه مردم هم محسوب می‌شود، ماهم در کارمان جدیت داریم و تلاش می‌کنیم در حوزه پولی و شبکه بانکی اصلاحات مدنظر خود را انجام دهیم. در همین ارتباط طرح بانکداری هم مراحل خود را پیش می‌برد و انشاالله اوایل سال آینده در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد. این طرح می‌تواند به توان نظارتی بانک مرکزی کمک کند.

صالح آبادی با تاکید بر اینکه بانک‌ها باید باید نسبت‌های کفایت سرمایه خود را به طور قطع اصلاح کنند، اظهار کرد: خلق نقدینگی در دنیا توسط بانک‌ها در یک چهارچوب استاندارد و مشخص انجام می‌شود. اینکه در دنیا تاکید می‌شود نسبت کفایت سرمایه بانک‌ها باید ارتقا یابد نکته بسیار مهمی است؛ چرا که بانک نباید با کفایت سرمایه پایین یا حتی منفی خلق پول کند و پذیرفته شده نیست. لذا یکی از محورهای اصلاحی در نظام بانکی مرتبط با افزایش سرمایه با کیفیت در بانکهاست نه لزوماً با تجدید ارزیابی‌ها که کامل نیست.

وی تاکید کرد: بانک واسطه‌گر وجوه است و حق بنگاهداری ندارد. ضمن اینکه مدیریت ریسک در شبکه بانکی نیز بسیار مهم است؛ اینکه یک بانک نقدینگی خود را در یک یا چند پروژه خاص حبس کند و آن پروژه از نقدینگی لازم برخوردار نباشد بانک با مشکل مواجه می‌شود و نهایتاً از بانک مرکزی استقراض می‌کند.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: بنابراین بانک‌ها باید بخشی از دارایی‌های خود را به شکل نقد یا شبه نقد نگهداری کنند که در این خصوص طی یک سال اخیر اوراق دولتی مطرح شده است. وی افزود: در سراسر دنیا اوراق دولتی جزو اوراق شبه نقد است که بانک‌های مرکزی می‌توانند آن را در عملیات بازار باز ریپو کنند تا بانک‌ها دچار مشکل نقدشوندگی نشوند.

صالح آبادی در ادامه با بیان اینکه در بودجه سال آینده درتبصره ۱۶ و سایر بندهای الحاقی حدود ۱۲۰۰ همت تسهیلات تکلیفی دیده شده است، تاکید کرد: کل تسهیلاتی که شبکه بانکی از ابتدای امسال تاکنون پرداخت کرده است حدود ۲۳۰۰ همت بوده است که ۶۷ درصد آن برای سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی استفاده شده است. لذا این ۱۲۰۰ همت تسهیلات تکلیفی موجب ناترازی خواهد شد که از مجلس محترم خواستار اصلاح این موضوع هستیم. رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: مقرر شد بانک مرکزی، سازمان برنامه و وزارت اقتصاد با هماهنگی یکدیگر ومتناسب با تورم و نقدینگی، به گونه‌ای رفتار کنند که فشاری بر شبکه بانکی وارد نشود.

وی اظهار کرد: نباید اجازه دهیم بانک‌ها بدون ضابطه خلق نقدینگی کنند. ضمن اینکه بانک‌ها براساس ویژگی‌ها و پارامترها و شرایط خود با هم متفاوت هستند. وی گفت: قانون، ابزار و عزم جدی در مقوله اصلاح نظام بانکی و کنترل نقدینگی فاکتورهای مهمی هستند که خوشبختانه عزم جدی در دولت و حاکمیت وجود دارد. ابزار آن هم همین سامانه‌ها و نیروی انسانی است. صالح آبادی با بیان اینکه قانون بانک‌مرکزی قدیمی است، تصریح کرد: اصلاح قانون بانک مرکزی موضوع بسیار مهمی است که امیدواریم در مجلس به زودی به نتیجه برسد.

نظارت هوشمند بانک مرکزی بر روند خلق و توزیع نقدینگی توسط بانک‌ها

صالح‌آبادی گفت: ما هم اکنون روند رشد ترازنامه بانک‌ها را هم رصد می‌کنیم تا یک بانک نتواند به مشتری خاص ارقام سنگینی را بدون توجه به ذینفع واحد و سرمایه پایه‌ای که دارد پرداخت کند که همه این موارد کنترل خواهد شد.

وی یادآور شد: از گذشته سامانه سمات در بانک مرکزی وجود داشته است که به خوبی از آن استفاده نمی شده ولی هم اکنون از آن به نحو مناسب استفاده می‌کنیم. بر این اساس اگر قرار باشد تسهیلاتی پرداخت شود باید یک کد از این سامانه دریافت شود، بنابراین کنترل ما روی تسهیلات‌دهی نظام بانکی نیز بیشتر شده است. همچنین در این زمینه موضوع هدایت اعتبارات به بخش‌های مولد که یکی از دغدغه‌های رهبر انقلاب هم می‌باشد، حتماً مورد توجه قرار خواهد گرفت.

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه بیان کرد: یکی از محورهای اصلاحی مورد نظر بانک مرکزی به نظارت‌های برخط و هوشمند بازمی‌گردد. به عنوان مثال سامانه سمات پیش از این یک سامانه پسینی بوده است، یعنی پس از آنکه تسهیلاتی پرداخت می‌شد آمار آن به سامانه وارد می‌شد در حالی که این سامانه قابلیت دارد به یک سامانه کنترلی تبدیل شود، به این صورت که باید قواعدی تعریف و وارد این سامانه شود تا در چارچوب این قواعد بتوان کنترلی عمل کرد. به عنوان مثال همین چند روز پیش کد تسهیلات پرداختی در یک بانک مشخص و برای یک مشتری مشخص که مواردی همچون ذینفع واحد و سرمایه پایه در مورد آن رعایت نشده بود، در این سامانه مسدود و امکان پرداخت تسهیلات به مجموعه مذکور غیر ممکن شد. بنابراین این سامانه قابلیت دریافت قواعد کنترلی را دارد، اما قسمت عملیات کار که مربوط به حوزه نظارت ما است باید قواعد را تعریف کند و در اختیار قسمت فناوری قرار بدهد که این قواعد در سامانه لحاظ شود.

صالح‌آبادی در رابطه با انحراف اعتبارات بانکی به سمت فعالیت‌های غیرمولد و بنگاهداری اظهار کرد: ما برخورد با این موضوع را آغاز کرده‌ایم و همانطور که مقام معظم رهبری به درستی فرموده‌اند به یک کار شبانه روزی نیاز دارد. بنده معتقدم نظارت چشمی با استفاده از نیروی انسانی به تنهایی کافی نیست و نظارت‌ها هم باید مبتنی بر سیستم و هوشمند باشد و هم پیشگیرانه و کنترلی باشد.

وی ادامه داد: بعضی از سامانه‌هایی که باید این کار را انجام بدهند در بانک مرکزی وجود داشته است که باید تکمیل شوند، برخی از سامانه‌ها نیز وجود ندارد که باید ایجاد شود، که همه این موارد در حال انجام است.

به گفته رئیس کل بانک مرکزی، این اقدامات دقیقاً مبتنی بر برنامه در حال انجام است و از آنجایی که خود بنده هفت سال در بانک کار کرده‌ام و نقاط آسیب، ایرادات و راه حل‌های آن را می دانم، با همراهی یک تیم شایسته و متفکر کار را جلو می بریم.

صالح‌آبادی تصریح کرد: بانک مرکزی با جدیت به دنبال آن است تا بخشی از خلق نقدینگی که مربوط به شبکه بانکی است اصلاح شود. البته بخشی از ایرادات از گذشته در شبکه بانکی وجود داشته است که باید اصلاح شود و بخشی نیز مربوط به آینده است که کاری کنیم تا این مشکلات در آینده تکرار نشود.

نقدینگی چیست؟

این متن در ارتباط با قسمت دوازدهم پادکست اینوست‌پلاس (همه چیز درباره نقدینگی) منتشر شده است.

نقدینگی چیست؟

(در زبان انگلیسی: Money Supply)

بطور خلاصه، جمع پول و شبه پول را نقدینگی می‌گویند. بنابراین برای درک مفهوم نقدینگی، باید با مفاهیم پول و شبه پول آشنا شویم.

پول چیست؟

(در زبان انگلیسی: Money)

پول از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول، اسکناس و مسکوک (سکه) و بخش دوم، سپرده‌های دیداری. منظور از سپرده دیداری، همان حساب جاری است که امکان برداشت از آن با دسته‌چک وجود دارد و در هر لحظه قابلیت خرج کردن دارد.

بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی، مقدار کل پول کشور برابر با 500 هزار میلیارد تومان است؛ از این مقدار 57 هزار میلیارد تومان اسکناس و مسکوک و 443 هزار میلیارد تومان سپرده دیداری است. بنابراین از تمام پول موجود در کشور فقط 10 درصد بصورت فیزیکی قابل دسترس است و باقی آن بصورت رقومی (دیجیتال) در بانک است.

شبه پول چیست؟

(در زبان انگلیسی: Near Money)

منظور از شبه پول، حساب‌های بانکی است که سود (بهره) دریافت می‌کنند. (حساب‌های کوتاه مدت و بلندمدت) و نام دیگر آن «سپرده هزینه‌زا» است. یعنی نگهداری چنین حساب‌هایی برای یک بانک هزینه دارد؛ چرا که باید در ازای نگهداری آن به صاحب حساب سود پرداخت کند.

بنابراین نقدینگی از دو جز پول و شبه پول تشکیل شده است. در حال حاضر میزان نقدینگی در کشور 2600 هزار هزار میلیارد تومان (یا به عبارتی 2.6 میلیون میلیارد تومان) است. همانطور که گفته شد، از این مقدار 500 هزار میلیارد تومان پول و 2100 هزار میلیارد تومان شبه پول است. بنابراین بخش بزرگ نقدینگی (2100 هزار میلیارد تومان) شبه پول است. به همین دلیل در تشریح بحران بانکی کشور، عمده نگرانی‌ها متوجه بخش شبه پول است؛ چرا که وزن آن در نقدینگی بیشتر است و خطر تبدیل آن به پول و ایجاد ابرتورم وجود دارد.

خلق نقدینگی

نقدینگی توسط دو بخش شبکه بانکی خلق می‌شود. بخش اول، بانک مرکزی و بخش دوم بانک‌های تجاری (نظیر بانک سامان، ملت، صادرات، تجارت و …) در این نوشتار، ابتدا به شرح نحوه خلق نقدینگی توسط بانک مرکزی پرداخته می‌شود و پس از آن، نحوه خلق نقدینگی توسط بانک‌های تجاری شرح داده می‌شود.

خلق نقدینگی توسط بانک مرکزی

برای درک چگونگی خلق نقدینگی توسط بانک مرکزی، باید با مفهوم ترازنامه بانک مرکزی آشنا شویم.

ترازنامه بانک مرکزی

بانک مرکزی مانند هر شخصیت حقوقی دیگر دارای یک ترازنامه است که وضعیت مالی بانک را نشان می‌دهد. در سمت راست این ترازنامه دارایی‌های بانک و در سمت چپ آن بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه ذکر شده است. تصاویر زیر، سمت راست و سمت چپ ترازنامه بانک مرکزی در سال 1396 را نمایش می‌دهند.

جهت ساده سازی موضوع از بخش حقوق صاحبان سرمایه صرف نظر می‌کنیم.

بنابراین ترازنامه از دو بخش دارایی‌ها (تصویر بالا) و بدهی‌ها (تصویر پایین) تشکیل شده که بر اساس اصول حسابداری، دو جمع ارقام دو بخش مذکور باید برابر باشند.

طرف دارایی‌های ترازنامه بانک مرکزی

طرف دارایی‌های ترازنامه بانک مرکزی از موارد زیر تشکیل شده است:

• دارایی‌های ارزی و ذخایر طلا
• مطالبات بانک مرکزی از دولت: طبق اصول حسابداری، وقتی شخصیت حقوقی الف (در اینجا بانک مرکزی) از شخصیت حقوقی ب (در اینجا دولت) طلب دارد، این طلب در دارایی‌های شخصیت الف و بدهی‌ها شخصیت ب ثبت می‌شود. بنابراین مطالبات بانک مرکزی از دولت، در واقع بخشی از دارایی‌های بانک مرکزی هستند.
• مطالبات از بانک های تجاری
• اقلام دیگر

طرف بدهی‌های ترازنامه بانک مرکزی

طرف بدهی‌های ترازنامه بانک مرکزی از موارد زیر تشکیل شده است:

• اسکناس و مسکوک
• سپرده قانونی: وقتی شخصی نزد یک بانک تجاری سپرده گذاری می‌کند، بانک موظف است بخشی از این سپرده (مثلاً 10 درصد از آن) را نزد بانک مرکزی به امانت بگذارد. این مبلغ را سپرده قانونی یا ذخیره قانونی می‌نامند و مقدار آن توسط شورای پول و اعتبار مشخص می‌شود. برای مثال اگر شخصی یک میلیون تومان در یک بانک سپرده‌گذاری چرا نقدینگی در تجارت مهم است؟ کند و رقم سپرده قانونی 10% باشد، بانک موظف است 100 هزار تومان از سپرده شخص را نزد بانک مرکزی نگهداری کند و 900 هزار تومان دیگر را به دیگر مشتریان بانک وام دهد و یا آن را در محل‌های مختلفی سرمایه‌گذاری کند.
• اقلام دیگر

فرآیند خلق نقدینگی

همانگونه که گفته شد، نقدینگی هم توسط بانک مرکزی و هم توسط بانک‌های تجاری خلق می‌شود. خلق نقدینگی توسط بانک مرکزی به شرح زیر است.

سمت چرا نقدینگی در تجارت مهم است؟ راست ترازنامه بانک مرکزی را منابع پایه پولی و سمت چپ را مصارف پایه پولی نیز می‌گویند. هر گاه سمت دارایی های بانک مرکزی به هر دلیلی افزایش پیدا کند، پایه پولی جدید و در نتیجه نقدینگی جدید خلق می‌شود.

مثال 1: همانگونه که ذکر شد، یکی از اقلام طرف دارایی های بانک مرکزی ذخیره طلای آن است. بنابراین اگر بانک مرکزی اقدام به خرید طلا کند و در ازای طلای خریداری شده ریال پرداخت کند، طرف دارایی های آن رشد کرده و در نتیجه پایه پولی و نقدینگی خلق می‌شوند.

مثال 2: وام دادن بانک مرکزی به دولت – از آنجا که مطالبات بانک مرکزی از دولت (که بخشی از دارایی بانک مرکزی است) را افزایش می‌دهد – موجب خلق پایه پولی و نقدینگی جدید است.

از آنجا که دو طرف ترازنامه بانک مرکزی باید برابر باشند، رشد طرف دارایی (خرید طلا، وام دادن به دولت و …) موجب رشد طرف بدهی نیز می‌شود.

خلق نقدینگی توسط بانک های تجاری

فرض کنید مقدار 1000 تومان پایه پولی (نقدینگی) طی فرآیندی که شرح داده شد توسط بانک مرکزی خلق شده و تبدیل به وام به دولت شده است. این مبلغ به حساب دولت در یکی از بانک‌های تجاری – مثلاً بانک الف – واریز می‌شود. تا اینجا خلق نقدینگی فقط توسط بانک مرکزی صورت گرفته است. اگر نرخ ذخیره قانونی 10% باشد، بانک تجاری الف 10% از مبلغ واریز شده (100 هزار تومان) به حساب دولت را باید نزد بانک مرکزی ذخیره کند و 900 تومان باقی می‌ماند. از آنجا که دولت در لحظه به این 900 تومان نیاز ندارد، بانک الف می‌تواند مبلغ 900 تومان را به مشتریان خود وام دهد.

فرض کنید یک مشتری تمام مبلغ 900 تومان را بصورت وام از بانک الف دریافت کرده و به حساب خود در بانک ب واریز کند. در این صورت بانک ب موظف است 10% از این مبلغ (90 هزار تومان) را نزد بانک مرکزی ذخیره کند و باقی‌مانده (810 هزار تومان) را به یک مشتری دیگر وام دهد. در مرحله بعد، از این 810 هزار تومان، 81 هزار تومان نزد بانک مرکزی ذخیره شده و 729 هزار تومان تبدیل به یک وام جدید می‌شود. این فرآیند بارها و بارها تکرار می‌شود تا در نهایت مبلغ وام پرداختی به صفر برسد.

همانگونه که مشخص است، خلق پایه پولی 1000 تومانی منجر به خلق نقدینگی بسیار بیشتر از 1000 تومان شد؛ چرا که پایه پولی خلق شده بارها و بارها در حساب‌های مختلف و نزد بانک‌های مختلف واریز شده و بانک‌ها این مبلغ را تبدیل به وام‌های جدید می‌کنند. در این مثال، خلق پایه پولی 1000 تومانی در نتیجه پرداخت وام به دولت تبدیل به 1000+900+810+729+… نقدینگی شده است.چرا نقدینگی در تجارت مهم است؟

در مثال مذکور مبلغ 1000 تومان را پایه پولی و مجموع وام‌های پرداختی را نقدینگی می‌گوییم. حاصل تقسیم نقدینگی به پایه پولی را نیز «ضریب فزاینده» می‌گوییم.

بنابراین اگر 1000 تومان پایه پولی داشته باشیم و ضریب فزاینده 7 باشد، در مجموع با خلق 1000 تومان پایه پولی 7000 تومان نقدینگی خلق شده است.

مثال بالا فرآیند خلق نقدینگی توسط بانک‌های تجاری – پس از خلق پایه پولی توسط بانک مرکزی – را نشان می‌دهد.

نکته مهم: تمامی مباحث مطرح شده نوع ساده‌سازی شده از واقعیت هستند.

تاثیر نرخ بهره

نرخ بهره قیمت پول است. برای مثال، اگر نرخ بهره 20% باشد و شخص قصد دریافت یک وام یک میلیون تومانی داشته باشد، باید یک میلیون و 200 هزار تومان به بانک بازپرداخت کند. در این صورت 200 هزار تومان هزینه اجاره 1 میلیون تومان است. هر چه نرخ بهره بیشتر باشد تقاضا برای پول کمتر است و بالعکس (یعنی پول گران‌تر است). در شرایط رکود اقتصادی، بسیاری از افرادی که از بانک وام دریافت کرده‌اند، موفق به بازپرداخت وام نمی‌شود و از سوی دیگر بانک موظف است سود بانکی را به سپرده‌گذاران خود بازپرداخت کند. بنابراین بانک‌ها در چنین شرایطی، مجبور به خلق بی‌رویه نقدینگی جهت بازپرداخت سود سپرده‌گذاران هستند.

هر گاه نرخ بهره (قیمت پول) پایین باشد، فعالان اقتصادی دسترسی بیشتری به پول دارند و با وام‌های دریافتی می‌توانند کسب و کار خود را رشد و توسعه دهند. بنابراین نرخ بهره پایین به نفع شرکت‌ها و کسب و کارهاست و در نتیجه موجب رشد بازارهای سرمایه و سهام می‌شود.

بانک‌های مرکزی و نرخ بهره

در تمام دنیا بانک‌های مرکزی با تغییر نرخ بهره بر اقتصاد کلان تاثیر می‌گذارند. هر گاه یک بانک مرکزی اقتصاد را در وضعیت رکود ارزیابی کند، با کاهش نرخ بهره و افزایش دسترسی فعالان اقتصادی به پول فعالیت اقتصادی را تقویت کرده و اقتصاد را از وضعیت رکود خارج می‌کند. در نقطه مقابل هر گاه یک بانک مرکزی اقتصاد را در وضعیت تورم ارزیابی کند، با افزایش نرخ بهره و کاهش دسترسی فعالان اقتصادی به پول روند تغییرات در اقتصاد را کند کرده و اقتصاد را از وضعیت تورم خارج می‌کند.

بنابراین نرخ بهره یکی از عوامل پر اهمیت در اقتصاد کلان است.

رابطه نقدینگی با تورم

در مکتب متعارف اقتصاد، تورم یک پدیده صرفاً پولی فرض می‌شود؛ یعنی منشا تورم بانک مرکزی و سیستم بانکی در نظر گرفته می‌شود. در چنین مکتبی، کنترل خلق نقدینگی موجب کنترل تورم می‌شود و دیگر عوامل موثر بر تورم در نظر گرفته نمی‌شوند. در عمل امّا منشاء تورم می‌تواند غیر پولی باشد. فرض کنید رشد قیمت ارز در کشور موجب رشد قیمت بهای تمام شده تولید یک کالا و در نتیجه تورم شود. در این صورت نمی‌توان منشا این تورم را نقدینگی دانست.

اینکه چه مقدار از تورم از نقدینگی ناشی می‌شود و چه مقدار از عواملی غیر از نقدینگی، هنوز کاملاً مشخص نیست.

تورم بعنوان یک پدیده پولی

مثال: در یک اقتصاد فرضی فقط سه عدد بیسکوئیت تولید می‌شود و سه هزار تومان پول موجود است. در چنین شرایطی، قیمت هر بیسکوئیت 1000 تومان است. اگر در این اقتصاد پول موجود ناگهان به 6000 تومان افزایش پیدا کند، قیمت هر بیسکوئیت مشمول تورم شده و به 2000 تومان افزایش پیدا می‌کند. در این شرایط می‌گوییم تورم حاصله منشا پولی دارد.

اگر میزان پول موجود در یک کشور بیش از تولید ناخالص داخلی آن کشور باشد، تورمی با منشا پولی در آن کشور ایجاد می‌شود.

محو نقدینگی (هدم پول)

در شرایطی که تورمی از جنس پولی در یک کشور ایجاد شده است، راهکار رفع این تورم محو نقدینگی (هدم پول) است. محو نقدینگی صرفاً با بازگشت مطالبات معوق به بانک‌ها ممکن است و راه دیگری ندارد. (خروج نقدینگی از بانک = خلق نقدینگی – بازگشت نقدینگی به بانک = هدم نقدینگی)

بنابراین، برخلاف چیزی که عموم مردم تصور می‌کنند، افت قیمت ارز یا افت قیمت سهام موجب از بین رفتن نقدینگی نمی‌شود و تنها راه هدم نقدینگی بازگشت مطالبات معوق به بانک است.

سیاست پولی

مجموعه تصمیمات بانک مرکزی برای پول کشور را سیاست پولی می‌نامند. سیاست‌‌های پولی دو دسته هستند:

• سیاست پولی انبساطی (Expansionary Policy): فرض کنید در یک اقتصاد فرضی 3 بیسکوئیت و 1000 تومان پول وجود دارد و قیمت یک بیسکوئیت نیز 1000 تومان است. در این صورت فعالان اقتصادی این کشور فرضی به علت در دسترس نبودن پول کافی ممکن است موفق به خرید بیسکوئیت نشوند. (رکود) در چنین شرایطی، بانک مرکزی این کشور فرضی تصمیم به افزایش پول موجود در کشور از طریق کاهش نرخ بهره می‌کند. چنین سیاستی را سیاست انبساطی می‌نامیم.
• سیاست پولی انقباضی (Contractionary Policy): فرض کنید در یک اقتصاد فرضی 3 بیسکوئیت و 5000 تومان پول وجود دارد. در چنین شرایطی فعالان اقتصادی این کشور فرضی بیش از مقدار لازم پول در اختیار دارند و این مسئله موجب تورم می‌شود. در این شرایط بانک مرکزی این اقتصاد فرضی تصمیم به کاهش میزان پول در دسترس از طریق افزایش نرخ بهره می‌گیرد. چنین سیاستی را سیاست انقباضی می‌نامیم.

نقش سیاست پولی در رونق و رکود

بطور کلی سیاست‌های پولی انبساطی اقتصاد را به سمت رونق و تورم هدایت می‌کنند و سیاست‌های پولی انقباضی اقتصاد را به سمت رکود و کنترل تورم هدایت می‌کنند. بنابراین سیاست‌های انبساطی عموماً موجب رشد بازارهای سرمایه می‌شوند. همانگونه که به خاطر دارید، سیاست انبساطی بانک مرکزی در اسفندماه 1398 موجب رشد بازار سرمایه در فروردین و اردیبهشت 1399 شد. بنابراین در نظر گرفتن تصمیمات و سیاست‌های بانک مرکزی برای تصمیم‌گیری صحیح در خصوص سرمایه‌گذاری در بازار سهام بسیاری حیاتی است.

تاثیر مدیریت نقدینگی در عملکرد سازمان ها

در حالت کلی خدمات مدیریت نقدینگی را مترادف با محصولات آن در نظر می‌گیرند. به‌عبارتی دیگر کارهای انتقال بانکی، خدمات بازرگانان و حساب‌های رفت و برگشت از جمله خدمات مدیریت نقدینگی می‌باشند که تاثیر بسزایی در افزایش سود سازمان‌ها دارند. در این مقاله قصد داریم برای افرادی که صاحب کسب و کاری هستند و به‌دنبال روشی جهت رفع مشکل نقدینگی می‌باشند، موضوعات مفید و پرکاربردی را ارائه دهیم.

آنچه در ادامه خواهید خواند.

معرفی نرم افزار : نرم افزار دریافت و پرداخت

به معنای واقعی کلمه نقدینگی به سازمان‌دهی و مدیریت ورود و خروج وجه نقدی اطلاق می‌شود که امروزه به دلیل بالا رفتن معاملات نقدی در طول روز، مدیریت آن اهمیت بالایی پیدا کرده است. مدیریت نقدینگی به دلیل اهمیت بسیار بالایی که دارد، هم برای سازمان‌ها و هم افراد، موضوعی مهم و کلیدی است؛ به‌طوری که در حوزه تجارت، یکی از مهم‌ترین جزء‌ها در ثبات مالی سازمان‌ها، مدیریت نقدینگی می‌باشد.

اهمیت مدیریت نقدینگی

همانطور که در بخش قبل اشاره کردیم، زمانی که موضوع ثبات مالی یک سازمان مطرح می‌شود، اولین چیزی که به آن اشاره می‌گردد، مدیریت نقدینگی است که جزء کلیدی‌ترین بخش‌های ثبات مالی تعریف شده است. به دلیل آنکه دارایی اصلی همان وجه نقد است و جهت پرداخت تعهدات از این وجه نقد استفاده می‌شود، از همین‌رو جهت دست‌یابی به سود بالا، بایستی آن را مدیریت نمود. در واقع همین موضوع یکی از اصلی‌ترین و تاثیرگذارترین بخش‌ها بر روی رشد آینده سازمان‌ها است.

امروزه به دلیل پیشرفت‌های چشمگیری که در زمینه‌های علمی بشر به آن دست یافته است، سازمان‌ها می‌توانند مدیریت وجوه نقد را به‌وسیله بانکداری آنلاین انجام نمایند. پس می‌توان برای کنترل بیشتر بر جریانات نقدینگی و دسترسی راحت‌تر به آن، تجارت خود را به صورت کامل با بانکداری آنلاین یکی کرد.

تکنیک‌های مدیریت نقدینگی

مدیریت نقدینگی به مجموعه‌ای از فرآیندهای قابل تامل گفته می‌شود که نیاز به تفکر بالایی دارند. روش‌هایی که صاحبان کسب و کار به منظور تمرین مدیریت وجوه نقد به کار می‌برند، عبارتند از:

• یکی از بهترین راه‌ها جهت بهبود جریان نقدینگی و همچنین افزایش وجه نقد، تسریع در گردآوری حساب‌های دریافتی می‌باشد.
• یکی از دیگر تکنیک‌ها، تمدید مدت پرداخت حقوق‌ها، طی دست‌یابی به دوره‌های اعتباری بلندمدت از طلبکاران می‌باشد.
• به‌روزرسانی بوسیله تکنولوژی‌های برتر یکی دیگر از تکنیک‌های مطرح در زمینه مدیریت نقدینگی می‌باشد. به نحوی که نگهداری از بانک اطلاعات مالی، دیجیتال‌سازی و ایجاد صفحات گسترده برای مدیریت و ارزیابی آسان‌تر در هر بازه زمانی و مکانی در اختیار سازمان‌ها قرار خواهد گرفت.
• از طرفی دیگر برای بهبود سودآوری و ایجاد جریان نقدی مناسب، سازمان‌ها بایستی راه‌های کاهش هزینه عملیاتی را در پیش روی خود قرار دهند.

معرفی نرم افزار : نرم افزار مدیریت تولید

فواید مدیریت نقدینگی برای سازمان‌ها

1. بالا بردن میزان ذخیره‌سازی پول و کاهش دادن هزینه بدهی‌ها: در تجزیه و تحلیل مدیریت نقدینگی، مقدار هزینه‌های واقعی و پیش‌بینی شده را با هم مقایسه کرده و همیشه هدف اصلی در آن‌ها جریان نقدی بیشتر به منظور کاهش بدهی‌ها و بالا بردن پس‌انداز‌ها می‌باشد.
2. دریافت گزارش مالی و مدیریت دارایی به مشتریان به صورت ماهیانه، به منظور سازمان‌دهی بهتر برنامه‌های مالی و هزینه‌های اختیاری آن‌ها، از جمله فواید مدیریت نقدینگی به شمار می‌رود که از اهمیت بالایی برخوردار است.

ریسک نقدینگی و اهمیت‌های آن

نقدینگی، قابلیت‌های بانک جهت پیگیری تعهدات وثیقه و نقدی، امری غیرقابل قبول است، در صورتی که بدون تحمل هیچ زیانی باشد. در اصل ریسک نقدینگی به موضوع چگونگی ناتوانی بانک در راستای رسیدگی به تعهدات خود (از قبیل مشاهده شده یا واقعی) که موجودیت مالی بانک و موقعیت آن را به خطر می‌اندازد، برمی گردد. در واقع سازمان‌ها با استفاده از مدیریت موثر دارایی بدهی، ریسک نقدینگی خود را کنترل می کنند.

معرفی نرم افزار : نرم افزار انبارداری

لازم به ذکر است که قبل از بحران مالی، موسسات مالی و بانک‌ها، به مدیریت نقدینگی و ترازنامه‌ ها اهمیت نمی ‌دادند. این در حالی است که به هنگام بحران، اکثر موسسات و سازمان‌ها در تلاش هستند تا میزان قابل توجهی از نقدینگی را حفظ و ساختار مناسبی را برای ترازنامه‌ها تعیین نمایند. به زبان ساده‌تر، فرایند‌هایی که امروزه منجر به شکست بانک‌ها شده و در ادامه به منظور پایداری اقتصاد، از بانک مرکزی به نظام مالی نقدینگی تزریق می گردد.

معنای مدیریت ریسک نقدینگی

متناسب با موضوعات ارائه شده در مطالب قبل، مدیریت ریسک نقدینگی، استراتژی‌ها و فرآیندهایی را ارائه می‌دهد که طبق موارد زیر در بانک‌ها کاربرد دارند:

• توسعه استراتژی‌ها و اخذ اقدامات مناسب جهت کاهش و یا از بین بردن ریسک، به منظور تایید موجودیت منابع و وثیقه‌ها
• طراحی یک ترازنامه با ترکیب مناسبی از دارایی‌ها و بدهی‌ها در راستای بهینه‌سازی بازدهی شرکت و همچنین پروفایل ریسک
• برخورداری از حاشیه سود خالص مورد نظر از دیگر استراتژی‌های مدیریت نقدینگی می‌باشد که با اطمینان از ترازنامه بدون آنکه ریسکی نوسانات نرخ بهره را تهدید کند، حاصل می‌گردد.
• بررسی قابلیت‌های سازمان درخصوص پاسخگویی به نیازهای نقدی و وثیقه، به طوری که تاثیر منفی بر روی عملیات روزانه و یا موقعیت مالی کلی آن نداشته باشد.

مدیریت نقدینگی و ریسک نقدینگی در بانک ها

مديريت مؤثر نقدينگی به مجموعه سياست هایی گفته ميشود که به ايفای به موقع تعهدات تعیین شده بانک ها منجر ميشود و احتمال ايجاد وضعيت معکوس مالی را كاهش می دهد. نقدینگی ظرفیت بانک ها برای تامین افزایش وجه، ارزش دارایی ها و تعهدات نقدی سندهای مورد نظر با هزينه ای مناسب و بدون خسارت مورد تایید است.

ريسک نقدينگی بانک ها یعنی ناتوانی در اجرای تعهدات ذکر شده، بدون تاثیر معکوس بر وضعيت مالی بانک ها گفته می شود.ريسک نقدينگی بانک ها وابسته به سپرده های بلندمدت با بهره جويی از بدهی های کوتاه مدت است و بدين ترتيب بدهی بانک ها (سپرده های بانکی) يا بايد به طور مستمر تجديد شود يا اين بدهی ها تأمين مالی مجدد شود.

ريسک نقدينگی در هر بانک معمولاً يک ماهيت منحصربه فرد در آن بانک دارد، اما گاهی ممکن است با مشکلات نقدينگی نظام مالی همگام شود. با در نظرگرفتن ويژگی های منحصربه فرد هر مؤسسه مالی، تعريف درست سياست نقدينگی از لحاظ روش کار و تخصص، نخستين مسئوليت مديريت هر بانک محسوب ميشود.