ارزش بازار چگونه بیان می شود؟

برای بررسی میزان پول لازم برای خرید ۱ سهم از شرکت کافیست سود سال‌های آینده را جمع کنید:

مفهوم ارزش دفتری سهام بورس چیست؟ + آموزش محاسبه ارزش دفتری

امروز در این مقاله می خواهیم درباره ی ارزش دفتری سهام که یک ارزش یا بهای خالص یک دارایی است صحبت کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای مطالب همرا سایت ایران بورس باشید.

ارزش دفتری سهام چیست؟

ارزش دفتری سهام به معنای ارزش یا بهای خالص یک دارایی است که در یک قسمت مخصوص از شرکت ثبت می ‌شود و از این طریق می توان هزینه هرگونه استهلام انباشته از قیمت خرید یک دارایی محاسبه شود.

به بیان ساده تر می شود این تعریف کرد که برای سهمداران آن مانند یک کلید است که با می توانند ارزش سهام خود را اندازه گیری کنند،این معیار برای سهامدارن که سهام دارند بسیار مهم و حائز اهمیت است.

ارزش دفتری سهام ممتاز

به این گونه است که هر شرکت دارایی که دارد توسط ارزش بازار چگونه بیان می شود؟ ترازنامه ی شرکت، عددی به عنوان مقدار دارایی آن شرکت ثبت می شود که این عدد همان ارزش دفتر داراریی است.

در حالت کلی به این صورت است که برای تعیین آن یک شرکت می شود به این گونه محاسبه کرد که ارزش دفتر دارایی های آن شرکت بعد از کم شدن تمام بدهی هایش است.

ارزش دفتری سهام ایران خودرو

برای ارزش ایران خودرو می توانیم این گونه بگوییم که 526 ریال هر سهم در ایران خودرو اگر با دلار 12 تومنی حساب شود چیزی حدود 55.839.197.500.000 جمع دارایی می شود ولی بلغ برای سال 1398 است.

حال اگر بخواهیم سال 1399 را با دلار 24 تومن حساب کنیم این گونه می شود که مبلغی حدود 111.678.394.000.000 بدست می آید.

ارزش دفتری سهام ایران خودرو طبق استانداراد هایی بدست می آید که ما دو نمونه از آن را در قسمت بالا گذاشته ایم تا کسانی که می خواهند بتوانند این گونه با دلار روز مبالغی که می خواهند را بدست آورند.

البته این مبالغی که بدست آمده است به دلیل نوسانات دلار و هم چنین تحریم های ایران همیشه در حال افزایش است.

ارزش دفتری سهام فولاد

یکی از قوی ترین شرکت هایی که در بورس نیز فعالیت می کند شرکت فولاد مبارکه اصفهان است، به گفته پایگاه خبری این شرکت در ماه های اخیر در ایران یکی از پر بیننده ترین نماد های بازار سهام بدل شده است. یکی از موفقیت هایی که این شرکت داشته است کسب بازده 453 درصدی یک سال گذشته است که بسیار مورد توجه سهامداران قرار گرفته است.

با این حال به علت شدت گرفتن جریان نقدینگی و جا ماندن قیمت هر سهم فولاد مبارکه به رقم حدود 26 درصدی و رشدی 384 درصدی داشته است.

ارزش دفتری سهام شرکت

به این گونه است که هر شرکت دارایی که دارد توسط ترازنامه ی شرکت، عددی به عنوان مقدار دارایی آن شرکت ثبت می شود که این عدد همان ارزش دفتر داراریی است.

ارزش سهام شرکت به این گونه است که اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر ارزش دفتری هر سهم است، همیشه این فرمول برای گرفتن ارزش دفتری ثابت است و تغییری نمی کند.

ارزش دفتری سهم چیست

به این گونه است که هر شرکت دارایی که دارد توسط ترازنامه ی شرکت، عددی به عنوان مقدار دارایی آن شرکت ثبت می شود که این عدد همان ارزش دفتر داراریی است.

گاهی اوقات خیلی ها می پرسند که چگونه بین ارزش اسمی و ارزش دفتری تفاوت ایجاد می شود؟ باید بگوییم که این تفاوت ها ارزش بازار چگونه بیان می شود؟ در گذر زمان و به دلیل عملکرد شرکت مانند سود انباشته شده، اندوخته و یا مانند این موارد است که وجود می آید و در ابتدا هیچ تفاوتی ندارند و مشابه هم هستند.

ارزش دفتری سهم چگونه محاسبه می شود

می توان برای محاسبه از این فرمول استفاده کرد که، سهام دفتری مساوی است با کسر شدن بدهی ها و دارایی ها از یک دیگر بعد از آن جواب بدست آمده را از تعداد سهام ممتاز کسر کنید سپس حاصل عدد بدست آمده را تقسیم بر تعداد سهام متشر شده کنید، این بهترین فرمول برای بدست آوردن ارزش است که سهامداران از این فرمول استفاده می کنند.

این ارزش کافی نیست

در حالت کلی می توانیم این گونه بگوییم که ارزش دفتری خوب است اما کافی نیست علت کافی نبودن آن این می باشد که درست است به عنوان یکی از معیاری مهم تلقی می ‌شود که از آن به‌ طور گسترده ای برای تعیین ارزش یک شرکت استفاده می شود و هم چنین این که آیا قیمت سهام آن بالا تر یا پایین‌ تر از ارزش واقعی ‌اش است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اما این را هم بهتر است که بدانید به طور طبیعی در زمان ارزیابی، باید همه‌ گزارش ‌های مالی به‌ دقت مطالعه شوند و گزینه‌ های دیگری نیز در کنار این ارزش مثل ماهیت دارایی ‌ها و بدهی‌ ها، این که آیا شرکت در حال حاضر سود آور است یا سودهی کمی دارد و رو به افت است، نسبت بدهی به دارایی و نمونه های دیگر مانند این ها نیز مورد بررسی قرار بگیرند. که این موارد شامل کار هایی که ارزش دفتری ارزش بازار چگونه بیان می شود؟ می کند نیست به همین دلیل می گوییم که کافی نمی باشد.

محاسبه ارزش دفتری سهام

برای محاسبه ارزش سهام دفتری می توانید از این فرمول استفاده کنید، سهام دفتری مساوی است با کسر شدن بدهی ها و دارایی ها از یک دیگر بعد از آن جواب بدست آمده را از تعداد سهام ممتاز کسر کنید سپس حاصل عدد بدست آمده را تقسیم بر تعداد سهام متشر شده کنید.

از این فرمول سهامداران برای محاسبه ی ارزش سهام دفتری خود استفاده می کنند. ارزش بازار به ارزش دفتری سهام به این صورت است که قیمت هر سهم در شرکت را ارزش دفتری می گویند.

نحوه محاسبه ارزش دفتری سهام به این صورت است که سهامداران از یک فرمول ثابت برای محاسبه ی آن استفاده می کنند این فرمول به این صورت است که سهام دفتری مساوی است با کسر شدن بدهی ها و دارایی ها از یک دیگر بعد از آن جواب بدست آمده را از تعداد سهام ممتاز کسر کنید سپس حاصل عدد بدست آمده را تقسیم بر تعداد سهام متشر شده کنید. هم چنین از این فرمول برای محاسبه ارزش دفتری سهام عادی نیز استفاده می شود.

ارزش دفتری سهام ممتاز

جالب است که بدانید هنگام تاسیس شرکت سهامی، به طور معمول این گونه است که ارزش اسمی و هم چنین ارزش دفتری سهام آن با هم برابر هستند. بعضی اوقات در مواردی که سهام به کسر و یا به صرف فروخته شده باشد این دو با هم برابر نیستند البته در بیشتر مواقع به جز این موارد مشابه هم هستند.

برای خیلی ها سوال پیش می آید که ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام چست؟ باید بگوییم که اگر تمام دارایی ها فروخته شود و بدهی پرداخت شود و هیچ بدهی باقی نماند آن گاه ارزش دفتری یک شرکت با تخمین کل مبلغی که یک شرکت در آن ارزش دارد محاسبه می شود.

البته باز هم به گفته خیلی ها این یک مفهوم گیج کننده ای است که به راحتی نمی توان آن را درک کرد، برای فهمیدن و درک بهتر این موضوع می توانید مقاله ها و یا کتاب های مرتبط به این موضوع را مطالعه کنید. حتی امروزه برای این مباحث می توانید مطالب زیادی در سایت های مختلف پیدا کنید که به طور کامل این مباحث را توضیح داده اند.

ارزش بازار به ارزش دفتری سهام به این صورت است که به قیمت هر سهم در شرکت را ارزش دفتری می گویند. برای بدست آوردن ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام ما مطالبی در قسمت بالا گذاشته ایم که می توانید آن ها را مطاله کنید.

محاسبه ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام

به زبان ساده تر می توانیم این مفهوم را این گونه بیان کنیم که ارزش کل دارایی‌های شرکت از بدهی ها کسر شود که معمولا این ارزش در مبنای هر سهم در شرکت است بیان می شود. هم چنین اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام شرکت را که در یک دوره زمانی مشخص برای آن ها واریز می شود را بر تعداد سهام تقسیم کنیم، عدد حاصل ارزش هر سهم بیان می کند.

یکی از مشکلات ارزش دفتری این است که دارایی‌ های پنهان مثل حقوق مالکیت معنوی را به‌ درستی نشان نمی‌دهد که این یکی از مشکلات بزرگی است که در هنگام کار و فعالیت به وجود می آید.

سوالات متداول درباره ی ارزش دفتری سهام

1. ارزش دفتری چه مشکلاتی دارد؟

یکی از مشکلات ارزش دفتری این است که دارایی‌ های پنهان مثل حقوق مالکیت معنوی را به‌ درستی نشان نمی‌دهد.

می توانید از این فرمول استفاده کنید، سهام دفتری مساوی است با کسر شدن بدهی ها و دارایی ها از ارزش بازار چگونه بیان می شود؟ یک دیگر بعد از آن جواب بدست آمده را از تعداد سهام ممتاز کسر کنید سپس حاصل عدد بدست آمده را تقسیم بر تعداد سهام متشر شده کنید.

به این دلیل که طور طبیعی در زمان ارزیابی، باید همه‌ گزارش ‌های مالی به ‌دقت مطالعه شوند و گزینه‌ های دیگری نیز در کنار این ارزش مثل ماهیت دارایی ‌ها و بدهی‌ ها، این که آیا شرکت در حال حاضر سود آور است یا سودهی کمی دارد و رو به افت است و غیره موررد بررسی قرار بگیرند.

مارکت کپ چیست؟ - سرمایه گذاری آداس - معرفی و بررسی شاخص حجم بازار

با مطالعه مقاله ” شاخص مارکت کپ چیست؟ ” منتشر شده در مجله سرمایه گذاری آداس شما به طور کلی با شاخص مجموع کل سرمایه بازار آشنا می شوید. این سطح از آشنایی می تواند برای شما در سرمایه گذاری در بازارهای مالی کافی باشد. همراه مجله سرمایه گذاری آداس باشید برای پاسخ به سوال ” ارزش کل بازار چیست؟ “.

تعریف عبارت مارکت کپ یا ارزش بازار

عبارت Market cap سر واژه عبارت انگلیسی market capitalization است. به عبارت دیگر آن را ارزش کل بازار یا سرمایه کل بازار تعریف می کنند.

مارکت کپ چگونه محاسبه می شود؟

برای محاسبه شاخص مارکت کپ باید تعداد کل توزیع شده از یک دارایی را در قیمت لحظه ای آن ضرب کرد و عدد نهایی، ارزش کل بازار همان دارایی است.

محاسبه ارزش بازار دارایی های دیجیتال

برای محاسبه مارکت کپ یک ارز دیجیتال، تعداد توکن یا کوین های در گردش هر ارز دیجیتال را ضرب در قیمت لحظه ای آن می کنیم. به عنوان مثال اگر بیت کوین 18 میلیون کوین در گردش داشته باشد و قیمت هر کوین 1 دلار باشد، ارزش کل بازار بیت کوین، 18 میلیون دلار است.

محاسبه مارکت کپ برای یک سهام

برای محاسبه ارزش بازار یک کمپانی نیز همانند تمام دارایی ها در بازار های مالی، تعداد سهام ثبت شده آن نماد را در قیمت لحظه ای ضرب شود. به عنوان مثال اگر قیمت یک سهم از یک کمپانی 1 دلار باشد و تعداد سهام توزیع شده 1 میلیون عدد باشد، مارکت کپ آن سهام 1 میلیون دلار است.

محاسبه مارکت کپ کل بازار

همچنین همانند محاسبه ارزش بازار برای یک نماد یا ارزدیجیتال، می توان برای کل بازار نیز مجموع سرمایه را محاسبه کرد. برای بدست آوردن این شاخص نیز مانند دو شاخص قبل عمل می کنیم و مجموع سرمایه کل بازار مشخص می شود.

اهمیت بررسی مارکت کپ چیست؟

یکی از شاخص های مهم برای سرمایه گذاران حرفه ای بازارهای مالی، شاخص ارزش کل بازار است. این شاخص بیان گر قدرت نقد شوندگی دارایی را مشخص می کند. این موضوع برای معامله گران و سرمایه گذاران بسیار مهم است چرا که سرعت ورود و خروج از بازار یک تابع از میزان نقد شوندگی هر دارایی است.

از دیگر دلایل اهمیت شاخص ارزش کل بازار، تاثیر مستقیم آن در تصمیمات معاملاتی دارد. بسیاری از معامله گران و سرمایه گذاران نوپا در بازارهای مالی، شاخص قیمت را مهم ترین شاخص بررسی ارزش می دانند. در صورتی که شاخص ارزش کل بازار است که امکان حرکت قیمت را مشخص می کند.

بسیاری از دارایی ها در بازارهای مختلف مالی وجود دارند که همزمان با قیمت بسیار پایین، ارزش بازار بسیار زیادی دارند. به عنوان مثال ارز دیجیتال شیبا که قیمت بسیار پایینی دارد اما یکی از توکن ها با ارزش بازار بالا است.

صرف سهام (stock premium) چیست؟

شرکت‌های بورسی از روش‌های مختلفی برای افزایش سرمایه خود استفاده می‌کنند که یکی از آن‌ها صرف سهام یا stock premium نام دارد. در این روش، شرکت بورسی مبلغی مازاد بر ارزش اسمی سهام خود را از خریداران دریافت می‌کند. حال سوال این جا است که این مبلغ مازاد چقدر است؟ چگونه تعیین و دریافت می‌شود؟ در ادامه این مقاله به صورت کامل به موضوع صرف سهام و پاسخ سوالات مذکور خواهیم پرداخت.

تعریف صرف سهام یا همان stock premium

همان طور که می‌دانید ارزش اسمی هر برگه سهام در ایران برابر 1000 ریال است اما معاملات آن در بازار بورس با قیمتی متفاوت انجام می‌شود. این قیمت ارزش بازاری سهام نام دارد. حال شرکت می‌تواند سهام خود را در بازار برابر با ارزش اسمی عرضه کند یا این که آن را با قیمتی بیشتر، برابر آن چه در بازار معامله می‌شود، به فروش برساند. بنابراین تفاوت قیمتی بین ارزش اسمی و ارزش بازاری سهام وجود دارد. به مابه‌التفاوت ارزش اسمی هر سهم و وجوه دریافتی بابت فروش آن، «صرف سهام» یا (stock premium) می‌گویند.

تفاوت قیمت اسمی و ارزش بازاری سهم صرف سهام

مهم‌ترین موضوعی که نظر سهامداران را به ارزش بازاری سهم جلب می‌کند، تخمین ریسک است. افراد با محاسبه ارزش بازاری سهم، ریسک سرمایه‌گذاری در آن را تخمین می‌زنند و البته عددی که از محاسبه ارزش بازار سهام شرکت (طبق فرمولی که در قبل ارائه شد) به دست می‌آید، اندازه شرکت را مشخص می‌کند.

قیمت اسمی سهم نمی‌تواند اطلاعاتی مانند ریسک سرمایه‌گذاری، اندازه شرکت و… را به افراد ارائه دهد. قیمت اسمی فقط یک قیمت ثابت است که روی برگه سهام درج می‌شود و به تنهایی کاربرد خاصی ندارد. مهم‌ترین کاربرد قیمت اسمی، زمانی است که آن را با قیمت بازاری مقایسه کنیم. در واقع از مقایسه قیمت اسمی سهم با قیمت بازاری آن، می‌توانیم میزان ارزنده بودن سهام را دریابیم. به بیان ساده، تفاوت قیمت اسمی و ارزش بازاری سهم در اطلاعاتی است که در اختیار ما می‌گذارند. قیمت اسمی موردی نیست که به تنهایی مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار بگیرد و در نهایت اطلاعات کمی را درباره سهم مشخص می‌کند. اما ارزش بازاری سهم، هم قیمت و هم حجم معاملات را در دل خود دارد و پارامتر مهم‌تری برای ارزیابی سهام شناخته می‌شود.

نحوه محاسبه ارزش بازار هر سهم

قیمت یا ارزش بازار هر سهم، بنا به دلایل مختلفی تغییر می‌کند. البته تعیین‌کننده اصلی قیمت هر سهم در بازار بورس میزان عرضه و تقاضا در آن است. زمانی که میزان تقاضا از عرضه پیشی بگیرد، قیمت افزایش و زمانی که میزان عرضه از تقاضا پیشی بگیرد، قیمت کاهش می‌یابد اما همین تغییر در میزان عرضه و تقاضا وابسته به شرایط شرکت، نیاز جامعه به کالا و خدمات آن، قیمت ارز، میزان واردات و صادرات و شرایط سیاسی است.

مثلا دولت تصمیم می‌گیرد بودجه سالیانه‌ای صنایع خودروسازی، فولاد یا پتروشیمی را افزیش دهد. این کار موجب رونق بیشتر در شرکت‌های وابسته به صنایع مذکور می‌شود و در نهایت قیمت سهام یا ارزش بازار هر سهم آنها افزایش می‌یابد. همچنین محاسبه ارزش بازار سهام شرکت از طریق فرمول زیر انجام می‌شود.

تعداد سهامی که آن شرکت ثبت کرده است × قیمت روز سهام شرکت = ارزش بازار سهام شرکت

افزایش سرمایه از طریق صرف سهام

برای افزایش سرمایه از طریق صرف سهام (stock premium)، شرکت بورسی به جای انتشار سهم با ارزس اسمی (1000 ریال)، ارزش بازار سهام شرکت را طبق فرمول قبل محاسبه و پذیره نویسی را با قیمتی معادل ارزش بازار انجام می‌دهد. بنابراین شرکت پس از فروش اوراق، سرمایه مورد نیاز را جذب می‌کند. همان طور که متوجه شده‌اید در افزایش سرمایه از طریق صرف سهام، مبلغ مورد نیاز در زمان بسیار کوتاهی در اختیار شرکت قرار می‌گیرد و این موضوع را می‌توان مهم‌ترین دلیل محبوبیت روش صرف سهام دانست.

مزایای افزایش سرمایه به روش صرف سهام

به محبوبیت روش صرف سهام به دلیل دسترسی سریع به منابع مالی اشاره کردیم. حال می‌خواهیم مزایای افزایش سرمایه به روش صرف سهام را به صورت کامل بررسی کنیم.

• شرکت‌ها برای تامین نیاز مالی خود از منابع متفاوتی کمک می‌گیرند. غالب اوقات این تامین مالی دارای سررسید معلوم است. به عبارتی شرکت مبلغی را مانند وام دریافت می‌کند و در موعد مقرر باید برای بازپرداخت آن اقدام کند. افزایش سرمایه به روش صرف سهام این امکان را به شرکت می‌دهد که بدون نگرانی بابت بازپرداخت، به مبلغ مورد نیاز دسترسی داشته باشد. در این شرایط شرکت بدهکار هیچ سازمان و… نیست و همین عدم بدهی باعث افزایش اعتبار شرکت و بالا رفتن ارزش سهام آن می‌شود.
• ایجاد تغییرات بزرگ در هر شرکتی، وابسته به دسترسی به منابع مالی قابل توجه است. اصلاح ساختار سرمایه یکی از تغییرات بزرگ در سازمان به حساب می‌آید. شرکت‌ها می‌توانند از طریق افزایش سرمایه به روش صرف سهام، منابع مالی برای اصلاح ساختار سرمایه را تامین کنند.
• افزایش سرمایه به روش صرف سهام، مزایای غیر مستقیم زیادی دارد که می‌توان آن‌ها را در ادامه دو مورد قبل بررسی کرد. در مزیت اول به افزایش اعتبار شرکت اشاره شد. زمانی که یک شرکت بورسی از اعتبار خوبی برخوردار باشد، سرمایه‌گذاران بنیادی بر سهام آن تمرکز می‌کنند، نوسان‌گیری در آن کمتر و تعداد سهامداران افزایش می‌یابد. این روند در طولانی مدت تاثیر خوبی بر ثبات قیمت سهم دارد. چنان چه حتی زمان اصلاح بازار، قیمت آن کاهش چندانی نخواهد داشت.

از طرفی قرارگیری منابع قابل توجه در اختیار شرکت، موجب افزایش سودآوری و EPS، غنی شدن قیمت سهم و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در آن می‌شود.

ذی‌نفعان صرف سهام

با توجه به مزایایی که برای افزایش سرمایه به روش صرف سهام (stock premium) بیان شد، حتما تا حدودی متوجه ذی‌نفعان صرف سهام شده‌اید. اما در حالت کلی صرف سهام، چهار ذی‌نفع اصلی دارد:

• شرکت منتشرکننده سهام: ذی‌نفعان اصلی صرف سهام، شرکت‌های بورسی و فرابورسی هستند که از این روش افزایش سرمایه استفاده می‌کنند. ریسک پایین صرف سهام، دسترسی به منابع مالی قابل توجه در زمان کوتاه، عدم موعد سررسید و بازپرداخت و امکان اعمال تغییرات بزرگ بدون نگرانی درباره چالش‌های مالی، از مهم‌ترین منافع دست‌اندرکاران شرکت منتشرکننده سهام است.
• سهامدار عمده: سهامداران اصلی یا عمده شرکت، در حقیقت دارنده سهم مدیریتی هستند. برای این افراد حفظ درصد سهام مدیریتی، حفظ کنترل شرکت و کنترل ریسک حائز اهمیت است. حال با توجه به اینکه در افزایش سرمایه به روش صرف سهام، هیچ آورده نقدی از طرف سهامداران عمده وجود ندارد، ریسکی متوجه آنها نخواهد بود.
• بازار سرمایه: در روش صرف سهام، پذیره‌نویسی با قیمتی بالاتر از ارزش اسمی انجام می‌شود. بنابراین در صورتی که از سهام مد نظر استقبال خوبی صورت بگیرد، مبلغ قابل توجهی وارد بازار خواهد شد. این مبلغ در تمام ابعاد بازار سرمایه تاثیر مثبت دارد که بالا رفتن گردش مالی و افزایش نقدینگی نمونه آن است.
• سهامداران جزء: سهامدارن جزء در بازار بورس همواره به دنبال راهی برای افزایش بازدهی هستند. افزایش سرمایه به روش صرف سهام موجب بالا رفتن ارزش سهم می‌شود. بنابراین سهامدار خرد بدون فروش هیچ سهمی از سود بازار منتفع شده است.

معایب روش صرف سهام

در کنار تمام مزایایی که برای افزایش سرمایه به روش صرف سهام ذکر شد، شرکت‌هایی هستند که به دلیل بعضی چالش‌ها همچنان از این روش استقبال نمی‌کنند. البته این چالش‌ها را نمی‌توان جزو معایب روش صرف سهام (stock premium) به حساب آورد، ولی به هر حال مانعی برای بهره‌گیری از شیوه صرف سهام است. در ادامه برخی از این چالش‌ها را بررسی می‌کنیم.

• نقدشوندگی یکی از مهم‌ترین چالش‌های سهامداران است. از آن جایی که در روش صرف سهام، معامله‌گران هزینه بیشتری را بابت خرید پرداخت می‌کنند، باید از نقدشوندگی آن مطمئن باشند. پس اگر معامله‌گران نتوانند از این بابت مطمئن شوند از سهام مذکور استقبال نخواهند ارزش بازار چگونه بیان می شود؟ کرد.
• در بعضی از شرکت‌ها درصد مالکیت سهامداران از ثبات کافی برخوردار نیست. در این شرکت‌ها افزایش سرمایه به روش صرف سهام موجب کاهش مالکیت و تاثیرگذاری سهامداران اصلی در مدیریت و کنترل شرکت خواهد شد. بدیهی است که این موضوع به ضرر سهامداران اصلی است، پس آنها از روش صرف سهام استقبال نمی‌کنند.
• سهامداران خرد زمانی از روش صرف سهام استقبال می‌کنند که دورنمای خوبی نسبت به آن وجود داشته باشد. به عبارت دیگر اگر بازار در رکود و شرایط منفی به سر ببرد، هیچ سرمایه‌گذاری امیدی به رشد سهام جدید ندارد. بنابراین از سهام منتشر شده با قیمت بالاتر از ارزش اسمی هم استقبال نخواهد کرد.

اگر بازار پر رونق و در شرایط مثبت به سر ببرد، سهامداران به رشد هر سهمی امید دارند و از سهامی که با قیمت بازار (یعنی بالاتر از ارزش اسمی) منتشر شود هم استقبال می‌کنند.

سخن آخر

در بین روش‌های مختلفی که برای افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی وجود دارد، صرف سهام یکی از پرچالش‌ترین آن‌ها به حساب می‌آید و حال که می‌دانیم منظور از صرف سهام (stock premium) چیست، درک این چالش‌ها به خوبی برای‌مان میسر است. استفاده از این روش مانند دو روی یک سکه می‌ماند. از طرفی ترس کاهش قدرت مدیریتی برای سهامداران ارشد، موجب عدم استقبال از این روش می‌شود. اما از طرف دیگر جذب منابع مالی بالا در مدت زمان کم و بدون نگرانی بابت بازپرداخت، دست‌اندرکاران شرکت (به خصوص عوامل اجرایی) را به استفاده از روش صرف سهام تشویق می‌کند.

قیمت سهام چگونه محاسبه می‌شود

این روزها بحث‌های زیادی درباره‌ی سهام و سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار می‌شنویم. بنابراین داشتن اطلاعاتی درباره‌ی بازار سهام و مهم‌تر از آن، روش‌های تعیین قیمت سهام بسیار مفید خواهد بود.

شرکت‌ها و سازمان‌های امروزی به سرمایه‌های هنگفتی نیاز دارند که فراتر از دارایی‌های یک یا چند نفر است. بازار سهام به جذب سرمایه و تأمین مالی این شرکت‌ها کمک می‌کند. همچنین سرمایه‌گذاران همگی و به طور جمعی ارزش سهام این شرکت‌ها را تعیین می‌کنند. وقتی عده‌ی انبوهی هر یک برای خود اقدام به ارزش‌گذاری سهمی می‌کند، قیمت سهام آن شرکت به قیمت ایده‌آل نزدیک می‌شود. این مقاله را بخوانید تا با نحوه‌ی ارزش‌گذاری آن آشنا شوید.

تاریخچه‌ی بازار سهام

در گذشته‌ی دور شرکت‌ها فقط با پول صاحبان شرکت راه‌اندازی و اداره می‌شدند. کسب‌وکارهای کوچک به سرعت رشد کرده و تنها با تکیه بر سودآوری‌شان به حیات خود ادامه می‌دانند. اما ممکن نیست بتوان همه‌ی کسب‌وکارها را تنها با بهره گرفتن از آورده‌ی بنیان‌گذاران راه‌اندازی کرد. مثلا برای ساختن یک کارخانه به پول هنگفتی نیاز دارید! اگر بانک‌ها به شما وام ندهند و نتوانید از دوست و آشنا هم چنین پولی قرض بگیرید، چه خواهید کرد؟
با آغاز اکتشافات اروپاییان در قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی، نیاز آنها به پول افزایش پیدا کرد، اما پادشاهان علاقه‌ای به پشتیبانی از آنها نداشتند. مالکین و ثروتمندان با بهره‌های بالا حاضر به دادن وام بودند. بنابراین آنها تصمیم گرفتند از مردم عادی کمک بگیرند. و به این ترتیب شرکت هلندی هند شرقی، در سال ۱۶۰۲ نخستین شرکت سهامی‌ای بود که اوراق سهامش در بازار سهام آمستردام منتشر و معامله شد.

سهام چیست؟

برگه‌ی سهام یک شرکت شما را به نسبت میزان سرمایه‌گذاری‌تان (خرید برگه سهام) در سود آتی آن شرکت سهیم می‌کند. مثلا اگر شما یک سهم را از سهام شرکت اپل بخرید، با توجه به تعداد سهام ۱ میلیاردی آن، به اندازه یک میلیاردم از سود سالانه‌ی شرکت اپل نصیب شما خواهد شد.

فهرست شرکت‌ها

شرکت‌های عرضه‌کننده‌ی سهام در قالب فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار سهام (و یا بورس اوراق بهادار) معرفی می‌شوند. پذیرش این شرکت‌ها دارای شرایطی بوده و آنها را موظف به ارائه و انتشار کلیه‌ی اطلاعات مهم و اثرگذار به عموم مردم می‌کند. در مقابل نام (یا نماد) این شرکت‌ها در تابلوی سهام قرار می‌گیرد و هر سهمی که توسط بازدیدکنندگان بازار خریداری شود به تأمین مالی آنها کمک خواهد کرد. پدیدار شدن سهام یک شرکت برای نخستین بار در بازار سهام، «عرضه‌ی اولیه» نام دارد.

کارگزاران سهام

کارگزاران سهام بین شرکت‌های پذیرفته‌شده (فروشندگان) و خریداران رابطه برقرار می‌کنند (همانند یک فروشگاه اینترنتی). معامله‌ی میلیون‌ها سهم در روز، مواجهه‌ی مستقیم شرکت‌ها با خریداران را غیرممکن کرده است. بنابراین کارگزاری‌ها به عنوان رابطی بین شرکت‌ها و خریداران بالقوه عمل می‌کنند.

ارزش‌گذاری سهام

مفاهیم اولیه

یکی از مفاهیم پایه‌ای در تعیین ارزش یک سهم «سود هر سهم» یا همان EPS است. همان‌طور که از نامش پیداست مقدار سود متعلق به یک سهم شرکت، از تقسیم کل سود سالانه‌ی شرکت بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید. مثلا اگر شرکتی ۱ میلیون سهم داشته باشد و سود سالانه‌ی آن ۵ میلیون تومان باشد، از تقسیم ۵ میلیون بر ۱ میلیون به سود ۵ تومانی برای هر سهم می‌رسیم.

محاسبه‌ی قیمت سهام

برای بررسی میزان پول لازم برای خرید ۱ سهم از شرکت کافیست سود سال‌های آینده را جمع کنید:

قیمت سهام = EPS سال اول + EPS سال دوم + …

البته می‌دانیم که ارزش ۱ تومان امروز با ۱ تومانِ ۱۰ سال بعد یکی نیست. به دلیل نرخ سود (i)، پول شما پس از ۱۰ سال ارزش کمتری خواهد داشت. پس فرمول پیشین نیاز به بهبود دارد:

… + (۲^(EPS ÷ (i+۱ سال دوم) + ((EPS) ÷ (i+۱ سال اول)) = قیمت سهام

حالا که ارزش بازار چگونه بیان می شود؟ بحث کمی پیچیده شد، کار را ساده می‌کنم و راه میانبری برای دو وضعیت نشان می‌دهیم:
۱. شرکت‌های بالغ به حدی بزرگ شده‌اند که به سختی و کندی رشد می‌کنند

نرخ سود ÷ EPS = قیمت سهام

نرخ سود مورد انتظار را می‌توان با توجه به میزان ریسک مربوط به شرکت، ریسک بازار و نرخ سود درازمدت اعلام‌شده توسط دولت محاسبه کرد.
قیمت سهام این شرکت‌ها معمولا به کندی تغییر می‌کند. تنها تغییر نرخ سود رسمی، ریسک‌های مربوط به شرکت (مثل سیل یا حمله‌ی آفات برای شرکت‌های حوزه‌ی کشاورزی) و یا تغییر ریسک بازار (مانند بحران مالی سال ۲۰۰۸) است که باعث تغییر قیمت قابل توجه می‌شود. اما در شرایط عادی هیجان چندانی وجود نخواهد داشت.

۲. شرکت‌های در حال رشد

(نرخ رشد مورد انتظار شرکت – نرخ سود) ÷ EPS سال بعد = قیمت سهام

اجازه دهید از یک مثال ساده استفاده کنیم. فرض کنیم EPS سال آینده شرکتی ۴۸ تومان است، نرخ سود مورد انتظار را با توجه به ریسکی که برای آن محتمل می‌دانیم، ۲۰ درصد در نظر می‌گیریم و نرخ رشد سالانه‌ی شرکت هم ۵ درصد است. بنابراین طبق فرمول، قیمت ایده‌آل سهام ۳۲۰ تومان خواهد بود:
۳۲۰ = (۵٪ – ۲۰٪) ÷ ۴۸
اما نرخ رشد (در اینجا ۵٪) را چگونه پیدا کنیم؟

یافتن نرخ رشد

برای یافتن نرخ رشد شرکت، سود آن در سال آینده و سال‌های بعدی، روش علمی دقیق و پاسخ کاملی وجود ندارد. به همین دلیل ما به بازار سهام نیاز داریم. در این بازار همه‌ی بازیگران هوش‌شان را به کار می‌گیرند تا میزان نرخ رشد شرکت‌ها و در نتیجه قیمت فعلی سهام آنها را کشف کنند.
برای تحقق پیش‌بینی جامع و روشن کردن مسیر آینده، همیشه به داده‌های جدید و پروژه‌های پیش‌ِ رو نیاز داریم. مثلا اگر شرکتی مدیر خلاق و باهوشی استخدام کند، آینده‌ی روشنی را برایش پیش‌بینی می‌کنیم. اطلاعات سودمند دیگری هم برای سرما‌یه‌گذاران وجود دارد؛ از جمله:
۱. صورت‌های مالی دوره‌ای شرکت‌ها که شِمایی از شرایط کاری و مالی شرکت به ما می‌دهد
۲. صورت‌های مالی شرکت‌های مشابه (شرکت‌های یک صنعت) یا شرکت‌های اثرگذار بر شرکت مورد نظر. مثلا اگر شرکت‌های تولید و عرضه‌ی فلزات اساسی دچار مشکل شوند، می‌توان انتظار بروز مشکل را در شرکت‌های تولیدکننده‌ی انواع محصولات فلزی و آلیاژها داشت.
۳. تغییر روند‌ها. مثلا وقتی گزارشاتی مبنی بر میل روزافزون مردم به استفاده از گوشی‌های هوشمند دریافت می‌شود، می‌توان انتظار رشد شرکت‌های نرم‌افزاری فعال در زمینه‌های اپلیکیشن‌های موبایل را داشت.
۴. بروز تغییرات در بازارهای گسترده‌تر
۵. تغییرات در اقتصاد جهانی

پیش‌بینی شرایط بازار

بنابراین ما سعی می‌کنیم تا جایی که می‌توانیم اطلاعات کسب کنیم و با تکیه بر آنها نرخ رشد شرکت و قیمت سهام آن را تعیین کنیم. مثلا اگر اخباری مبنی بر کاهش فروش آی‌پد منتشر شود، نه تنها اپل بلکه احتمالا سامسونگ هم به مشکل خواهد خورد زیرا می‌دانیم فروش گلکسی‌تبِ سامسونگ کمتر هم خواهد شد.
پیش‌بینی و تخمین نرخ رشد بیش از اینکه مبتنی بر علم باشد، یک هنر است و این کاری‌ است که میلیون‌ها نفر به طور جمعی در بازار سهام انجام می‌دهند. چون نرخ رشد بر اساس اطلاعات جدید پیوسته تغییر می‌کند، قیمت سهام هم به طور مداوم در حال تغییر است.

مزیت‌های بازار سهام

۱. راه‌اندازی کسب‌وکار: بازار سهام امکان جذب و تأمین سرمایه را از طریق فروش سهام به عده‌ی زیادی از مردم فراهم می‌کند که به معنای افزایش گزینه‌های موجود برای تأمین مالی یک کسب‌وکار است.
۲. تقسیم ریسک: در بازار سهام ریسک یک شرکت را میان انبوهی از مردم (سهام‌داران) تقسیم می‌کنید. چون افراد بخش کوچکی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند، در صورت ورشکستگی آن شرکت هر کس به اندازه‌ی میزان سهام خود متضرر می‌شود.
۳. پیش‌بینی جمعی ارزش سهام

وارن بافِت می‌گوید:

«بازار سهام در کوتاه‌ مدت یک ماشین نظرسنجی و در درازمدت یک ترازوی دیجیتال است.»

بورس در چه شرایطی مثبت می‌شود؟

یک تحلیلگر بازار سرمایه به بررسی وضعیت این بازار پرداخت و شروط لازم برای صعودی شدن این بازار را تشریح کرد.

روزبه شریعتی در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه بازار سرمایه در شرایط پر ابهامی به سر میبرد، اظهار کرد: این بلاتکلیفی بازار باعث شده است روزهای بی رمقی را سپری کند. مثل همیشه حجم معاملات مهم‌ترین دماسنج بازار محسوب می‌شود. حجم معاملات طی این روزها اکثرا در محدوده کم‌تر از ۳۰۰۰ میلیارد تومان است. بررسی ارزش معاملات نشان می‌دهد که حجم معاملات سه تا چهار هزار میلیارد تومان نشان از دوران رکود بازار است. حجم معاملات بین چهار تا شش هزار میلیارد تومان دوره متوسط رو به رونق بازار محسوب می‌شود. یعنی در این دوره پول در برخی صنایع پر قدرت می‌چرخد و بازار بی‌رمق نیست. زمانی که ارزش بازار بین پنج تا ۶ هزار میلیارد تومان است دوره رونق بازار محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: در چند سال گذشته به جز سال ۱۳۹۹ که یک دوره خاصی بود، در انتهای تابستان سال ۱۴۰۰ و در دوره کوتاهی در اردیبهشت سال جاری شاهد دوره رونق در بازار سرمایه نبودیم. به طور مثال در اردیبهشت سال جاری در کنار شرایط خوبی کامودیتی‌ها، بحث واگذاری بلوک خودروسازها مطرح بود و این موضوع در آن زمان هنوز انقدر پرابهام نبود.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بازار سرمایه از نگاه بنیادی اصلاح خود را تمام کرده است، توضیح داد: زیرا P/E TTM بازار اکنون به زیر ۶ واحد رسیده است. عددی که در مرداد و بهمن ۱۳۹۷ تجربه کردیم. در چند سال گذشته که بازار در دوره‌هایی بسیار زیر ارزش بوده است، P/S TTM بازار یعنی نسبت قیمت به فروش شرکت‌ها در محدوده ۱.۴ واحد قرار داشته است که مجددا در همان دوره مرداد ۹۸ و بهمن ۹۷ آن را تجربه میکردیم.

وی در ادامه با اشاره به شرایط جهانی، اظهار کرد: از طرف دیگر اقتصاد دنیا به شدت بالا و پایین می‌شود و در شرایط مبهمی به سر میبرد. تورم آمریکا علی‌رغم پیش‌بینی‌ها با یک دهم مثبت اتفاق افتاد و این منجر می‌شود در جلسه پیش روی فدرال نرخ بهره به جای نیم درصد، ۷۵ صدم افزایش یابد و به ۳.۲۵ درصد برسد. با این اتفاق شاخص دلار مجدد تقویت شد و به کامودیتی‌ها فشار آورد. از طرف دیگر پول پاشی‌های اروپا برای جلوگیری از رکود منجر به این شده است که تقاضا در بحث انرژی افزایش یابد. از طرف دیگر چین به دلیل تورم پایین نرخ بهره را پایین نگه داشته است و این باعث شده است برخی صنایع به شرایط ایده آل برگردد. به طور کلی نمی‌توان شرایط جهان را پیش‌بینی کرد.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با تاکید بر اینکه شرایط اقتصادی داخل کشور با ابهاماتی مواجه است، عنوان کرد: مهم‌ترین ابهام بودجه کشور در سال آینده است. مشخص نیست که آیا قرار است نرخ خوراک مانند سال جاری سقف ۲۰ سنتی خود را داشته باشد یا خیر؟ نرخ گاز و برق چطور؟ وضعیت مالیات چگونه خواهد بود؟ اگر توافق صورت نگیرد و کسری بودجه شدید باشد، میزان انتشار اوراق تا چه حدی است؟

شریعتی ادامه داد: درحال حاضرنرخ بهره در سیستم بانکی به بالای ۲۳ درصد رسیده که این اتفاق منجر به رکود بازار شده است. از طرف دیگر نرخ دلار نیما به بالای ۲۷ هزار تومان رسیده که یک پالس مثبت برای شرکت‌های دلاری است، اما به دلیل ابهامات مذکور ارزش بازار چگونه بیان می شود؟ بازار در شرایط سختی به سر میبرد.

وی تاکید کرد: از نگاه تحلیل‌گران تکنیکالیست اگر شاخص کل بورس بتواند محدوده یک میلیون و ۴۳۰ واحد را پس بگیرد، همراه با گزارش‌های ۶ ماهه برخی صنایع و همچنین اگر پالس‌های مثبتی در راستای کاهش ابهامات به بازار داده شود، بازار میتواند شرایط بهتری پیدا کند.