NFT و آثار هنری
این روزها اخبار متعدد و گاه شوکه کنندهای از بازار فروش NFT ها به گوش میرسد. به تازگی حراج ساتبیز لندن اعلام کرد که انافتی یک اثر دیجیتال متعلق به مجموعه لاروا-لبز را به قیمت ۱۱.۸ میلیون دلار به فروش رسانده است. اما NFT برای بسیاری در دنیای هنوز یک مفهوم نا آشنا ست. در این مقاله ۱ سعی بر آن شده است تا با این مفهوم و کاربرد آن در دنیای هنر آشنا شویم.
ان اف تی (NFT) چیست؟
NFT یا توکن غیر قابل معاوضه (Non-Fungible Token) نوعی خاص از توکنهای رمزنگاری است که با استفاده از تکنولوژی بلاکچین گونهای دارایی دیجیتال ایجاد میکند که قابل تکثیر نیست. NFT با رمزارزهای شناختهشدهی قابل تعویض مانند بیت کوین تفاوت دارد، برای مثال شما میتوانید بیت کوینی را در مقابل بیت کوینی دیگر معاوضه کنید.
قابل معاوضه بودن یا غیر قابل معاوضه بودن
منظور از قابل معاوضه بودن یک دارایی یعنی بتوان آن را بدون افت قیمت با دارایی مشابهش معاوضه کرد. همچنین قابل معاوضه بودن ویژگیهای یک سرمایه همچون قابل تقسیم بودن یا ارزش آن را تعیین میکند. برای مثال یک اسکناس ۱۰ دلاری از لحاظ ارزش کاملا مشابه اسکناس ۱۰ دلاری دیگر است. وقتی شما اسکناسی ده دلاری از کسی قرض میگیرید، نیازی نیست دقیقا همان اسکناس را به او پس بدهید زیرا آنها ارزش یکسان دارند. توکنهای قابل معاوضه (Fungible)، توکنهایی هستند که با هم قابل معامله شدن هستند و بهای آنها ثابت میماند. در حوزهی رمزارز یک بیت کوین ارزشی معادل یک بیت کوین دیگر دارد و ارزش آن بدون توجه به صاحب یا تاریخچهاش ثابت است.
اما قضیه در مورد توکنهای غیر قابل معاوضه فرق میکند، قیمت یک توکن NFT با هر توکن مشابه آن متفاوت است. ویژگیهای فردی، یکتا بودن آنها را تعیین میکند، بنابراین آنها همچون سرمایههای دنیای واقعی مانند سنگهای قیمتی یا آثار هنری غیر قابل معاوضه هستند. برای مثال بیایید فرض کنیم که من بلیت سینما برای دیدن فیلم هزارپا را دارم و شما بلیت فیلم جنگ ستارگان را دارید، هر دوی ما بلیت داریم ولی آیا این بلیتها قابل معاوضه هستند؟ بنابراین توکنهای غیر قابل معاوضه مانند این بلیتها، جلوهی دیجیتال سرمایههایی هستند که میتوانند حاوی اطلاعاتی باشند که دارای کاربردهای گوناگون و ارزشی غیر قابل پیشبینی است.
ویژگیهای توکنهای غیر قابل معاوضه
- تقسیم نشدنی: اغلب توکنهای غیر قابل معاوضه به واحدهای کوچکتر تقسیم نمیشوند، یا کل یک اثر هنری دیجیتال را خریداری میکنید یا اصلا آن را نمیخرید.
- یکتایی: این مورد مهمترین ویژگی یک NFT است. NFT-ها دارای زبانهای (tab) از اطلاعات ثابت هستند که یکتا بودن آنها را ثبت میکند. به این ویژگی بهعنوان گواهی اصالت نگاه کنید.
- قابل انتقال: برخلاف توکنهای قابل معاوضه قابل ترید، توکنهای غیر تفاوت توکن قابل معاوضه با توکن NFT قابل معاوضه در بازارهای خاصی خرید و فروش میشوند. بااینحال ارزش آنها به منحصربهفرد بودنشان بستگی دارد.
- دارای اصالت: توکنهای غیر قابل معاوضه مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین هستند، بنابراین میتوانید از اصالت NFT خود مطمئن شوید، زیرا ساخت چیزی جعلی در لجر تغییر ناپذیر نامتمرکز تقریبا محال است.
- حافظ حق مالکیت: این مورد هم به استفادهی NFT از پلتفرمهای نامتمرکز اشاره میکند که در آن هیچ مالکی دادهای را پس از ثبت نمیتواند تغییر دهد.
کریپتوپانک شماره ۷۵۲۳ اثر لاروا-لبز
NFT و دنیای هنر
به لطف NFT هنرمندان میتوانند آثار دیجیتال خود را بهطور مستقیم به مخاطبان و بدون نیاز به حراجیها در سراسر دنیا بفروشند و از این طریق سهم بیشتری از سود حاصل از فروش را برای خود نگه دارند. همچنین حق تألیف (Royality) نیز میتواند بهصورت هنر دیجیتال برنامهنویسی شود و هر بار که اثر هنری به مشتری جدیدی فروخته میشود، خالق اثر درصدی از سود فروش را دریافت میکند.
با شناختهتر شدن NFT-ها، گرانترین NFT دنیا نیز هر روز تغییر میکند. این عنوان قبلا توسط یکی از توکنهای مجموعه کریپتو پانک (CryptoPunk) به نام شماره 6965 تصاحب شده بود که قیمتی برابر ۸۰۰ اتر (با احتساب اتر به قیمت ۲۰۰۰ دلار قیمتی بیش از ۱٫۶ میلیون دلار) داشت. گرانترین NFT فروخته شده به قیمت 69 میلیون دلار، «همهی روزها: 5000 روز اول» نام دارد که توسط بیپل ساخته شده و توسط جاستین سان، مؤسس پلتفرم رمزارز ترون خریداری شده است. به تازگی اثر دیگری از مجموعه کریپتوپانک به شماره ۷۵۲۳ در حراج ساتبیز لندن به قیمت ۱۱.۸ میلیون دلار فروخته شد.
«همهی روزها: 5000 روز اول» اثر «بیپل»
فروشگاههای اینترنتی NFT
از معروفترین فروشگاههای اینترنتی NFT میتوان به زورا (Zora)، ریربل (Rarible)، سوپر ریر (SuperRare)، نیفتی گیتوی (Nify Gateway)، اوپن سی (OpenSea) اشاره کرد.
۱- منبع اکثر مطالب آورده شده در این نوشته از وبسایت زومیت است.
توکن غیرمثلی یا ان اف تی
توکن NFT که از آن با عناوینی همانند توکن غیر مثلی یا توکن غیر قابل معاوضه هم یاد می شود، نوعی دارایی دیجیتال منحصر به فرد است که هر واحد آن، ویژگی های مخصوص خود را دارد .
در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم NFT و تاریخچه و کاربردهای آن آشنا کنیم.
توکن NFT چیست؟
توکن تفاوت توکن قابل معاوضه با توکن NFT NFT ( Non-Fungible Token ) یا توکن غیر مثلی یک دارایی دیجیتال منحصر به فرد است که از فناوری بلاک چین استفاده میکند و نشان دهنده دارایی های دنیای واقعی مانند آثار هنری، موسیقی، فیلم و حتی آیتم های درون بازی های ویدیویی است. توکن های NFT معمولا بصورت آنلاین و در پلتفرم های مخصوص به خودشان همانند OpenSea خرید و فروش می شوند .
توکن های NFT به دلیل منحصر به فرد بودنشان یک دارایی غیر قابل معاوضه تلقی می شوند، بر عکس ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین که دارایی های قابل معاوضه هستند.
تفاوت بین دارایی قابل معاوضه و دارایی غیر قابل معاوضه
دارایی های قابل معاوضه ( Fungible ) همانطور که از اسمشان نیز پیداست، چندان منحصر به فرد نمی باشند و می توان آنها را با یکدیگر تعویض کرد بدون این که در ارزش آنها تغییری ایجاد شود. ارزهایی مثل دلار، ریال و همچنین رمزارزهایی مانند بیت کوین و اتر همه از نوع دارایی های قابل معاوضه به شمار می آیند.
اجازه بدهید این موضوع را در قالب یک مثال واضح تر بیان کنیم. فرض کنید که شما یک اسکناس ۱۰۰ دلاری به یک نفر قرض می دهید. این شخص می تواند پول شما را در قالب یک اسکناس ۱۰۰ دلاری یا دو اسکناس ۵۰ دلاری به شما برگرداند بدون این که از ارزش آن کم شده باشد.
از طرف دیگر دارایی های غیر قابل معاوضه ( Non-Fungible ) را میتوان به مواردی مانند بلیت کنسرت، گوشی موبایل، خانه و ماشین تشبیه کرد. اگر شما ماشین خود را به شخصی قرض بدهید، طبیعتا انتظار دارید که آن شخص ماشین خودتان را به شما برگرداند. یا مثلا اگر شما برای تماشای کنسرت خواننده مورد علاقه تان بلیت تهیه کرده اید، نمی توانید آن را با بلیت کنسرت یک خواننده دیگر تعویض کنید چرا که هر خواننده سبک و صدای مخصوص به خود را دارد و یک معامله برابر صورت نمی گیرد.
تاریخچه توکن های NFT
اکوسیستم توکن های NFT نخستین بار در سال 2017 راه اندازی شد. پروژه های کریپتو پانکس ( CryptoPunks ) و کریپتو کیتیز ( CryptoKitties ) نخستین پروژه هایی بودند که شروع به استفاده از توکن های NFT کردند.
پروژه کریپتو پانکس که بر روی بلاک چین اتریوم پیاده سازی شد، مجموعه ای از 10000 کاراکتر پیکسلی بود که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را داشتند. این کاراکترها در ابتدا به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار داده می شدند اما پس از اینکه تمام 10000 کاراکتر بین کاربران توزیع شد، کاربران شروع به خرید و فروش کاراکترها بر روی پلتفرم کریپتو پانکس کردند. این معاملات تا جایی گسترش یافت که امروزه برخی از کریپتو پانک ها تا قیمت ۶۰ اتر هم خرید و فروش می شوند.
یکی دیگر از اولین پروژه های NFT که همچنان از محبوبیت بالایی در میان کاربران برخوردار تفاوت توکن قابل معاوضه با توکن NFT است، پروژه کریپتو کیتیز می باشد. کاربران در این پروژه این توانایی را دارند که گربه های دیجیتالی خود را با قابلیت های منحصر به فردی طراحی کنند و آن ها را به خرید و فروش برسانند. این پروژه که همانند کریپتو پانکس بر روی بلاک چین اتریوم فعال است از زمان شروع به کار خود تا کنون شاهد افزایش بسیار زیادی در حجم معاملات خود بوده است تا جایی که هم اکنون این گربه های دیجیتالی در بازار تا قیمت 100 اتر هم به فروش می رسند.
توکن NFT چگونه کار می کند؟
با این که توکن های NFT نسبت به سایر رمزارزهای قابل معاوضه کاربرد متفاوتی دارند ولی باز هم به نوبه خود یک رمزارز تلقی می شوند و به شبکه های بلاک چین وابسته اند. در حال حاضر اکثریت پروژه های NFT بر روی بلاک چین اتریوم فعال هستند.
در بلاک چین هر شبکه با توجه به هدفی که دنبال می کند از استانداردهای خاصی تشکیل شده است. توکن های NFT نیز از این قاعده پیروی می کنند و در چارچوب استاندارد ERC-721 ایجاد می شوند. این استاندارد مختص ایجاد توکن های NFT بر روی بلاک چین اتریوم است که از منحصر به فرد بودن یک توکن اطمینان حاصل می کند. استاندارد جدیدتر و بهتر بلاک چین اتریوم ERC-1155 نام دارد که می تواند یک قرار واحد را طوری ایجاد کند که شامل توکن های قابل معاوضه و غیر قابل معاوضه به صورت همزمان باشد.
زنجیره هوشمند بایننس (Binance Smart Chain) با نماد ( BSC ) دارای استانداردهای NFT مخصوص به خود به نام های BEP-721 و BEP-1155 است. عملکرد این دو استاندارد مشابه دو استاندارد بلاک چین اتریوم است با این تفاوت که هزینه استفاده از آنها بسیار کمتر از هزینه استفاده از استانداردهای اتریوم است.
به طور کلی کلیه بلاکچین هایی که توانایی ارائه قراردادهای هوشمند را دارند میتوانند میزبان توکن ها ی NFT در خود باشند.
کاربرد توکن NFT چیست؟
توکن های NFT برای موارد بسیاری از بازی های ویدیویی گرفته تا آثار کلکسیونی کاربرد دارند که در این بخش در مورد یک سری از کاربردهای آن توضیح مختصری ارائه داده ایم.
بازی های ویدیویی ( Video Gaming )
توکن های NFT محبوبیت فراوانی در دنیای بازی های ویدیویی پیدا کرده اند. همانطور که میدانید شما در بازی های ویدیویی صاحب اصلی برخی آیتم ها مانند لباس و سلاح خود نیستید و حتی گاهی اوقات قابلیت خرید و فروش آن ها را نیز ندارید. اما با تبدیل کردن این آیتم ها به توکن های NFT علاوه بر این که صاحب واقعی آیتم های خود خواهید شد، می توانید این آیتم ها را در صرافی و پلتفرم های مختلف در قبال پول یا ارز های دیجیتال به فروش برسانید.
دارایی مجازی ( Virtual Asset )
با استفاده از NFT شما می توانید خیلی از امور زندگی خود مانند خرید خانه، زمین و وسایلی که در دنیای حقیقی نیز با آنها روبرو هستید را در یک دنیای مجازی هم تجربه کنید. بازی Decentraland یک نمونه از همین تجربه است و افراد شرکت کننده در آن می توانند مالک یک زمین مجازی باشند .
هویت دیجیتال ( Digital Identity )
متاسفانه جعل هویت، به دنیای دیجیتال نیز راه پیدا کرده است ولی به کمک NFT و ثبت مدارک هویتی مختلف مانند مدارک تحصیلی، مدارک شناسایی و . درون بلاک چین می توان از سوء استفاده های احتمالی در این زمین جلوگیری کرد. ذخیره اطلاعات شناسایی و مالکیتی بر روی بلاک چین میتواند حریم خصوصی و یکپارچگی داده ها را برای کاربران در سراسر جهان افزایش دهد.
آثار هنری دیجیتال ( Digital Art )
از آنجایی که صاحبان آثار هنری همیشه دغدغه محافظت از اثر خود در قبال نشر غیر قانونی و مسائل مربوط به کپی رایت را دارند، NFT به واسطه بلاک چین می تواند مالکیت یک اثر دیجیتال را برای خریدار و صاحب اثر ثبت کند.
آثار کلکسیونی ( Collectible Items )
آثار کلکسیونی می توانند در انواع مختلفی وجود داشته باشند. اگر یادتان باشد در گذشته کارت های فوتبالی وجود داشتند که تصویر بازیکنان مختلف بر رویشان چاپ شده بود و هواداران برای خود کلکسیون هایی از این قبیل تشکیل می دادند ولی با گذشت زمان این کارت ها کمیاب شده و تقریبا به فراموشی سپرده شدند تا این که امروزه افرادی هستند که حاضرند برای داشتن چنین کلکسیونی مبالغ پول زیادی پیشنهاد دهند. همان کارت های فوتبال امروزه می توانند به توکن های NFT تبدیل شوند و روز به روز به ارزششان نیز اضافه شود.
تفاوت توکن قابل معاوضه با توکن NFT
NFTها یکی از جدیدترین نوآوریها در حوزه رمزارزها هستند که عمر نسبتا کوتاهی دارند. توکن غیرقابل تعویض، توکن غیرقابل معاوضه، توکن غیرمثلی، توکن یکتا و توکن بیهمتا، همه ترجمه Non-Fungible Token هستند. اما NFT چیست و چه کاربردی دارد؟ در این مقاله با یکی از بخشهای منحصر به فرد در حوزه ارزهای دیجیتال آشنا میشویم.
NFT چیست و چه کاربردی دارد؟
برای اینکه بدانیم NFT چیست، بحث را اینگونه آغاز میکنیم؛ در بازار دو نوع دارایی دیجیتال وجود دارد:
- دارایی تعویضپذیر یا قابل معاوضه
- دارایی تعویضناپذیر یا غیرقابل معاوضه
دارایی تعویضپذیر چیست؟ همانطور که از نام این داراییها مشخص است، میتوانند به یکدیگر تبدیل شوند و ارزش تمام آنها یکسان است. دلار امریکا یک دارایی قابل تعویض است؛ ارزش دلار در ایران یکسان است. اگر کسی از شما بپرسد که اکنون قیمت دلار امریکا به ریال چقدر است، شما از او نمیپرسید قیمت کدام اسکناس دلار؟ زیرا قیمت تمام آنها در بازار یکسان است.
اما اگر کسی از شما بپرسد قیمت واحد مسکونی در تهران چقدر است؟ شما از او میپرسید قیمت کدام واحد مسکونی؟ زیرا قیمت هریک از آنها متفاوت است. یا اگر کسی از شما بپرسد قیمت تابلوی نقاشی چند است؟ شما باید بدانید منظور او کدام تابلوی نقاشی است؛ زیرا قیمت هریک با دیگری متفاوت است. این دو مثال، داراییهای غیرقابل تبدیل هستند و ارزش آنها منحصر به فرد است.
مفهوم NFT در بازار ارزهای دیجیتال چیست؟ علی و محمد در کیف پولهای خود بیت کوین ذخیره کردهاند. آیا قیمت بیت کوین این دو باهم تفاوت دارد؟ خیر. پس بیتکوین یک کوین قابل تعویض است. اتریوم، بایننس کوین، XRP، کاردانو و بسیاری از رمز ارزهای بازار، یک دارایی قابل تبدیل هستند و ارزش یک کوین اتر با دیگر کوین آن هیچ تفاوتی ندارد.تفاوت توکن قابل معاوضه با توکن NFT
اکنون تفاوت میان یک توکن قابل معاوضه با یک دارایی غیرقابل معاوضه را متوجه شدیم. تقریبا همه ما با دلیل آشنایی با ارزهای دیجیتال مشهوری مانند بیت کوین، مفهوم دارایی قابل تعویض را میدانیم. اما توکن غیرقابل تعویض یا بیهمتا در بازار ارزهای دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد؟
NFT مخفف چیست؟
Non-Fungible Token را به اختصار NFT میگویند. در متون فارسی از NFT به توکن غیرقابل تعویض، توکن غیرمثلی (یعنی مثل و مانندی ندارد)، توکن غیرقابل معاوضه، توکن بیهمتا و توکن یکتا ترجمه شده است. NFT یک توکن منحصربه فرد (Unique) بوده و با هیچ چیز دیگری قابل تعویض نیست (در جهان تنها یک تابلوی نقاشی مونالیزا وجود دارد که داوینچی آن را خلق کرده است). یکی از مهمترین کاربردهای NFT در صنعت بازی (Game) است.
یک بازی را نظر بگیرید که در ابتدا منطقه کوچکی به رایگان در اختیار شما قرار میگیرد که در آن عدهای زندگی میکنند. شما باید با استفاده از منابع اولیهای که در اختیار دارید، این منطقه را مدیریت کنید. تامین خوراک و پوشاک و مسکن، توسعه صنایع، ساخت ارتش، تاسیس مدرسه و بیمارستان و هرآنچه در زندگی واقعی میبینید را میتوانید در این بازی ایجاد کنید. این منطقه را به تدریج گسترش میدهید و به تدریج زیرساختهای شهر خود را تاسیس میکنید. با بالا رفتن جمعیت و ایجاد ارتش، میتوانید به سایر مناطق حمله کنید و آنها را به چنگ بیاورید. در نهایت شما کشوری خواهید ساخت که در آن المانهای بسیار زیادی وجود دارد.
شما میتوانید این کشور را با تمام المانهایش به فروش برسانید (در انتها یک مورد واقعی از همین مثال را آوردهایم که ۵۰۴ اتر فروخته شده است). این مثالی از یک بازی بر بستر بلاکچین است که برای ارزشگذاری مولفههایش از NFT استفاده میشود. اینجاست که باید نوع دیگری از توکن برای این هدفهای خاص تعریف شود. به این نوع از توکنها، توکنهای غیر قابل تعویض (Non-Fungible Token) یا NFT گفته میشود.
تاریخچه NFT در بازار رمزارزها
فعالیت اکوسیستم NFT ابتدا در سال ۲۰۱۷ با عرضه پروژههایی نظیر کریپتوپانکها (CryptoPunks) و بازی کریپتوکیتیز (CryptoKitties) شروع شد و از آن زمان تاکنون، این عرصه به صنایع و کاربردهای مختلفی راه یافته و همچنان در حال توسعه است. کریپتوپانکها که در اوایل سال ۲۰۱۷ بر بستر اتریوم بهوجود آمدند، در حقیقت مجموعه شخصیتهای پیکسلی بودند و در حدود ۱۰ هزار مورد منحصربفرد را تشکیل میدادند. آنها در ابتدا رایگان بودند؛ اما بعد از اینکه کاربران علاقه زیادی به آنها نشان دادند، نقش آنها در پروژه کاملا تغییر کرد. افزایش میزان علاقه و توجه مردم، به توکنهای بیهمتا ثبات بیشتری داد و باعث شد تا امروز ادامه پیدا کند. کریپتوپانکها تا این حد رواج دارند که اکنون برخی از آنها به قیمت چندین میلیون دلار فروخته میشوند.
از دیگر پروژههای اولیه و مهم NFT میتوان کریپتوکیتیز اتریوم را نام برد که در آن، کاربران میتوانستند گربههای دیجیتال منحصربهفرد و زیبایی را به وجود بیاورند و خرید و فروش کنند. حجم معاملات این پروژه در مدت زمان کوتاهی در شبکه اتریوم از میلیونها دلار عبور کرد و مشاهده شد که بازارهای جانبی پیرامون NFT بسیار معتبر و بادوام هستند. هر گربه جدید در واقع یک NFT است و دارای ویژگیهای منحصر به خودش است. برخی از این گربهها در بازار این سایت تا ۱۰۰ اتر نیز قیمتگذاری شدهاند. بر اساس گزارش سایت تحلیلی Nonfungible، اقتصاد NFT تاکنون شاهد فروش بیش از ۱۰۹ میلیون دلار توکن بوده است که یک میلیون دلار آن در اسفندماه ۱۳۹۹ رخ داده است. با تمام این صحبتها، میتوان گفت که پروژههای کریپتوپانکس و کریپتوکیتیز در بستر اتریوم نشان دادند که این حوزه چه قابلیتهایی دارد و چندین پروژه دیگر هم از این دو الهام گرفتند. از آن زمان به بعد بود که توسعهدهندهها، کارآفرینها و کلکسیونرها وارد این عرصه شدند و آن را گسترش دادند.
طبق اطلاعات مرتبط با حجم معاملات در ماه شهریور ۱۴۰۰، بازی رایانهای کریپتوکیتیز (CryptoKitties) که بر بستر بلاک چین اتریوم اجرا میشود، در آن زمان طی ۲۴ ساعت به حجم معاملات تقریبا ۷ میلیون دلاری دست یافته بود. کالین وو (Colin Wu) خبرنگار چینی در توییتر گزارش داد که حجم معاملات کریپتوکیتیز فقط طی ۲۴ ساعت، به ۱,۷۸۳.۵۹ اتر معادل با ۶,۹۱۵,۶۵۵ دلار (در ماه شهریور) رسیده است. حجم معاملات Cryptokitties از ۱۴۳۶.۰۹ اتر در تاریخ ۲ سپتامبر (۱۱ شهریور ۱۴۰۰) تا روز بعد، به رقم مذکور افزایش یافته است. به علاوه، این اعداد گویای میانگین قیمت ۶.۶۷۹۵ اتر معادل با ۲۶,۰۰۷ دلار است.
توکن غیرقابل تعویض NFT چیست؟
لطفا وارد شده یا عضو شوید تا بتوانید دیدگاهی ارسال نمایید
لطفا وارد شده یا عضو شوید تا بتوانید سوال بپرسید
1 پاسخ
لطفا وارد شده یا عضو شوید تا بتوانید دیدگاهی ارسال نمایید
به NazarEx.ir خوش آمدید
در مورد رمزارزها و ارزهای دیجیتال
راحت بپرسید ، پاسخ دهید و امتیاز کسب کنید و جایزه بگیرید !
تمامی حقوق برای پارس رسانه محفوظ است | Nazarex.ir
تفاوت توکن قابل معاوضه با توکن NFT
NFTها یکی از جدیدترین نوآوریها در حوزه رمزارزها هستند که عمر نسبتا کوتاهی دارند. توکن غیرقابل تعویض، توکن غیرقابل معاوضه، توکن غیرمثلی، توکن یکتا و توکن بیهمتا، همه ترجمه Non-Fungible Token هستند. اما NFT چیست و چه کاربردی دارد؟ در این مقاله با یکی از بخشهای منحصر به فرد در حوزه ارزهای دیجیتال آشنا میشویم.
NFT چیست و چه کاربردی دارد؟
برای اینکه تفاوت توکن قابل معاوضه با توکن NFT بدانیم NFT چیست، بحث را اینگونه آغاز میکنیم؛ در بازار دو نوع دارایی دیجیتال وجود دارد:
- دارایی تعویضپذیر یا قابل معاوضه
- دارایی تعویضناپذیر یا غیرقابل معاوضه
دارایی تعویضپذیر چیست؟ همانطور که از نام این داراییها مشخص است، میتوانند به یکدیگر تبدیل شوند و ارزش تمام آنها یکسان است. دلار امریکا یک دارایی قابل تعویض است؛ ارزش دلار در ایران یکسان است. اگر کسی از شما بپرسد که اکنون قیمت دلار امریکا به ریال چقدر است، شما از او نمیپرسید قیمت کدام اسکناس دلار؟ زیرا قیمت تمام آنها در بازار یکسان است.
اما اگر کسی از شما بپرسد قیمت واحد مسکونی در تهران چقدر است؟ شما از او میپرسید قیمت کدام واحد مسکونی؟ زیرا قیمت هریک از آنها متفاوت است. یا اگر کسی از شما بپرسد قیمت تابلوی نقاشی چند است؟ شما باید بدانید منظور او کدام تابلوی نقاشی است؛ زیرا قیمت هریک با دیگری متفاوت است. این دو مثال، داراییهای غیرقابل تبدیل هستند و ارزش آنها منحصر به فرد است.
مفهوم NFT در بازار ارزهای دیجیتال چیست؟ علی و محمد در کیف پولهای خود بیت کوین ذخیره کردهاند. آیا قیمت بیت کوین این دو باهم تفاوت دارد؟ خیر. پس بیتکوین یک کوین قابل تعویض است. اتریوم، بایننس کوین، XRP، کاردانو و بسیاری از رمز ارزهای بازار، یک دارایی قابل تبدیل هستند و ارزش یک کوین اتر با دیگر کوین آن هیچ تفاوتی ندارد.
اکنون تفاوت میان یک توکن قابل معاوضه با یک دارایی غیرقابل معاوضه را متوجه شدیم. تقریبا همه ما با دلیل آشنایی با ارزهای دیجیتال مشهوری مانند بیت کوین، مفهوم دارایی قابل تعویض را میدانیم. اما توکن غیرقابل تعویض یا بیهمتا در بازار ارزهای دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد؟
NFT مخفف چیست؟
Non-Fungible Token را به اختصار NFT میگویند. در متون فارسی از NFT به توکن غیرقابل تعویض، توکن غیرمثلی (یعنی مثل و مانندی ندارد)، توکن غیرقابل معاوضه، توکن بیهمتا و توکن یکتا ترجمه شده است. NFT یک توکن منحصربه فرد (Unique) بوده و با هیچ چیز دیگری قابل تعویض نیست (در جهان تنها یک تابلوی نقاشی مونالیزا وجود دارد که داوینچی آن را خلق کرده است). یکی از مهمترین کاربردهای NFT در صنعت بازی (Game) است.
یک بازی را نظر بگیرید که در ابتدا منطقه کوچکی به رایگان در اختیار شما قرار میگیرد که در آن عدهای زندگی تفاوت توکن قابل معاوضه با توکن NFT میکنند. شما باید با استفاده از منابع اولیهای که در اختیار دارید، این منطقه را مدیریت کنید. تامین خوراک و پوشاک و مسکن، توسعه صنایع، ساخت ارتش، تاسیس مدرسه و بیمارستان و هرآنچه در زندگی واقعی میبینید را میتوانید در این بازی ایجاد کنید. این منطقه را به تدریج گسترش میدهید و به تدریج زیرساختهای شهر خود را تاسیس میکنید. با بالا رفتن جمعیت و ایجاد ارتش، میتوانید به سایر مناطق حمله کنید و آنها را به چنگ بیاورید. در نهایت شما کشوری خواهید ساخت که در آن المانهای بسیار زیادی وجود دارد.
شما میتوانید این کشور را با تمام المانهایش به فروش برسانید (در انتها یک مورد واقعی از همین مثال را آوردهایم که ۵۰۴ اتر فروخته شده است). این مثالی از یک بازی بر بستر بلاکچین است که برای ارزشگذاری مولفههایش از NFT استفاده میشود. اینجاست که باید نوع دیگری از توکن برای این هدفهای خاص تعریف شود. به این نوع از توکنها، توکنهای غیر قابل تعویض (Non-Fungible Token) یا NFT گفته میشود.
تاریخچه NFT در بازار رمزارزها
فعالیت اکوسیستم NFT ابتدا در سال ۲۰۱۷ با عرضه پروژههایی نظیر کریپتوپانکها (CryptoPunks) و بازی کریپتوکیتیز (CryptoKitties) شروع شد و از آن زمان تاکنون، این عرصه به صنایع و کاربردهای مختلفی راه یافته و همچنان در حال توسعه است. کریپتوپانکها که در اوایل سال ۲۰۱۷ بر بستر اتریوم بهوجود آمدند، در حقیقت مجموعه شخصیتهای پیکسلی بودند و در حدود ۱۰ هزار مورد منحصربفرد را تشکیل میدادند. آنها در ابتدا رایگان بودند؛ اما بعد از اینکه کاربران علاقه زیادی به آنها نشان دادند، نقش آنها در پروژه کاملا تغییر کرد. افزایش میزان علاقه و توجه مردم، به توکنهای بیهمتا ثبات بیشتری داد و باعث شد تا امروز ادامه پیدا کند. کریپتوپانکها تا این حد رواج دارند که اکنون برخی از آنها به قیمت چندین میلیون دلار فروخته میشوند.
از دیگر پروژههای اولیه و مهم NFT میتوان کریپتوکیتیز اتریوم را نام برد که در آن، کاربران میتوانستند گربههای دیجیتال منحصربهفرد و زیبایی را به وجود بیاورند و خرید و فروش کنند. حجم معاملات این پروژه در مدت زمان کوتاهی در شبکه اتریوم از میلیونها دلار عبور کرد و مشاهده شد که بازارهای جانبی پیرامون NFT بسیار معتبر و بادوام هستند. هر گربه جدید در واقع یک NFT است و دارای ویژگیهای منحصر به خودش است. برخی از این گربهها در بازار این سایت تا ۱۰۰ اتر نیز قیمتگذاری شدهاند. بر اساس گزارش سایت تحلیلی Nonfungible، اقتصاد NFT تاکنون شاهد فروش بیش از ۱۰۹ میلیون دلار توکن بوده است که یک میلیون دلار آن در اسفندماه ۱۳۹۹ رخ داده است. با تمام این صحبتها، میتوان گفت که پروژههای کریپتوپانکس و کریپتوکیتیز در بستر اتریوم نشان دادند که این حوزه چه قابلیتهایی دارد و چندین پروژه دیگر هم از این دو الهام گرفتند. از آن زمان به بعد بود که توسعهدهندهها، کارآفرینها و کلکسیونرها وارد این عرصه شدند و آن را گسترش دادند.
طبق اطلاعات مرتبط با حجم معاملات در ماه شهریور ۱۴۰۰، بازی رایانهای کریپتوکیتیز (CryptoKitties) که بر بستر بلاک چین اتریوم اجرا میشود، در آن زمان طی ۲۴ ساعت به حجم معاملات تقریبا ۷ میلیون دلاری دست یافته بود. کالین وو (Colin Wu) خبرنگار چینی در توییتر گزارش داد که حجم معاملات کریپتوکیتیز فقط طی ۲۴ ساعت، به ۱,۷۸۳.۵۹ اتر معادل با ۶,۹۱۵,۶۵۵ دلار (در ماه شهریور) رسیده است. حجم معاملات Cryptokitties از ۱۴۳۶.۰۹ اتر در تاریخ ۲ سپتامبر (۱۱ شهریور ۱۴۰۰) تا روز بعد، به رقم مذکور افزایش یافته است. به علاوه، این اعداد گویای میانگین قیمت ۶.۶۷۹۵ اتر معادل با ۲۶,۰۰۷ دلار است.
دیدگاه شما