انواع صندوق سرمایه گذاری قابل معامله

صندوق قابل معامله صندوقی متشکل از دارایی‌های مختلف است که با ساختاری شبیه به صندوق سرمایه گذاری مشترک mutual fund مانند سهام عادی شرکت‌های مختلف در بورس اوراق بهادار معامله می‌شود.‌‌ یعنی برای سرمایه گذاری در این صندوق ها باید کد معاملاتی فعال در بورس داشته باشیم.

سازمانهای پولی و مالی - استاد دولو

صندوق های سرمایه گذاری بسیار متنوعی در سطح جهان وجود دارد. ولی به طور کلی صندوق های سرمایه گذاری در سه دسته از ابزارهای مالی سرمایه گذاری می کنند : اوراق دارایی (سهام)، اوراق بدهی (اوراق قرضه شرکتی) و اوراق قرضه/مشارکت دولتی (بدون ریسک) .

خالص ارزش دارايي

مهم‌ترين تفاوت ماهيت واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق‌ها با سهام يك شركت، تعيين قيمت معاملاتي آن‌ها است. قيمت يك واحد سرمايه‌گذاري صندوق برخلاف قيمت سهام شركت‌ها تحت تأثير ميزان عرضه و تقاضاي آن قرار نمي‌گيرد. مبناي خريد و فروش واحدهاي سرمايه‌گذاري كه توسط شعب صندوق و تحت عنوان صدور يا ابطال واحدهاي سرمايه‌گذاري صورت مي‌گيرد، خالص ارزش دارايي‌هاي موجود در صندوق در پايان هر روز است از آن‌جايي كه صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري فاقد دارايي فيزيكي بوده، سبد دارايي‌هاي آن متشكل از سهام و اوراق بهادار، اوراق مشاركت و يا وجه نقد است بنابراين خالص ارزش دارايي‌هاي آن در هر روز براساس ارزش روز دارايي‌هاي تشكيل‌دهندة صندوق قابل محاسبه است.

براي تشكيل و ادارة يك صندوق سرمايه‌گذاري مشترك در سهام چندين ركن در اساسنامه پيش‌بيني گرديده است تا اين اركان شرايط اجرايي و نظارتي لازم جهت عملكرد مناسب صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري را فراهم نمايند.

مجمع صندوق با حضور دارندگان حداقل نصف به علاوة يك واحدهاي سرمايه‌گذاري ممتاز داراي حق رأي صندوق رسميت مي‌يابد. مجمع صندوق بالاترين ركن صندوق قلمداد مي‌گردد و مهم‌ترين وظيفة آن انتخاب مدير، متولي، ضامن و حسابرس و معرفي به سازمان بورس و اوراق بهادار(سبا) جهت تأييد است.

ركن اجرايي صندوق و متخصص در بازار سرمايه است كه لازم است مطابق اساسنامه گزارشات پيش‌بيني شده و اطلاعات قابل ارائه را تهيه و در اختيار متولي، حسابرس و سبا قرار دهد. همچنين با استفاده از تارنماي مربوط به صندوق سرمايه‌گذاري، اطلاعات ذكر شده در بخش اطلاع‌رساني اساسنامه را جهت آگاهي عموم افشاء مي‌نمايد.

ركن نظارتي صندوق محسوب گرديده و توسط مجمع صندوق انتخاب خواهد شد. (يادآوري: هويت متولي و ساير اركان صندوق در اميدنامة مربوطه و در تارنماي هر صندوق افشاء مي‌گردد).

ضامن نيز توسط مجمع انتخاب شده، پس از تأييد سبا در اميدنامة صندوق براي عموم معرفي خواهد شد. منظور از ضمانت در ساختار صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مشترك در سهام (در اندازة‌كوچك) فراهم نمودن نقدينگي كافي در شرايطي است انواع صندوق سرمایه گذاری قابل معامله كه صندوق براي انجام پرداخت‌ها طبق اساسنامه و يا ابطال واحدهاي سرمايه‌گذاري متقاضيان به قيمت ابطال محاسبه شده وجه نقد كافي نداشته باشد.

ركن ديگر نظارتي است كه از بين مؤسسات حسابرسي معتمد سبا و توسط متولي، جهت تأييد به مجمع صندوق معرفي مي‌گردد. مدت مأموريت حسابرس توسط مجمع تعيين مي‌گردد و حسابرس با قبولي سمت ارائه گرديد وظايف و مسئوليت‌هاي محوله طبق اساسنامه را به عهده خواهد گرفت.

و) كارگزاران صندوق

مدير صندوق براي انجام امور مربوط به معاملات سهام پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار از خدمات كارگزاراني كه قبلاً قبولي سمت دريافت شده از آن‌ها را براي سبا ارسال نموده است استفاده خواهد كرد. كارگزاران مذكور كه داراي مجوز فعاليت از سبا هستند علاوه بر وظايف معمول، موظف به انجام وظايف محوله طبق اساسنامه نيز خواهند بود.

نحوة سرمايه‌گذاري در صندوق‌ها:

براي خريد واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق‌ها مي‌توان به يكي از شعب معرفي شده در پيوست اساسنامة هر صندوق مراجعه كرده، فرم پذيره‌نويسي/ درخواست صدور واحد سرمايه‌گذاري را تكميل نمود. بدين‌ترتيب مالكيت واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق در دو زمان ممكن است صورت گيرد. اول دورة پذيره‌نويسي اوليه و قبل از شروع فعاليت صندوق كه هر واحد سرمايه‌گذاري به ارزش پاية 1.000.000 ريال فروخته خواهد شد. دوم، پس از موفقيت در جذب حداقل سرمايه در مرحلة پذيره‌نويسي و آغاز فعاليت صندوق سرمايه‌گذاري است. از آن پس صدور واحدهاي سرمايه‌گذاري براي متقاضيان به قيمت صدور اعلام شده يك روز پس از تكميل فرم درخواست مربوطه نزد شعب معرفي شده توسط مدير در اساسنامه صورت خواهد گرفت.

كلية دريافت‌ها و پرداخت‌هاي سرمايه‌گذاران با صندوق بايد از طريق حساب ‌بانكي معرفي شده صورت گيرد و سرمايه‌گذاران بايد فيش بانكي مربوطه را به همراه فرم تكميل شده درخواست صدور واحد سرمايه‌گذاري به نمايندة شعبه تحويل داده، پرينت تكميل شدة رسيد پذيره‌نويسي/ درخواست صدور واحد سرمايه‌گذاري را حتماً از نمايندة شعبه دريافت نمايند تا در صورت لزوم جهت پيگيري صدور گواهي سرمايه‌گذاري قابل ارائه باشد. لازم به يادآوري است كه حداقل سرمايه‌گذاري لازم در صندوق‌هاي سرمايه‌گذار حاضر، خريد 10 واحد سرمايه‌گذاري توسط هر سرمايه‌گذار و بيشترين مقدار مجاز براي هر سرمايه‌گذار خريد 5% حداكثر واحدهاي سرمايه‌گذاري يك صندوق است.

براي خروج از سرمايه‌گذاري و اصطلاحاً ابطال واحد سرمايه‌گذاري نيز همانند مرحلة صدور، لازم است كه سرمايه‌گذار با مراجعه به يكي از شعب معرفي شده توسط مدير در اساسنامه، فرم مربوطه را از نمايندة شعبه دريافت نموده و با تكميل اين فرم تقاضاي ابطال تمام يا تعدادي از واحدهاي سرمايه‌گذاري خود را ارائه نمايد. مبناي محاسبه، قيمت ابطال واحد سرمايه‌گذاري روز بعد از تاريخ درخواست ابطال خواهد بود و پس از كسر هزينه‌هاي مربوط به ابطال (كه در بخش هزينه‌ها به تفصيل به آن اشاره شده است) حداكثر ظرف 7 روز كاري از تاريخ درخواست ابطال وجه مربوطه به حسابي كه سرمايه‌گذاري معرفي نموده است واريز خواهد گرديد. در صورتي كه سرمايه‌گذار بخشي از واحدهاي سرمايه‌گذاري خود را ابطال نمايد براي بخش باقيماندة آن گواهي سرمايه‌گذاري جديدي صادر خواهد شد كه اين صدور مشمول هزينة صدور گواهي نخواهد بود.

عايدي صندوق هاي مشترك سرمايه گذاري:

افراد از سه طريق مي توانند با سرمايه گذاري در صندوق هاي مشترك سرمايه گذاري درآمد كسب كنند:

1- درآمد هايي كه از طريق سود نقدي سهام هاي صندوق و بهره اوراق قرضه موجود در صندوق بدست مي آيد. اين درآمد ها هر ساله توسط صندوق به سرمايه گذاران بعنوان سود نقدي توزيع مي شود.

2- اگر صندوق اوراق بهاداري را كه قيمت آنها افزايش يافته پيدا كرده است، بفروشد بازده سرمايه اي بدست خواهد آورد. بيشتر صندوق ها اين عايدي ها را هم بعنوان سود بين سرمايه گذاران تقسيم مي كنند.

3 - اگر ارزش اوراق بهادار موجود در صندوق افزايش پيدا كند اما مديران صندوق آنها را براي شناسايي بازده سرمايه اي نفروشند ارزش سهام صندوق افزايش پيدا خواهد كرد. در اين صورت شما مي توانيد سهام خود را با سود بيشتر بفروش برسانيد. معمولا" صندوق ها اين امكان را به شما خواهند داد كه بجاي دريافت سود هاي خود آنها را مجددا" در صندوق سرمايه گذاري كرده و سهام بيشتري دريافت كنيد.

انواع صندوق­های مشترك سرمایه­گذاری

صندوق­های سرمایه­گذاری مشترک برحسب نوع اوراق بهاداری که در چارچوب اهداف و افق زمانی خود در آنها سرمایه­گذاری می­کنند، به انواع مختلفی تقسیم­بندی می­شوند:

1. صندوق­های مشترك سرمایه­گذاری بازار پول (Money Market Funds)؛ صندوق­هایی هستند که در اوراق بهادار کوتاه‌مدت با سررسید کمتر از یک‌سال (مانند اوراق خزانه، گواهی سپرده بانکی و اوراق تجاری) فعالیت می­کنند و غالباً به‌دنبال ثبات یا کسب سود کوتاه­مدت هستند. ویژگی این صندوق، ریسک پایین و بازده پایین بوده و بازار پول، شامل ابزار كوتاه­مدت بدهی نظیر اوراق خزانه است. [13]

2. صندوق­های مشترك سرمایه­گذاری در سهام (Stock / Equity Funds)؛ صندوق­های مشتركی كه در سهام شركت­ها سرمایه­گذاری می­كنند، دامنه وسیعی از صندوق­ها را شامل می­شوند. معمولاً هدف عمده این صندوق­های سرمایه­گذاری بلندمدت برای كسب بازده سرمایه­ای و درآمدهای نقدی اندك است. صندوق­های سهام در درجه اول بر روی سهام، سرمایه­گذاری می­کنند و سهام انتخابی بستگی به هدف سرمایه­گذاری صندوق دارد؛ که می­تواند سرمایه­گذاری در شرکت­های با سابقه و قدیمی که سود سهم بالایی پرداخت می­کنند و یا سرمایه­گذاری در شرکت­های جدید التأسیس و کم­سابقه که به‌دنبال رشد هستند، باشد. [14]

3. صندوق­های مشترك سرمایه­گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت (Fixed-Income Funds)؛ یك نوع صندوق سرمایه­گذاری مشترك كه هدف آن تأمین درآمد ثابتی با حداقل ریسك است. این صندوق­ها بر روی اوراق قرضه شركت­ها، دولت­ها و شهرداری­ها سرمایه­گذاری می­کنند. عمده سرمایه­گذاران این صندوق­ها سرمایه­گذاران محافظه‌كار و افراد بازنشسته هستند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قرضه برخلاف سرمایه­گذاری مستقیم در اوراق قرضه، دارای سررسید و یا ضمانت بازپرداخت سرمایه نیست و با توجه به تنوع گسترده در اوراق قرضه صادره، هم به‌لحاظ سررسید و سایر شرایط و هم از نظر صادرکننده، صندوق­های قرضه از تنوع بسیار بالایی برخوردارند. اگرچه این صندوق­ها بازدهی بالاتر از گواهی سپرده و سرمایه­گذاری در صندوق­های بازار پول دارند، اما به‌دلیل وجود انواع مختلفی از اوراق قرضه با درجات ریسک مختلف از ریسک بالاتری برخوردارند. [15]

4. صندوق‌های مشترك سرمایه­گذاری ترکیبی یا متوازن (Hybrid / mixed Funds)؛ این­گونه از صندوق­ها بر روی مجموعه­ای از دارایی­ها مثل سهام، اوراق قرضه و اوراق بهادار بازار پول سرمایه­گذاری می­کنند و برحسب شرایط موجود و پیش­بینی روند آتی بازار، ترکیب مناسبی از اوراق بهادار گوناگون را با توجه به اهداف و سیاست­های صندوق، در سبد خود جای می‌دهند؛ برای همین، سرمایه­گذاران از تنوّع وانعطاف‌پذیری بالایی در انتخاب برخوردارند. این صندوق، مناسب حال كسانی است كه هم‌زمان به‌دنبال تركیبی از امنیت، عایدی نقدی و بازده سرمایه­ای هستند. [16]

5. صندوق رشد و توسعه (Growth Fund)؛ این صندوق‌ها نوعی دیگر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که سیاست آنها برمبنای خرید سهام شرکت‌هایی است که در یک صنعت رو به‌رشد و با فرصت‌های سرمایه­گذاری فراوان قرار دارد. به‌همین جهت قیمت‌های سهام آنها به تناسب فرصت‌های سرمایه­گذاری و میزان رشدی که دارند، افزایش می‌یابد. بدیهی است که این نوع صندوق‌ها از مخاطره بسیار بالایی برخوردارند. [17]

6. صندوق سرمایه‌گذاری بین­المللی؛ این شرکت­ها در اوراق بهادار شرکت­های خارجی سرمایه‌گذاری می‌کنند. سهام این نوع شرکت‌ها بیشتر مورد تقاضای آن دسته از سرمایه‌گذارانی است که قصد دارند از رشد اقتصادی یک کشور خاص بهره‌مند شوند. این شرکت‌ها به‌خاطر مدیدیت حرفه‌ای و آشنایی با مقررات خاص آن کشور، فرایند تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاری خارجی را آسان می‌کند

مزایای صندوق های مشترک سرمایه گذاری:

1. تنوع‌بخشی اوراق بهادار (Diversification) و کاهش ریسک؛ با توجه به قوانین موجود، صندوق­های سرمایه­گذاری مشترك، مجاز به سرمایه­گذاری در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار صنایع و شرکت­های مختلف هستند. لذا سبد صندوق، دارای تركیب متنوعی است و این مطلب ریسك سرمایه­گذاری در صندوق را به‌نحو چشم­گیری كاهش می­دهد. [20]

2. نقدشوندگی (High Liquidity)؛ یكی از مهم‌ترین ویژگی‌های هر سرمایه‌گذاری، قابلیت تبدیل به وجه نقدشدن آن در زمانی است كه سرمایه‌گذار به هر دلیلی تصمیم به تغییر موضع سرمایه‌گذاری خود و خروج می‌گیرد. با توجه به ارگانی كه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترك در سهام پیش‌بینی شده است، سرمایه‌گذاران در هر زمان می‌توانند با توجه به خالص ارزش روز، دارایی‌های موجود در صندوق و پس از كسر هزینه‌های مربوطه، تمام یا تعدادی از واحدهای سرمایه‌گذاری خود را به وجه نقد تبدیل یا اصطلاحاً ابطال نمایند

3. صرفه‌جویی نسبت به مقیاس؛ به‌دلیل انجام معاملات در حجم زیاد و تحقیقات توسط کادر حرفه‌ای صندوق، هزینه­های مربوطه، به‌نسبت نوسانات احتمالی و غیر قابل پیش­بینی در خرید و فروش مستقیم سهام، به‌مراتب پایین­تر است.

4. مدیریت حرفه­ای (Professional Management)؛ برخورداری از مدیریت حرفه­ای، یکی از مهم‌ترین مزایای صندوق­های سرمایه­گذاری به‌شمار می­رود. با عنایت به توانایی مالی صندوق‌های سرمایه­گذاری مشترك، این صندوق­ها قادر به جذب و استخدام مدیران حرفه­ای در زمینه بورس اوراق بهادار و بازار سرمایه و استفاده از بهترین نرم‌افزارهای موجود هستند. بنابراین در اكثر موارد، پرتفوی آنان بهترین وضعیت تركیب سهام را نشان می­دهد.

5. قابلیت دسترسی؛ صندوق­ها امکانات مطلوبی را در راستای سهولت دسترسی و خرید و فروش آسان واحدهای سرمایه­گذاری در اختیار سرمایه­گذاران قرار می­دهند

معایب صندوق های سرمایه گذاری

1) مدیریت حرفه ای : همانطور که مدیریت حرفه ای یکی از مزایای صندوق های سرمایه گذاری است یکی از معایب آن نیز به شمار می رود. چون مدیران حرفه ای ممکن است به فکر منافع خود باشند و همواره در جهت بهتر شدن بازده ی سرمایه گذاران عمل نکنند (به ویژه اگر درآمد آن ها ارتبط چندانی با سود صندوق نداشته باشد)

2) تنوع زیاد : تنوع بیش از حد ممکن است سبب کاهش بازده ی سرمایه گذار شود زیرا اگر در یک سهم سود زیادی کسب کنید به دلیل آنکه آن سهم بخش کوچکی از سبد را تشکیل می دهد، بازده ی شما تغییر چندانی نخواهد داشت

ریسک سرمایه گذاري در صندوق

البته تمهیدات لازم به عمل آمده تا سرمایه گذاري در صندوق سودآور باشد، ولی احتمال وقوع زیان در

سرمایه گذاري هاي صندوق همواره وجود دارد. بنابراین ، سرمایه گذاران باید به همه ریسکهاي سرمایه گذاري

در صندوق از جمله ریسکهاي زیر توجه ویژه مبذول دارند.

1. ریسک کاهشارزش دارایی هاي صندوق : صندوق ها عمدتاً در سهام شرکت ها سرمایه گذاري می کنند

و ارزش سهام هر شرکت در بازار تابع عوامل متعددي از جمله وضعیت سیاسی ، اقتصادي ، اجتماعی ، صنعت

موضوع فعالیت و وضعیت خاص آن شرکت است.لذا قیمت سهام در بازار می تواند کاهش یافته و در اثر آن

صندوق و سرمایه گذاران آن متضرر شوند.

2. ریسک نکول اوراق مشارکت : اوراق مشارکت شرکت ها بخشی از دارایی هاي صندوق را تشکیل میدهد.

اگرچه صندوق در اوراق مشارکتی سرمایه گذاري میکند که سود و اصل آن توسط یک موسسه معتبر تضمین

شده است، ولی این احتمال وجود دارد که ناشر و ضامن به تعهدات خود در پرداخت به موقع اصل و سود اوراق

مشارکت مذکور ، عمل ننمایند.

3. ریسک نوسان بازده بدون ریسک : در صورتیکه نرخ سود بدون ریسک (نظیر سود علی الحساب اوراق

مشارکت دولتی) در انتشارهاي بعدي توسط ناشر افزایشیابد ، قیمت اوراق مشارکتی که سود حداقلی براي آنها

تضمین شده است در بازار کاهش می یابد. چنانچه صندوق در این نوع اوراق سرمایه گذاري کرده باشد ممکن است متضرر شود

كارمزد اركان و هزينه‌هاي صندوق:

مهم‌ترين هزينة مربوط به صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري كارمزدي است كه اركان اجرايي و نظارتي صندوق(مدير، متولي و ضامن) به علت خدمات ارائه شده و ريسك متحمل شده بابت ضمانت نقدشوندگي دريافت مي‌نمايند

2- هزينة تأسيس و تسويه

3- هزينة مجامع و عضويت در كانون‌ها

در حالي‌كه هزينه‌هاي كارمزد و دوره‌اي از محل دارايي‌هاي صندوق پرداخت مي‌گرديد و منجر به كاهش خالص ارزش دارايي‌هاي صندوق متناسب با هزينة روزانه مي‌شد، برخي هزينه‌هاي ديگر مربوط به زمان و تعداد فرآيند صدور و ابطال سرمايه‌گذار مي‌گردد. بنابراين چنين هزينه‌‌اي به طور مستقيم به سرمايه‌گذار تحميل گرديده، سرمايه‌گذار با برنامه‌ريزي صحيح سرمايه‌گذاري خود مي‌تواند اين هزينه‌ها را به حداقل رساند.

صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس( EFT ):

صندوق قابل معامله در بورس یا ETF ، ابزاری برای سرمایه گذاری به حساب می آید که دربرگیرنده سبدی ازسهام به صورت زیر مجموعــه ای از یک شاخص معین، نظیر شاخص Standard & Poors 500 می باشد. این نوع صندوق ها تنها از طریق کارگزاران به سرمــایه گذاران حقیــقی ارائه می گردد و همانند سهام عادی در بورس قابل معامله هستند.صندوق های قابل معامله در بورس ممکن است مانند سهام، به صورت استقراضی به فروش بروند ( Short Selling ) - به امید آنکه که ارزش شاخص در آن افت کند - و یا به طور اعتباری خریداری گردند( Buying on Margin ) .

صندوق قــابل معامله در بورس ابــزاری رایج در میان سرمــایه گذاران نهادی به شمــار می رود و به آنها امکان می دهد، معاملات بزرگ و سریعی را در بخش هایی گوناگون و تخصصی نظیر نفت، طلا، مدیریت پسماندها و تولید محصولات نیمه رسانا انجام دهند. این قبیل سرمایه گذاران، همچنین از ETF ها برای پوشش ریسک معاملات سهام، اوراق قرضه، کالا و دیگر انواع اوراق بهـــادار استفاده می کنند. این صنـــدوق ها، در مقـایسه با صندوق های سرمایه گذاری مشترک، مجموعه وسیع تری از شاخص ها را در اختیار سرمایه گذاران حقیقی قرار می دهند

یکی از انواع معروف صندوق های سرمایه گذاری، صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در بورس(Exchange Traded Fund) یا ETF نام دارد که گرچه مانند صندوق های سرمایه گذاری معمولی است ولی مانند یک سهم در بازار سرمایه معامله و قیمت آن در نتیجه ی عرضه و تقاضا مشخص می شود.

منظور از صدور و ابطال چیست و چگونه انجام می‌شود؟

بازار بورس به دلیل ویژگی‌هایی همچون حمایت و شفافیت قانونی، سهولت نقد شوندگی، عدم وجود محدودیت در معامله، معافیت مالیاتی، تنوع بازه سرمایه‌گذاری و … ازجمله بهترین، پرسودترین و مطمئن‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری است اما حضور مستقیم در این بازار به دانش، مهارت، تجربه، زمان و انرژی زیادی نیاز دارد و افرادی که قادر به حضور مستقیم نیستند باید از روش‌های غیرمستقیم مانند خرید صندوق سرمایه گذاری اقدام به سرمایه‌گذاری بکنند. برای استفاده از این صندوق‌ها نیز لازم است که سرمایه‌گذاران با اصطلاحات مختلف و متنوع بازار آشنایی داشته باشند. در ادامه مطلب به بررسی اصطلاحات اصلی خصوصاً صدور و ابطال پرداخته خواهد شد.

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری

امروزه انواع صندوق سرمایه گذاری با قابلیت‌ها و ویژگی‌های مختلفی وجود دارند که هرکدام می‌توانند میزان سوددهی متفاوتی داشته باشند. ازنظر شیوه‌های خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری می‌توان صندوق‌ها را به دو گروه اصلی شامل صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال و صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) تقسیم کرد. برای معامله واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری که مبتنی بر صدور و ابطال هستند افراد باید برای کسب اطلاعات و نحوه معامله به وب‌سایت رسمی صندوق‌ها مراجعه کنند. برای معامله این صندوق‌ها می‌توان به هم به شکل حضوری اقدام کرد و هم از طریق احراز هویت و ثبت‌نام در سایت رسمی صندوق این کار را انجام داد.

اهمیت آگاهی از صدور و ابطال

افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در هر حوزه‌ای را دارند باید ابتدا با مفاهیم اولیه و اصطلاحات رایج و کاربردی آن آشنایی داشته باشند تا بتوانند به موفقیت برسند. بازارهای مالی خصوصاً بازار بورس و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز از این قاعده مستثنی نیستند و کسانی که قصد حضور در این بازار و سرمایه‌گذاری دارند حتماً باید از اصطلاحات رایج آن آگاهی داشته باشند. علاوه بر اصطلاحات و مفاهیمی مانند NAV (ارزش خالص دارایی‌ها)، قیمت آماری، مجمع صندوق‌ها، ارکان صندوق‌ها، حسابرسی، مدیر سمت، ضامن نقد شوندگی، رکن بازارگردانی و … اصطلاح صدور و ابطال از مهم‌ترین مفاهیم و اصطلاحات موجود در صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که در حقیقت معادل خرید و فروش می‌باشند.
در اصل زمانی که فرد اقدام به سرمایه‌گذاری در یک صندوق سرمایه‌گذاری می‌کند باید واحدهای آن صندوق را به تعداد مورد نظر خود خریداری نماید. عمل خرید واحدهای سرمایه‌گذاری در یک صندوق سرمایه‌گذاری را صدور و عمل فروش هرکدام از این واحدها ابطال نامیده می‌شود. همان‌گونه که در حضور مستقیم و سرمایه گذاری در بورس برای خرید و فروش سهام شرکت‌ها اقدام می‌شود در این صندوق‌ها نیز برای صدور و ابطال واحدها انجام خواهد شد.

نحوه محاسبه قیمت صدور و ابطال در صندوق‌های سرمایه‌گذاری

یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که لازم است سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها از آن آگاهی داشته باشند شیوه قیمت‌گذاری صدور یا ابطال خواهد بود. یکی از مهم‌ترین اصطلاحات بازار بورس و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مفهوم NAV است که مخفف Net Asset Value به معنی ارزش خالص دارایی‌های صندوق است. چنانچه میزان کل NAV یک صندوق بر تعداد کل واحدهای سرمایه‌گذاری آن که متعلق به سرمایه‌گذاران است تقسیم شود عددی به دست می‌آید که در حقیقت قیمت هر واحد سرمایه‌گذاری صندوق خواهد بود.
در اصل باید گفت که قیمت صدور و ابطال واحدها در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای ارزش خالص هر واحد به دست خواهد آمد. البته باید توجه داشت که ارزش خالص واحدها می‌تواند بر اساس افزایش و کاهش سهام و اوراق بهاداری که صندوق‌ها خریداری کرده‌اند تغییر کند و میزان سود و زیان سهامداران بر اساس این تغییرات قیمت متفاوت خواهد بود.

NAV صدور و ابطال چیست؟

افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها و خرید واحدهای آن را داشته باشند باید بر اساس آخرین NAV صدور پول واحدها را پرداخت نمایند. در اصل NAV صدور مقداری بیشتر از ارزش خالص هر واحد (NAV) می‌باشد. مهم‌ترین دلیلی برای این تفاوت در قیمت این است که مدیر صندوق‌ها باید برای خرید اوراق بهادار جدید هزینه‌هایی به‌عنوان کارمزد معاملات پرداخت نماید و این هزینه‌ها باید از سرمایه‌گذاران جدید دریافت شود؛ بنابراین افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در یک صندوق سرمایه‌گذاری را دارند موظف به پرداخت هزینه‌های حساب شده در NAV صدور خواهند بود و به همین دلیل است که قیمت واحدها بیشتر از ارزش خالص آن‌ها می‌باشد.
NAV ابطال هم همانند NAV صدور همراه با محاسبات ویژه‌ای خواهد بود و درصورتی‌که مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری قیمت‌های سهامی که جز دارایی‌های صندوق است را تعدیل نکند، این قیمت به میزان ارزش خالص دارایی هر واحد خواهد. در حقیقت NAV ابطال عبارت است از ارزش خالص دارایی هر واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری که هزینه‌های قانونی شامل هزینه‌های مربوط به معاملات از آن کسر شده است.

قیمت آماری خالص ارزش دارایی‌ها

ممکن است در مقاطع مختلف و به انواع صندوق سرمایه گذاری قابل معامله دلایل مختلفی تعدادی از سهام موجود در سبد اوراق بهادار صندوق‌ها بازار فعالی نداشته باشند و این باعث می‌شود قیمت صدور و ابطال واحدها بر روی تابلوهای معاملاتی با واقعیت تفاوت‌هایی داشته باشند. در این حالت مدیریت صندوق‌ها این اختیار را دارند که در چهارچوب دستورالعمل‌های مربوطه قیمت واحدهای سرمایه‌گذاری را متعادل کنند. البته این تغییرات باید در شرایط مشخصی انجام شود. قیمت آماری بر اساس آخرین قیمت بسته شدن سهام منظور می‌شود و فقط یک مبنای مقایسه‌ای می‌باشد و درصورتی‌که مدیریت صندوق قیمت سهام را متعادل نکرده باشد قیمت آماری و ابطال اعداد واحدی را نشان خواهند داد.

مشخص شدن تعداد واحدها بعد از ثبت درخواست صدور

امروزه انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر صدور و ابطال وجود دارند که میزان سوددهی و ریسک‌پذیری مختلفی دارند و از ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی برخوردار هستند. با توجه به آن که سرمایه‌گذاران در کدام یک از صندوق‌های سرمایه‌گذاری اقدام به سرمایه‌گذاری نموده‌اند ممکن است که زمان صدور واحدها متفاوت باشد. با توجه به نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری ممکن است بعداً از پرداخت هزینه واحدها 2 تا 3 روز تعداد آن‌ها مشخص خواهد شد. البته صندوق‌های با درآمد ثابت یک روز بعد از واریز وجه تعداد واحدها را مشخص می‌کنند.

زمان ابطال واحد بعد از صدور

یکی دیگر از نکات مهمی که باید سرمایه‌گذاران به آن توجه داشته باشند مدت زمانی است که می‌توانند بعد از صدور واحدها اقدام به ابطال آن‌ها بکنند. تعدادی از این صندوق‌ها نرخ شکست نداشته و سرمایه‌داران می‌توانند بعد از مشخص شدن تعداد واحدها اقدام به درخواست ابطال نمایند مگر آنکه صندوق موردنظر دارای مدت ماندگاری خاصی باشد. در صورت ابطال واحدها قبل از مدت ماندگاری، سرمایه‌گذاران فقط می‌توانند مابه‌التفاوت قیمت صدور و ابطال را دریافت کنند که امکان دارد از نرخ سود پیش‌بینی شده صندوق کمتر باشد. در تعدادی از صندوق‌ها نیز چنانچه سرمایه‌دار قبل از مدت ماندگاری اقدام به ابطال نماید سودی به او تعلق نخواهد گرفت.
مدت زمان ماندگاری صندوق‌ها باهم متفاوت هستند. همچنین مدت زمان واریز پول به حساب بعد از درخواست ابطال می‌تواند متفاوت باشد. مدت زمان واریز پول واحدها به حساب سرمایه‌گذاران در هر صندوق متفاوت خواهد بود. ممکن است صندوقی بعد از 24 ساعت کاری واریز پول را انجام دهد و ممکن است صندوق‌های دیگر در مدت زمان بیشتری پرداخت وجوه را انجام دهند.

چه افرادی باید از در صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کنند

همان‌طور که گفته شد سرمایه‌گذاری در بازار بورس به‌صورت مستقیم اگرچه می‌تواند سوددهی مناسبی داشته باشد اما قطعاً ریسک بسیار بالایی نیز دارد و کسانی که دانش، مهارت و تجربه کافی نداشته باشند نمی‌توانند در بلندمدت موفقیتی کسب کنند. افراد که قادر به حضور مستقیم در بازار بورس نیستند می‌توانند متناسب با میزان سرمایه، میزان ریسک‌پذیری و زمان سرمایه‌گذاری از صندوق‌های مختلف سرمایه‌گذاری خرید کنند. همچنین این افراد اگر ریسک حضور در بازار بورس را داشته باشند و از دانش و مهارت کافی برخوردار نباشند می‌توانند از خدمات سبدگردانی اختصاصی استفاده کنند. در این حالت سرمایه‌گذار کارمزدی توافقی به سبد گردان پرداخت کرده و سرمایه خود را به‌صورت مستقیم وارد بازار بورس می‌کند.

جمع‌بندی نهایی

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند بهترین و مناسب‌ترین گزینه برای افرادی باشد که دانش استفاده از انواع روش‌های تحلیل تکنیکال در سرمایه‌گذاری بورس را نداشته و مهارت، تجربه، زمان و انرژی کافی برای حضور مستقیم در این بازار را نیز ندارند. تعدادی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر صدور و ابطال هستند و سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها باید با مفهوم صدور و ابطال و همچنین مفاهیم دیگری همچون مجمع صندوق‌ها، ضامن نقد شوندگی، رکن بازارگردانی، ارکان صندوق‌ها، حسابرسی، مدیر سمت و … آشنایی داشته باشند. کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مختلف را دارند می‌توانند از خدمات ویژه شرکت سبد گردان آرکا استفاده کنند و بهترین و مطمئن‌ترین سرمایه‌گذاری را انتخاب نمایند.

صندوق درآمد ثابت (سرمایه‌گذاری بدون ریسک)

آیا سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت، بدون ریسک است؟

صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت یا fixed income، ریسک بسیار کمی دارد و همانند بانک‌ها، جریان نقدینگی ثابتی را برای سرمایه‌گذاران تامین می‌کند با این تفاوت که تقریبا بیشتر از بانک‌ها سودآوری دارند. ریسک در ذات بازار سهام هست، ولی چرا صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت را تقریبا بدون ریسک می‌نامند؟

در پاسخ باید بگوییم، از آنجایی که در ترکیب دارایی صندوق های با درآمد ثابت شامل ابزارهای کم ریسکی از جمله اوراق مشارکت، اوراق بدهی، گواهی‌های سپرده بانکی و سایر اوراق کم‌ریسک قابل معامله در بازار سرمایه است، در کل این صندوق‌ها را بدون ریسک تلقی می‌کنند. هر سرمایه‌گذار با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری، در سبد دارایی صندوق شریک شده و می‌تواند با ابطال واحدها، سرمایه خود را به وجه نقد تبدیل کند. هنگامی که سرمایه‌گذار واحد خود را ابطال می‌کند، پولش را به قیمت روز دریافت می‌کند که می‌تواند کمتر یا بیشتر از مقدار اولیه سرمایه‌گذاری باشد.

بازده صندوق درآمدثابت

قیمت هر واحد از این صندوق‌ها، از تقسیم ارزش سبد به تعداد واحد صندوق به دست می‌آید. با تغییر ارزش سبد، قیمت واحدها، روزانه تغییر می‌کند. از زمانی که واحدهای سرمایه‌گذاری صادر می‌شود، سود آن محاسبه و در صورت ابطال واحدها، اصل و سود باقیمانده به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.

ارزش سبد و بازده سبد صندوق در پایان وقت بازار محاسبه و اعلام می‌شود. به عنوان مثال، اگر نرخ سود پیش‌بینی شده برای یک صندوق با درآمد ثابت 20% و پرداخت سود آن ماهانه باشد، چنانچه سرمایه‌گذار 6 میلیون تومان در صندوق سرمایه‌گذاری کرده باشد، در پایان ماه 100000 تومان سود به حساب وی واریز خواهد شد.

طرح سرمایه‌گذاری آمین نیز یک صندوق درآمد ثابت است که با ثبت نام در وب سایت مدیریت ثروت مانو و تکمیل فرایند ثبت نام، امکان سرمایه‌گذاری در آن وجود دارد. همانطور که گفته شد، این صندوق‌ها مناسب افرادی است که تمایل دارند ریسک سرمایه‌گذاری خود را پایین نگه دارند و در عین حال سودی بیشتری نسبت به بانک دریافت کنند.

مزایای صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت

سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، از مزایای متعددی برخوردار است که برخی از آنها عبارتند از:

نقدشوندگی آسان و سریع

هر یک از سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی در هر روزی که مایل باشند، واحدهای سرمایه‌گذاری خود را معامله کنند. این ویژگی در زمان‌هایی که سرمایه‌گذاران نمی‌توانند در بازارهای دیگر، سرمایه خود را نقد کنند، بیشتر خودنمایی می‌کند.

امکان پیش‌بینی سود و پرداخت به موقع آن

سود صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، معمولا به صورت دوره‌های ماهانه، فصلی، شش ماهه و یک ساله پرداخت می‌شود. البته اغلب صندوق‌های با درآمد ثابت پرداخت ماهانه دارند. همچنین، پیش‌بینی سود صندوق برای ماه‌های آتی به مشتریان اعلام می‌شود و در تاریخ معین و اعلام‌شده از سوی صندوق به حساب سرمایه‌گذار واریز خواهد شد.

ضامن نقدشوندگی معتبر

اغلب صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، یک رکن مهم به نام ضامن نقدشوندگی دارند که معمولا یک نهاد مالی معتبر است. این امر باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران با خیال آسوده‌تری سرمایه‌گذاری کنند. در برخی طرح‌های سرمایه‌گذاری مانو، بانک سامان نقش ضامن نقدشوندگی را به عهده دارد.

استفاده از تجربه و تخصص مدیران حرفه‌ای

مدیران و تیم‌های تحلیلگر شرکت ارائه‌دهنده صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمدثابت، از تجربه و دانش تخصصی بسیار خوبی برخوردار هستند و با رصد و تحلیل مداوم، همواره مناسب‌ترین اوراق را پیدا می‌کنند و در بهترین زمان آنها را معامله می‌کنند. این امر منجر به تقویت عملکرد صندوق و افزایش سود سرمایه‌گذاران خواهد شد.

امکان سود بیشتر در مقایسه با سپرده‌های بانکی

سرمایه‌گذاری در صندوق های با درآمد ثابت همانند بانک‌ها، ریسک کمی دارد اما از نظر سودآوری، سرمایه‌گذاری در بورس از بازدهی بیشتری برخوردار است. از این رو، سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت برای افراد کم ریسک که پول خود را به صورت سپرده بانکی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، گزینه جذابی به شمار می‌رود.

ریسک‌های صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت

سرمایه‌گذاری در صندوق های با درآمد ثابت، به طور کامل، بدون ریسک نیست. هر چند تمهیدات لازم در نظر گرفته می‌شود تا سرمایه‌گذاری در صندوق سودآور باشد، اما احتمال وقوع زیان در سرمایه‌گذاری‌های صندوق همواره وجود دارد. برخی از این ریسک‌­ها عبارتند از:

1. ریسک کاهش ارزش دارایی‌های صندوق
2. ریسک نکول اوراق بهادار با درآمد ثابت
3. ریسک نوسان بازده بدون ریسک
4. ریسک نقدشوندگی واحدهای ابطال‌شده (در صورت عدم وجود ضامن نقدشوندگی)

استراتژی‌های تعیین سود صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت

سرمایه‌گذاران صندوق های با درآمد ثابت از دو طریق سود دریافت می‌کنند که عبارتند از:

افزایش ارزش خالص دارایی‌ها

هنگامی که ارزش سبد صندوق با درآمد ثابت افزایش می‌یابد، قیمت واحدهای صندوق نیز بالاتر رفته و سرمایه‌گذار می‌تواند سود مناسبی را از طریق فروش واحدها و استفاده از اختلاف قیمت صدور و ابطال کسب کند.

دریافت سود تقسیمی دوره‌ای

صندوق‌های با درآمد ثابت دو نوع پرداخت سود دارند. برخی از آنها، به صورت دوره‌ای سود واریز می‌کنند و برخی دیگر، فقط در پایان هر سال مالی سود تقسیم می‌کنند. هر مشتری می‌تواند طبق سلیقه و نیاز خود، صندوق متناسب با شرایط خود را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کند.

انواع صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت با ضامن نقدشوندگی

• صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت با پیش بینی سود و با تقسیم سود
• صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت با پیش بینی سود و بدون تقسیم سود
• صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت بدون پیش بینی سود و با تقسیم سود
• صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت بدون پیش بینی سود و بدون تقسیم سود

این نوع صندوق ها می‌توانند ضامن نقدشوندگی نیز نداشته باشند.

بیشتر بدانیم

• صندوق‌ها معمولا میزان پیش‌بینی سود خود را در شعبه بانک، وب سایت یا کارگزاری اعلام می‌کنند. اما بایستی توجه نمود که سود قطعی صندوق می‌تواند با عدد پیش‌بینی شده متفاوت باشد. این امر به دلیل آن است که ارزش سبد صندوق‌ها هر روز تحت تاثیر عوامل مختلفی از بازار بوده و تغییر می‌کند.
• طبق مصوبه واحد مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس، امکان تضمین نرخ سود به وسیله صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت وجود ندارد و صندوق‌ها تنها می‌توانند سود دوره آتی را پیش‌بینی کنند. شایان ذکر است که در شرایط عادی بازار، سود پیش‌بینی شده به سود واقعی بسیار نزدیک است.
• حداقل و حداکثر مبلغ سرمایه‌گذاری برای شروع در هر صندوق متفاوت بوده و هر یک از صندوق‌ها تنها به اندازه ظرفیت خود سرمایه جذب می‌کند.
• زمان و شیوه پرداخت سود برای هر صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت متفاوت و مطابق اساس‌نامه و امیدنامه صندوق است. هزینه ابطال واحدها و همچنین مدت زمان ابطال را، اینکه چند روز بعد پول به حساب مشتری واریز می‌شود، از طریق شعبه بانک یا کارگزاری صندوق و یا وب سایت صندوق قابل مشاهده است.
• تعداد روزهایی که برای ابطال و صدور واحدها اعلام می‌شود، بر اساس روزهای کاری بوده و روزهای تعطیل و پایان هفته، در نظر گرفته نمی‌شود.
• سرمایه‌گذاری در واحدهای صندوق با درآمدثابت شامل مالیات نمی‌شود و معاف از مالیات است.

اگر کسی تمایل داشته باشد در ازای تحمل ریسک بالاتر، سود بیشتری از بازار سهام دریافت کند، و در عین حال، دانش تخصصی و زمان کافی برای تحلیل و رصد بازار ندارد، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهامی بهترین گزینه خواهد بود.

انواع صندوق سرمایه گذاری قابل معامله

صندوق قابل معامله در بورس یا etf چیست ؟

صندوق بورسی یا ETF چیست؟

صندوق قابل معامله صندوقی متشکل از دارایی‌های مختلف است که با ساختاری شبیه به صندوق سرمایه گذاری مشترک mutual fund مانند سهام عادی شرکت‌های مختلف در بورس اوراق بهادار معامله می‌شود.‌‌ یعنی برای سرمایه گذاری در این صندوق ها باید کد معاملاتی فعال در بورس داشته باشیم.

واحدهای سرمایه گذاری این صندوق ها از طریق کارگزاری ها قابل خرید و فروش هستند و قیمت هر واحد سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه گذاری ETF معمولا زیر 10 هزار تومان است.

ETF مخفف چیست؟

ETF مخفف عبارت Exchange Traded Fund به معنی صندوق قابل معامله در بورس است. دیگر صندوق های سرمایه گذاری امکان معامله را ندارند و سرمایه گذاران برای خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری باید اغلب از طریق مراجعه به صندوقی که در آن سرمایه گذاری کرده اند اقدام کنند. ولی واحد سرمایه گذاری این نوع صندوق ها مشابه سهام عادی به راحتی قابل خرید و فروش است. یعنی هر میزان درصد از واحدهای کل یک صندوق را تهیه کنیم به همان نسبت از کل سرمایه گذاری صندوق بهره‌مند می شویم و چون قیمت این واحدها ارزان است گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری است.

تاریخچه پیدایش صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله

• پیشینه شکل‌گیری صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله به بحران مالی سال 1987 باز می‌گردد. در سال 1987 روز دوشنبه که به دوشنبه سیاه معروف است شاخص داوجونز 508 واحد یا 22.61 درصد سقوط کرد و باعث وارد آمدن زیان 500 میلیارد دلاری به سرمایه‌گذاران در بورس شد.
• سرمایه‌گذاران صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در آن سال به این دلیل که برای کشف قیمت واحدهای خود و فروش آن باید تا پایان آن روز منتظر می‌ماندند، بیشترین ضرر را متحمل شدند. از اینجا بود که ایده اولیه ایجاد صندوق قابل معامله مطرح شد.
• در تاریخ 29 ژوئن سال 1993 صندوق اسپایدر (SPDR) که در حال حاضر بزرگ‌ترین ETF جهان است کار خود را آغاز نمود. سرمایه‌گذاری اصلی این صندوق روی طلا است.
• پذیره‌نویسی واحدهای صندوق‌های قابل معامل در ایران، برای اولین بار در بازار فرابورس در تاریخ 29 مرداد سال 1392 انجام شد و افتتاح تابلوی ETF در ششم مهرماه صورت گرفت.
• در حال حاضر صندوق قابل معامله آرمان سپهر آشنا به عنوان قدیمی‌ترین صندوق بورسی کشور در حال فعالیت است. این صندوق در تاریخ 07/06/1392 فعالیت خود را آغاز نمود.
  

ویژگی‌‌های صندوق‌های قابل معامله

از جمله ویژگی‌های صندوق‌های قابل معامله که آن را از سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری متمایز می‌کند، مولرد زیر را می‌توان نام برد:

• این صندوق‌ها بصورت آنلاین در بورس قابل معامله هستند، و به آن‌ها صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در معاملات برخط نیز گفته می‌شود.
• صندوق‌ بورسی در برگیرنده تمامی انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگر است. (صندوق قابل معامله انواع صندوق سرمایه گذاری قابل معامله با درآمد ثابت – سهامی – مختلط – طلا – شاخصی و …)
• NAV این صندوق‌ها هر 2 دقیقه یکبار بروزرسانی می‌شود، بنابراین لازم نیست برای خرید و فروش واحدهای خود مانند صندوق‌های غیرقابل معامله منتظر کشف قیمت تا روز بعد بمانید.
• خرید و فروش واحدهای صندوق‌های قابل معامله معاف از مالیات است.
• کارمزد صندوق‌های ETF از نوع درآمد ثابت فقط شامل کارمزد خرید و فروش واحد می‌شود کارمزد خرید ۰٫000725 و کارمزد فروش هم ۰٫000725 ضرب در کل قیمت خرید یا فروش می‌باشد و در مجموع کارمزد خرید و فروش 0.00145 است.
• کارمزد صندوق‌های ETF از نوع سهامی فقط شامل کارمزد خرید و فروش واحد می‌شود کارمزد خرید ۰٫00464 و کارمزد فروش هم ۰٫00475 ضرب در کل قیمت خرید یا فروش می‌باشد و در مجموع کارمزد خرید و فروش 0.00939 است.
• کارمزد صندوق‌های ETF از نوع مختلط فقط شامل کارمزد خرید و فروش واحد می‌شود کارمزد خرید ۰٫00243 و کارمزد فروش هم ۰٫00264 ضرب در کل قیمت خرید یا فروش می‌باشد و در مجموع کارمزد خرید و فروش 0.00507 است.
• همچنین هزینه‌های عملیاتی صندوق قابل معامله در مقایسه با سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک به دلیل انتقال هزینه‌های ارائه خدمات مشتری از صندوق به کارگزاری، کمتر است.
• صندوق ETF مانند اغلب صندوق‌های غیرقابل معامله ضامن نقدشوندگی ندارد، و در عوض رکن جدیدی به‌عنوان بازارگردان، فراهم آوردن نقدشوندگی در این صندوق‌ها را بر عهده دارد و در مواقعی که عرضه کننده ای وجود ندارد یا تقاضای دیگری وجود نداشته باشد خرید و فروش واحدها را انجام می‌دهد.
• تاسیس و فعالیت صندوق های قابل معامله تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است، بنابراین این صندوق‌ها شفافیت اطلاعاتی قابل توجهی دارند.
• تفاوت اصلی این صندوق‌ها با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک افزایش نقدشوندگی با بهره‌گیری از پتانسیل بازار بورس است.
  

ترکیب دارایی های صندوق های بورسی چگونه است؟

همان‌گونه که گفته شد صندوق‌های بورسی تمامی انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در بر می‌گیرد. دارایی هر یک از صندوق های ETF با توجه به نوع آن صندوق متفاوت است. یعنی هر نوع از صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت، سهامی، مبتنی بر طلا، شاخصی و مختلط می توانند بصورت قابل معامله در بازار بورس ارائه شوند. این صندوق‌ها با توجه به نوع فعالیت شان ترکیب دارایی متفاوتی دارند.

مثلا ترکیب دارایی صندوق سهامی قابل معامله در بازار بورس مشابه صندوق های سهامی است و یا صندوق های شاخصی قابل معامله در بورس پیرو ترکیب دارایی استاندارد صندوق های شاخصی هستند و تنها تفاوت این صندوق‌ها با نوع معمولی آن در نوع ارائه و خرید و فروش آن‌هاست.

سرمایه گذاری در صندوق های ETF برای چه افرادی مناسب است؟

سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) می تواند برای همه مناسب باشد چون هم امکان بهره مندی از تنوع سبد خرید و هم کاهش میزان ریسک پذیری در این صندوق‌ها وجود دارد علاوه بر این به این دلیل که واحدهای سرمایه گذاری ای تی اف به صورت آنلاین قابل خرید و فروش است سرمایه گذاری در آن برای افرادی که بیشتر دوست دارند در بازار سهام سرمایه گذاری کنند جذاب است. اما در سرمایه گذاری این صندوق ها باید توجه کرد که صبر داشتن بسیار مهم است و حداقل باید مدت 6 ماه روی صندوق موردنظر زمان گذاشت تا به بازده مناسبی برسد.

مزایای صندوق های قابل معامله (ETF) چیست؟

این نوع صندوق ها علاوه بر داشتن تمام مزیت های صندوق های سرمایه گذاری مشترک، مزایای دیگری دارند که استفاده از این صندوق ها را برای سرمایه گذاران جذاب کرده است. در ادامه به این مزایا اشاره می کنیم.

خرید و فروش آسان و نقدشوندگی خوب

واحدهای سرمایه گذاری صندوق های قابل معامله به آسانی و بصورت آنلاین قابل معامله هستند این قابلیت از بزرگترین مزیت این نوع از صندوق هاست که آن ها را قابل رقابت با سرمایه گذاری در بازار سهام است. همچنین زمان بازپرداخت مبلغ فروش این واحدها حداکثر ظرف مدت 3 روز به حساب مشتری انتقال می یابد. بنابراین این صندوق‌ها نقدشوندگی بهتری نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله دارند.

محاسبه NAV آنی

میزان NAV یا ارزش خالص دارایی های صندوق ها معمولا برای روزکاری بعد محاسبه می‌شود یعنی برای خرید یک واحد سرمایه گذاری هر صندوق باید قیمت فردا آن واحد محاسبه شود ولی در صندوق های EFT میزان NAV هر دو دقیقه محاسبه می شود و برای خرید آنلاین و محاسبه قیمت هر واحد مشکلی وجود ندارد.

معافیت مالیاتی

طبق قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی، خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری صندوق های ETF معاف از مالیات است. و همان‌گونه که قبلا ذکر شد برای خرید و فروش این واحدها هیچ گونه مبلغی جز کارمزد خرید و فروش دریافت نمی‌شود.

بدون نیاز به صف خرید و فروش

درست است که ساز و کار سرمایه گذاری در این صندوق ها مشابه بازار سهام است اما سرمایه گذاران برای معامله واحدهای این صندوق‌ها نیازی به منتظر بودن در صف خرید و یا فروش ندارند و به صورت آنی قابل معامله هستند.

شفافیت

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در طول روز و هنگامی که بازارها باز هستند، خرید و فورش می‌شوند. قیمت‌گذاری سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در طول ساعت کاری بورس بصورت پیوسته است. بنابراین سرمایه‌گذاران صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در لحظه می‌دانند چه مبلغی برای خرید سهام پرداخت کرده یا چه مبلغی برای فروش سهام دریافت می‌کنند.

شفافیت احتمال تقلب یا سوء استفاده از طرف مدیران صندوق را کاهش می‌دهد. ساختار صندوق های قابل معامله به گونه‌ای است که شفافیت مالی قابل توجهی دارد.

هزینه‌های پایین‌تر

هزینه‌های عملیاتی صندوق بورسی نسبت به صندوق سرمایه گذاری غیرقابل معامله کمتر است. دلیل آن انتقال هزینه‌های ارائه خدمات مشتری از صندوق به کارگزاری است، برای مثال صندوق قابل معامله نیازی به ارائه خدمات خرید و فروش، ارتباط با مشتریان و … ندارند، چون این کارها توسط کارگزاری انجام می‌شود.

معایب صندوق های سرمایه گذاری ETF چیست؟

امکان خرید و فروش لحظه ای در بورس همانطور که می تواند به عنوان مزیت این نوع صندوق ها مطرح شود اما در شرایطی می تواند برای سرمایه گذاران نوپا که کمتر توانایی کنترل هیجانات خود را دارند زیان آور باشد چون برای دستیابی به بازدهی مطلوب نیاز به صرف زمان مناسب است. اما افراد تازه کار شاید کند بودن و یا ضرر کوتاه مدت احتمالی صندوق را نتوانند تحمل کنند و با ضرر سرمایه خود را خارج کنند. در صورتیکه ذات سرمایه گذاری در صندوق های غیر قابل معامله در بورس بر اساس سرمایه گذاری میان مدت و یا بلند مدت است.

با انواع صندوق های سرمایه گذاری آشنا شوید

صندوق سرمایه گذاری عبارت است از تامین سرمایه متعلق به سرمایه گذاران متعدد منظور خرید اوراق بهادار در حالی که هر سرمایه گذار حق مالکیت و مدیریت سهم خود را دارد. یک صندوق سرمایه گذاری، فرصت‌‎های سرمایه گذاری، مدیریت بهتر و کارمزد کمتری را برای سرمایه گذاران فراهم میکند. انواع صندوق‌ های سرمایه گذاری عبارتند از:

1. صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک
2. صندوق‌های قابل معامله
3. صندوق‌های سرمایه گذاری بازار سرمایه
4. صندوق‌های پوشش ریسک

صندوق سرمایه گذاری چیست؟

با وجود صندوق‌های سرمایه گذاری، سرمایه گذاران فردی در خصوص اینکه سرمایه بدست آمده چگونه باید سرمایه گذاری شود تصمیم گیری نمیکنند. آنها صرفا یک صندوق را بر اساس معیارهایی همچون، اهداف، ریسک، کارمزد و سایر فاکتورهای این چنینی برای سرمایه گذاری انتخاب میکنند. مدیر صندوق وظیفه نظارت بر صندوق را داشته و تصمیم میگیرد که چه نوع اوراقی نگهداری شود، و چه میزان اوراق باید خرید یا فروش شود. دامنه فعالیت صندوق میتواند بصورت کلی یا تخصص باشد. مثلا صندوقی که S&P 500 را دنبال میکند دامنه فعالیتش حالت کلی داشته و یا صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) که فقط در سهام فناوری کوچک سرمایه گذاری میکنند دامنه فعالیتش حالت تخصصی دارد.

سهام نامحدود در مقایسه با سهام محدود

اکثر دارایی‌های صندوق سرمایه گذاری مربوط به صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک با سهام نامحدود می‌باشد. این صندوق‌ها با اضافه کردن سرمایه بیشتر از سمت سرمایه گذار سهام‌ جدیدی عرضه میکنند و با بازخرید سرمایه‌گذاران، سهام را از دور خارج میکنند. این قبیل صندوق‌ها معمولاً فقط یک بار در پایان روز معاملاتی قیمت گذاری میشوند.

صندوق‌های سرمایه گذاری با سهام محدود روال کاری شبیه به بازار سهام دارند تا صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک با سهام نامحدود. صندوق‌های سرمایه گذاری با سهام محدود تعداد مشخصی سهام را دارا بوده و این تعداد سهام خرید و فروش میشوند. در حالی که ارزش خالص دارایی (NAV) برای صندوق محاسبه می شود اما ترید بر اساس عرضه و تقاضا سرمایه گذار انجام میشود.

پیدایش صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETFs)

صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (ETFs) بعنوان جایگزینی برای صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک بوده و برای آن دسته از تریدرهایی که خواهان انعطاف‌پذیری بیشتری در خصوص صندوق سرمایه گذاری خود هستند یک گزینه قابل قبول بشمار می‌آید. مشابه صندوق‌های سرمایه گذاری با سهام محدود، صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (ETFs) در صرافی‌ها معامله می‌شوند و در طول روزهای کاری قیمت گذاری و در دسترس خواهند بود.

صندوق پوشش ریسک

صندوق پوشش ریسک نوعی از سرمایه گذاری بوده که متمایز از صندوق سرمایه گذاری مشترک یا صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (ETFs) است. صندوق پوشش ریسک از رگولاتوری فدرال کمتری برخوردار بوده و بنابراین دامنه فعالیت بسیار گسترده‌تری دارد. صندوق پوشش ریسک بر روی گزینه‌های سرمایه گذاری پر ریسک‌تری سرمایه گذاری میکند که شامل معاملات آتی و یا اهرمی با سرمایه استقراضی است.

صندوق سرمایه گذاری مشترک چیست؟

صندوق سرمایه گذاری مشترک یک ابزار مالی بوده که سرمایه افراد سرمایه گذار را اخذ و در بازارهای مالی مانند سهام، اوراق قرضه و سایر بازارهای انواع صندوق سرمایه گذاری قابل معامله مالی سرمایه گذاری میکند. صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک توسط مدیران مالی مدیریت میشود که سرمایه بدست آمده را به بخش‌هایی اختصاص میدهند که موجب شود سرمایه افراد سرمایه گذار افزایش پیدا کند. صندوق سرمایه گذاری مشترک به سرمایه گذاران خرد یا فردی امکان دسترسی به سبد سرمایه گذاری که شامل سهام، اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار است را میدهد. بنابراین، هر سهامدار بر اساس میزان سرمایه خود در سود یا زیان صندوق مشارکت دارد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در تعداد زیادی اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند و اکثر صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک بخشی از شرکت‌های سرمایه گذاری بزرگتر مانند Fidelity Investments، Vanguard، T. Rowe Price و Oppenheimer هستند. یک صندوق سرمایه گذاری مشترک دارای یک مدیر صندوق بوده که گاهی اوقات مشاور سرمایه گذاری آن نیز نامیده میشود، که قانوناً موظف است در راستای منافع سهامداران صندوق سرمایه گذاری مشترک کار کند.

قیمت گذاری صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک به چه شکل است؟

ارزش صندوق سرمایه گذاری مشترک به عملکرد اوراق بهاداری که در آن سرمایه گذاری انجام میشود بستگی دارد. هنگام خرید یک واحد یا سهم از یک صندوق سرمایه گذاری مشترک، یک سرمایه گذار در حال خرید عملکرد سبد سرمایه گذاری آن یا به طور دقیق‌تر، بخشی از ارزش سبد سرمایه گذاری است. سرمایه گذاری در خصوص سهام یک صندوق سرمایه گذاری مشترک با سرمایه گذاری در سهام متفاوت است. برخلاف بازار سهام، سهام صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک هیچ حق رای به دارندگان خود نمیدهد. سهام یک صندوق سرمایه گذاری مشترک نشان دهنده سرمایه گذاری در بسیاری از سهام‌ها یا سایر اوراق بهادار است.

قیمت سهام صندوق سرمایه گذاری مشترک به عنوان ارزش خالص دارایی (NAV) هر سهم نامیده میشود که گاهی اوقات به عنوان NAVPS نیز بیان میشود. ارزش خالص دارایی صندوق از تقسیم ارزش کل اوراق بهادار موجود در سبد سهام بر کل سهام موجود به دست می‌آید. سهام موجود در اختیار همه سهامداران، سرمایه گذاران نهادی و کارکنان شرکت یا افراد داخلی است.

سهام صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک معمولاً می‌توانند با ارزش خالص دارایی فعلی صندوق خریداری یا بازخرید شوند، ولی در ساعاتی که بازار مشغول به فعالیت است دچار نوسان نمیشود، اما در پایان هر روز معاملاتی تسویه می‌شود. قیمت صندوق سرمایه گذاری مشترک نیز با تسویه NAVPS به روز میشود.

هر صندوق سرمایه گذاری مشترکی دارای اوراق بهادار متفاوتی در سبد سرمایه گذاری خود بوده که به این معنی است که سهامداران از گزینه‌های سرمایه گذاری متنوعی برخوردار میشوند. سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید که فقط سهام گوگل را می‌خرد و بدین ترتیب سود این سرمایه گذار به موفقیت یک شرکت متکی است. از آنجا که همه سرمایه آنها به یک شرکت گره خورده است، سود و زیان وارده صرفا به موفقیت یک شرکت بستگی دارد. با این حال، یک صندوق مشترک ممکن است سهام گوگل را در سبد سرمایه گذاری خود نگه دارد، جایی که سود و زیان با سایر گزینه‌های سرمایه گذاری دیگر تکمیل یا جبران شود.

انواع صندوق های سرمایه گذاری مشترک

انواع مختلفی از صندوق‌های سرمایه گذاری در دسترس برای سرمایه گذاری وجود دارد، اگرچه اکثر صندوق‌های سرمایه گذاری در یکی از چهار دسته اصلی قرار میگیرند که شامل صندوق‌های سرمایه گذاری سهام، صندوق‌های سرمایه گذاری بازار سرمایه، صندوق‌های سرمایه گذاری اوراق قرضه و صندوق‌های سرمایه گذاری مدت دار میشود.

۱. صندوق‌های سرمایه گذاری سهام

همانطور که از نام آن پیداست، این صندوق عمدتاً تمرکزش بر روی سهام است. در این گروه زیرمجموعه‌های مختلفی قرار دارند. برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس اندازه شرکت‌هایی که در آنها سرمایه‌گذاری می‌کنند نام‌گذاری می‌شوند:

سایر افراد سرمایه گذار با رویکرد سرمایه گذاری خود نامگذاری میشوند: رشد تهاجمی، درآمد محور، ارزش محور و غیره. صندوق‌های سرمایه گذاری سهام نیز بر اساس سرمایه‌گذاری در سهام داخلی یا سهام خارجی طبقه‌بندی می‌شوند.

۲. صندوق‌های سرمایه گذاری اوراق قرضه

یکی از انواع صندوق‌ های سرمایه گذاری ؛ صندوق‌های سرمایه گذاری اوراق قرضه است که شامل صندوق سرمایه گذاری مشترکی است که حداقل بازدهی را ایجاد میکند و بخشی از دسته درآمد ثابت بشمار می‌آید. یک صندوق سرمایه گذاری مشترک با درآمد ثابت بر سرمایه گذاری‌هایی تمرکز میکند که نرخ بازده معینی را پرداخت میکنند، مانند اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه شرکتی یا سایر گزینه‌های استقراضی. سبد سرمایه گذاری صندوق درآمدی بصورت بهره ایجاد میکند که این سود به سهامداران منتقل میشود.

۳. صندوق سرمایه گذاری متوازن

صندوق‌های سرمایه گذاری متوازن در ترکیبی از گزینه‌های مختلف سرمایه گذاری میکنند، اعم از سهام، اوراق قرضه، یا گزینه‌های سرمایه گذاری‌ جایگزین. هدف این صندوق، که به عنوان صندوق تخصیص دارایی شناخته میشود، کاهش ریسک گزینه‌های سرمایه گذاری است.

۴. صندوق‌های سرمایه گذاری بازار سرمایه

بازار سرمایه متشکل از ابزارهای استقراضی ایمن، بدون ریسک و کوتاه مدت بوده که عمدتاً شامل گزینه‌های دولتی است. سرمایه گذار بازده قابل توجهی را به دست نخواهد آورد، اما اصل سرمایه تضمین شده است. بازدهی در این صندوق شامل یک بازده معمولی بوده که مبلغ بدست آمده کمی بیشتر از مبلغی است که در یک حساب جاری یا پس انداز به دست می‌آید.

۵. صندوق‌های سرمایه گذاری درآمدی

صندوق‌های سرمایه گذاری درآمدی با هدف آنها نامگذاری میشوند: تأمین درآمد جاری به صورت ثابت. این صندوق‌ها عمدتاً در بخش‌‌های استقراضی دولتی و شرکتهای رده بالا سرمایه گذاری میکنند و این اوراق را تا زمان مورد نظر نگه میدارند تا سود حاصله را فراهم کنند. در حالی که ممکن است دارایی‌های صندوق افزایش یابد، اما هدف اصلی این صندوق‌ها ارائه جریان نقدی ثابت به سرمایه گذاران است. به این ترتیب، مخاطبان این قبیل صندوق‌ها را سرمایه گذاران محافظه کار و بازنشستگان تشکیل میدهند.

۶. صندوق‌های سرمایه گذاری بین المللی

یک صندوق بین ‌المللی فقط در دارایی‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کند که در خارج از کشور سرمایه‌گذار قرار دارند. با این حال، صندوق‌های بین‌المللی میتوانند در هر نقطه از جهان سرمایه گذاری کنند. نوسانات این نوع صندوق‌ها اغلب به اقتصاد و ریسک‌های سیاسی کشور مورد نظر در خصوص سرمایه گذاری بستگی دارد. با این حال، این وجوه می‌توانند با افزایش تنوع بخشی از یک سبد سرمایه گذاری متعادل باشند، زیرا بازده در کشورهای خارجی ممکن است با بازده در داخل کشور همبستگی نداشته باشد.

۷. صندوق‌های سرمایه گذاری هدفمند

این قبیل صندوق‌‎ها بخش‌های تخصصی مانند فناوری و یا مراقبت‌های بهداشتی در دستور کار خود دارند. نوسان وارده در این خصوص میتواند بسیار بالا باشد چراکه تمرکز صرفا بر روی یک امر است.

صندوق سرمایه‌گذاری آرون گروپس

یکی از انواع صندوق های سرمایه گذاری ، حساب‌ صندوق سرمایه‌ گذاری آرون گروپس است که یک سرویس سرمایه‌گذاری پرسود بوده و اجازه می‌دهد سرمایه‌گذاران بدون انجام معاملات مستقل، درآمد داشته باشند. سرمایه‌گذاران با سرمایه‌گذاری در حساب مدیر صندوق (معامله‌گر حرفه‌ای) بی‌دغدغه درآمد کسب می‌کنند و معامله‌گر حرفه‌ای به ازای مدیریت این موجودی‌ها، از درآمد سرمایه‌گذار کارمزد اندکی دریافت خواهد کرد.

لازم به ذکر است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری آرون گروپس، طی 10 دوره متوالی برگزاری و بیش از 200 درصد سوددهی، در مدت‌زمانی یک سال برای سرمایه‌گذاران این صندوق‌ها داشته است.

این صندوق‌ها در بازه‌های زمانی یک‌ماهه و سه‌ماهه برگزار می‌شود واین فرصت را به سرمایه‌گذاران می‌دهد تا با خرید سهام آن، ضمن سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی بدون صرف زمان و دانش معاملاتی، با پرداخت مبلغ اندکی کارمزد، سود قابل‌توجهی کسب کنند.