برخی نکات مهم در رابطه با سیو سود

از سوی دیگر با وجود شبکه‌های اجتماعی و امکان تعامل مستقیم با مخاطبان قابلیت‌های بیشتری در اختیار صاحبان برندها و مشاغل برای تبلیغات قرار گرفته است. این نوع کمپین‌های تبلیغاتی اکثرا به صورت برگزاری مسابقه یا تهیه کلیپ‌های جذاب برگزار می‌شوند. برای مثال می‌توان به مسابقاتی که همراه اول در استوری‌های صفحه رسمی اینستاگرام خود برای مشتریانش برگزار می‌کند اشاره کرد. شرکت آپ نیز از مخاطبان برنامه هم رفیق درخواست کرده تا طی یک کلیپ کوتاه تعریف خود را از «رفیق» بیان کنند و به انتخاب بینندگان به برنده جایزه‌‌ای اهدا می‌کند.

معرفی کمپین تبلیغاتی و گام های طراحی کمپین تبلیغاتی موفق

آیا با نحوه اجرای کمپین تبلیغاتی آشنا هستید؟ بسیاری از افراد فکر می‌کنند اجرای یک کمپین تبلیغاتی همان تبلیغ ساده است، در حالی که کمپین‌های تبلیغاتی کاملاً برنامه‌ریزی شده، هدفمند و با توجه به مخاطبان مورد نظر اجرا می‌شوند. در این مقاله با آموزش کمپین تبلیغاتی و نحوه اجرای آن با ما همراه باشید.

کمپین تبلیغاتی چیست؟

کمپین‌های تبلیغاتی مجموعه‌‌ای از تبلیغات محسوب می‌شوند که بر روی یک پیام خاص متمرکز هستند. آن‌ها برای دستیابی به یک هدف تجاری خاص و همچنین تبدیل بازدیدکنندگان به مشتری طراحی می‌شوند. برخی از کمپین‌های تبلیغاتی که برای اهداف خاص تجاری طراحی می‌شوند، می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

∗ ایجاد آگاهی از نام تجاری برای یک محصول یا خدمات جدید

∗ هدایت فروش برای یک محصول یا خدمات خاص

∗ ایجاد سود با درخواست از مشتریان بالقوه برای ثبت نام در لیست ایمیل

∗ اشتراک یا سایر پیشنهادات رایگان

صرف داشتن حجم زیادی ترافیک و بازدید از پست هیچ سودی ندارد، اگر مخاطبان هدف‌تان را اشتباهی مشخص کرده باشید. اگر قصد دارید در اندازه و موفقیت کسب و کار خود تغییری ایجاد کنید، شناخت آمار دموگرافی یا جمعیت‌شناختی مشتری‌هایتان مهم است. کمپین‌های تبلیغاتی ابزاری مفید برای دستیابی به افرادی هستند که کسب‌وکار شما نیازهای آن‌ها را برطرف می‌کند.

آشنایی با اهداف کمپین‌های تبلیغاتی

همه کسب‌وکارها با راه‌اندازی کمپین تبلیغاتی به دنبال اهداف زیر هستند:

آگاهی از برند

همواره بازاریابان آگاهی از برند را به عنوان مهمترین هدف در استراتژی بازاریابی خود تعیین می‌کنند. این معیار متشکل از دانش مخاطب درباره کسب‌وکار شما و همچنین پیوند زدن محصول شما با برندتان است.

ترافیک وبسایت

یکی دیگر از اهداف کلیدی برای تبلیغات آنلاین، افزایش ترافیک یک وب‌سایت است. افزایش ترافیک می‌تواند نرخ تبدیل شرکت شما را بالا ببرد. همچنین، می‌تواند مخاطبان شما را ترغیب کند تا با محتوای شما درگیر شوند و نرخ ماندگاری افزایش یابد.

تعامل اجتماعی

تحقیقات نشان داده است که تعاملات رسانه‌های اجتماعی، درک، وفاداری و توصیه‌های برند را بهبود می‌بخشد. نکات زیادی در مورد جذاب کردن محتوای شما وجود دارد و منجر به تعامل با مخاطبان می‌شود.

دلایل استفاده از کمپین‌های تبلیغاتی

تنها هدف یک تجارت فروش محصولات و خدمات برای کسب سود است. کمپین تبلیغاتی به کسب‌وکار کمک می‌کند تا با دادن اطلاعات بیشتر به مخاطبان در مورد محصولات و خدمات سود کسب کند. توجه داشته باشید که در صورت عدم تبلیغ، هیچ‌وقت مصرف‌کنندگان با محصولات و خدمات شما آشنا نخواهند شد. کمپین تبلیغاتی به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا تصمیم بگیرند که کدام محصول و خدمات را بخرند. با کمک تبلیغات، یک مشتری بهترین گزینه‌های ممکن برای انتخاب را به دست می‌آورد.

مراحل و شیوه اجرای کمپین‌های تبلیغاتی

مراحل طراحی کمپین تبلیغاتی ساده بوده و البته دارای نکات مهمی است. هنگام ایجاد کمپین‌های تبلیغاتی عالی، چند حرکت اساسی برای موفقیت فوری وجود دارد که شامل تعیین هدف کمپین ، شناسایی مخاطبان هدف ، تقسیم بندی مخاطبان و انتخاب بهترین روش تبلیغات است.

تعیین هدف کمپین

حتی اگر یک کمپین تبلیغاتی جذاب در ذهن داشته باشید اما هدف اصلی آن را ندانید، موفق نخواهید شد. کمپین‌های تبلیغاتی باید هدفی داشته باشند تا برای تجارت شما مفید واقع شوند. متداول‌ترین اهداف این کمپین شامل موارد زیر است:

∗ دستیابی به مشتری‌های جدید
∗ افزایش فروش محصولات فعلی
∗ راه‌اندازی محصولات و خدمات جدید
∗ افزایش آگاهی مخاطب در رابطه با برند

هر هدفی را که می‌خواهید با راه‌اندازی کمپین به آن دست یابید را قبل از شروع فرآیند، با ذکر جزئیات شناسایی کرده و برای خود تعریف کنید.

شناسایی هدف

هدف شما از برگزاری کمپین، دسترسی به مخاطبان هدف مورد نظر شما است. شناسایی این که مخاطب شما چه کسی است و نیازهای او چیست، برای رسیدن به اهداف شما حیاتی است. با جزئیات کامل مشخص کنید که از طریق کمپین تبلیغاتی خود می‌خواهید به چه مخاطبی برسید.

عواملی مانند سن، موقعیت اجتماعی، جنسیت، وضعیت تأهل، عادت‌ها، چیزهایی که دوست دارند، چیزهایی که دوست ندارند، سطح تحصیلات و سرگرمی‌ها را در نظر بگیرید تا بتوانید دید کاملی درباره اینکه چه کسانی می‌توانند از کسب و کار شما سود ببرند به دست بیاورید.

تقسیم‌بندی مخاطب

هنگامی که ایده خوبی را در مورد اینکه به چه کسی می‌خواهید برسید به دست آوردید، می‌توانید جامعه مخاطبان هدف خود را کوچک و کوچک‌تر کنید. این فرآیند به عنوان تقسیم‌بندی مخاطب شناخته می‌شود. شما می‌توانید بر اساس محصولات یا خدماتی که می‌خواهید بفروشید، آنها را به گروه‌های مختلف تقسیم کنید. عواملی مانند سن، وضعیت تأهل، عادت‌ها، سطح تحصیلات، سرگرمی‌ها و موارد دیگر می‌توانند به شما کمک کنند جامعه بزرگ مخاطبان خود را به گروه‌های کوچک‌تری تقسیم کنید.

معرفی پراستفاده‌ترین ابزارها برای یک کمپین تبلیغاتی

نحوه تبلیغات شما به اندازه خود تبلیغات مهم است. در کسب‌وکارهای آنلاین، ابزارهای زیادی برای انجام تبلیغات در اختیار شماست و انتخاب مناسب برای این منظور به عوامل مختلفی بستگی دارد: خدمات و محصولی که ارائه می‌دهید و اینکه جامعه هدف شما بیشتر وقت خود را صرف چه چیزی می‌کنند. پس در ادامه به بررسی برخی از رایج‌ترین ابزارهای تبلیغاتی می‌پردازیم:

شبکه‌های اجتماعی

تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی در صورتی مفید است که جمعیت هدف شما از نوجوانان، بزرگسالان، والدین و جوانان متخصص تشکیل شده باشد. اینها افرادی هستند که به احتمال زیاد در رسانه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، تلگرام یا توییتر حضور دارند. همچنین برخی نکات مهم در رابطه با سیو سود مخاطبان می‌توانند به راحتی از طریق شبکه‌های اجتماعی با شما ارتباط برقرار کنند و همین امر این پلتفرم‌ها را به یک وسیله ارتباطی عالی تبدیل می‌کند.

تبلیغات گوگل و SEO

جهت اجرای کمپین بازاریابی دیجیتال، دو ابزار مفید و سودمند، بهینه‌سازی سایت SEO و تبلیغات Google Ads هستند که به افزایش ترافیک سایت شما کمک می‌کنند. گوگل ادز سرویسی از جانب گوگل است که در ازای پرداخت مبلغی برای کلمات کلیدی مورد نظر شما، صفحه سایتتان را در صدر نتایج به نمایش می‌گذارد. در واقع، Google Ads برنامه تبلیغات آنلاین گوگل است، این برنامه به شما امکان می‌دهد تبلیغات آنلاین ایجاد کنید تا به مخاطبان علاقه‌مند به محصولات و خدماتتان، کسب‌وکار خود را معرفی کنید. پلت فرم Google Ads با تبلیغات پرداخت به ازای هر کلیک (PPC) اجرا می‌شود، یعنی شما باید هر بار که بازدیدکننده روی تبلیغ شما کلیک می‌کند، هزینه‌‌ای را پرداخت کنید.

تولید محتوای سایت

به لطف محبوبیت محتوای برند و بازاریابی ویدئویی، این روش یک راه عالی برای تبلیغات دیجیتال است. با این حال در مورد اینکه بازاریابی محتوا چیست، اختلاف نظر وجود دارد. بازاریابی محتوا یک رویکرد استراتژیک بازاریابی است که متمرکز بر ایجاد و توزیع محتوای ارزشمند، مرتبط و سازگار برای جذب و حفظ مخاطب کاملاً مشخص است و در نهایت، تحریک مشتری برای انجام اقدامی سودآور. محتوا نمی‌تواند منحصراً تبلیغاتی باشد. شما باید یک ارزش (مانند سرگرمی، اطلاعات جدید، تبلیغات و غیره) نیز به آن اضافه کنید. به خاطر داشته باشید که در اجرای بازاریابی محتوا چهار مرحله وجود دارد: جذب غریبه، تبدیل کردن بازدیدکننده، نهایی کردن سرنخ فروش و خوشحال کردن مشتری.

ایمیل مارکتینگ

تبلیغات از طریق ایمیل یا ایمیل مارکتینگ، روشی مفید برای دستیابی به مشتری‌های جدید و افزایش نرخ تبدیل است. داشتن ایمیل بازدیدکنندگان سایت به این معنی است که آنها قبلاً به تجارت شما علاقه‌مند شده‌‌اند و پیگیری ایمیل‌های مربوط به محصولات و خدمات شما باعث می‌شود در آینده نزدیک خریدی انجام دهند.

تبلیغات بنری

طیف گسترده‌‌ای از ابزارهای بازاریابی، بنر تبلیغاتی اینترنتی است که به بازاریابان اینترنتی کمک می‌کند سود کسب کنند و از منابع به طور موثر استفاده کنند. تبلیغات بنری یکی از ابزارهای بازاریابی است که به افزایش ترافیک وب سایت شما کمک می‌کند. صاحبان کسب و کارهای اینترنتی باید در انتخاب وب سایت‌هایی که می‌خواهند تبلیغات را انجام دهند کمی استراتژیک فکر کنند و وسواس به خرج بدهند. مخاطب هدف سایتی که می‌خواهید بنر تبلیغاتی در آن قرار دهید باید با مخاطب هدف شما یکی باشد.

تبلیغات متنی و رپورتاژ

این روش باعث بهبود سئو سایت شده و به جذب مخاطب کمک می‌کند. کافی است تا محصولات یا خدمات خود را در یک سایت باکیفیت قرار دهید تا هم لینک‌های خوبی بگیرید و هم مخاطبان از مطلب شما بازدید کنند.

تبلیغات ویدیویی

تبلیغات ویدیوئی امکان برجسته‌سازی پیام‌ها، به علاوه گرافیک، ویدئو و برند شرکت شما را فراهم می‌کند و باعث جلب توجه می‌شود. این دسته از تبلیغات، مخاطبان مورد نظر شما را با نام تجاری‌تان آشنا می‌کنند. در حالی که تبلیغات جستجو بر مخاطبان با قصد خرید تأثیر می‌گذارد، تبلیغات ویدیوئی به ایجاد علاقه اولیه کمک می‌کند.

راهکارهای داشتن یک کمپین تبلیغاتی موفق

کلیدهای موفقیت در یک کمپین تبلیغاتی در ادامه توضیح داده شده است. برای اینکه یک کمپین خاص و موفق داشته باشید، راهکارهای زیر را دنبال کنید:

تم یکسان

با به کارگیری یک تم یکسان در تبلیغات خود، نظر مخاطبان بیشتری را جلب می‌کنید. این تم می‌تواند یک شعار تبلیغاتی، یک موزیک خاص، یک کاراکتر ثابت یا حتی گرافیک خاص و رنگ مشخص باشد.

تبلیغ نویسی موثر

اگر ناچار به استفاده از متن در تبلیغ خود شدید، بهتر است نوشتن آن را به یک کپی رایتر بسپارید. وظایف یک کپی رایتر حرفه‌‌ای عبارت است از:

∗ رساندن پیام کمپین شما به مخاطبان
∗ برجسته کردن نکات مهم در ذهن آن‌ها

معرفی چند نمونه کمپین تبلیغاتی موفق ایرانی

برخی برندها و شرکت‌ها برای تبلیغات ترجیح می‌دهند از چهره‌های معروف استفاده کنند و با اختصاصی کردن یک مدل خاص برای خود با بکارگیری انواع تبلیغات تلویزیونی، بنرهای آنلاین و بنرهای موجود در سطح شهر خود را در ذهن مشتریان حک کنند. از این دست تبلیغات می‌توان به شهر فرش، بیژن، ال سی من و بسیاری از برندهای معتبر دیگر اشاره کرد.

از سوی دیگر با وجود شبکه‌های اجتماعی و امکان تعامل مستقیم با مخاطبان قابلیت‌های بیشتری در اختیار صاحبان برندها و مشاغل برای تبلیغات قرار گرفته است. این نوع کمپین‌های تبلیغاتی اکثرا به صورت برگزاری مسابقه یا تهیه کلیپ‌های جذاب برگزار می‌شوند. برای مثال می‌توان به مسابقاتی که همراه اول در استوری‌های صفحه رسمی اینستاگرام خود برای مشتریانش برگزار می‌کند اشاره کرد. شرکت آپ نیز از مخاطبان برنامه هم رفیق درخواست کرده تا طی یک کلیپ کوتاه تعریف خود را از «رفیق» بیان کنند و به انتخاب بینندگان به برنده جایزه‌‌ای اهدا می‌کند.

کمپین‌های تبلیغاتی دسته دوم از چند جهت نسبت به دسته اول برتری دارند:

∗ مخاطب را به طور مستقیم درگیر می‌کنند و به همین دلیل به خوبی در ذهنشان حک می‌شوند.
∗ می‌توانند طی مسابقات، محصولاتشان را نیز با جزئیات به مشتریان معرفی کنند (مانند همراه اول).
∗ قابلیت وایرال شدن دارند.
∗ و…

از سوی دیگر تبلیغات دسته اول به جهت تکرارشوندگی، استفاده از چهره‌های برند و رسانه بزرگی چون تلویزیون یا بنرهای شهری علاوه بر اینکه به خوبی در ذهن مخاطبان حک می‌شوند، طیف وسیعی از مردم را نیز هدف می‌گیرند.

جمع‌بندی

وقتی می‌خواهید کمپین‌های تبلیغاتی راه بی‌اندازید، دانستن اینکه چه برنامه‌ای دارید و چرا، واقعاً نیمی از چالش است. قبل از اینکه کمپین تبلیغاتی خود را شروع کنید، باید مطمئن شوید که وب سایت شما کاملا بی‌نقص است. به این معنی که محتوای بلاگ به روز باشد، صفحات محصول واضح بوده و CTAها قابل درک باشند. اجازه بدهید جریان به شما کمک کند که کسب و کار شما در جایگاهی قرار بگیرد که شایسته‌‌اش است.

ضریب اهرمی – لوریج (Leverage)

قبل تر در مطلبی با عنوان مفاهیم پایه در بازار فارکس به طور مختصر لوریج یا ضریب اهرمی را معرفی کردیم. حال به طور مفصل و با ذکر مثال هایی سعی می کنیم مطلب را واضح تر برای شما بیان کنیم.

در این مطلب می خوانید:

لوریج (Leverage)

اهرم، ضریب اهرمی یا لوریج ابزار مهمی در بازار فارکس است که توسط بروکر ها یا همان کارگزاری ها در اختیار معامله گران قرار می گیرد تا معامله گران یا همان تریدر ها بتوانند با مقادیر بزرگتری نسبت به موجودی حساب خود وارد یک معامله شوند. زمانی که لوریج حساب معاملاتی شما بر روی ۱:۱۰۰ (یک به صد) باشد شما می توانید با موجودی حساب ۱ دلار وارد یک معامله ۱۰۰ دلاری شوید. در واقع می توان گفت با ضریب ۱:۱۰۰ قدرت معامله حساب شما ۱۰۰ برابر می شود. بروکر های مختلف مقادیر متفاوتی از لوریج را ارائه می دهند.

مثال از عملکرد ضریب اهرمی

در نظر بگیرید شما می خواهید یک معامله ۱۰۰۰ دلاری انجام دهید. در این وضعیت اگر لوریج شما ۱:۱۰۰۰ باشد تنها موجودی ۱ دلار نیاز است. اگر لوریج شما ۱:۱۰۰ باشد تنها ۱۰ دلار موجودی نیاز دارید و اگر ۱:۵۰۰ باشد تنها ۲ دلار موجودی در حساب خود باید داشته باشید. در واقع شما باید توجه به موجودی حساب خود و مقدار ضریب اهرمی حساب معاملاتی، محاسبه کنید تا چه حجمی می توانید وارد معاملات شوید.

ضریب اهرمی، خوب یا بد

با توجه به مطالبی که قبل تر گفته شد، ضریب اهرمی یا لوریج این قدرت را می دهد تا چندین برابر موجودی حساب خود وارد معامله شوید. بیان این مطلب ضروری است که شما به همین میزان هم ریسک معامله یعنی سود و ضرر خود را نیز زیاد می کنید. این موضوع که شما می توانید مثلا تا ۵۰۰ برابر سرمایه خود وارد معامله شوید طبیعتا باعث می شود با یک اشتباه کوچک خیلی سریعتر موجودی حساب خود را صفر کنید و اصطلاحا کال مارجین شوید. اهرم بالا این قدرت را در حساب شما ایجاد می کند تا با حجمی بیشتر از مقادیر معمولی وارد معامله شوید و این حجم زیاد یعنی حجم سود و ضرر بیشتر برای شما.

شما با یک حساب ۲۰۰ دلاری و لوریج ۱:۱۰۰ نمی توانید بیشتر از حدود ۰.۲ لات معامله کنید. در این حالت هر پیپ حرکت قیمت ۲ دلار سود یا ضرر می سازد. شما در همین حساب با لوریج ۱:۱۰۰۰ می توانید ۲ لات معامله کنید یعنی هر پیپ حرکت قیمت ۲۰ دلار! بدیهی است اگر در جهت مورد تحلیل شما حرکت کند سود سرشاری عاید شما می شود ولی در صورت اشتباه به سرعت و در چند حرکت حساب ۲۰۰ دلاری شما صفر می شود!

نکته مهم این است که برای هر معامله و مقدار پیپ که سود یا ضرر می کنید ضریب اهرمی یا لوریج هیچ تاثیری در مقدار ارزش هر پیپ ندارد. خیلی از افراد تصور می کنند اگر ۱۰ پیپ سود کنند و ضریب اهرمی بالاتری داشته باشند مقدار بیشتری دلار درامد دارند!

ضریب اهرمی چقدر باشد؟

این طور به نظر می رسد با توجه به مطلب قبلی و مثال های گفته شده درک کرده اید این ابزار چقدر خوب و چقدر بد است! حال اینکه این ضریب چقدر باشد بستگی به شما دارد ولی در حد توصیه می توانیم بگوییم حداقل در اوایل کار و با تجربه کم تا جای ممکن این مقدار را کم کنید. کمترین مقدار در بروکر های مختلف متفاوت است و ممکن است ۱۰، ۲۵ یا ۵۰ باشد که برای شروع مناسب است. بعد از کسب تجربه و زمانی احساس کردید اکثر معاملات شما سود آور است می توانید این مقدار را زیاد کنید تا با حجم های بیشتری وارد معامله شوید.

تغییر لوریج (Leverage)

برای تغییر مقدار لوریج ، باید وارد سایت بروکر خود شوید و در قسمت مشخصات حساب تجاری یا دمو خود این مقدار را تغییر دهید. تغییر این مقدار معمولا دارای تاییدیه های دو مرحله است یعنی معمولا از طریق ارسال پیامک یا ایمیل و وارد کردن کد ارسالی تغییر می کند. امیدواریم تا حدی توانسته باشیم درباره این موضوع بسیار با اهمیت شما را راهنمایی کرده باشیم. برای آشنایی بیشتر می توانید به دوره الفبای فارکس مراجعه کنید.

خطرات استیکینگ و معایب و ریسک استیک کردن ارز دیجیتال کدامند؟

اخیراً استیکینگ (Staking) به یک روند جدید در صنعت ارزهای دیجیتال تبدیل شده است. بر خلاف باور بسیاری این روش از کسب سود در بازار رمزارزها خالی از معایب نیست و خطرات احتمالی خود را در پی دارد. به همین دلیل در این مقاله از رمزینکس به ذکر معایب، خطرات و ریسک‌های مرتبط با ذخیره رمز ارزها پرداخته‌ایم.

استیکینگ به چه معناست؟

استیکینگ از روش های کسب درآمد در دنیای ارز دیجیتال است. از دیگر این روش های میتوان به کپی تریدینگ اشاره کرد.

استیکینگ فرآیند نگه داشتن یا قفل کردن ارزهای دیجیتال در یک کیف پول هدف برای مدت زمان مشخص و در ازای دریافت پاداش و درآمد از رمزارز استیک‌شده است. این سرمایه قفل شده به تأمین امنیت و حفظ بلاکچین‌های خاص کمک می‌کند.

استیکینگ فرایندی قابل مقایسه با استخراج بیت‌کوین است، با این تفاوت که به منابع بسیار کمتری نیاز دارد. در حالی که بیت‌کوین برای مکانیسم اجماع خود از روش اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند، کوین‌های معروف دیگری مانند کاردانو، نئو و آنتولوژی از مکانیسم اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کنند. در ادامه به خطرات، ریسک و معایب استیک ارز دیجیتال پرداخته شده است.

اسلاشینگ (Slashing) چیست؟

اسلاشینگ از خطرات و معایب استیکینگ ارز دیجیتال است و زمانی روی می‌دهد که یک اعتبارسنج (validator) یا بیکر (baker) به دلیل خطایی که مرتکب شده است مجازات می‌شود. این مکانیسمی است که به موجب آن شبکه جلوی خطاها و رفتارهای غیرعادی را می‌گیرد.

چه کسانی مجازات می‌شوند؟

در الگوریتم‌های اجماع اثبات سهام استیجاری (LPoS) مانند تزوس (Tezos) در صورت بروز خطا تنها بیکرها مجازات می‌شوند اما در الگوریتم‌های اثبات سهام ضمانت دار (BPoS) مانند کازموس (Cosmos) و آیریش نت (IRISnet) هم اعتبارسنج‌ها و هم نمایندگان آن‌ها مجازات می‌شوند.

اسلاشینگ چه زمانی اتفاق می‌افتد؟

اسلاشینگ می‌تواند در چندین مورد اتفاق بیفتد:

• خطای زنده (Liveness) در پروتکل‌های کازموس و آیریش نت: در صورتی که گره اعتبارسنج برای مدتی طولانی در شبکه شرکت نکند چندین بلاک را از دست دهد.
• خطای امنیتی در اغلب پروتکل‌ها به خصوص آیریش نت، کازموس و تزوس: در این مورد با تائید دو یا چند بلاک مشابه، اجماع به هم می‌ریزد. به چنین خطاهای امنیتی در شبکه تزوس دابل بیکینگ (double-baking) و در شبکه‌های کازموس و آیریش نت دابل ساینینگ (double-signing) می‌گویند.
• خطای حاکمیت (Governance) در پروتکل‌های کازموس و آیریش نت: در این خطا اعتبارسنج‌ها چندین بار به یک روند اجماع رأی داده و این آرا با هم در تضاد هستند.

مجازات‌ها به چه صورت هستند؟

مجازات‌ها اغلب به نوع رفتار و پارامترهای پروتکل بستگی دارند. در اغلب مواقع، اعتبارسنج‌ها و بیکرها با توجه به میزان مشخصی از توکن‌هایی که سپرده‌گذاری کرده‌اند مجازات می‌شوند. علاوه بر این در برخی پروتکل‌ها، ممکن است اعتبارسنج‌ها بلاک شوند که در این صورت شبکه ورود مجدد آن‌ها را برای مدتی ممنوع می‌کند.

در الگوریتم‌های اجماع اثبات سهام ضمانت دار مانند کازموس و آیریش نت نیز نمایندگان در معرض خطر مجازات قرار دارند بنابراین لازم است اعتبارسنج‌های خود را به دقت انتخاب کنید.

نوسانات رمز ارز از معایب استیکینگ

احتمالاً بیشترین خطر و ریسکی که استیک کردن ارزهای دیجیتال را تهدید می‌کند، نوسان است. در حقیقت اگر روند بازار و ارز دیجیتال شما به صورت گاو نر (bull) باشد، به دست آوردن سود و درآمد از طریق ارز دیجیتال مورد نظر می‌تواند خیلی راحت باشد. از طرف دیگر، در صورتی که قیمت‌ها بیش از حد کاهش یابد ممکن است سرمایه و دارایی شما دچار ضررهای زیادی شود.

به همین دلیل لازم است با همه خطراتی که در این بازار با آن‌ها روبرو هستید به خوبی آشنا شوید و بدانید که این ریسک دارایی‌های دیجیتالی را به شدت تهدید می‌کند و ممکن است ضررهای زیادی را متحمل شوید.

نکات و روش‌هایی وجود دارند که ریسک و خطرات استیکینگ در الگوریتم اجماع اثبات سهام را تا حد قابل توجهی کاهش می‌دهد. اولین و مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید این است که پروتکل‌هایی را انتخاب کنید که دارای فناوری و جامعه واقعی هستند و تنها به دنبال پروتکل‌هایی که بیشترین پاداش را پرداخت می‌کنند نگردید.

در فرایند استیکینگ، تنوع نیز لازم و مفید است. به همین دلیل است که بسیاری از کاربران و سرمایه گذاران روی چند پروتکل تمرکز می‌کنند نه یکی.

نکته دیگری که باید به آن توجه کنید این است که در مورد رمز ارز مورد نظر خود به خوبی تحقیق کنید و اطمینان حاصل کنید که رمز ارز شما ایمن است و کلاه‌برداری نیست. برای کسب اطلاعات و آگاهی لازم می‌توانید به وب‌سایت «stakingrewards.com» سر بزنید.

راه‌حل دیگری برای کاهش ریسک استیکینگ این است که تنها دارایی و پولی را که لازم ندارید را استیک کنید. در این صورت شما می‌توانید هر چند وقت یک بار مقدار کمی ارز دیجیتال خرید کرده و کم کم آن را زیاد کنید. با سرمایه گذاری دارایی‌های اضافی شما حتی در صورت سقوط قیمت نیز ضرر چندانی را متحمل نخواهید شد.

عدم پرداخت پاداش‌ها از طرف اعتبارسنج‌ها

یکی دیگر از خطرات استیکینگ این است که ممکن است اعتبارسنج‌ها پاداش تلاش و کارهای کاربران را پرداخت نکنند.

پرداخت مرتب و منظم پاداش‌ها توسط اعتبارسنج‌ها بسیار مهم است. در برخی پروتکل‌ها مانند تزوس، هر پاداش پس از ۷ چرخه پرداخت می‌شود و به همین دلیل کاربران برای مدت‌ها نحوه پرداخت پاداش‌ها را بررسی نمی‌کنند که آیا پاداش خود را به خوبی دریافت کرده‌اند یا خیر.

کاربران باید از داشبورد اعتبارسنجی مانند «Baking bad on Tezos» یا «block explorer» برای بررسی نحوه و چگونگی پرداخت پاداش‌ها توسط اعتبارسنج‌ها استفاده کنید.

اگرچه بازار ارزهای دیجیتال اغلب قابل اعتماد است و کمتر پیش می‌آید که سرمایه گذاران دارایی خود را توسط کلاه‌برداران از دست بدهند اما باز هم لازم است همیشه حواستان جمع باشد و به دقت انتخاب کنید.

لازم به ذکر است که در اغلب مواقع اعتبارسنج‌ها نیازی به حضانت وجوه ندارند بنابراین نباید وجه خود را مستقیماً به کیف پول آن‌ها ارسال کنید.

از دست دادن حساب کاربری

نمونیک (Mnemonic) و کلیدهای خصوصی دو مفهوم واقعاً مهم در دنیای دیجیتال و بلاک چین هستند، به خصوص زمانی که امنیت ارزهای دیجیتال در میان باشد.

کاربران و سرمایه گذاران هرگز نباید این دو را با دیگران به اشتراک بگذارند و باید شخصاً از آن‌ها محافظت و در جای خوبی آن‌ها را ذخیره و نسخه‌ای پشتیبان از آن‌ها تهیه کنند.

در صورت از دست دادن حساب کاربری خود، برای بازیابی کیف پول و رمز ارزهای خود باید از یک نمونیک یا کلید خصوصی استفاده کنید.

به همین دلیل است که باید حتماً از کلیدهای خصوصی خود نسخه‌ای آفلاین و پشتیبان به صورت کاملاً ایمن تهیه کنید.

برای افزایش امینت رمز ارزهای خود، بهتر است از کیف پول‌های سخت افزاری مانند لجر (Ledger) برای ایمن نگه داشتن رمز ارزها استفاده کنید که وجوه شما را به صورت آفلاین ذخیره کرده و امنیت آن‌ها را به خوبی تضمین می‌کنند.

لازم به ذکر است که شما به عنوان یک سرمایه گذار به برخی نکات مهم در رابطه با سیو سود هیچ وجه نباید نمونیک‌های خود را به صورت آنلاین ذخیره کنید.

معایب لجر

کسانی که از لجر استفاده می‌کنند باید به طور مرتب سیستم عامل خود را به روز رسانی کنند وگرنه هنگام استفاده از کیف پول با مشکلاتی روبرو خواهند شد. به همین دلیل بسیار مهم است که نمونیک را در فضایی آفلاین و ایمن ذخیره کنید تا در صورت وقوع برخی مشکلات به دلیل سوء مدیریت دارایی خود را از دست ندهید.

البته اصلاً نیازی به نگرانی نیست. اگر کلیدهای خصوصی خود را به درستی ثبت کرده باشید، به راحتی از طریق نمونیک‌ها قابل بازیابی خواهند بود.

متمرکز بودن شبکه از معایب استیکینگ

یکی دیگر از خطراتی که در مقیاس جهانی پروتکل‌های جهانی از جمله استیک کردن ارزهای دیجیتال را تحت تأثیر قرار می‌دهد حمله ۵۱ درصدی است.

حمله ۵۱ درصدی به حمله‌ای اشاره دارد که در آن گروهی از ماینرها بیش از ۵۰ درصد شبکه را در اختیار دارند.

هنگامی که سرمایه گذار توکن‌های خود را به یک اعتبارسنج می‌سپارد، مستقیماً به غیرمتمرکز کردن شبکه کمک می‌کند.

جدول زیر درصد حق رأی ۱۰ تولید کننده بلاک برتر را در پروتکل‌های کازموس، آیریش نت و تزوس نشان می‌دهد. همان‌طور که مشاهده می‌کنید در کازموس ۱۰ تولید کننده بلاک برتر بیش از ۵۰ درصد سهام شبکه را در اختیار دارند.

بهترین کار برای سرمایه گذاران این است که به محض ورود به شبکه به برترین و بزرگ‌ترین اعتبارسنج‌ها متصل نشوند و در عوض اعتبارسنج مناسب خود را بر اساس زمان فعالیت، اتصال، برخی نکات مهم در رابطه با سیو سود اقدامات امنیتی، مشارکت جامعه، خدمات مشتری، هزینه خدمات و غیره با تشویق اعتبارسنج کوچک‌تر انتخاب کنید. در این صورت کمک بزرگی به غیرمتمرکز کردن شبکه خواهید کرد.

حق کمیسیون اعتبارسنج‌ها

حق کمیسیون اعتبارسنج‌ها از دیگر ریسک ها و معایب مرتبط با استیک کردن ارزهای دیجیتال است. در الگوریتم اجماع اثبات سهام، سخت افزارهایی برای اجرای گره‌ها وجود دارند و علاوه بر این تعداد توکن‌هایی که ارائه می‌شوند باید به میزان خاصی برسند تا یک اعتبارسنج کامل محسوب شود. در واقع کاربران باید هزینه‌ای برای به انجام رسیدن هر عملیات پرداخت کنند و این هزینه توسط پاداش‌های دریافت شده از طریق سهام اخذ می‌شود.

در این پروتکل‌ها اعتبارسنج‌ها کسانی هستند که مسئول حکمرانی هستند و شرکت فعال آن‌ها در شبکه الزامی است. در برخی نکات مهم در رابطه با سیو سود مقابل، کاربران نیز اعتبارسنج‌های خود را با توجه به قابلیت و ویژگی‌های هر کدام و همچنین درصد جوایز اختصاص یافته به کاربران انتخاب می‌کنند.

اعتبارسنج‌ها می‌توانند در هر زمان و بدون رضایت کاربران، درصد کمیسیون ۶۹ درصدی تعیین کنند. کاربران به نوبه خود وظیفه دارند که به طور منظم این تغییرات را بررسی و کنترل کرده و در صورت نیاز میزان سهام یا استیک خود را تنظیم کنند.

مدت زمان پرداخت پاداش

به محض اینکه دارایی خود را استیک می‌کنید، ممکن است بلافاصله پاداش دریافت کنید یا اینکه مدت زمان مشخصی طول بکشد تا پاداش به دست شما برسد. این مورد بسته به شبکه‌ای که انتخاب می‌کنید، ممکن است روزها یا هفته‌ها طول بکشد.

در برخی شبکه‌ها، اعتبارسنج‌ها کنترل کاملی بر پاداش‌هایی که به کاربران تعلق می‌گیرد، دارند. آن‌ها پس از گرفتن حق کمیسیون، پاداش‌های هر کاربر را که انتخاب کرده‌اند محاسبه می‌کنند. این روند هم ممکن است سریعاً محاسبه شود یا مدتی طول بکشد. بهتر است این موارد را از اعتبارسنج خود بپرسید و بدانید که پاداش‌ها چگونه میان کاربران تقسیم می‌شوند.

رفتار بد اعتبارسننج ها

گره‌های اعتبارسنجی که در عملکرد یک شبکه مشارکت دارند، نیازهای بیشتری برای عملکرد و نگهداری تجهیزات دارند. به روز رسانی شبکه عامل مهمی است و آن‌ها باید همیشه آماده انجام این فرایند باشند.

اگر گره با مشکل روبرو شود یا در بدترین حالت خراب شود، بلاک خود را از دست داده و دابل ساینر را تجربه خواهد کرد. همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم در این مواقع اعتبارسنج‌ها اسلاشینگ را تجربه خواهند کرد و مجازات می‌شوند. اسلاشینگ ممکن است برخی توکن‌های ضمیمه شده توسط اعتبارسنج‌ها یا حتی کاربران را از آن‌ها بگیرد.

استیک کنیم یا نه؟

برای جواب دادن به این سؤال در ابتدا باید از خود بپرسید که چه خطراتی را خواهید پذیرفت؟ لازم است که با چگونگی کارکرد شبکه به خوبی آشنا شوید و از آنچه که پروتکل برای دستیابی به آن تلاش می‌کند آگاه باشید. این را هم به خاطر داشته باشید که کسی نمی‌داند در آینده برای شبکه‌ای که انتخاب کرده‌اید چه اتفاقی خواهد افتاد. سعی کنید در این مورد به خوبی تحقیق کنید و تا حد امکان اطلاعات لازم را در این زمینه کسب کنید.

سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال و استیکینگ ریسک بالایی دارد و همیشه امکان ضرر وجود دارد و ممکن است تنها در چند ساعت تمام دارایی و سرمایه ذخیره شده خود را از دست بدهید. علاوه بر این نمایندگان در صورت بروز خطاهای امنیتی یا فیزیکی در پروتکل‌های اثبات سهام ضمانت دار، بیشتر از هر کس دیگری در معرض خطر قرار دارند؛ بنابراین فراموش نکنید که قبل از انجام هر کاری به خوبی تحقیق کنید.

حاشیه سود خالص و ناخالص در بورس و کاربرد آن ها

بررسی حاشیه سود یا «Profit Marigin» یکی از مواردی است که تحلیل‌های بنیادین در بازارهای مالی بر پایه آن انجام می‌شود. اگرچه بررسی حاشیه سود برای خود عوامل شرکت ضروری است، اما تحلیل‌‌گران برای محاسبه سود سهام خود، این مفهوم را بسیار جدی‌تر به کار می‌برند. البته حاشیه سود، انواع مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان حاشیه سود خالص، ناخالص، عملیاتی، قبل از مالیات، پس از مالیات و …. را نام برد؛ اما در این مطلب صرفاً به بررسی حاشیه سود خالص و سود ناخالص شرکت‌ها می‌پردازیم تا به ماهیت اصلی این اصطلاحات پی ببریم. اگر شما هم یکی از سرمایه‌‌گذاران بازارهای مالی مانند بورس هستید، آشنایی با این مفاهیم می‌تواند در هر سطحی که هستید، عملکردتان را ارتقا دهد. پس تا انتهای این مقاله از دلفین وست همراه ما باشید.

حاشیه سود خالص چیست؟

حاشیه سود خالص یا «Net profit Margin» در پی محاسبه‌ی سود خالص شرکت‌ها بدست می‌آید. سود خالص یک واحد تولیدی یا خدماتی را می‌توان پس از کسر تمام هزینه‌ها، اعم از هزینه‌های تولید، هزینه‌های متفرقه و غیرمستقیم، حقوق و دستمزدها، مالیات و …. محاسبه کرد. این نوع از حاشیه سود با درصد بیان می‌شود و نشان دهنده‌ی سود اصلی حاصل از فعالیت شرکت‌ها است. برای مثال وقتی می‌شنویم که می‌گویند: «سود خالص فلان شرکت 35 ٪ است»، یعنی از هر 1000 تومان فروش آن شرکت، 350 تومان آن سود خالص به شمار می‌آید. به بیان ساده‌تر، از هر 100 میلیون تومان فروش آن شرکت، 35 میلیون تومان آن حاشیه سود خالص خواهد بود.

لازم به ذکر است که سود خالص شرکت‌ها همیشه مثبت نیست و می‌تواند به منفی هم برسد. اگر سود خالص یک شرکت منفی باشد، می‌توان آن را «زیان خالص» آن شرکت نیز در نظر گرفت. اگر مقدار سود مثبت باشد، در اصطلاح عمومی به آن «درآمد خالص» نیز گفته می‌شود که سهامداران به آن «سود هر سهم» می‌گویند. هرچقدر مقدار سود خالص بیشتر باشد، سودآوری یک شرکت بالاتر بوده و سوددهی آن در بازارهای مالی نیز بیشتر است. بنابراین می‌توان روی سهام آن سرمایه‌گذاری کرد.

حاشیه سود ناخالص چیست؟

حاشیه سود ناخالص یا «برخی نکات مهم در رابطه با سیو سود برخی نکات مهم در رابطه با سیو سود Gross Profit Margin» به سود حاصل از فروش محصولات شرکت بدون در نظر گرفتن هزینه‌های تولید، عملیاتی، دستمزدی، مالیاتی و ….. گفته می‌شود. این نوع از سود را نیز با درصد بیان می‌کنند که نشان دهنده‌ی بازدهی بالا، مدیریت قدرتمند و توان استفاده از درآمد برای دیگر هزینه‌ها است.

اگر محصولی با قیمت نهایی 2000 تومان در بازار به فروش رسیده باشد و قیمت تمام‌شده‌ی آن برای شرکت، 1000 تومان باشد، پس می‌توان حاشیه سود ناخالص این محصول را 1000 تومان یا 100 ٪ در نظر گرفت. همین‌طور اگر سود ناخالص یک شرکت برابر با 50 ٪ باشد، به این معنی است که از هر 1000 تومان فروش آن شرکت، 500 تومان سود بوده. البته این سود یک سود ناخالص است، چون دیگر هزینه‌های متفرقه‌ی دخیل در تولید و عرضه‌ی آن، محاسبه نشده است. پس می‌توان سود ناخالص را اختلاف فروش و بهای تمام شده‌ی یک محصول در نظر گرفت. بنابراین با فرمول زیر می‌توان آن را محاسبه کرد:

بهای تمام شده محصول - قیمت فروش = سود ناخالص آن محصول

پس از بدست آوردن مقدار سود خالص، حاشیه آن، یعنی حاشیه سود ناخالص آن محصول را نیز با فرمول زیر محاسبه می‌کنند:

سود ناخالص محصول / فروش = حاشیه سود ناخالص

البته این فرمول‌ها می‌تواند برای کل فروش محصولات یک شرکت در نظر گرفته شود و تنها یک محصول خاص را دربر نگیرد. در این‌صورت باید برای محاسبه‌ی سود ناخالص، میانگین قیمت‌ها لحاظ شود، چراکه ممکن است سود ناخالص یک محصول 30 برخی نکات مهم در رابطه با سیو سود درصد و سود ناخالص محصول دیگر 60 درصد باشد.

هرچقدر هزینه‌ی تمام شده‌ی یک محصول پایین‌تر باشد یا با قیمت بالاتری به فروش برسد، حاشیه سود ناخالص آن محصول بالاتر خواهد بود. البته ارزانتر بودن بهای تمام شده و افزایش قیمت، باید در چهارچوبی باشد که به کیفیت محصول آسیب نزند، در غیر این‌صورت سود ناخالص بالای یک محصول پایدار نخواهد بود.

تفاوت سود خالص و سود ناخالص در چیست؟

سود خالص و ناخالص در تحلیل‌های بنیادی بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرند که هریک برای در نظر گرفتن بخشی از جریان فعالیت شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. سود خالص، همانطور که از نامش پیداست، تمام سود باقی مانده برای شرکت را با کسر تمام هزینه‌ها، در اختیار ما قرار می‌دهد؛ این در حالی است که مقدار سود ناخالص، تنها بیانگر سود فروش است و هزینه‌های اعمال شده در تولید یا توزیع آن محصول در نظر گرفته نمی‌شود.

محاسبه‌ی سود ناخالص، راحت‌تر و سریع‌تر از محاسبه‌ی سود خالص است؛ چون در نظر گرفتن تمام هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم شرکت و کسر آن از سود حاصله، امری است که نیاز به دقت و شناخت فراوان از محصولات، بازار و … دارد. بنابراین سود ناخالص شرکت‌ها، به مراتب بیشتر از سود خالص آن‌ها مورد تجزیه، تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد. البته در مواردی که تحلیل‌گران بنیادی نیاز به بررسی‌های دقیق‌تری داشته باشند، حساب کردن سود خالص شرکت‌ها در اولویت قرار می‌گیرد.

کاربرد حاشیه سود خالص و ناخالص در بورس چیست؟

کاربرد حاشیه سود خالص و ناخالص در بورس به نوع تحلیل‌ها بستگی دارد. اگر کسی از تحلیل تکنیکال برای پیش‌بینی‌های این بازار استفاده کند، نیازی به بررسی حاشیه سود خالص و ناخالص نخواهد داشت. این تنها تحلیل‌گران بنیادی هستند که از حاشیه سود خالص و ناخالص شرکت‌ها برای پیش‌بینی‌های خود بهره می‌گیرند.

لازم به ذکر است که بیشتر تحلیل‌گران بازارهای مالی، تحلیل‌گران تکنیکالیست هستند، چراکه تحلیل تکنیکال به نسبت تحلیل بنیادی سریع‌تر و راحت‌تر است، اما تحلیل بنیادی درصد خطای کمتری دارد و حرفه‌ای‌تر و کاربردی‌تر از تحلیل تکنیکال است.

نکات مهم حاشیه سود خالص و ناخالص

اگرچه محاسبه‌ی حاشیه سودها در بررسی‌های مالی کاربرد فراوانی دارد، اما چون بررسی این اصطلاحات، به زمان، انرژی و محاسبات دقیقی نیاز دارد، بهتر است قبل از هرگونه محاسبه حاشیه سود، نکات زیر را در نظر بگیرید:

بررسی شرکت ها با مدل کسب و کار یکسان

با توجه به اینکه شرکت‌های مختلف حاشیه‌های سود متفاوتی دارند، از بررسی حاشیه سودها باید در مقایسه شرکت‌هایی که دارای مدل کسب‌وکار یکسان هستند، استفاده شود. مقایسه حاشیه سود شرکت‌هایی که مدل‌های کاری متفاوتی دارند و در صنعت‌ متفاوتی فعالیت می‌کنند، بی‌نتیجه خواهد بود. (برخی از شرکت‌ها با توجه به نوع فعالیت و تولیدات خود ممکن است حاشیه سود بالا و فروش کم یا حاشیه سود پایین و فروش زیاد داشته باشد!)

استفاده از سایت کدال

برای محاسبه‌ی سود خالص شرکت‌ها، به صورت‌های مالی 3، 6 یا 12 ماهه نیاز خواهد بود؛ این اطلاعات را می‌توان در سایت خود شرکت‌ها یا در سامانه‌ی کدال «ir» مشاهده کرد.

توجه به حاشیه سود پایین

اگرچه حاشیه سود پایین، همیشه نشان از ضعف یک شرکت است، اما در برخی از موارد، حاشیه سود می‌تواند دوره‌ای باشد یا بخاطر استراتژی خاصی صورت بگیرد. مثلاً ممکن است یک شرکت برای بدست گرفتن سهم بیشتری از بازار هدف، قیمت‌های فروش خود را کاهش داده باشد!

بررسی حاشیه سود در برخی نکات مهم در رابطه با سیو سود بازه زمانی مشخص

تحلیل‌گران با بررسی صورت‌های مالی و حاشیه سود شرکت‌ها در دوره‌های زمانی مشخص، به پیشرفت یا پس‌رفت شرکت‌ها و افزایش یا کاهش ارزش ذاتی سهام آن‌ها پی ببرند. بنابراین بهتر است بررسی حاشیه سود با دقت بالا و در یک دوره زمانی مشخص انجام شود.

حاشیه سود دروغین

ممکن است یک شرکت در صورت‌های مالی ارائه شده‌ی خود، حاشیه سود را کمتر یا بیشتر از حد معمول خود در نظر گرفته باشد. به همین خاطر علی‌رغم گزارشات موجود در سایت شرکت‌ها، سهم بازار، نحوه بازاریابی، تیم مدیریت و …. آن شرکت را نیز رصد کنید.

سخن پایانی

در این مطلب، تعریف، موارد لازم و کاربرد حاشیه سود خالص و ناخالص در بورس را مورد بررسی قرار دادیم. تمام کسانی که به تازگی قصد ورود به بورس را دارند یا می‌خواهند تحلیل بنیادی را فرا بگیرند، به بررسی این مفاهیم نیاز خواهند داشت. با توجه به دقت بالایی که محاسبه حاشیه سودها می‌طلبد، می‌توانید از آموزش‌‌های جامع تحلیل بنیادی کارشناسان دلفین‌وِست استفاده کنید.

سوالات متداول

حاشیه سود چیست؟ در تعریف کلی نسبت سود به فروش شرکت را حاشیه سود می‌گویند.

سود خالص چیست؟ به مجموعه درآمد باقی مانده بعد از کسر مالیات، هزینه‌های عملیاتی و سایر هزینه های مالی سود خالص گفته می‌شود.

برای یادگیری انواع سود مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

برخی نکات مهم در رابطه با سیو سود

آزمون نوبت دوم کار و فناوری پایه هشتم

تیم مدیریت گاما

آزمون کار و فناوری پایه هشتم | پودمان های ۶ و ۷

تیم مدیریت گاما

آزمون پودمان چهارم کار و فناوری پایه هشتم | پودمان 4: الکترونیک

تیم مدیریت گاما

آزمون کارو فناوری با جواب هشتم | شهروند الکترونیک (2)

آزمون پایانی کار و فناوری هشتم مدرسه شهید چمران | خرداد 1400

سوالات تستی کار و فناوری هشتم دبیرستان نمونه بیاضیان | پودمان 1 و 2

دانلود نمونه سوال کار و فناوری هشتم | پودمان برق و الکترونیک

آزمون نوبت اول کار و فناوری هشتم مدرسه امام سجاد شیراز | پودمان 1 تا 3

آزمونک تستی کار و فناوری هشتم با جواب | پودمان شهروند الکترونيک 2

سوالات آزمون تستی کار و فناوری پایه هشتم | 16 سوال تستی از کل کتاب

پاسخ کار کلاسی، پرسش ها و بارش فکری کارو فناوری هشتم | پودمان 6: پرورش و نگهداری…