مشمول فرایند تعلیق در بورس چیست و شرکت بعد از چند روز بازگشایی میشود؟
برای هر فردی که می‌خواهد در بازار بورس معامله کند، کسب آگاهی از مفاهیم و اصطلاحات رایج در این بازار از اهمیت زیادی برخوردار است. بازار بورس، بر مبنای قوانین و اصول خاصی پایه‌ریزی شده است و هر شرکتی که در تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ بورس پذیرفته و مورد معامله قرار می‌گیرد، موظف است که از این قوانین پیروی کند. فرایند تعلیق در بورس یکی از مفاهیم مورد بحث در بازار می‌باشد که همواره باید آن را مد نظر قرار داد.
در این مقاله سعی بر آن است تا به بررسی مفهوم فرایند تعلیق بپردازیم و ویژگی‌های آن را شرح و بسط بدهیم. مطالبی که در ادامه قصد داریم مورد بررسی قرار بدهیم عبارت‌اند از:
مفهوم تعلیق در بورس به چه معناست
مشمول فرایند تعلیق یعنی چه؟
علل مشمول فرایند تعلیق شدن شرکت‌ها
چرا برخی شرکت‌ها مشمول فرایند تعلیق می‌شوند؟
شرکتهایی که مشمول فرایند تعلیق می‌شوند باید چه کنند؟
از کجا بفهمیم یک شرکت مشمول فرایند تعلیق شده است؟
شرکتهایی که تعلیق می‌شوند بعد از چند روز بازگشایی می‌شوند؟
تحت احتیاط و مشمول فرایند تعلیق یعنی چه؟
مفهوم تعلیق در بورس به چه معناست
روزانه شرکتهای زیادی در بورس مورد معامله قرار می‌گیرند. این نمادهای بورسی موظف به رعایت قوانین و الزامات مندرج در قانون و دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس هستند. عدم رعایت این قوانین و دستورالعمل ها، باعث میشود تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ تا نماد مذکور جزو موارد مشمول فرایند تعلیق در بورس شود.
ذکر این نکته ضروری است که مفهوم تعلیق یا مشمول فرایند تعلیق دارای تفاوت هستند. در مشمول فرایند تعلیق، شرکت در بورس به‌صورت عادی معامله میشود اما به‌نوعی هشداری برای آن نماد است تا از این فرایند بیرون بیاید. در صورتی که این روند ادامه پیدا کند، مفهوم تعلیق به میان میاید و نماد آن شرکت برای انجام معامله بسته و به حالت تعلیق در میاید.
مشمول فرایند تعلیق یعنی چه؟
همانطور که تا حدودی به آن اشاره شد، عدم رعایت برخی از مفاد در دستورالعمل قوانین پذیرش اوراق، سبب میشود تا شرکتهای مورد نظر مشمول فرایند تعلیق شوند. در فرایند تعلیق، نماد آن شرکت در بازار به طور معمول مورد معامله قرار می‌گیرد اما موظف است تا در زمان مشخص و معلوم جهت رفع ابهامات به وجود آمده، اقدامات لازم را انجام دهد و از رسیدن به تعلیق در بورس جلوگیری نماید.
این فرایند شامل رعایت‌نکردن برخی از بندهای قوانین پذیرش در بورس می‌باشد که در قسمت بعدی به این مفاد پرداخت می‌کنیم. لزوم رعایت بندهای قوانین برای شرکت‌ها اهمیت زیادی دارد و در غیر این صورت نماد آن شرکت مشمول فرایند تعلیق میشود.
علل مشمول فرایند تعلیق شدن شرکت‌ها
در این قسمت لازم است به بررسی مواد 38 و 39 دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار اشاره‌ای کنیم تا بدانیم عدم رعایت چه مواردی میتواند شرکتی را مشمول فرایند تعلیق کند.
ساختار قوانین بورس از چندین ماده تشکیل شده است که مواد 38 و 39 می‌گوید عدم رعایت حداقل سه مورد از الزامات زیر در بورس، شرکت را وارد فرایند تعلیق میکند و لزوم شفاف‌سازی در این موارد برعهده شرکتهای بورسی خواهد بود.
1. سرمای ثبت شده
2. نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها
3. مثبت بودن جریان خالص وجه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیات در دو سال مالی اخیر
4. تعداد سهامداران
5. داشتن حداقل یک بازارگردان
6. درصد سهام شناور آزاد
در بازار بورس تمامی این موارد می‌بایست از سوی شرکت پذیرفته شده دارای شفافیت لازم باشد؛ بنابراین هر شرکت نیازمند است تا دراین‌خصوص اقدامات لازم را در دستور کار خود قرار دهد و در غیر این صورت، فرایند تعلیق در بورس شامل حال آن خواهد شد.
چرا برخی شرکت‌ها مشمول فرایند تعلیق می‌شوند؟
در برخی از مواقع دیده میشود که شرکتهای مورد معامله در بورس، با عدم شفافیت در موارد ذکر شده مواجه می‌شوند. سازمان بورس از این شرکت‌ها در خصوص این بندها درخواست شفافیت و اطلاع‌رسانی دارد. شرکتهایی که نتوانند این الزامات را برآورده کنند بلافاصله مشمول فرایند تعلیق در بورس می‌شوند و باید در نهایت نسبت به آن اقدامات مقتضی و ضروری را به انجام برسانند.
در برخی موارد که زیاد دیده میشود، عدم ارسال گزارش ماهانه از سوی شرکت، باعث مشمول شدن فرایند تعلیق برای آن نماد میشود.
شرکتهایی که مشمول فرایند تعلیق می‌شوند باید چه کنند ؟
اعطای فرصت مناسب به شرکتهای مشمول فرایند، یکی از راهکارهای سازمان بورس است تا شرکتهای بورسی در زمان مشخص بتوانند خود را از لیست مشمول فرایند تعلیق خارج کنند. آنها باید در زمان مشخص شده نسبت به رفع ابهامات دستورالعمل‌ها اقدامات لازم را انجام دهند و بعد از پایان یافتن این مهلت، نماد مذکور تعلیق خواهد شد.
اطلاعیه و افشای اطلاعات لازم توسط شرکت‌ها در سایت کدال به آدرس Codal.ir منتشر میشود و در معرض دید عموم قرار می‌گیرد. شرکتی که می‌خواهد از فرایند تعلیق خارج شود باید در زمان معلوم نسبت به شفافیت و درج اطلاعات لازم در سامانه کدال اقدام کند. سازمان بورس همیشه قبل از تعلیق کردن نماد یک شرکت بورسی، مهلت مشخص شده‌ای را به شرکت میدهد تا سهامداران آن شرکت بتوانند در این فرصت زمانی همچنان به خرید و یا فروش سهام در طی معاملات روزانه بپردازند. از طرفی شرکت موظف است تا در این مهلت نسبت به اجرای دستورالعمل افشای اطلاعات در بورس اوراق بهادار اقدامات لازم را انجام دهد.
در صورتی که این ابهامات برطرف نشود، نماد شرکت در بروس به حالت تعلیق در میاید و قابل معامله تا مدت زمانی نخواهد بود.
از کجا بفهمیم یک شرکت مشمول فرایند تعلیق شده است؟
هر سرمایه‌گذار در بورس باید به این نکته توجه داشته باشد که سهامی را که مدنظر برای خرید قرار داده است، جزو مشمول فرایند تعلیق است یا خیر. این مورد میتواند یکی از فاکتورهای تصمیم‌گیری برای معامله باشد.
همانطور که احتمالاً می‌دانید سایت Tsetmc.ir مهم‌ترین سایت برای رصد بازار بورس برای معامله گران بازار است. در این سایت قسمتی وجود دارد که می‌توان لیست نمادهای مشمول فرایند تعلیق را مشاهده کرد. در شکل زیر این قسمت قابل ملاحظه می‌باشد.
اگر به سایت گفته شده مراجعه نمایید، خواهید دید که لیستی برای مشمولین فرایند تعلیق، و لیستی برای شرکتهای تعلیق شده وجود دارد. در این لیست به ترتیب نمادهای شرکت‌ها و دلایل فرایند تعلیق برای آنها آورده شده است. به همین ترتیب با مراجعه به لیست تعلیق شده‌ها، میتوانید وضعیت نماد و دلایل تعلیق را مشاهده کنید.
شرکتهایی که تعلیق می‌شوند بعد از چند روز بازگشایی می‌شوند؟
همه چیز کاملاً بستگی به شفاف‌سازی شرکت دارد. شرکت مذکور هر زمانی که بتواند ابهامات پیش‌آمده را کاملاً رفع کند و گزارش‌ها و اطلاعات کافی و مورد نظر را منتشر کند که مورد قبول سازمان بورس باشد، از فرایند تعلیق خارج و برای انجام معامله بازگشایی میشود. به طور معمول این پروسه، در عرض دو سه روز صورت می‌پذیرد. فقط در صورتی که این ابهامات آن‌قدر پیچیده باشد که نیاز به اقدامات بیش از حد معمول است، امکان دارد تا نماد شرکت طولانی‌مدت بسته باشد تا در زمان مناسب بازگشایی شود.
برای به دست آوردن زمان دقیق بازگشایی و شناخت از وضعیت پیش‌آمده برای سهام بهتر است همواره سامانه کدال را بررسی کنید و اطلاعیه‌های درج شده در نماد مورد نظر را مطالعه نمایید.
تحت احتیاط و مشمول فرایند تعلیق یعنی چه؟
معمولاً فرصتی که سازمان برای رفع ابهامات در وضعیت مشمول فرایند تعلیق میدهد، یک‌ماهه است. اگر این مهلت بگذرد نماد وارد تعلیق در بورس میشود و در صورتی که بعد از آن اقدامی صورت نگیرد و یا به طور کامل شفاف‌سازی نشود، نماد سهام یا با عنوان "تحت احتیاط" بازگشایی میشود تا سهامداران بدانند این شرکت به طور کامل شفاف نیست و یا برای اخراج از بورس در سازمان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این باره باید بگوییم نمادهایی که تحت احتیاط باز می‌شوند، به‌نوعی هشدار جدی برای سهامداران آن است تا درک بهتری نسبت به آن شرکت داشته باشند و در صورت صلاحدید از آن خارج شوند.
به طور کلی می‌توان گفت، تحت احتیاط زنگ خطر محسوب میشود اما مشمول فرایند تعلیق میتواند حکم اخطار برای شفاف‌سازی و رفع ابهام برای خروج از این فرایند قلمداد شود.
معامله‌گران حرفه‌ای معمولاً قبل از انجام معامله از سامانه‌های مذکور، استعلام وضعیت نماد شرکت را ارزیابی می‌کنند تا در شرایط مطلوبی از لحاظ شفاف‌سازی باشند وگرنه اگر با وضعیت تحت احتیاط یا مشمول فرایند تعلیق مواجه شوند سعی می‌کنند تا در مورد معامله احتیاط لازم را انجام دهند.
جمع‌بندی
در بازار بورس تمامی شرکت‌ها ملزم به رعایت شفاف‌سازی در خصوص سرمایه شرکت، افشای اطلاعات و ارائه گزارشات ماهانه هستند. عدم رعایت برخی از مواد قوانین موجود در سازمان بورس بخصوص ماده 38 و 39، بسیاری از شرکتهای بورسی را در وضعیت مشمول فرایند تعلیق قرار میدهد که در این حالت شرکت باید نسبت به رفع ابهامات، اقدامات لازمی را انجام دهد. در غیر این صورت وضعیت تعلیق برای آنها پیش خواهد آمد.
در این مقاله سعی کردیم تا به بررسی ابعاد وضعیت "مشمول فرایند تعلیق" و "تعلیق" در بورس بپردازیم و به سؤالات پرتکرار در مورد آنها پاسخ دهیم.
کارگزاری اقتصاد بیدار با سابقه طولانی مدت در بازار بورس ایران، میتواند خدمات آموزشی و مشاوره‌ای خود را در خصوص مفاهیم آموزشی بازار سرمایه به علاقه‌مندان و سرمایه گذران این حوزه ارائه دهد و آماده دریافت نظرات و همکاری‌های لازم می‌باشد.
انتقال سهام از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر و تغییر کارگزار ناظر چگونه است؟
قبل از اینکه درباره نحوه انتقال سهام از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر و یا همان تغییر کارگزار ناظر توضیح دهیم میخواهیم ببینیم مفهوم کارگزار ناظر چیست؟ کارگزار ناظر در واقع همان کارگزاری است که در آن حساب معاملاتی دارید مانند؛ مفید، فارابی، کارگزاری بانک کشاورزی و … . شما قادر هستید در چندین کارگزاری حساب داشته باشید اما دارایی های سهام خود را تنها میتوانید از طریق کارگزار ناظر آن بفروشید. فرض کنید شما در دو کارگزاری الف و ب حساب معاملاتی دارید و در کارگزاری الف مقداری سهم از یک شرکت را خریده اید اگر تصمیم به فروش این سهم بگیرید باید از طریق همان کارگزاری الف اقدام کنید و اگر بخواهید که این سهم را در کارگزاری ب بفروشید اجازه اینکار را نخواهید داشت به دلیل اینکه کارگزار ناظر شما کارگزاری الف بوده است.
اما اگر تصمیم دارید سهامتان را به کارگزاری ب انتقال دهید و فروشتان را از طریق این کارگزاری انجام دهید فقط کافی است از کارگزاری y به صورت آنلاین درخواست تغییر کارگزار ناظر را بدهید تا سهامتان (معمولا تا ۴۸ ساعت بعد از ثبت درخواست) منتقل شود. نکته: توجه داشته باشید شما میتوانید در چندین کارگزاری حساب معاملاتی داشته باشید و امکان دارد دارایی یک سهامدار در یک نماد معاملاتی زیر نظر یک کارگزار ناظر باشد و نماد معاملاتی دیگر زیر نظر کارگزار ناظر دیگر.
نحوه انتقال یک سهم از یک کارگزاری تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ به کارگزاری دیگر
احتمالا شما هم تا به الان به دلیل مشکلات موجود در برخی از کارگزاری ها به فکر انتقال سهم های خود به کارگزاری دیگر افتاده اید. اما انتقال سهام از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر چگونه است؟ انتقال یک سهم از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر سه روش دارد که این سه روش به شرح زیر می باشند: روش اول انتقال یک سهم از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر اگر در یک کارگزاری حساب داشته باشید و در آن اقدام به خرید سهام کرده باشید و تصمیم داشته باشید در یک کارگزاری دیگر ثبت نام کنید و پرتفوی خود را به آن انتقال دهید شما باید بعد از ثبت نام در کارگزاری جدید و دریافت نام کاربری و رمز، وارد پنل کاربری خود شوید سپس سهام مورد نظر را انتخاب کرده و تغییر کارگزار ناظر را انتخاب نمایید و بعد درخواست خود را نهایی و ثبت کنید تا بعد از ۴۸ ساعت سهام به حساب کارگزاری جدید شما منتقل شود. نکته: تغییر کارگزار ناظر هیچ گونه هزینه ای برای شما ندارد.
روش دوم انتقال سهام از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر روش دوم بصورت حضوری انجام میشود و شما میتوانید برای دریافت کد معاملاتی جدید به کارگزاری جدید مراجعه کرده و به همراه برگه آخرین سهام بصورت کتبی درخواست تغییر ناظر را به کارگزاری اعلام کنید. اما چگونه آخرین برگه سهام خود را دریافت کنیم؟
روش اول: وارد درگاه الکترونیکی سهامداران (دارا) به آدرس ddn.csdiran.com شوید.
روش دوم: به کارگزاری که از طریق آن سهام خریداری کرده اید مراجعه کنید روش سوم انتقال یک سهم از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر شما میتوانید همه سهام خود را در کارگزاری اول بفروشید و بعد از اعلام دریافت وجه از سیستم، پول خود را دریافت نموده و آن مبلغ را در کارگزاری جدید شارژ کنید تا بتوانید در روزهای آتی خرید انجام دهید. توجه: معمولا این کار به به صرفه و معقولانه نیست زیرا ممکن است در همان بازه زمانی که سهم را فروخته‌اید سهم دوباره رشد کند و از رشد بازار عقب بمانید یا دیگر سهم فرصت ورود ندهد.
معرفی کامل تعلیق نماد در بورس
در بورس اوراق بهادار ایران، ناظر بازار ممکن است به دلایل مختلفی اقدام به تعلیق نمادها نماید. ناظر بازار را در واقع می توان مانند افسر راهنمایی و رانندگی دانست بطوریکه دستورات و فرامین آن مقدم بر تمام آیین نامه ها و دستورالعمل هاست. به طور کلی ناظر، بازار را رصد می کند و کارهای اطلاع‌رسانی و امنیت بازار را انجام می دهد. هر گونه مواردی که نیاز است تا به اطلاع سهامداران برسد را ناظر بازار انجام می دهد مانند اعلام تعلیق و توقف و بازگشایی سهام و تغییر در روند معاملات. مثلا ممکن است نمادی بعد از ساعات معمول بورس معامله شود. این اتفاق بعضی اوقات برای سهم های عرضه اولیه ای رخ می دهد. به طور کلی هرگونه تغییراتی که مغایر با دستورالعمل ها و رویه های قبلی باشد را ناظر بازار اعلام می کند.
ساعات و جزئیات عرضه اولیه ها، پذیره‌نویسی ها و یا اعلام مجامع شرکت ها و سایر اطلاعاتی که لازم است در حین بازار سهامداران بدانند، از طریق پیام ناظر بازار اعلام می شود. همچنین ناظر بازار اگر حس کند که تقلب یا دستکاری در معاملات انجام گرفته است، می تواند بعد از تایم معاملات، یعنی بعد از ظهر هر روز کاری، یک سری از معاملات را باطل کند.
همانطور که پیش تر نیز اشاره شد، یکی از وظایف ناظر بازار تعلیق نماد می باشد. تعلیق نماد یعنی جلوگیری از انجام معامله یک نماد به مدت بیش از ۵ روز کاری. این تعریفی است که در آخرین دستورالعمل سازمان بورس آمده است. البته استثنائاتی هم وجود دارد که با نظر ناظر بازار انجام میشود.
آیا ممکن است یک نماد به مدتی طولانی مشمول تعلیق باشد؟ بله! برای نمونه نام چند شرکت را مثال می زنیم که به مدت طولانی تعلیق بوده و یا هنوز نیز مشمول تعلیق نماد می باشند. تعلیق هر کدام از این نمادها دلایل خاص خود را دارد. به عنوان مثال شرکت کاشی اصفهان از سال ۹۲ متوقف شده تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ است. و یا کنتور سازی ایران که، از سال 95 متوقف شده است. مثال دیگر، شرکت تولید مواد اولیه الیاف مصنوعی می باشد که اخیرا و در زمستان سال 99 مشمول تعلیق نماد شده و تاکنون و در زمان نگارش این مقاله نیز همچنان نماد آن بازگشایی نشده است. پس به صورت استثنا، شرکتهایی داریم که برای مدت های طولانی متوقف هستند.
دلایل تعلیق نماد در بورس
عدم افشای به موقع اطلاعات با اهمیت توسط ناشر
منظور از ناشر در اینجا همان شرکتیست که نماد آن در بازار معامله می شود. این شرکت باید اطلاعات با اهمیت را به موقع نشر کند. اطلاعات با اهمیت شامل اطلاعات با اهمیت الف و اطلاعات با اهمیت ب هستند. به طور کلی اگر این اطلاعات خیلی اهمیت داشته باشد و روی سودآوری شرکت اثر گذار باشد، از نوع الف و اگر اهمیتش در سودآوری شرکت نباشد، اطلاعات با اهمیت از گروه ب است. برای جزئیات بیشتر درباره ی اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب می توانید مقاله ی بستن نماد را مطالعه نمایید.
بنابراین اگر اتفاقی برای شرکت بیفتد، چه مثبت و چه منفی، مثل اینکه یک قرارداد جدیدی بسته شود، آتش‌سوزی رخ دهد و یا شرکت در آستانه ورشکستگی باشد، شرکت موظف است به موقع این اطلاعات را در اختیار سهامداران قرار دهد. اگر اطلاع رسانی به موقع نباشد، ناظر بازار میتواند نماد را تعلیق کند.تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟
تقلب یا دستکاری اطلاعات منتشر شده
شرکت‌ها موظفند برابر قانون سازمان بورس، اطلاعات و صورت مالی خودشان را منتشر کنند. یک سری از اطلاعات باید ماهانه منتشر شوند و یک سری دیگر ۳ ماهه و یک سری دیگر سالانه. اگر ناظر تشخیص دهد که در این اطلاعات تقلب و یا دستکاری اتفاق افتاده است، تعلیق نماد اتفاق تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ می افتد.
نیاز به بررسی وضعیت شفافیت اطلاعاتی ناشر
یعنی شرکت یک سری از اطلاعات را منتشر کرده، اما این افشای اطلاعات شرکت شفافیت لازم را ندارد. برای اینکه از زد و بند در بازار جلوگیری شود، ناظر نماد را تعلیق میکند و از شرکت می خواهد که شفاف سازی ارائه دهد و به شرکت اعلام می کند که این اطلاعات افشا شده را شفاف سازی کند تا مشخص شود برای مثال؛ آیا این آتش سوزی که در شرکت اتفاق افتاده یا این اختلاس که در شرکت اتفاق افتاده چه تاثیری در سود و زیان شرکت دارد. در کل اگر نیاز به بررسی‌های بیشتر باشد، ناظر میتواند نماد معاملاتی را مشمول تعلیق نماد کند و از شرکت درخواست کند که شفاف سازی لازم را انجام دهد.
رفع تعلیق به چه شکل است؟
اگر هر یک از سه موردی که موجب تعلیق نماد می شود، رخ دهد، ناظر بازار حداکثر ۱۰ روز کاری نماد را تعلیق می کند و سازمان بورس از شرکت می خواهد که شفاف سازی کند. اگر شفاف سازی مورد قبول سازمان بورس بود، روز کاری بعد این نماد معاملاتی بازگشایی می شود. اما اگر مورد تایید سازمان بورس قرار نگرفت، می تواند تا 2 دوره ۱۰ روزه کاری تعلیق نماد را تمدید کند. همچنین شرکت می تواند از سازمان بورس مهلت بگیرد و شفاف‌سازی را انجام دهد.
در صورتیکه شفاف سازی مورد قبول سازمان بورس قرار نگیرد، سازمان بورس ممکن است با بازگشایی نماد موافقت کند اما یک فرم را از طریق کارگزاری ها به اطلاع سهامداران می رساند که معامله تحت احتیاط است. یعنی هر لحظه امکان دارد این نماد مجددا تعلیق شود. چرا که قبلا مورد تعلیق قرار گرفته و شرکت شفاف‌سازی قابل قبولی ارائه نداده است و اگر شفاف سازی هم کرده باشد، مورد قبول سازمان بورس نیست.
جمع بندی
در این مقاله با تعلیق نمادها در بورس ایران آشنا شدیم. تعلیق نماد فرایندی است که در آن به دلایل مختلفی نماد یک سهم را در بازار بورس متوقف می کنند تا زمانیکه دلیل تعلیق آن برطرف گردد. برای هیچ سهامدارای خوشایند نیست که نماد شرکتی که سهامدار آن است، به مدت طولانی تعلیق گردد. برای اینکه این اتفاق برای شما رخ ندهد، پیشنهاد می شود قبل از خرید هر سهم، بنیاد آنرا به طور کامل بررسی نمایید. همچنین در اکثر موارد (نه همه ی موارد) تعلیق نماد برای نمادهایی که در بازار پایه معامله می شوند، تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ رخ می دهد. بنابراین برای معامله ی سهم های بازار پایه، جوانب احتیاط را بیشتر رعایت کنید و ترجیحا آنها را تنها با دید نوسانگیری و نه سرمایه گذاری بلند مدت، معامله کنید.
صفر تا صد فروش سهام عدالت
آزادسازی سهام عدالت در اردیبهشت ماه سال گذشته با ابلاغ رهبر معظم انقلاب صورت گرفت. ۳۰درصد از سهام عدالت در خردادماه و ۶۰درصد از آن در مردادماه سال ۱۳۹۹ آزاد شد.
- سهام عدالت من مستقیم است یا غیرمستقیم؟
- برای فروش سهام عدالت روش مستقیم باید چه کاری انجام بدهم؟
- غیرمستقیمی‌ها چگونه سهام عدالت خود را بفروشند؟
- چند درصد سهام عدالت آزاد شده است؟
- چرا فروش سهام عدالت متوقف شد؟
- چگونه فروش سهام عدالت خود را لغو کنیم؟
- فروش سهام عدالت از چه زمانی شروع میشود؟
- خرید و فروش سهام عدالت در خارج از بورس ممکن است؟
- چه زمانی پول فروش سهام عدالت برای من واریز میشود؟
- چرا هنگام ثبت سفارش فروش، پیام خطا برای من نشان داده میشود؟
- فروش بلوکی سهام عدالت چگونه است؟
به گزارش اقتصادآنلاین، باوجود اینکه قرار بر آزادسازی ۴۰درصد باقی‌مانده تا پایان سال ۱۳۹۹ بود، اما این امر صورت نگرفت. از طرف دیگر فروش سهام عدالت از ۲۵ آبان ماه برای مشمولانی که روش مستقیم را انتخاب کرده بودند، متوقف شد. مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار، دلیل توقف فروش سهام عدالت را، فشار بر بازار سهام اعلام کردند. در یادداشت پیش‌رو به کلیات فروش سهام عدالت و چگونگی آن پرداخته میشود.
سهام عدالت من مستقیم است یا غیرمستقیم؟
برای آزادسازی سهام عدالت دو روش مدیریت مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد. تفاوت میان مدیریت مستقیم و غیرمستقیم سهام عدالت در این بود که سهامدار در روش مدیریت مستقیم سهام عدالت، دسترسی مستقیم و کامل به مدیریت، خرید و فروش و نگهداری سهام خود دارد. اما در مدیریت غیرمستقیم از طریق شرکتهای سرمایه‌‌گذاری استانی سهام عدالت مالکیت را در دست دارد، اما مدیریت را به این نهادها واگذار میکند.
حدود ۴۹ میلیون نفر دارنده سهام عدالت هستند که از این تعداد، ۱۹ میلیون نفر روش مدیریتی مستقیم و ۳۰ میلیون نفر، روش مدیریتی غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند. مشمولان، تا پایان تیرماه سال گذشته فرصت داشتند، نحوه مدیریت سهام عدالت خود را انتخاب کنند و با گذشت این تاریخ، دیگر امکان تغییر روش مدیریت وجود ندارد. پس از گذشت زمان اعلامی، هر شخصی که به سامانه سهام عدالت مراجعه نکرده بود، به صورت خودکار سهام آنها به شرکت های سهام عدالت استانی منتقل می‌شد (روش مدیریتی غیرمستقیم).
برای فروش سهام عدالت روش مستقیم باید چه کاری انجام بدهم؟
فروش سهام عدالت به صورت مستقیم از طریق بانک‌ها و کارگزاری‌ها، امکان‌پذیر بود. در فروش سهام عدالت از طریق بانک‌ها، فرد می‌بایست با تکمیل مدارک و مراجعه به بانکی که شماره حساب آن را برای دریافت سود سهام عدالت استفاده کرده، درخواست فروش ۶۰درصد از سهام عدالت خود را ثبت کند.
برای فروش از طریق کارگزاری‌ها، مشمولان می‌بایست با انتخاب یک کارگزار به عنوان نماینده خود برای خرید و فروش سهام عدالت، آن را به فروش برسانند. پس از ثبت سفارش فروش نیز باید صبر کنند تا پس از تجمیع سفارش‌ها و فروش آنها در بازار، وجه حاصل از فروش سهام عدالت به حساب آنها واریز شود.
ثبت سفارش توسط سهامداران با روش مدیریتی مستقیم تنها در صورتی به فروش سهام منجر می‌شد که مراحل قبلی اعم از احراز هویت، ارائه اطلاعات شماره تماس و شبای شخص به درستی در سامانه سهام عدالت به ثبت می‌رسید.
غیرمستقیمی‌ها چگونه سهام عدالت خود را بفروشند؟
این افراد برای فروش سهام خود، در ابتدا باید با ورود به سامانه SEJAM.IR ثبت‌نام کرده و کد بورسی دریافت کنند. پس از انجام این فرآیند باید به سامانه معاملات کارگزاری مراجعه کرده و در قسمت تغییر کارگزار ناظر، نماد استانی خود را انتخاب و درخواست خود را ثبت کنند تا نماد تا ۴۸ ساعت بعد به پرتفوی فرد اضافه شود. سرانجام فرد باید به پنل کارگزاری خود مراجعه کند، نماد خود را انتخاب کرده و به فروش برساند.
چند درصد سهام عدالت آزاد شده است؟
تا کنون در دو مرحله که در هر مرحله ۳۰درصد بوده، سهام عدالت آزاد شده است. قرار بود در دهه فجر سال ۱۳۹۹، ۴۰درصد دیگر نیز آزد شود که ابتدا به انتهای سال موکول شد. در حال حاضر مشخص نیست ۴۰درصد باقی‌مانده سهام عدالت مستقیم چه زمانی آزاد میشود.
چرا فروش سهام عدالت متوقف شد؟
در ماه‌های ابتدایی آزادسازی سهام عدالت، قرار بر عرضه بلوکی این سهام بود، اما فروش به صورت بلوکی صورت نگرفت و سهام عدالت در زمان معاملات بازار سرمایه مانند بسیاری از نمادها به فروش رسید (فروش خرد در بازار سهام).
اما همانطور که اشاره شد، فروش سهام عدالت، آبان ماه سال گذشته متوقف شد. مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار، دلیل توقف فروش سهام عدالت را فشار بر بازار سهام اعلام کردند. با اعلام این خبر، فروش سهام عدالت به صورت خرد در بازار سرمایه، ممنوع شد. هم اکنون نیز فروش بلوکی سهام عدالت متوقف شده است.
چگونه فروش سهام عدالت خود را لغو کنیم؟
پس از توقف فروش سهام عدالت در آبان ماه ۱۳۹۹، به سهامداران فرصت داده شد تا ۵شهریورماه ۱۴۰۰ سفارش فروش خود را لغو کنند. تمام سفارشاتی لغو نشده باشند و پیش از توقف فروش سهام عدالت به ثبت رسیده‌اند، تجمیع شده است و وجه حاصل از فروش واریز خواهد شد. در نتیجه افرادی که تا تاریخ ۵شهریور سفارش فروش خود را لغو نکرده‌اند، مبنا بر تصمیم فروش آنها خواهد بود.
فروش سهام عدالت از چه زمانی شروع میشود؟
طبق اعلام رئیس سازمان بورس، در صورتی که فروش سهام عدالت آغاز شود، فروش به صورت بلوکی خواهد بود. اما در حال حاضر، برنامه‌ای برای شروع مجدد فروش سهام عدالت وجود ندارد. همچنان امکان فروش بلوکی سهام عدالت مانند قبل وجود دارد. از آنجا که در ماه‌های قبل خریدار نداشت، اکنون با توجه به وجود خریدار بالقوه فروش بلوکی امکان پذیر است.
خرید و فروش سهام عدالت در خارج از بورس ممکن است؟
در حال حاضر، سهام عدالت تنها از طریق بازار سرمایه معامله میشود. البته روش مستقیم معاملات آن متوقف است. بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار نقل و انتقال وکالتی سهام عدالت ممنوع است.
چه زمانی پول فروش سهام عدالت برای من واریز میشود؟
در صورت برقرار شدن مجدد فروش بلوکی، با توجه به اینکه تجمیع سفارش‌های فروش سهام عدالت و پیدا شدن مشتری برای خرید آنها زمان‌بر است، نمی‌توان به صورت مشخص اعلام کرد که چه زمانی وجه حاصل از ثبت سفارش فروش برای فروشندگان واریز میشود.
همچنین در صورتی که افرادی از مدت‌ها پیش اقدام به ثبت سفارش فروش کرده‌اند و هنوز وجه کامل را دریافت نکرده‌اند، احتمالا به دلیل فروش نرفتن سهام عدالت آن‌هاست. در صورت برقراری مجدد و پس از فروش سهام عدالت، وجه آنها واریز میشود.
چرا هنگام ثبت سفارش فروش، پیام خطا برای من نشان داده میشود؟
در شرایط فعلی، با توجه به ممنوعیت فروش سهام عدالت حتی به صورت بلوکی، امکان فروش برای سهامداران مستقیم از طریق بانک‌ها و کارگزاری‌ها وجود ندارد. در نتیجه در برخی از کارگزاری‌ها هنگام ثبت سفارش فروش، پیام خطا برای کاربر نمایش داده میشود.
فروش بلوکی سهام عدالت چگونه است؟
فروش بلوکی سهام عدالت به معنی این است که سفارش فروش همه فروشندگان سهام عدالت، در کارگزاری و یا بانک یکجا تجمیع میشود و سپس در تابلو ۴ هر تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ نماد (برای مثال شراز۴) در بازار عمده به خریداران فروخته میشود. تصویر زیر یکی از پیام‌هایی است که ناظر بازار بیش از یکسال قبل (۵ شهریور ۱۳۹۹) برای فروش بلوکی سهام عدالت ارسال کرده بود.
اوراق تسهیلات مسکن در بورس : نحوه خرید و فروش
اوراق تسهیلات مسکن در بورس معامله می شود، افرادی که قصد خرید خانه دارند به دلیل نداشتن وجه کافی برای خرید خانه مجبور به استفاده از وام مسکن هستند. حال برخی از افراد با سپرده گذاری در بانک مسکن در حسابی تحت عنوان تسهیلات صندوق پس انداز یکم به مدت یک سال آن هم با نصف وجه مورد نیاز خود میتوانند از این وام استفاده کنند اما برخی دیگر به دلیل نیاز ضروری به این وام مجبور به خرید اوراق تسهیلات مسکن در بازار سرمایه و اراده آن به بانک مسکن برای دریافت وام می شوند. در این مقاله قصد داریم در خصوص اوراق تسهیلات مسکن و نحوه معامله و خرید و فروش آن در بازار بورس صحبت کنیم. پس تا انتهای مقاله با من همراه باشید.
اوراق تسهیلات مسکن این روزها در فرابورس معامله می شود که ساعت معاملاتی آن نیز مانند سهام از ساعت 9:00 الی 12:30 دقیقه است. در واقع فرد با خرید این اوراق با هزینه هایی که بعدا در خصوص آن صحبت می شود نیاز به قرار دادن وجه خود در بانک به تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ مدت یک سال ندارد و این هزینه را از طریق خرید گواهی مسکن پرداخت میکند. خب حال بهتر است وارد بحث عملیاتی آن شویم. برای بررسی اوراق گواهی تسهیلات مسکن کافی است وارد سایت tsetmc.com شوید و در قسمت سرچ این سایت کلید واژه ” تسه ” را وارد کنید و قادر به دیدن اوراق تسهیلات مسکن با سررسیدهای مختلف خواهید بود. شکل زیر اوراق تسهیلات مسکن در سایت مدیریت فناوری بورس را نشان میدهد که شامل انواع تسهیلات با سر رسیدهای مختلف است که با کلیک بر روی هر یک از آنها قادر به مشاهده اطلاعات جزیی تر خواهید بود.
همانطور که در شکل بالا مشاهده میکنید در کنار تسه یک سری عدد و رقم نوشته شده است که نشان دهنده زمان انتشار این اوراق می باشد. به عنوان مثال در شکل بالا در کنار فلش قرمز رنگ ” تسه 8911 نوشته شده است که نشان میدهد این اوراق در بهمن 1389 منتشر شده و در بازار معامله و خرید و فروش شده است. زمان اعتبار این اوراق از تاریخ صدور به مدت دو سال است که این مدت با نظر بانک مسکن و در شرایط خاص حداکثر تا دو دوره ۶ ماهه، قابل تمدید است پس مدت زمان اعتبار گواهی می تواند حداکثر سه سال باشد. حال اگر سرمایه گذاری قصد خرید اوراق تسهیلات مسکن را داشته باشد باید به ازای هر 500000 تومان، یک برگه اوراق را خریداری کند.
چگونه اوراق تسهیلات مسکن در بورس را بخریم؟
قبل از خرید اوراق تسهیلات مسکن در بورس سرمایه گذار در مرحله اول باید کد بورسی دریافت کند. در حال حاضر کارگزاری اگاه این امکان را فراهم کرده که افراد مختلف امکان دریافت کد بورسی را به صورت انلاین داشته باشند. اما پس از طی کردن فرایند اولیه نیاز به احراز هویت دارید که یا از طریق دفاتر پیشخوان دولت و یا بانک ها و یا کارگزاری ها این امکان وجود دارد.
دامنه نوسان و کارمزد اوراق تسهیلات مسکن در بورس
دامنه نوسان تسهیلات مسکن، همانند سهم‌های موجود در بازار، در محدوده ۵+ درصد یا ۵- درصد قیمت پایانی روز قبل خود باشد. سرمایه‌گذار بایستی هنگام خرید و فروش این اوراق، مبلغی به عنوان کارمزد معاملات پرداخت کند. هزینه کارمزد خرید اوراق تسهیلات مسکن (۰٫۴۹ درصد) و هزینه کارمزد فروش (۰٫۲۴ درصد) می باشد. پس از خرید این اوراق توسط مشتریان از طرف شرکت سپرده‌گذاری مرکزی برای آنها گواهی اعلامیه خرید صادر میشود که نشان میدهد فرد چه تعداد از اوراق مسکن را در چه نمادی خرید کرده است. کارگزار خریدار، این گواهی را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند و مشتری با ارائه این گواهی به بانک میتواند فرایند دریافت وام خود را جلو ببرد.
قیمت گذاری اوراق تسهیلات مسکن در بورس چگونه است
معامله کردن اوراق تسهیلات مسکن در فرابورس همانند دیگر سهام ها می باشد و قیمت ها هم بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می شود یعنی خریدار قیمت مناسب برای خرید را در سامانه وارد میکند و فروشنده نیز قیمت مورد نظر خود را وارد سامانه میکند. در این حالت زمانی که توافق بین خریدار و فروشنده صورت گیرد معامله انجام تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ می شود. اما سوالی که وجود دارد این است که چرا قیمت برخی از اوراق نسبت به اوراق دیگر بالاتر می باشد. علت آن را باید در تاریخ آن جستجو کرد. معمولا اوراقی که جدیدا منتشر شوند قیمت آنها بالاتر است چرا که از مدت اعتبار آن زمان بیشتری باقی مانده است و به همین دلیل به قیمت بالاتر معامله می شود. گاهی اوقات مشاهده میکنید که اوراق قدیمی هم به قیمت های بالاتری معامله می شوند که علت آن بیشتر سفته بازی در سهام است و دلیل دیگری برای بالاتر بودن قیمت وجود ندارد. البته خریداران این اوراق باید توجه داشته باشند که از زمان خرید این اوراق تا زمان استفاده در بانک، مدت زمان صرف شده بیشتر از زمان انقضا اوراق نباشد و اوراق باید تا موعد انقضا تحویل بانک داده شود. یعنی اگر تاریخ اوراق برج 11 سال 97 باشد تاریخ انقضای اوراق برج 11 سال 99 می باشد. حال هر چقدر به این تاریخ نزدیک تر شود اعتبار معاملاتی آن کمتر است.
مثالی از اوراق تسهیلات مسکن در بورس
شکل زیر اوراق تسهیلات مسکن با تاریخ آذر ماه 1397 را نشان میدهد. همانطور که مشاهده میکنید قیمت این اوراق 671469 ریال به ازای هر هر برگه 500000 تومان می باشد. یعنی اگر یک سرمایه گذار تمایل به دریافت یک وام 120 میلیونی داشته باشد باید 240 برگه اوراق تسهیلات مسکن را خریداری کند. حال اگر قرار باشد هر برگه را به قیمت 671469 ریال خریداری کند باید حدودا 16 میلیون تومان کارمزد پرداخت کند. سپس این اوراق را نزد بانک مسکن برده و مراحل دریافت سپرده خود را طی کند.
یک نکته در خصوص اوراق معامله اوراق تسهیلات مسکن در بورس
برای جلوگیری از سودجویی‌های احتمالی و دستکاری های قیمتی و جلوگیری از نوسانگیری‌های احتمالی اوراق تسه، شرکت فرابورس تدابیری را اندیشیده است، اوراق تسهیلات مسکن از ۲ تا ۴ ماه بعد از تاریخ خرید قابل فروش نیستند و ناظر آنها تا پایان محدودیت فروش، شرکت فرابورس باقی می‌ماند و در این مدت ناظر غیرقابل تغییر است. پس از گذشت این مدت می‌توان، با تغییر ناظر این اوراق را در هر کارگزاری به فروش رساند. البته این محدودیت برای نمادهایی که کمتر از ۴ ماه از اعتبار آنها باقی مانده، اعمال نمی‌شود.
اطلاعات در مورد وام مسکن
قبل از اقدام به خرید اوراق مسکن به یک شعبه از بانک مسکن مراجعه کرده و شرایط استفاده از تسهیلات، شامل شرایط منزل مسکونی قابل خریداری با این اوراق را بپرسید.
نکاتی در خصوص دریافت اوراق تسهیلات مسکن
اگر اعتبار اوراق تسهیلات مسکن به پایان برسد دیگر آن اوراق اعتباری ندارد و یا به اصطلاح ساده تر پولتان سوخت می شود. به همین دلیل بهتر است اوراق را تا قبل از پایان اعتبار به فروش برسانید و یا اینکه از ان در جهت دریافت وام استفاده کنید.
سرمایه گذاری در اوراق تسهیلات مسکن : اگر شما پولی دارید که قصد دارید با آن سرمایه کگذاری کنید میتوانید در بانک مسکن اقدام به سپرده گذاری کنید و بعد از طی شدن زمان، اوراق تسهیلات مسکن خود را دریافت کرذده و آن را در بازار به فروش برسانید تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان میبرد؟ چرا که اگر کسی قصد گرفتن وام مسکن داشته باشد باید پولی را با توجه به مقدار وام خود در بانک مسکن سپرده گذاری کند که پس از مدت زمانی معین امکان دریافت وام فراهم می شود. حال شما که سپرده ای در بانک نمدارید و قصد دریافت وام مسکن را دارید میتوانید این اوراق را خریداری کنید.
هر چقدر به سررسید اوراق تسهیلات مسکن نزدیک تر می شویم قیمت آن اوراق نیز کمتر می شود. به همین دلیل پیشنهاد میکنم که اگر قصد خرید خانه دارید و فکر میکنید فرایند گرفتن وام و .. کمتر از 4 ماه زمان میبرد حتما اوراقی را انتخاب کنید که نزدیک به سر رسید آن باشد.
دیدگاه شما