ارزش تضمین چیست و نحوه محاسبه آن

آیین‌نامه تضمین معاملات دولتی، 20%مبلغ پیمان را برای پیش پرداخت تعیین کرده است

ارزش فعلی (PV)، ارزش خالص فعلی (NPV) و نرخ بازده داخلی (IRR) چطور محاسبه می‌شوند؟

تصور کنید سازمان‌تان قصد دارد دستگاهی به ارزش ۴۵۰ میلیون تومان بخرد. انتظار می‌رود این دستگاه تا پنج سال، بازدهی‌ای معادل ۱۰۰ میلیون تومان در هر سال داشته باشد، اما هیأت مدیره‌تان تصمیم می‌گیرد این کار را انجام ندهد. این سرمایه گذاری کاملا بدون ریسک است، پول موجود است و کسب‌وکار هم سودی معادل ۱۰ میلیون تومان در سال را تضمین می‌کند. پس چرا آنها تصمیم گرفتند سرمایه‌گذاری نکنند؟

در نگاه اول، تصمیمات سرمایه‌گذاری شبیه اینها، بیش از حد ساده به نظر می‌رسند. سرمایه‌گذاری کن و بعد هم سود فراوانی دریافت کن. اما ارزش پول به دست آمده در آینده، (به خاطر نرخ تورم و بهره) کمتر از ارزش پول کنونی است. بنابراین، ارزش تضمین چیست و نحوه محاسبه آن این امکان هست که وقتی ارزش پول امروز را با آینده مقایسه کنید، درآمد ناشی از سرمایه‌گذاری، واقعا کمتر از سرمایه‌گذاری اولیه ارزش داشته باشد.

حتما فرصت‌های سرمایه‌گذاری دیگری هم برای بررسی وجود دارند. آیا سرمایه‌گذاری در جای دیگر، درآمد بهتری به همراه خواهد داشت؟ اصلا از کجا بدانیم کجا باید سرمایه‌گذاری کنیم؟ قبل از سرمایه‌گذاری چه فاکتورهایی را باید بررسی کنیم؟

در این مقاله، به سه رویکرد مهم مورد استفاده در تصمیمات سرمایه‌گذاری نگاهی می‌اندازیم:

• ارزش فعلی (PV)؛ (NPV)؛ (IRR).

این رویکردها، پایه‌های تصمیمات سرمایه‌گذاری هستند. با یادگیری آنها، می‌توانید دلیل تصمیمات خاص سرمایه‌گذاری در سازمان‌تان را بهتر درک کنید؛ با اطمینان بیشتری در تصمیمات مالی شرکت کنید و البته تصمیم‌های درست‌تری هم بگیرید!

اگر احساس کردید برخی از فرمول‌های این مقاله پیچیده هستند، نگران نباشید. آنها را به عنوان مرجع آورده‌ایم، شما برای درک اصول اساسی PV و NPV و IRR مجبور نیستید آنها را یاد بگیرید.

اگر در دنیای مالی تازه‌کار هستید، توصیه می‌کنیم حتما مقاله‌ی کاربردی ترین اصطلاحات حسابداری مالی را مطالعه کنید.

ارزش فعلی (PV)

ارزش فعلی (PV) ارزش کنونی میزان پولی است که در آینده دریافت می‌کنید. می‌توانید از آن برای پیش‌بینی این استفاده کنید که درآمدهای آینده از یک سرمایه‌گذاری بالقوه، به پول امروز چقدر ارزش دارند.

PV بر این اصل استوار است که هر چقدر پول دیرتر به دست‌تان برسد، بیشتر ارزشش را از دست می‌دهد. اگر از شما سؤال می‌کردند که ۱۰۰ هزار تومان را همین الان دریافت می‌کنید یا یک سال دیگر، عاقلانه بود که همین الان بگیرید چون می‌توانید اکنون پول را سرمایه‌گذاری کنید و بلافاصله شروع به کسب سود کنید. بنابراین اگر نرخ بهره ۱۰ درصد باشد و همین الان ۱۰۰ هزار تومان داشته باشید، سال آينده ۱۱۰ هزار تومان خواهید داشت. اما در همین حالت، ۱۰۰ هزار تومان طی یک سال آینده، به پول امروز فقط ۹۰ هزار تومان ارزش خواهد داشت، چون شما انتظار داشتید تا طی این یک سال ۱۰ هزار تومان سود دریافت کنید.

برای محاسبه‌ی PV به نرخ بهره‌ی قابل مقایسه نیاز دارید و ساده‌ترین‌شان هم برای استفاده، اغلب نرخی است که با گذاشتن سرمایه‌‌ی خود در بانک به دست خواهید آورد.

برای مثال ممکن است شما سرمایه‌ای داشته باشید که درآمد ۱۵ میلیون تومان طی یک سال را از آن انتظار داشته باشید. این را هم می‌دانید که سرمایه‌های قابل مقایسه درآمدی ۱۵ درصدی دارند. بنابراین با نرخ ۱۵ درصدی درآمد، اکنون آن ۱۵ میلیون تومان چقدر ارزش دارد؟

این فرمولی است که می‌توانیم برای پاسخ به این پرسش استفاده کنیم:

C1 = جریان نقدینگی (درآمد) بعد از یک سال

r = نرخ درآمد یک ساله برای سرمایه‌گذاری‌های قابل مقایسه و متناسب به صورت یک کسر (یعنی ۰٫۱۵ نه ۱۵ درصد) است.

با استفاده از مثال ما، PV را به صورت زیر محاسبه کنید:

15,000,000/(1 + 0.15) = 13,043,478.26

بنابراین درآمد دارای ارزش فعلی ۱۳,۰۴۳,۴۷۸٫۲۶ تومان است. یعنی ۱۵ میلیون تومان سال بعد همین موقع، حدود ۱۳ میلیون تومان به پول امروز، ارزش دارد.

اغلب جریان نقدینگی تا چندین سال متمادی یکسان است؛ بنابراین باید معادله‌ی PV را برای انعکاس این مسئله تنظیم کنیم. در اینجا از فرمول ارزش فعلی کامل برای هر مورد نقدینگی آتی استفاده می‌کنیم:

Present Value (PV) = Ct/(1 + r)^t

Ct = جریان نقدینگی (درآمد) t سال آینده

r = نرخ درآمد به صورت کسر

t = تعداد دوره‌ها (مثلا برای ۵ سال، t=5)

اگر جریان نقدینگی در مثال بالا در طی چهار سال بود، ما PV را به‌صورت زیر محاسبه می‌کنیم:

r = 0.15 (15 percent)

15,000,000/(1 + 0.15)^4 = 8,576,298.68

بنابراین درآمد دارای ارزش کنونی ۸,۵۷۶,۲۹۸٫۶۸ تومان است. یعنی چهار سال دیگر، ۱۵ میلیون تومان دارای ارزش ۸,۵۷۶,۲۹۸٫۶۸ تومان نسبت به پول امروز است.

نرخ بازده به‌کاررفته برای محاسبه‌ی نرخ تنزیل، اغلب هزینه فرصت سرمایه نامیده می‌شود. هزینه‌ی فرصت عبارت است از هزینه‌ی سرمایه‌گذاری ارزش تضمین چیست و نحوه محاسبه آن در مقایسه با سرمایه‌گذاری دیگر. اگر سرمایه‌ی «الف» را بخرید، پس سرمایه‌ی «ب» را نمی‌خرید، بنابراین هزینه‌ی فرصت، تفاوت بین درآمد واقعی سرمایه‌ی «ب» و درآمد واقعی سرمایه‌ی «الف» است.

ارزش خالص فعلی

ارزش خالص فعلی (NPV) در سرمایه‌گذاری، یعنی تفاوت بین هزینه‌ای که برای شروع سرمایه‌گذاری باید بپردازید و ارزش کنونی تمام جریان‌های درآمدی که از آن سرمایه‌گذاری برای شما ایجاد می‌شود. NPV به شما کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید آیا احتمال دارد این سرمایه‌گذاری، درآمد نسبتا زیادی به همراه بیاورد (و در نتیجه ارزش خرید داشته باشد) یا نه.

NPV را به این صورت محاسبه می‌کنیم:

I = هزینه‌ی سرمایه‌گذاری شده

باشند. در مثال بالا، بیایید تصور کنیم برای کسب ۱۵ میلیون تومان درآمد در سال، باید تجهیزاتی را بخریم که ۱۳ میلیون تومان هزینه دارند. پس:

NPV = 13,043,478.26 (مثال قبل PV) – 13,000,000 (سرمایه‌گذاری)

بنابراین این سرمایه در واقع یک افزایش خالص در ارزش به میزان حدودا ۴۳ هزار و پانصد تومانی فراهم می‌کند.

فرمول NPV در این مورد به این صورت است:

NPV = (C1/(1 + r)t) – I

NPV = (15,000,000/(1 + 0.15)^1) – 13,000,000

در این مثال، احتمالا سرمایه‌گذاری ۱۳ میلیون تومانی را انجام بدهیم؛ چرا که این سرمایه‌گذاری توانایی بالقوه‌ی کسب مبلغ اضافی ۴۳ هزار و پانصد تومانی را به پول امروزی، در مقایسه با سرمایه‌گذاری این پول در بانک دارد.

برای محاسبه‌ی NPV در سرمایه‌گذاری‌هایی که طی چندین سال درآمد دارند، PV را برای هر سال محاسبه کنید و اینها را جمع ببندید. سپس سرمایه‌ی اولیه را کم کنید.

بنابراین فرمول NPV شبیه این است:

NPV = ∑ (Ct/(1 + r)^t ) – C0

C0 = میزان نقدینگی اولیه

Ct = جریان نقدی برای دوره زمانی مورد نظر

t = تعداد دوره زمانی

r = نرخ بهره در دوره زمانی مورد نظر

(علامت ∑ به معنی مجموع همه است. بنابراین به شما می‌گوید ارزش فعلی درآمد هر یک از سال‌های آتی را که به دست می‌آورید، با هم جمع ببندید.)

در مجموع، وقتی NPV موردنظر بیشتر از صفر است، سرمایه‌گذاری سودده خواهد بود. وقتی NPV کمتر از صفر است، سرمایه سودی نخواهد داشت. البته این محاسبات فرض را بر این گذاشته‌اند که پیش بینی جریان نقدی شما به طور منطقی نزدیک به واقعیت است.

در این مثال‌ها، تصور کرده‌ایم که نرخ بازده در طول مدت سرمایه‌گذاری ثابت می‌ماند. در دنیای واقعی، بعضی سرمایه‌گذاری‌ها دارای نرخ بهره متغیر هستند اما ما در این مقاله یک نرخ بهره ثابت را به کار برده‌ایم تا محاسبات ساده باشند. به طور مشابه فرض کرده‌ایم که همه‌ی سرمایه‌گذاری‌ها پیشاپیش انجام می‌گیرند. وقتی به این شکل نیست (و اغلب هم همین‌طور است) باید NPV خود را بر اساس جریان‌های نقدینگی خالص برای هر دوره پایه‌ریزی کنید.

مثالی از ارزش خالص فعلی

یک فرصت سرمایه‌گذاری دارید که در سه سال آتی، هر سال ۱ میلیارد تومان پرداخت می‌کند. هزینه‌ی اولیه‌ی این سرمایه‌گذاری ۲ میلیارد تومان است و نرخ بهره برای ارزیابی سرمایه‌گذاری ۱۷٫۵ درصد است. آیا در این سرمایه‌گذاری شرکت می‌کنید؟

۱. هر مورد جریان نقدی (درآمدی) سالانه را برای پروژه به پول امروزی از طریق استفاده از فرمول PV محاسبه کنید.

سال اول = PV = (C1/(1 + r)^1) = 1,000,000,000/1.175 = 851,063,829.79

سال دوم = PV = (C2/(1 + r)^2) = 1,000,000,000/1.381 = 724,309,642.37

سال سوم = PV = (C3/(1 + r)^3) = 1,000,000,000/1.62 = 616,433,738.19

۲. همه‌ی PVهای هر ۳ سال را به همدیگر اضافه کنید:

Total PV = 851,063,829.79 + 724,309,642.37 + 616,433,738.19 = 2,191,807,210.35

۳. NPV را حساب کنید.

NPV = 2,191,807,210.35 – C0

NPV = 2,191,807,210.35 – 2,000,000,000

از آنجا که NPV حدودا ۱۹۲ میلیون تومان و مثبت است، شاید ارزش سرمایه‌گذاری را داشته باشد. اما باید بررسی کنید که فرضیات درباره‌ی درآمدهای مورد انتظار و نرخ بهره قابل مقایسه چقدر صحیح است. یک تغییر کوچک و نامناسب در هرکدام از اینها، می‌تواند سود شما را به راحتی به زیان تبدیل کند.

همیشه به یاد داشته باشید که ارزیابی‌های PV و NPV به میزان دقت در تخمین‌هایی که می‌زنید بستگی دارند و تغییرات در نرخ بهره می‌تواند به طور قابل توجهی روی نتیجه تأثیر بگذارد.

نرخ بازده داخلی

یک روش متداول دیگر برای ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها عبارت است از محاسبه‌ی نرخ بازده داخلی (IRR) که روش جریان نقدی تنزیل‌شده هم نامیده می‌شود.

ضرورتا IRR نرخی است که در آن NPV مربوط به یک سرمایه‌گذاری، برابر صفر است.

شما وقتی IRR را محاسبه می‌کنید، آن را یک معیار مجزا برای تصمیمات سرمایه‌گذاری تعریف می‌کنید. برای مثال شاید سازمان‌تان مشخص کند که فقط پروژه‌هایی را اجرا می‌کند که بازدهی بیشتر از ۱۵ درصد داشته باشند. بعضی افراد IRR را با عنوان نرخ سود سربه‌سر می‌شناسند.

معمولا IRR به صورت درصد بیان می‌شود و اگر بیشتر از نرخ بازده در سرمایه‌گذاری‌های دیگر باشد، به این معنی است که ممکن است این سرمایه‌گذاری ارزش انتخاب و شرکت در آن را داشته باشد.

این روش در بین سرمایه‌گذارانی محبوب است که می‌خواهند از طریق سرمایه‌گذاری‌شان به نرخ درآمد مشخصی دست پیدا کنند. یک محاسبه‌ی سریع نشان می‌دهد که یک سرمایه‌گذاری خاص، چه نرخ بازده‌ای را طی یک دوره‌ی زمانی مشخص به ارمغان می‌آورد.

در فرمول NPV یا همان خالص ارزش فعلی، IRR جایگزین r صورت می‌شود و وقتی NPV=0 باشد، فرمول به صورت زیر درمی‌آید:

0 = ∑ (Ct/ (1 + IRR)^t) – I

محاسبه‌ی ارزش IRR می‌تواند خیلی پیچیده شود. اما شما می‌توانید یک صفحه‌ی گسترده (اکسل) ایجاد کنید یا از یک حساب آنلاین و رایگان IRR استفاده کنید تا IRR را به راحتی محاسبه کنید.

مثالی از نرخ بازده داخلی و استفاده از اکسل

فرصتی به‌د‌ست آورده‌اید که در ازای سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیون تومانی، طی سه سال آتی، به ترتیب به شما ۴۲ میلیون تومان، ۴۳ میلیون تومان و ۴۵ میلیون تومان پرداخت خواهد شد. فرصت‌های دیگر نرخ بازده ۱۳ درصدی برای سرمایه‌گذاری مشابهی فراهم می‌کنند. بنابراین آیا این پروژه ارزش سرمایه‌گذاری دارد؟ یا باید در یکی از فرصت‌های دیگر سرمایه‌گذاری کنید؟

پاسخ با استفاده از اکسل:

ابتدا باید داده‌هایتان را در یک ستون وارد کنید (مثلا A1:A4) . فقط توجه داشته باشید که ۱۰۰ میلیون تومان را باید با علامت منفی بنویسید. (چون هزینه‌ی سرمایه‌گذاری است)

سربرگ FORMULAS، سپس Financial و پس از آن IRR را انتخاب کنید. در پنجره‌ی باز شده در قسمت values، آدرس سلول‌ها (یعنی A1:A4) را وارد کنید. می‌توانید Guess را خالی بگذارید یا هر عددی را که خواستید در آن بنویسید (پر کردن این قسمت کاملا اختیاری است). روی ok کلیک کنید. جوابی که به دست می‌آورید ۱۴٫۱۸٪ است. یعنی نرخ بازده این سرمایه‌گذاری ۱۴٫۱۸٪ است که بزرگتر از ۱۳٪ است. پس این پروژه ارزش سرمایه‌گذاری دارد.

IRRها مخصوصا وقتی در کنار NPVها استفاده می‌شوند مفید هستند. IRRها به شما کمک می‌کنند نرخ بازده سرمایه‌گذاری را به‌دست آورید. در حالی‌که NPVها به شما کمک می‌کنند تا اندازه‌ی مطلق بازده را ارزیابی کنید.

این مقاله IRRها و NPVها را در سطح بسیار ساده‌ای توضیح می‌دهد. به طور عملی، این محاسبات می‌توانند خیلی پیچیده باشند و سازمان شما احتمالا استانداردهایی دارد که برای ارزیابی درآمد پروژه به آنها نیاز دارید. با کمک بخش مالی مطمئن شوید که هر ارزیابی پروژه که انجام می‌دهید، مطابق با این قوانین است.

برای دسترسی به مطالب بیشتر در مورد این موضوع، نگاهی به کتاب اصول مالی شرکتی نوشته‌ی ریچارد ای بریلی (Richard A. Brealey) و استوارت سی مایرس (Stewart C. Myers) بیندازید. این کتاب چارچوبی استاندارد برای ارزیابی پروژه‌ها از دیدگاه مالی است.

آشنایی با انواع کسورات صورت وضعیت پیمانکاری

مبالغی از مبلغ قرارداد که بر اساس برخی قوانین و به منظور ضمانت اجرای صحیح پروژه، کارفرما نزد خود نگه می‌دارد.

انواع کسورات صورت وضعیت پیمانکاری کدام است؟

1- کسورات پیش پرداخت
2- کسورات بیمه تامین اجتماعی
3- کسورات تضمین حسن انجام کار

کسورات مالیات صورت وضعیت پیمانکاری چقدر است؟

ماده قانونی مربوط به کسورات مالیات از ابتدای سال 1395 حذف شد. پیمانکاران تکلیفی برای پرداخت مالیات قراردادهای حق‌الزحمه‌ای ندارند.

حسابداری پیمانکاری یک مدل خاص در مشاغل مالی محسوب می‌شود. از آنجا که درصد بالایی از صاحبان کسب وکار، در حوزه پیمانکاری فعالیت می‌کنند؛ از سوی دیگر پیچیدگی‌های این حوزه کاری تخصص و مهارت بالای حسابداران را می‌طلبد. از این رو تصمیم گرفتیم شما را با یکی از مهم‌ترین مباحث در قرارداهای پیمانکاری، با عنوان کسورات صورت وضعیت پیمانکاری آشنا نماییم. با ما در این سری از مقالات پرشین حساب همراه باشید.

کسورات قانونی صورت وضعیت چیست؟

پیمانکاران با ارائه صورت وضعیت، روند مالی پروژه موضوع قرارداد را بر اساس پیشرفت کار به کارفرما گزارش می‌دهند. هدف پیمانکار از یک سو گزارش اجرای تعهدات و از سوی دیگر دریافت وجوه مورد توافق در قرارداد است. در این میان بر اساس قانون، کارفرما موظف است بخشی از مبالغ را از صورت وضعیت پیمانکار کسر نموده، نزد خود نگه دارد. در واقع، کسورات صورت وضعیت پیمانکاری، ضمانت اجرای درست قرارداد و پیشگیری از خسارات احتمالی به کارفرما است.

انواع کسورات صورت وضعیت پیمانکاری

کسورات قانونی قراردادهای پیمانکاری تعداد و تنوع زیادی دارد. در اینجا ما تنها به بررسی کسورات صورت وضعیت پیمانکاری می‌پردازیم. انواع موارد قابل کسر از صورت وضعیت پیمانکاری عبارتند از:

♦ کسورات پیش پرداخت

♦ کسورات حسن انجام کار

♦ کسورات بیمه تامین اجتماعی

آیین‌نامه تضمین معاملات دولتی، 20%مبلغ پیمان را برای پیش پرداخت تعیین کرده است

کسورات پیش پرداخت چیست و چگونه محاسبه می شود؟

اولین مبلغ قابل کسر از مبلغ صورت وضعیت پیمانکاری، پیش پرداخت دریافتی پیمانکار است.

پیش پرداخت وجهی است که کارفرما با هدف تامین مالی پیمانکار برای آغاز کار به او می‌پردازد؛ کارفرما معمولا در ازای این مبلغ، از پیمانکار تضمین پیش پرداخت دریافت می‌‌کند. بر اساس آیین نامه تضمین معاملات دولتی، مبلغ پیش پرداخت برای معاملات 20% مبلغ اولیه قرارداد تعیین شده است. این مبلغ بر اساس نوع شرکت طرف قرارداد ممکن است متغیر باشد.

پیش پرداخت برای بخش دولتی و معاملات وابسته به آنها: مبلغ پیش پرداخت برای شرکت‌های دولتی معمولا بین 15% تا 25% مبلغ اولیه قرارداد است؛ مقدار دقیق آن پس از تایید طرفین در اسناد قرارداد اجرای کار، درج می‌شود.

پیش پرداخت برای بخش خصوصی و معاملات وابسته به آنها: در معاملات بخش خصوصی تنها در حالتی که کارفرما در قرارداد پیمانکاری به استفاده از آیین نامه معاملات دولتی تاکید کرده باشد، طرفین موظف به اجرای قرارداد بر اساس آیین نامه هستند؛ در غیر این صورت، مبلغ پیش پرداخت ضمانت‌نامه مورد نیاز و نحوه استرداد آنها در شرایط خصوصی پیمان توسط طرفین تعیین می‌شود.

نحوه کسر پیش پرداخت

کارفرما با دریافت هر صورت وضعیت، مبلغی را به عنوان کسورات پیش پرداخت از صورت وضعیت مربوطه کسر می‌کند؛ به این ترتیب مبلغ کل پیش پرداخت رفته رفته و تا ارائه آخرین صورت وضعیت، مستهلک خواهد شد.

مهلت کارفرما برای پرداخت مبلغ پیش پرداخت به پیمانکار

بر اساس ماده 36 شرایط عمومی پیمان، مهلت کارفرما برای پرداخت هر قسط از پیش پرداخت با توجه به مهلت‌های زیر، هر کدام بیشتر باشد، تعیین می‌شود:

• حداکثر 20 روز پس از تاریخ تایید درخواست پیمانکار توسط مهندس مشاور
• حداکثر 10 روز پس از تاریخ ارائه تضمین از سوی پیمانکار

شرایط پرداخت پیش پرداخت به پیمانکار

کارفرما معمولا پیش پرداخت را طی 3 قسط به صورت زیر به پیمانکار می‌پردازد:

• قسط اول: معادل 40% مبلغ پیش پرداخت تعیین شده؛ این قسط پس از تحویل کارگاه محل فعالیت وصول می‌شود
• قسط دوم: معادل 30% مبلغ پیش پرداخت تعیین شده؛ این قسط پس از آماده سازی کارگاه محل فعالیت و تهیه ماشین آلات مورد نیاز وصول می‌شود
• قسط سوم: معادل 30% مبلغ پیش پرداخت تعیین شده؛ این قسط پس از تحویل صورت وضعیت‌های موقت برای انجام 30% مبلغ اولیه قرارداد وصول می‌شود (مصالح اولیه در محاسبه مبالغ صورت وضعیت در نظر گرفته نمی‌شود)

نحوه ثبت حسابداری پیش پرداخت پیمانکاری

پیش پرداخت معمولا طی چند مرحله وصول می‌شود. ولی در حالت کلی، ثبت آن در دفاتر پیمانکار به صورت زیر انجام می‌شود:

تاریخ

شــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــرح

بدهکار

بستانکار

پیش دریافت از کارفرما

🔻 نکته حسابداری

بانک برای صدور ضمانت‌نامه برای پیمانکار، مبلغی را به عنوان سپرده نقدی دریافت می‌کند؛ همچنین معادل120% الباقی ضمانت‌نامه نیز، وثیقه دریافت می‌کند؛ که بیشتر آن به صورت سفته است. پس از بازپرداخت ضمانت‌نامه، سپرده نقدی به پیمانکار تحویل داده می‌شود. اما نکته مهم اینجاست که بانک احتمالا بابت سپرده، سودی به پیمانکار پرداخت می‌کند؛ ولی این سود جز درآمدهای پیمان محسوب نمی‌شود.

تضمین پیش پرداخت چیست؟

نوعی ضمانت که پیمانکار بر اساس قرارداد و در ازای دریافت پیش پرداخت به کارفرما می‌پردازد. پیمانکار به صورت‌های زیر می‌تواند پیش پرداخت را تضمین نماید:

♦ ارائه ضمانت نامه بانکی و یا ضمانت نامه صادره از موسسات غیربانکی دارای مجوز از بانک مرکزی

♦ ارائه ضمانت نامه صادره از موسسات بیمه‌گر مورد تایید و دارای مجوز فعالیت و یا ارائه ضمانت نامه از بیمه مرکزی

♦ ارائه گواهی تایید شده با مهر‎‏ ‏دفتر هیئت دولت، برای مبلغ خالص مطالبات قطعی شده قرارداد، صادره توسط دستگاه‌های اجرایی و یا ذی‌حسابان آن دستگاه

♦ ارائه اوراق مشارکت بی نام تضمین شده از سوی بانک‌ها و یا دولت (با قابلیت بازخرید قبل از سررسید)

♦ ارائه وثیقه ملکی معادل 85% ارزش کارشناسی رسمی آن

♦ ارائه ضمانت‌نامه‌های صادره توسط صندوق‌های ضمانت دولتی، دارای مجوزهای قانونی فعالیت و اساسنامه

کسورات حسن انجام کار چیست و چگونه محاسبه می شود؟

بر اساس قانون، ماده 5 آیین نامه تضمین معاملات دولتی و ماده 35 شرایط عمومی پیمان، کارفرما می‌تواند از هر صورت وضعیت مبلغ 10% بابت تضمین حسن انجام کار کسر و نزد خود نگهداری نماید. سپس نصف این مبلغ پس از تحویل موقت پروژه و مابقی آن پس از تحویل قطعی آزاد خواهد شد.

🔻 نکته

♦ در صورتی که مفاد ماده 3 آیین نامه تضمین معاملات دولتی، رعایت شده باشد، ۸۰% مبالغ سپرده حسن انجام کار به پیمانکار برگشت داده خواهد شد.

♦ شرایط کسر تضمین حسن انجام کار، بر اساس توافق طرفین قرارداد قابل تغییر خواهد بود.

کسورات مالیات چیست و چگونه محاسبه می شود؟

بر اساس ماده 104 ق.م.م، کارفرما باید مبلغ 3% از مبلغ هر صورت وضعیت را به ‌عنوان علی‌الحساب مالیات کسر و به حساب سازمان مالیاتی واریز می‌نمود؛ اما از ابتدای سال ۹۵ این ماده قانونی حذف شد. به عبارت دیگر، پیمانکاران تکلیفی نسبت به پرداخت مالیات برای قراردادهای حق‌الزحمه‌ای ندارند؛ بلکه پرداخت مالیات بر عهده شخص حقوق بگیر است.

به این ترتیب مالیات عملکرد سالانه پیمانکار نیز، طبق قانون مالیاتها پس از رسیدگی به دفاتر قانونی ارزش تضمین چیست و نحوه محاسبه آن محاسبه و مطالبه می‌شود.

کسورات بیمه تامین اجتماعی چیست و چگونه محاسبه می شود؟

♦ در قراردادی که با پیمانکار منعقد می‌کند وی را ملزم به بیمه نمودن کارکنان شاغل در کارگاه و پرداخت حق بیمه آنها نماید

♦ جهت تضمین انجام تعهد فوق، 5% از مبلغ ناخالص کارکرد را از هر صورت وضعیت کسر نماید؛ این سپرده به همراه آخرین قسط پیمانکار تا ارائه مفاصا حساب بیمه تامین اجتماعی نزد کارفرما نگهداری شود

به این ترتیب پس از اتمام قرارداد، پیمانکار باید با مراجعه به سازمان تامین اجتماعی، بر اساس لیست‌های بیمه‌ ارسالی و محاسبات مربوط به حق بیمه، مفاصا حساب دریافت نماید. سپس با ارائه آن به کارفرما، مقادیر کسر شده بابت حق بیمه را (5% کل مبلغ قرارداد) دریافت نماید.

کارفرما باید 5%مبلغ ناخالص کارکرد هر صورت وضعیت را کسر و نزد خود نگهدارد

نحوه محاسبه حق بیمه برای قراردادهای پیمانکاری

قراردادهای پیمانکاری بر اساس نوع انجام آنها، به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف) قراردادهای عمرانی

قراردادهای پیمانکاری در صورت داشتن شرایط زیر مشمول طرح‌های عمرانی خواهند بود:

♦ قرارداد بر اساس فهرست بها پایه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی (قراردادهای پیمانکاری) یا ضوابط تیم سازمان مذکور (قراردادهای مشاوره‌ای) منعقد شده باشد

♦ تمام یا قسمتی از بودجه عملیات از محل اعتبارات عمرانی دولت (اعتبارات ملی منطقه‌ای و استانی) تامین شده باشد

نحوه محاسبه حق بیمه قراردادهای عمرانی

جمع حق بیمه قابل پرداخت برابر است با:

ناخالص کارکرد * % 6/6 = (ناخالص کارکرد) * 0/6% + (ناخالص کارکرد) * 6%

مبلغ (ناخالص کارکرد) * 6% برابر حق بیمه و مبلغ (ناخالص کارکرد) * 0/6% بیمه بیکاری است. از این میزان

• 6/1% آن سهم پیمانکار
• 0/5% آن سهم کارفرما

ب) قراردادهای غیرعمرانی

قراردادهای غیرعمرانی از نظر تهیه مواد اولیه و نحوه اجرای آنها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

دسته اول: قراردادهای مکانیکی یا غیردستمزدی

دسته دوم: قراردادهای غیرمکانیکی یا دستمزدی

🔻 قراردادهای مکانیکی یا غیردستمزدی

قراردادهای مکانیکی یا غیردستمزدی، قراردادهایی که یکی از شرایط زیر را داشته باشد:

• قراردادهای خدماتی که کل کار به صورت مکانیکی انجام می‌شود
• صفر تا صد اجرای پروژه از تهیه کلیه مصالح و مواد اولیه مورد نیاز تا انجام کلیه امور بر عهده پیمانکار و با هزینه او صورت می‌گیرد؛ به عبارت دیگر، پروژه غیردستمزدی است

نحوه محاسبه حق بیمه قراردادهای غیرعمرانی مکانیکی

جمع حق بیمه قابل پرداخت برابر است با:

ناخالص کارکرد * %7/78 = (ناخالص کارکرد) * 0/78% + (ناخالص کارکرد) * 7%

مبلغ (ناخالص کارکرد) * 7% برابر حق بیمه و مبلغ (ناخالص کارکرد) * 0/78% بیمه بیکاری است.

🔻 قراردادهای غیرمکانیکی یا دستمزدی

قراردادهای غیرمکانیکی یا دستمزدی، قراردادهایی که یکی از شرایط زیر را داشته باشد:

• قراردادهای خدماتی که کل یا قسمتی از کار به صورت غیرمکانیکی صورت می‌گیرد
• تهیه کلیه مواد اولیه مورد نیاز برای پروژه بر عهده کارفرما و با هزینه او صورت می‌گیرد و پیمانکار تنها دستمزد اجرای آن را دریافت می‌کند

نحوه محاسبه حق بیمه قراردادهای دستمزدی

جمع حق بیمه قابل پرداخت برابر است با:

ناخالص کارکرد * %16/67 = (ناخالص کارکرد) * 1/67% + (ناخالص کارکرد) * 15%

مبلغ (ناخالص کارکرد) * 7% برابر حق بیمه و مبلغ (ناخالص کارکرد) * 0/78% بیمه بیکاری است.

نحوه محاسبه حق بیمه بر اساس نحوه تامین مواد اولیه و اجرای پروژه متفاوت خواهد بود

نکات مهم در زمینه کسورات بیمه

در انتها چند نکته کاربردی برای اجرای بهتر تکالیف حق بیمه و کسورات آن می‌پردازیم.

قراردادهای غیرعمرانی با اشخاص حقیقی

هرگاه قرارداد پیمانکاری (در طرح‌های غیرعمرانی) با اشخاص حقیقی منعقد شود؛ به صورتی که انجام کار به صورت دستمزدی و شخص پیمانکار شخصا در اجرای عملیات قرارداد (طبق گواهی واگذارنده کار) اشتغال به کار داشته باشد؛ در این حالت پس از محاسبه حق بیمه قرارداد، مطابق بخشنامه 14 جدید درآمد سازمان تامین اجتماعی، معادل حق بیمه دستمزد مشمول بیمه شخص پیمانکار در دوره اجرای قرارداد، از میزان حق بیمه قابل پرداخت کسر می‌شود؛ سپس مابقی حق بیمه جهت دریافت مفاصا حساب به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌شود.

نحوه تصفیه حساب پیمانکار با سازمان بیمه

پیمانکار باید هر ماهه لیست کارکنان خود را تهیه نماید؛ همچنین حق بیمه آنها را بر اساس حقوق و مزایای مشمول بیمه محاسبه و پرداخت کند.

پس از خاتمه پروژه، پیمانکار بر اساس درصدهای مشخص شده بیمه خود را محاسبه می‌کند. اگر این مبلغ از مبالغ پرداخت شده طی مدت اجرای قرارداد بیشتر باشد، مابه‌التفاوت آن را به سازمان تامین اجتماعی می‌پردازد؛ اما اگر بیمه محاسبه شده از مبالغ پرداخت شده طبق لیست حقوق و دستمزد ماهانه کمتر باشد، از این بابت مبلغی باز پس نمی‌گیرد.

شرایط دریافت مفاصا حساب قبل از بازرسی بیمه

در خصوص قراردادهای مشمول ماده 38 تامین اجتماعی که صدور مفاصاحساب برای آنها منوط به انجام بازرسی از دفاتر قانونی پیمانکار است؛ چنانچه با امکانات و اولویت‌های تعیین شده امکان انجام بازرسی از دفاتر قانونی پیمانکار در مدت زمان محدود وجود نداشته باشد همچنین پیمانکار برای دریافت مفاصاحساب عجله داشته باشد؛ در صورتی که پیمانکار لیست کارکنان خود را در مهلت مقرر ارسال نموده باشد همچنین طبق پرونده مطالباتی فاقد بدهی باشد، صدور مفاصاحساب بلامانع است.

پیشنهاد ویژه

گروه آموزشی پرشین‌حساب دوره آموزش حسابداری پیمانکاری را برای آماده سازی حسابدارانی کارآمد و توانا در این رسته شغلی، در نظر گرفته است. امیدواریم استفاده از این بسته آموزشی در کنار آموزش‌های رایگان حسابداری پرشین‌حساب، پشتیبان شما در کسب درآمدهای بالا باشد. این فرصت را از دست ندهید.

ارزش تضمین چیست و نحوه محاسبه آن

مشتریان با خرید محصولات و خدمات برند، برای آن برند خلق ارزش می‌کنند. ارزشی که با فاکتور زمان ترکیب شده و در نهایت مفهوم CLV یا چرخه عمر مشتری (Customer Lifetime Value) را به وجود می‌آورد. هر بار تکرار خرید یا تبلیغ دهان‌به‌دهان توسط مشتری به‌معنای رشد ارزش طول عمر او است. سوال اینجا است که کسب‌وکارها چگونه می‌توانند باعث رشد ارزش طول عمر مشتریان خود شوند؟ در این مقاله قصد داریم نگاهی عمیق‌تر به این مفهوم بیندازیم و راهکارهایی برای بهبود آن ارائه کنیم.

ارزش طول عمر مشتری یا Customer Lifetime Value چیست؟

ارزش طول عمر مشتری به میزان ارزشی اشاره دارد که یک مشتری خاص در مدت زمان مشخص به برند اضافه می‌کند. ساده‌ترین راه‌های بهبود ارزش طول عمر مشتری، ترغیب مشتری به تکرار خرید یا گسترش سبد خرید فعلی خواهد بود. در اکوسیستم کسب‌وکارهای دیجیتالی با توجه به رقابت سنگین و منابع محدود، تمرکز روی جلب رضایت و حفظ مشتریان فعلی و بهبود ارزش طول عمر آن‌ها، به یک اولویت بسیار مهم تبدیل شده است.

باید توجه داشت که ارزش طول عمر مشتری با معیارهایی مثل NPS و CSAT متفاوت است. NPS وفاداری مشتری را اندازه‌گیری کرده و CSAT روی اندازه‌گیری میزان رضایت مشتری تمرکز دارد؛ اما CLV با نگاهی جامع‌تر، میزان درآمد حاصل از رضایت و وفاداری مشتری را می‌سنجد و نتایج آن کمی و قابل استناد است. در حالی که NPS و CSAT نتایج کیفی داشته و در مواردی باعث اختلاف نظر می‌شوند.

چرا توجه به ارزش طول عمر مشتری برای رشد کسب‌وکارتان ضروری است؟

افزایش ارزش طول عمر مشتری به این معنا است که مشتری فواصل بین خریدهای خود را کاهش داده یا محصولات تازه‌ای را به سبد خرید خود اضافه کرده است. این یعنی شما توانسته‌اید با شناخت نیازها و چالش‌های مشتری، تجربه خرید او را به‌یادماندنی کنید؛ تا جایی که او به تکرار خرید یا خرید محصولات بیشتر احساس نیاز کرده است. شناخت جزئیاتی که روی ساده‌تر شدن زندگی مشتریان شما تاثیر می‌گذارند (برای مثال قرار دادن محصولات مرتبط نزدیک یکدیگر) به شما کمک می‌کند تجربه مشتری خود را بهبود بخشیده و در نتیجه CLV را برای او افزایش دهید. از آن‌جایی که بر اساس مطالعات انجام شده، جذب مشتری جدید نسبت به حفظ مشتری فعلی تا هفت برابر گران‌تر است، توجه به ارزش طول عمر مشتری در بین کسب‌وکارهای امروزی یک الزام به حساب می‌آید و بی‌توجهی به آن می‌تواند جایگاه کسب‌وکار را در رقابت به خطر بیندازد.

چگونه ارزش طول عمر مشتری را اندازه بگیریم؟

اگر از یک برند تولید لباس رسمی، سالی یک دست کت و شلوار برای عید بخریم و قیمت این کت و شلوار 500 هزار تومان باشد، پس از ده سال ارزش طول عمر ما برای این برند 5 میلیون تومان خواهد بود. این مثال ساده البته بدون شک قابل تعمیم به هر شرکت و برندی نیست. چرا که شرکت‌های امروزی و خصوصا کسب‌وکارهای دیجیتال، مدل کسب‌وکار پیچیده‌تری داشته و تنوع بالایی در محصولات دارند. بعضی از شرکت‌ها اصلا به سراغ اندازه‌گیری CLV هم نمی‌روند. این شرکت‌ها معمولا با تبلیغات بی‌هدف و عمومی سعی در جذب مشتری دارند؛ اما شرکت‌هایی که به دنبال حفظ مشتری و تضمین رشد پایدار هستند، به اندازه‌گیری چرخه عمر مشتری و سرمایه‌گذاری روی بهبود آن نیاز دارند.

برای اندازه گرفتن ارزش طول عمر مشتری باید قبل از هر چیزی شروع به جمع‌آوری داده‌های لازم کرد. داده‌هایی که رفتار مشتری در نقاط تماس با برند (Touch Point – نقاطی که مشتری در آن‌ها با برند تعامل دارد؛ مثل سایت) را به ما نشان بدهند. در این مرحله باید مشخص کنیم که مشتری از چه راه‌هایی می‌تواند برای برند خلق ارزش کند. در ادامه لازم است طول عمر مشتریان محاسبه شود و سپس داده‌ها در دوره زمانی مشخص شده (طول عمر) مورد بررسی قرار گیرند. مراحل محاسبه چرخه عمر مشتری عبارتند از:

1. شناخت نقاط تماس و راه‌های ارزش‌آفرینی مشتری در آن‌ها
2. ادغام گزارش‌ها و داده‌های جمع‌آوری شده از منابع مختلف برای رسم تصویری از سفر مشتری
3. اندازه‌گیری درآمد برند از هر نقطه تماس
4. در نظر گرفتن فاکتور زمان

برای معرفی فرمول محاسباتی CLV باید از نوع تاریخی آن (Historic CLV) آغاز کنیم:

از بدیهی است که این فرمول برای کسب‌وکارهایی با ساختارهای پیچیده و تنوع محصولات بالا جواب‌گو نخواهد بود. فرمول محاسباتی برای CLV های پیچیده‌تر عبارت است از:

• GML: حاشیه سود به ازای چرخه عمر مشتری (Gross Margin Per Customer Lifespan) به سود مورد انتظار برند برای مدت‌زمان میانگین چرخه عمر مشتریان اشاره دارد.
• R: نرخ بازگشت مشتریان (Retention Rate) در یک دوره زمانی مشخص (در اینجا میانگین چرخه عمر مشتریان) را بیان می‌کند.
• D: نرخ تنزیل عددی است که برای دخیل کردن تورم در محاسبه CLV و واقعی‌تر شدن نتیجه نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بیشتر محاسبات انجام شده، مقدار این متغیر 10 درصد قرار داده می‌شود.

نوعی دیگر از ارزش طول عمر مشتری هم وجود دارد که «ارزش طول عمر پیش‌بینی شونده» یا Predictive CLV نامیده می‌شود و فرمول آن به شکل زیر است:

• T: میانگین تعاملات مشتری با برند در ماه
• AOV: میانگین ارزش سفارش مشتری (Average Order Value)
• ALT: میانگین چرخه عمر مشتری (ماه)
• AGM: میانگین حاشیه سود

چگونه از CLV برای خدمت‌رسانی بهتر به مشتریان استفاده کنیم؟

پس از جمع‌آوری داده‌ها و انجام محاسبات لازم برای به دست آوردن CLV، نوبت به استفاده از نتایج آن می‌رسد. با استفاده از نتیجه محاسبه CLV می‌توان موارد زیر را بهبود بخشید:

• افزایش نرخ بازگشت (Retention Rate) : همانطور که در فرمول‌های گفته شده مشاهده کردید، نرخ بازگشت رابطه مستقیمی با ارزش طول عمر مشتری دارد. چرا که هر چه تکرار خرید بیشتر شود، ارزش طول عمر مشتری هم بیشتر خواهد شد. محاسبه CLV به ما کمک می‌کند دلایل تکرار نشدن خرید یا ریزش (Churn) را دقیق‌تر شناخته و دلیل وفاداری مشتریان وفادار را بهتر درک کنیم. این یعنی می‌توانیم از اشتباهاتمان درس بگیریم و موفقیت‌ها را الگو قرار دهیم.

• افزایش وفاداری : جمع‌آوری داده‌های نقاط تماس به ما کمک می‌کند مشتریان وفادار (بالاترین CLV ها) و همچنین مشتریان دارای پتانسیل بالا برای تبدیل شدن به مشتری وفادار (بالاترین Predictive CLVها) را شناسایی کنیم. این یعنی می‌توان با سرمایه‌گذاری ویژه روی این افراد و ارائه برنامه‌ها و امتیازات ویژه برای وفاداری به آن‌ها، بازگشت سرمایه (ROI) بهتری داشت.

• بهبود توسعه محصول : با شناخت بهتر مشتریان می‌توان نیازهای آنان را دقیق‌تر شناخت و در نتیجه محصولی متناسب با نیازهایشان به بازار عرضه کرد. این یعنی دیگر سرمایه شرکت روی اضافه کردن قابلیت‌هایی که برای مشتریان کاربردی نیستند هدر نخواهد رفت. چرا که استفاده از تحلیل داده احتمال خطا را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

چگونه با استفاده از CDP و DMP ارزش طول عمر مشتری را بهبود دهیم؟

نقش هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در تحول بازاریابی غیر قابل انکار است. پلتفرم جمع‌آوری داده مشتری (Customer Data Platform) و پلتفرم مدیریت داده (Data Management Platform) دو تکنولوژی نوین بازاریابی (مارتک – Martech) بوده و محل تلاقی بازاریابی با علم داده و هوش مصنوعی به حساب می‌آیند. پلتفرم داده مشتری به بازاریابان ارزش تضمین چیست و نحوه محاسبه آن کمک می‌کند مشتریان خود را با کمک تحلیل حجم زیادی از داده، عمیق‌تر شناخته و در نتیجه رفتار آن‌ها را بهتر پیش‌بینی کنند. با این پلتفرم می‌توان همچنین «ارزش طول عمر پیش‌بینی شونده مشتری» (Predictive CLV) را محاسبه کرده و از این طریق برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای بهبود CLV انجام داد.

DMP هم در کنار CDP به بازاریابان برای بهبود تجربه مشتری کمک می‌کند. در پلتفرم مدیریت داده می‌توان نتایج کمپین‌ها را با توجه به رفتارهای پیشین مشتریان پیش‌بینی کرد یا رفتار تعداد محدودی از مشتریان را به مقیاس‌های بالاتر تعمیم داد. DMP همچنین امکان تحلیل عمیق داده برای بررسی نتایج به‌کار‌گیری یک استراتژی یا اجرای یک کمپین را فراهم می‌کند. با استفاده از DMP می‌توان عملکرد پیشین را به دقت بررسی کرد و تاکتیک‌ها را با توجه به نتایج ارزیابی و بازخورد مشتریان تغییر داد. دخالت دادن تحلیل داده باعث بالا رفتن دقت عملکرد، یادگیری سیستمی و کاهش ضریب خطا می‌شود. برای مثال در گذشته رضایت مشتریان فقط از طریق پرسشنامه‌ها سنجیده می‌شد که خطای زیادی داشت؛ در حالی که امروز رفتار آن‌ها در نقاط تماس با برند و با توجه به داده‌های ثبت شده مورد بررسی قرار می‌گیرد و احتمال اشتباه به نزدیک صفر رسیده است.

بر اساس بررسی انجام شده توسط Criteo ، به طور کلی عوامل زیر روی بهبود ارزش طول عمر مشتری تاثیر می‌گذارند:

نتیجه گیری

محاسبه ارزش طول عمر مشتری به کسب‌وکارها کمک می‌کند جامعه مشتریان خود را دقیق‌تر شناخته و بهتر دسته‌بندی کنند تا در نهایت خدمت‌رسانی به بهترین شکل انجام شود و ارزش طول عمر رو به افزایش باشد. برای این کار باید ابتدا شروع به جمع‌آوری و ثبت داده‌های رفتاری مشتریان کرد. برای نگهداری از این داده‌ها و تحلیل دقیق آن‌ها، پلتفرم‌های داده مشتری (CDP) و مدیریت داده (DMP) بهترین ابزارهای موجود به حساب می‌آیند. استفاده از علم داده و هوش مصنوعی در این دو پلتفرم، احتمال خطا را کاهش داده و به بازاریابان کمک می‌کند اثر عمیقی روی ذهن مشتری خود بگذارند.

حسابداری

ارزش‌ جاري‌ دربرگيرنده‌ سه‌ نگرش‌ متفاوت‌ است‌ كه‌ عبارتند از ارزش‌ ورودي‌ (بهاي‌ جايگزيني‌)، ارزش‌ خروجي‌ (خالص‌ ارزش‌ فروش‌) و ارزش‌ اقتصادي‌ (ارزش‌ فعلي‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مورد انتظار از كاربرد مستمر دارايي‌ و فروش‌ نهايي‌ آن‌ توسط‌ مالك‌ فعلي‌). در برخي‌ موارد از قبيل‌ ارزشيابي‌ سرمايه‌گذاري‌ در اوراق‌ بهادار نرخ‌بندي‌ شده‌، سه‌ نگرش‌ فوق‌الذكر به‌مبالغ‌ تقريباً نزديك‌ به‌هم‌ منجر مي‌شوند و تفاوت‌ آنها كم‌ بوده‌ و ناشي‌ از هزينه‌هاي‌ انجام‌ معامله‌ است‌. در ساير حالات‌ همچون‌ ارزيابي‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود خاص‌ واحد تجاري‌، تفاوت‌ بين‌ مقياسهاي‌ مختلف‌ ارزش‌ جاري‌ احتمالاً بااهميت‌ خواهد بود.

بايد قاعده‌ مشخص‌ و معقولي‌ براي‌ انتخاب‌ يكي‌ از مقياسهاي‌ مختلف‌ اندازه‌گيري‌ ارزش‌ جاري‌ دراختيار داشت‌. معيار " ارزش‌ براي‌ واحد تجاري‌ " چنين‌ قاعده‌اي‌ را به‌ دست‌ مي‌دهد. طبق‌ اين‌ قاعده‌، ارزش‌ جاري‌ برابر اقل‌ " بهاي‌ جايگزيني‌ جاري‌ دارايي‌ و مبلغ‌ بازيافتني‌ " آن‌ تعيين‌ مي‌گردد.

" مبلغ‌ بازيافتني‌ " دارايي‌ بالاترين‌ ارزشي‌ است‌ كه‌ مالك‌ فعلي‌ دارايي‌ مي‌تواند بدان‌ دست‌ يابد و برابر خالص‌ ارزش‌ فروش‌ دارايي‌ يا ارزش‌ اقتصادي‌ آن‌، هركدام‌ بيشتر است‌، مي‌باشد. " ارزش‌ براي‌ واحد تجاري‌ " را مي‌توان‌ نوعي‌ به‌هنگام‌كردن‌ بهاي‌ تاريخي‌ با استفاده‌ از قاعده‌ سنتي‌ "بهاي‌ تمام‌ شده‌ يا كمتر " دانست‌ .

در مورد داراييها، ارزش‌ جاري‌ مناسب‌ طبق‌ قاعده‌ " ارزش‌ براي‌ واحد تجاري‌ " انتخاب‌ مي‌شود. قاعده‌ مزبور، دارايي‌ را درصورت‌ بالاتر بودن‌ مبلغ‌ بازيافتني‌، به‌ جاي‌ بهاي‌ تمام‌شده‌ تاريخي‌، به‌ بهاي‌ جايگزيني‌ ارزيابي‌ مي‌كند مشروط‌ به‌ آنكه‌ جايگزيني‌ دارايي‌ توجيه‌پذير باشد. اگر جايگزيني‌ دارايي‌ قابل‌ توجيه‌ نباشد، دارايي‌ به‌ مبلغ‌ بازيافتني‌ ارزيابي‌ مي‌شود. كاربرد قاعده‌ " ارزش‌ براي‌واحد تجاري‌ " در مورد بدهيها چندان‌ ضرورتي‌ ندارد چرا كه‌ ارزشهاي‌ مختلف‌ بدهي‌، همگي‌ به‌ يك‌ ارزش‌ واحد ختم‌ مي‌شوند.

مبلغ‌ بازيافتني‌ : خالص‌ ارزش‌ فروش‌ يا ارزش‌ اقتصادي‌ يك‌ دارايي،‌ هركدام‌ که بيشتر است.

بهاي‌ جايگزيني‌ : عبارت‌ است‌ از مخارجي‌ كه‌ بايد براي‌ خريد يا ساخت‌ يك‌ قلم‌ موجودي‌ كاملاً مشابه‌ تحمل‌ شود.

خالص‌ ارزش‌ فروش‌‌ : عبارت‌ است‌ از بهاي‌ فروش‌ (بعد از كسر تخفيفات‌ تجاري‌ ولي‌ قبل‌ از تخفيفات‌ مربوط‌ به‌ تسويه‌ حساب‌) پس‌ از كسر:

الف‌ . مخارج‌ براوردي‌ تكميل‌، و

ب‌. مخارج‌ براوردي‌ بازاريابي‌، فروش‌ و توزيع‌.

ارزش‌ اقتصادي‌ : ارزش‌ فعلي‌ خالص جريانهاي‌ نقدي‌ آتي ناشي از کاربرد مستمر دارايي ازجمله جريانهاي نقدي ناشي از واگذاري نهايي آن.

ارزش‌ منصفانه‌ ‌ : مبلغي‌ است‌ كه‌ خريداري‌ مطلع‌ و مايل‌ و فروشنده‌اي‌ مطلع‌ و مايل‌ مي‌توانند در معامله‌اي‌ حقيقي‌ و در شرايط‌ عادي‌، يك‌ دارايي‌ را در ازاي‌ مبلغ‌ مزبور با يكديگر مبادله‌ كنند.

بهاي جايگزيني مستهلک شده : عبارت است از بهاي ناخالص جايگزيني يک دارايي (يعني بهاي جاري جايگزيني يک دارايي نو با توان خدمت‌دهي مشابه) پس از کسر استهلاک مبتني بر بهاي مزبور و مدت استفاده شده از آن دارايي.

بهاي‌ تمام‌ شده‌ : مبلغ‌ وجه‌ نقد يا معادل‌ نقد پرداختي‌ و يا ارزش‌ منصفانه‌ ساير مابه‌ازاهايي‌ كه‌ جهت‌ تحصيل‌ يك‌ دارايي‌ در زمان‌ تحصيل‌ يا ساخت آن واگذار شده‌ است‌ و در صورت مصداق، مبلغي که براساس الزامات خاص ساير استانداردهاي حسابداري (مانند مخارج تأمين مالي) به آن دارايي تخصيص يافته است.

مبلغ‌ دفتري‌ : مبلغي‌ كه‌ دارايي‌ پس از كسر استهلاك‌ انباشته‌ و زيان‌ كاهش‌ ارزش‌ انباشته مربوط‌ ، به‌ آن‌ مبلغ‌ در ترازنامه منعکس مي‌شود.

ناخالص مبلغ دفتري : بهاي تمام شده دارايي يا ساير مبالغ جايگزين بهاي تمام شده

مبلغ‌ استهلاك‌پذير : بهاي‌ تمام‌ شده‌ دارايي‌ يا ساير مبالغ‌ جايگزين‌ بهاي‌ تمام‌ شده‌ در صورتهاي‌ مالي‌ ، به‌ كسر ارزش‌ باقيمانده‌ آن.

ارزش‌ باقيمانده : مبلغ‌ برآوردي که واحد تجاري در حال حاضر مي‌تواند از واگذاري دارايي پس از كسر مخارج برآوردي واگذاري بدست آورد، با اين فرض که دارايي در وضعيت متصور در پايان عمر مفيد باشد.

ارزش‌ باقيمانده‌ تضمين‌ شده : عبارت‌ است‌ از:

الف.در مورد اجاره‌كننده‌، آن‌ بخش‌ از ارزش‌ باقيمانده‌ دارايي‌ كه‌ توسط‌ اجاره‌كننده‌ يا شخص‌ وابسته‌ به‌ وي‌ تضمين‌ گرديده‌ است‌ (مبلغ‌ تضمين‌ شده‌ حداكثر مبلغي‌ است‌ كه‌ مي‌تواند تحت‌ هر شرايطي‌ قابل‌ پرداخت‌ باشد)، و

ب‌.در مورد اجاره‌دهنده‌، آن‌ بخش‌ از ارزش‌ باقيمانده‌ دارايي‌ كه‌ توسط‌ اجاره‌كننده‌ يا شخص‌ ثالثي‌ تضمين‌ شده‌ است‌.

ارزش‌ باقيمانده‌ تضمين‌ نشده : عبارت‌ است‌ از آن‌ بخش‌ از ارزش‌ باقيمانده‌ دارايي‌ كه‌ اجاره‌دهنده‌ نسبت‌ به‌ تحقق‌ آن‌ اطمينان‌ كافي‌ ندارد يا تنها توسط‌ شخص‌ وابسته‌ به‌ اجاره‌دهنده‌ تضمين‌ شده‌ است‌.

چک پول چیست؟ آشنایی با انواع چک پول (ایران چک)

زمان مطالعه: ۴ دقیقه چک پول یکی از مهمترین سندهای تجاری است که نقش مهمی در نظام اقتصادی کشور دارد همچنین این سند تجاری پراستفاده در ایران از مهم‌ترین ابزارهای پرداخت به حساب می‌آید. برای درک نقش چک پول بانکی باید به میزان استفاده از آن در نظام اقتصادی ایران توجه نمود. حدودا سالانه ۴۰ الی ۵۰ درصد پرداخت […]

چک پول یکی از مهمترین سندهای تجاری است که نقش مهمی در نظام اقتصادی کشور دارد همچنین این سند تجاری پراستفاده در ایران از مهم‌ترین ابزارهای پرداخت به حساب می‌آید.

برای درک نقش چک پول بانکی باید به میزان استفاده از آن در نظام اقتصادی ایران توجه نمود. حدودا سالانه ۴۰ الی ۵۰ درصد پرداخت ها با استفاده از چک پول ها صورت میگیرد. همواره جدیدترین چک پول ها توسط بانک مرکزی ایران معرفی و عرضه می‌شود. همچنین تشخیص چک پول تقلبی از واقعی با ابزارهای ساده ای قابل انجام است.

البته چک کاغذی به دلیل داشتن هزینه زیاد و ریسک بسیار بالا همواره یکی از گزینه هایی می باشد که برای حذف نمودن آن با راهکار های جایگزین بسیار تلاش شده است. اغلب کشور ها در سال های اخیر بسیار تلاش نموده اند تا از حضور پر رنگ چکپول کاغذی در اقتصاد جلوگیری نمایند. استفاده از انواع درگاه پرداخت از اقداماتیست که جهت صرفه جویی در مصرف پول کاغذی انجام گرفته و تا حد زیادی به این هدف کمک کرده است.

تعریف لفظی و مفهومی چک پول چیست؟

چک‌پول در واقع یک لغت فارسی است، این کلمه به معنای نوشته ای است که با کمک آن پولی را که در بانک دارید می توانید برداشت نموده و یا به حساب شخص دیگری حوالی نمایید. همچنین به آن ایران چک نیز گفته می شود.

در گذشته چک با نام های قباله، منشور، عهدنامه، و برات شناخته میشد. در واقع تصوری وجود دارد که چک کلمه انگلیسی می باشد، اما جالب است بدانید که این لغت در شعر شاعرانی همچون فردوسی نیز با معنایی مشابه با معنای امروزی این کلمه دیده شده است.

معرفی انواع چک پول های بانکی

مطمئنا آشنایی با انواع چک پول ها به درد شما خواهد خورد مخصوصا که اگر صاحب کسب وکاری باشید و یا قصد راه اندازی آن را داشته باشید پس بهتر است که با انواع چک پول ها آشنا شوید. طبق ماده ۱ قانون صدور چک که انواع مختلفی از چک بانکی را بیان می دارد. در این قسمت به توضیح هر یک از این چک ها می پردازیم.

این چک پول ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

۱. چک هایی که توسط اشخاص صادر می شوند.

• چک پول بانکی عادی
• چک بانکی تایید شده

۲. چک هایی که توسط بانک صادر می شوند.

• چک بانکی تضمین شده
• چک بین بانکی رمز دار
• چک مسافرتی

چک بانکی عادی

یکی از مرسوم ترین نوع ها، چک بانکی عادی است که صاحب چک باید از حساب جاری خود نسبت به صدور چک در وجه حامل یا شخص اقدام نماید. برای نقد نمودن این چک ها فرد دارنده باید یکی از شعبه های بانک صادر کننده مراجعه نمایند. برای مثال در صورتی که برای بانک تجارت است باید حتما در یکی از شعب بانک تجارت اقدام به دریافت چک نماید.

برای نقد نمودن این چک هیچ تضمینی وجود دارد در صورتی که موجودی کارت صاحب حساب جاری کافی نباشد،دارنده هیچ گونه قادر نخواهد بود که چک را نقد نماید و پولی دریافت نماید. بنابراین اشخاص باید از دریافت این نوع چک اگر در وجه حامل باشد دقت نمایند.

چک پول بانکی تایید شده

در چک پول تایید شده تفاوت چندانی با چک عادی وجود ندارد. تنها تفاوت این دو چک پول بانکی این است که چکی که بر روی آن صادر شده است باید پرداخت وجه را تایید نماید. یعنی اگر چنین چکی داشته باشید این تضمین را خواهید داشت که اگر در حساب شخص صادرکننده چک وجه لازم موجود نباشد بانک مبلغ مورد نظر چک را پرداخت مینماید.

چک بانکی تضمین شده

چک تضمین شده یا چک رمزدار در واقع یعنی در زمان صدور چک، مبلغ چک از حساب صادر کننده کسر میشود. این چکپول را میتوانید با مراجعه نمودن به شعب بانک صادر کننده وصول نمود. این امکان نیز وجود دارد که دارنده حساب، چک رمز دار را در بانک های دیگر نیز می تواند نقد نماید ولی با این تفاوت که واریزی وجه مورد نظر حدود یک روز کاری به طول می انجامد.

تضمین این چک به این معناست که زمان صدور، مبلغ چک از حساب صادر کننده کسر خواهد شد. علاوه بر آن توجه داشته باشید که چک های تضمین شده یا رمز دار قابلیت مسدود شدن و توقیف شدن را ندارد و ورشکستگی و فوتی شدن کسی که چک را صادر نموده بر وصولی آن هیچ تاثیری نخواهد داشت.

چک رمزدار بین بانکی

در واقع چک پول بین بانکی به چکی گفته می‌شود که به وسیله بانک و بنا به درخواست خود مشتری به عهده یکی از بانک ها دیگر و با داشتن یک رمز صادر می‌گردد. این نوع از ایران چک‌ها را نمی‌توان به صورت نقدی وصول نمود، بلکه برای وصول آن باید بانک مورد نظر مبلغ را از حساب متقاضی به بانک مقصد منتقل کند. پس بنابراین وجه به شخص ثالث غیر قابل انتقال خواهد بود.

پرداخت این چک مانند چک‌های رمزدار از سوی بانک به طور کامل ضمانت می‌گردد و حکم پول نقد را دارد. چک بین بانکی باید حتما در وجه شخص گیرنده نوشته شود و صدور آن در وجه حامل ممنوع است. علاوه بر آن شماره حساب و کد شعبه بانکی فرد گیرنده نیز که در آن حساب دارد باید نوشته شود. بنابراین احتمال دزدیده شدن و سواستفاده از این نظر بسیار کمتر خواهد بود و امنیت بالایی دارد.

چک پول بانکی مسافرتی

چک مسافرتی یا تراول چک (Traveler’s check) یعنی بانک صادر کننده و وجه آن در هر یک از شعب آن بانک یا توسط نمایندگان آن پرداخت می گردد. چک مسافرتی نوعی چک پول بانکی است که در تمامی شعب بانکی وجه آن را می پردازند. بنا بر همین امر افراد به جای حمل پول از چک مسافرتی استفاده می نمایند.