نهاد مالی و انواع آن
سرمایهگذاری این روزها یکی از دغدغههای اصلی اقشار مختلف جامعه میباشد که می خواهند سرمایه خود را در بلندمدت افزایش دهند. هر فردی که قصد دارد تا بخشی از سرمایه خود را وارد بازار بورس یا سایر بازارهای مالی کند، نیاز به آموزشهای لازم برای انجام معاملات و کسب مهارت و آگاهی در این زمینه دارد اما عدهای هم هستند که راههای دیگری را انتخاب میکنند. این دسته از افراد به جای اینکه شخصا برای سرمایهگذاری اقدامی کنند، آن را به نهادها و شرکتهای مختلف میسپارند تا به شکل دیگری سرمایهگذاری خود را پیش ببرند. به همین خاطر در این مقاله قصد داریم تا در مورد نهاد های مالی بحث کنیم و مطالبی که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:
نهاد مالی در بورس
انواع نهادهای مالی
نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه ایران
نهادهای مالی دارای مجوز سازمان بورس
وظایف نهادهای مالی
نهاد مالی چیست؟
نهاد مالی به بنگاههای اقتصادی و موسساتی گفته میشود که نقش آنها سرمایهگذاری به شیوههای مختلف در امورات مالی است. امروزه بسیاری از افراد برای از دست ندادن ارزش ذاتی سرمایهشان، آن را به نهادهای مالی واگذار میکنند. این نهادها با داشتن استراتژیهای مختلف سعی میکنند تا ارزش دارایی شما افت نکند و در عوض به ارزش آن اضافه کنند. نهادهای مالی، ترفندهای گوناگونی را بررسی میکنند تا بتوانند به بهترین شکل امور سرمایهگذاری را مدیریت نمایند. نهاد مالی به عنوان واسطهگر مالی معرفی میشود و نقش اثرگذاری بین سرمایهگذار و مدیریت سرمایه دارد.
نهاد مالی در بازار بورس
در بازار بورس نیز نهادهای مالی، واسطهای میان سرمایه گذارن و بازار بورس هستند. در واقع کسانی که قصد سرمایهگذاری در بورس را دارند اما آشنایی زیادی با بازار بورس نداشته یا فرصت بررسی ابعاد مختلف سرمایهگذاری در آن را ندارند، سرمایه خود را در اختیار نهادهای مالی می گذارند تا این بنگاههای اقتصادی به شیوههای متداول و حرفهای بتوانند این سرمایه را در بخشهای مختلف، در چرخه اقتصادی قرار بدهند تا سرمایه به عنوان یک مولد در نظر گرفته شود و به ارزش دارایی آن افزوده گردد. نهاد مالی در بورس می تواند باری را از دوش سرمایه گذار بردارد تا او بتواند با اطمینان بیشتری سرمایهگذاری کند.
انواع نهادهای مالی
نهادهای مالی بر اساس نوع و نحوه ارائه خدمات به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. برخی از نهادهای مالی صرفا متمرکز بر بازار بورس هستند و برخی در بازارهای مالی دیگر با استراتژیهای گوناگونی سرمایهگذاری میکنند. در این قسمت انواع نهادهای مالی را شرح می دهیم.
بانکهای تجاری
بانک ها همواره از نهادهای مهم مالی برای هر کشور محسوب میشوند که در آن انواع خدمات مالی، ارائه وامها و واسطهگری اعتباری انجام میشود که میتوان به عنوان یک پشتوانه به آنها نگاه انداخت.
شرکتهای کارگزاری
کارگزاران بورس به عنوان واسطه میان سرمایهگذاران بورس و سازمان بورس اوراق بهادار به شمار می روند. خرید و فروش سهام بورس و فرابورس از طریق کارگزاری، ارائه اعتبارات مالی برای خرید سهام، مدیریت سرمایه و تشکیل پرتفوی سهام از مهمترین خدمات این نوع شرکت ها است. در حال حاضر شرکتهای کارگزاری زیادی هستند که خدمات خود را به مشتریان، مثل آموزش بورس و تحلیل انواع سهام در بورس، ارائه میدهند.
شرکتهای تامین سرمایه
این نوع شرکتها هم به عنوان بنگاههای اقتصادی و خدمات مالی شناخته میشوند که سرمایهگذاری در بازارهای مختلف برای سرمایهگذاران و مشارکت در انواع سرمایهگذاریها بخشی از خدمات آنها محسوب میشود.
صندوقهای سرمایه گذاری
صندوقهای سرمایهگذاری، سرمایهای که از مشتریان و سرمایهگذاران دریافت میکنند را در بازارهای مختلف به سرمایهگذاری اختصاص میدهند و به نوعی یک چرخه اقتصادی ایجاد میکنند. حوزههای سرمایهگذاری صندوقها می تواند بورس، ارز، طلا و کالاهای اساسی باشد. برخی از این صندوقها در بازار بورس اوراق بهادار نیز قابل معامله هستند و خریداران در سود یا زیان صندوق شریک میباشند و وجوه حاصل از خریداران سهام به انواع سرمایهگذاریها تخصیص پیدا میکند.
مشاوران سرمایه گذاری و سبدگردانها
برخی از نهادهای مالی به سرمایهگذاران برای مدیریت سرمایه خود، مشاوره میدهند تا در مسیر درست و بهتری قرار بگیرند. مشاوران سرمایهگذاری فعال در بازار مالی بورس سرمایهگذاری با در نظر گرفتن شرایط کلی بازار اقتصادی، به سرمایهگذاری در حوزههای مختلف میپردازند. از طرفی دیگر سبدگردانها در بورس به نوعی میتوانند امکانات مهمی مثل تشکیل سبد سهام و مدیریت خرید و فروش سهام در بورس را فراهم کنند تا کسانی که چندان فرصت کافی برای معامله در بورس ندارند، از این خدمات بهره ببرند تا داراییهای خود را به سهام تبدیل کنند.
صندوقهای بازنشستگی
صندوقهای بازنشستگی خدماتی مثل اعطا وام، خدمات مسافرتی و تفریحی و نیز پرداخت مستمری و حقوق بازنشستگان را در دستور کار خود قرار میدهند و اعتبار آن از وجوهی که از فیش حقوقی کارمندان کسر شده، تامین میشود. این صندوقها بعضا در سرمایهگذاریهای مختلف مثل بازار بورس و خرید سهام نیز ورود پیدا میکنند.
شرکتهای بیمهای
شرکتهای بیمه از مهمترین نهادهای سرمایه گذاری به حساب می آیند. این شرکتها بخشی از مبالغی که برای بیمه دریافت میکنند را در امورات مختلف مثل بورس اوراق بهادار، سرمایه گذاری میکنند و همچنین برخی از سهام بیمهای در بورس نیز قابل معامله هستند.
صندوقهای زمین و ساختمان
صندوقهای سرمایهگذاری زمین و ساختمان از نهادهای سرمایهای که سرمایهگذاران در اختیار آنها قرار میدهند، در امورات ملکی مثل زمین، ساختمان و ساخت مراکز تجاری و مسکونی استفاده میکنند.
شرکت سپردهگذاری مرکزی
این شرکت که به اختصار سمات نامیده میشود، تمامی اطلاعات مالی و سهام مشتریان و معاملهگران بورسی را در سامانه خود ثبت می کند. همچنین میزان سود تخصیص یافته شرکتها به هر فرد در این سامانه قابل مشاهده است.
نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه ایران
این نهادها وظیفه واسطه مالی میان سرمایهگذاران و ناشران اوراق بهادار را برعهده دارند که به نوعی در تسهیل و تسریع امورات میان این دو، نقش موثری دارند.
نهادهای مالی دارای مجوز سازمان بورس
تمامی نهادهای مالی که برای فعالیت در بورس مجوز دارند در سامانه CFI.Codal.ir موجود هستند که با بررسی آنها میتوان بهترین نهاد مالی را انتخاب کرد. همچنین مشاوران کارگزاری بورسی نیز در این امر می توانند راهنمای سرمایهگذاران باشند.
وظایف نهادهای مالی
نهادهای مالی وظایف خاصی را بر عهده دارند که به برخی از آنها به اختصار اشاره شده است:
- به حداقل رساندن ریسک سرمایه گذاری برای انواع سرمایه گذاران
- بررسی و نظارت بر مدیریت سرمایه
- دریافت مجوزهای قانونی برای خدمات مالی و سرمایهگذاری
- ارائه تسهیلات و خدمات مالی به مشتریان و سرمایهگذاران
- بررسی دقیق انواع بازارهای مالی برای سرمایه گذاری نسبت به شرایط موجود
- تشکیل جلسات برای هماهنگی و ارائه گزاراشات
- ارتباط با دیگر نهادهای مالی و سازمانهای مختلف
جمعبندی
در بازار اقتصادی و مالی، بخشی از سرمایه گذاری و ارائه خدمات مالی توسط نهادهای مالی و بنگاههای اقتصادی انجام می پذیرد. این سرمایهگذاریها میتواند در حوزههای مختلف مثل ارز، بورس اوراق بهادار، بیمه عمر، صندوقهای درآمد ثابت، استارت آپها و بانکها باشد. نهادهای مالی سعی بر کاهش ریسک سرمایهگذاری و افزایش بهرهوری مالی دارند تا بتوانند بخشی از دارایی هر سرمایهگذاری را مدیریت کنند. در این مقاله ابتدا به تعریف نهاد مالی و سپس به بیان انواع نهادهای مالی پرداخته شد و با هرکدام از آنها تا حدودی آشنا شدید. کارگزاری اقتصاد بیدار در همین راستا با ارائه خدماتی مثل خرید و فروش سهام بورس، تشکیل سبد و سبدگردانی، ارائه مشاورههای لازم برای ورود به بورس و نیز خدمات آموزش بورس و تحلیلی انواع سهام به مشتریان خود و علاقهمندان به حوزه سرمایهگذاری، سعی دارد تا پل ارتباطی میان سرمایهگذاران با بازار سرمایه باشد.
هدف از سرمایه گذاری در بورس
وقتی که صحبت از سرمایه گذاری در بورس یا سایر بازارهای مالی می شود، اولین نکته ای که به ذهن افراد می رسد، این است که با انجام سرمایه گذاری، پول های در اختیار خود را افزایش می دهند و اغلب افراد فقط با همین هدف وارد دنیا سرمایه گذاری می شوند. در حالیکه این فرآیند چشم اندازهای متعددی دارد و هدف از سرمایه گذاری در بورس را بایستی در افزایش سطح رفاه در زندگی افراد جستجو کنیم و هرگونه فعالیت مالی که منجر به احساس آرامش و زندگی بهتر برای شخص سرمایه گذار نشود، کاملا مردود است و نمی توان به عنوان یک هدف به آن نگاه کرد.
بنابراین هدف از سرمایه گذاری در بورس می تواند موارد مختلفی مانند آرامش و رفاه در زندگی، کسب سودهای بلندمدت برای دوران بازنشستگی، به وجود آوردن یک منبع درآمد خوب برای مواقع ضروری و. باشد که در ادامه مقاله به آن ها اشاره می کنیم.
هدف از سرمایه گذاری در بورس چیست؟
هدف از سرمایه گذاری در بورس و سایر بازارهای مالی، با توجه به شخصیت سرمایه گذاری افراد می تواند متفاوت باشد. اما به طور کلی هدف های این فرآیند شامل موارد زیر می باشد:
- سرمایه گذاری نوعی عمل است که در آن دارایی خریداری می شود که به فرد کمک می کند تا در آینده سود کسب کند. در واقع هدف از سرمایه گذاری در بورس، کسب سود برای زندگی همراه با رفاه است.
- سرمایه گذاری کردن در اقتصادهای تورمی مانند ایران یک موضوع کاملا ضروری است و اغلب افرادی که در این بسترها و در دارایی های مختلف سرمایه گذاری می کنند، می توانند زندگی خود را متحول کنند.
- برخی از افراد ممکن است پول خود را در دارایی های مختلف مانند سهام، اوراق قرضه، اوراق مشارکت و. سرمایه گذاری کنند و هدف آن ها از انجام این کار، انباشت کردن سرمایه خود در حساب های بانکی باشد.
- سرمایه گذاری می تواند به عنوان راهی برای تولید ثروت در آینده تعریف شود و بسیاری از افراد، هدف از سرمایه گذاری در بورس را تامین مخارج برای دوران بازنشستگی می دانند.
- هدف از سرمایه گذاری در بورس را می توان در رسیدن به رویاها جستجو کرد و تجربه ها نشان داده است که افراد متخصص و حرفه ای بازار سرمایه که با صبر و تحلیل، سرمایه گذاری می کنند، در بلندمدت توانسته اند بسیاری از خواسته ها و آرزوهای خود را برآورده کنند.
- هدف از سرمایه گذاری در بورس فقط به کسب سود و منفعت ختم نمی شود و بسیاری از فعالان این بازار، معتقدند که این فرآیند، افزایش هوش مالی را در پی دارد و این موضوع می تواند در تقویت جنبه های مالی زندگی افراد نیز یاری رسان باشد.
- تجربه ها حاکی از این نکته است که سرمایه گذاری در بورس، می تواند افراد را به آزادی مالی برساند و سرمایه گذاران را از زندگی کارمندی دور کند؛ به عنوان مثال فرض کنید که یک سرمایه گذار، یک میلیارد تومان پول خود را برای خریدن سهام یک شرکت پتروشیمی که نسبت P/E آن 5 واحد است، صرف می کند؛ همانطور که می دانید وقتی که P/E یک شرکت 5 واحد است، به این معنا است که سالیانه حدود 20 درصد از مبلغ سرمایه گذاری را سود می سازد و با فرض تقسیم تمامی این سود در مجامع سالیانه، شخص سرمایه گذار، 20 درصد از مبلغ آورده شده را به طور مرتب سود دریافت می کند؛ بنابراین شخص سرمایه گذار 200 میلیون تومان در سال سود دریافت می کند که اگر آن را بر 12 ماه تقسیم کنیم، ماهیانه حدود 16 میلیون تومان بدست می آید که چنین مبلغی از حقوق بخش عمده ای از مشاغل بیشتر است. بنابراین هدف از سرمایه گذاری در بورس را رسیدن به آزادی مالی می توان در نظر گرفت.
سرمایه گذاری کوتاه مدت یا بلندمدت؟
وقتی که از سرمایه گذاری صحبت می کنیم، اولین سوالی که پیش می آید این است که این فرآیند چقدر طول می کشد؟ کوتاه مدتی است یا بلندمدتی؟
یک سرمایه گذار حرفه ای برای کسب بازدهی خوب از بازارهای مالی، در ابتدا بازه زمانی را مشخص می کند و سپس به جزییات دیگر می پردازد. در واقع سرمایه گذاری ها بسته به نیاز شما می توانند بلند مدت یا کوتاه مدت باشند. به عنوان مثال اگر قصد خرید خانه دارید، به دنبال برنامه های سرمایه گذاری بلندمدت و اگر قصد خرید تلفن همراه دارید، بایستی به دنبال برنامه های سرمایه گذاری کوتاه مدت باشید.
افراد مختلف با توجه به چشم اندازی که برای آینده خود ترسیم کرده اند، اهداف متعددی از سرمایه گذاری دارند و به طور صفر یا صد نمی توان برای هدف از سرمایه گذاری در بورس نسخه ای کلی در نظر گرفت. اما به طور کلی تجربه ها نشان داده است که سرمایه گذاری بلندمدت در سهم های بنیادی و دارای پتانسیل می تواند کم ریسک باشد و در بازه های بلندمدت افراد را با سودآوری های چشمگیر همراه کرده است.
بنابراین نمی توان گفت که سرمایه گذاری کوتاه مدت بهتر است یا بلندمدت؛ اما نکته هائز اهمیت این است که پیش از وارد شدن به هر معامله ای، استراتژی خود را مشخص کنید، چراکه ممکن است منجر به سردرگمی شود و شما معاملات غیر حرفه ای انجام دهید.
مزایای سرمایه گذاری در بورس
مطمئنا همه افراد برای کسب سود و بالا بردن میزان سرمایه خود اقدام به سرمایه گذاری می کنند و سرمایه گذاری در این بستر، مزیت های خاص خود را دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.
حفظ سرمایه در برابر تورم
به دلیل تحریم های اقتصادی، کسری بودجه، رشد نقدینگی و. در سالیان گذشته، اقتصاد ایران با تورم های سنگین همراه بوده است و بسیاری از فعالان اقتصادی، تنها راه در امان مانده از چنین تورمی را تبدیل کردن ریال به دارایی (سهام، مسکن، طلا و. ) می دانند. بنابراین هدف از سرمایه گذاری در بورس را می توان حفظ سرمایه خود در برابر سیکل های تورمی دانست.
سود تقسیمی در مجامع
یکی از مزیت های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار، دریافت سود نقدی سالیانه در مجامع شرکت هاست؛ به این معنا که علاوه بر بالا رفتن قیمت های سهام به دلیل عملکرد، تورم، نرخ دلار و. شرکت هایی که بنیاد خوبی دارند، هر ساله سودهای جذابی را شناسایی می کنند و در مجامع سالیانه شرکت ها بسته به نوع دیدگاه مدیران این بنگاه های اقتصادی، همه یا بخشی از این سود بدست آمده را در میان سهامداران تقسیم می کنند که می تواند منبع درآمد خوبی برای افراد باشد.
نقد شوندگی
معمولا بازار سهام نسبت به سایر سرمایه گذاری ها مانند املاک و. از نقدشوندگی بالاتری برخوردار است و از آنجایی که ممکن است سرمایه گذاران در مواقع حساس، به پول خود نیاز داشته باشند، این بازار می تواند برای آن ها جذاب باشد.
تنوع در سرمایه گذاری
یکی دیگر از مزیت های سرمایه گذاری در بورس، در اختیار داشتن گزینه های مختلف است؛ به این معنا که شما به عنوان یک فعال بازار سرمایه، مواردی همچون سهم های دلاری، سهم های ریالی، سهام شرکت های کوچک و بزرگ و در گروه های مختلف بازار سرمایه را پیش روی خود دارید و با توجه با تحلیل و استراتژی خود هرکدام از آن ها را می توانید به دلخواه انتخاب کنید.
شفافیت
در میان بازارهای مالی ایران، هیچ بازاری به اندازه بورس شفاف نیست و اگرچه ممکن است در برخی از موارد (اطلاع رسانی شرکت ها در کدال، دامنه نوسان، ظن دستکاری، توقف سهام شرکت ها و. )، بازار سرمایه مشکلاتی داشته باشد، اما با اختلاف بسیار زیاد نسبت به دیگر بازارها از شفافیت بیشتری برخوردار است.
جمع بندی
هدف از سرمایه گذاری در بورس را نمی توان شامل چند مورد خاص دانست و با توجه به شخصیت سرمایه گذاری افراد، این موضوع می تواند متفاوت باشد و هدف هایی از قبیل رسیدن به درآمد پایدار، آزادی مالی، امنیت اقتصادی در دوران بازنشستگی، حفظ سرمایه در مقابل تورم، افزایش سطح رفاه در زندگی و. را می توان در نظر گرفت. افراد دیگری نیز هستند که هدف از سرمایه گذاری در بورس را فقط در انباشت سرمایه در حساب های بانکی می بینند و هیچگونه هدفی از بالا بردن میزان سرمایه های خود ندارند.
سرمایهگذاری فعال در بازار مالی بورس
در بازارهای مالی همیشه بحث استراتژی مطرح است. سرمایهگذاری فعال (Active) و غیر فعال (Passive) هم دو استراتژی مهم و مورد بحث در تمام بازارهای مالی از جمله بورس هستند. هر یک از این دو استراتژی معایب و مزایای خاص خود را دارند که بهتر است پیش از انتخاب حتماً با آنها آشنا شوید.
اگر نمیدانید تفاوت این دو سرمایهگذاری در چیست و هر یک چه مزیتها یا نقطه ضعفهایی را برایتان به همراه خواد داشت، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید. امروز در این مقاله از سرمایهگذاری فعال در بورس و مزایا و معایب آن خواهیم گفت و در مطالب بعدی به سرمایهگذاری غیر فعال و تفاوت این دو نوع سرمایهگذاری میپردازیم.
سرمایهگذاری فعال در بورس چیست؟
سرمایهگذاری فعال یا پویا نوعی استراتژی است که شامل معاملههای پی در پی است و هدف از این معاملهها شکست دادن میانگین بازده شاخص سهام است. استفاده از این استراتژی نیاز به دانش زیادی برای تجزیه و تحلیل بازار دارد تا شخص بتواند بهترین زمان برای باز کردن معامله و خرید و بستن آن را شناسایی کند.
برای استفاده از استراتژی سرمایهگذاری فعال میتوانید از طریق صندوقهای سرمایهگذاری مشترک یا Eftها اقدام کنید یا حتی خودتان آن را انجام دهید.
مدیرهای صندوقهای سرمایهگذاری طیف وسیعی از دادههای کمی و کیفی در مورد اوراق بهادار، روندهای آتی بازار، جهشهای اقتصادی گسترده و … را در طی زمان جمعآوری کرده و از طریق همین دادهها و اطلاعات قادر به تحلیل و شناسایی نقاط ورود خروج هستند و میتوانند از نوسانهای کوتاه مدت هم به سود برسند و همینطور دارایی خود را حفظ کنند.
عدم مدیریت صحیح و مداوم پرتفولیو، سرمایهگذار را دچار ضررهای جبران ناپذیری خواهد کرد و میتواند اهداف بلند مدت شما را با شکست روبرو کند. از همین رو بیشتر توصیه بر آن است که داراییهای خود را در سرمایهگذاری فعال قرار ندهید به ویژ وقتی پای اهداف بلند مدت (پس انداز بازنشستگی و …) به میان میآید.
سرمایهگذاری فعال چه مزایا و معایبی دارد؟
برای شناخت بیشتر این استراتژی بازار بهتر است نگاهی به معایب و مزایای آن داشته باشیم تا بتوانیم بهترین راهکار را برای سرمایه خود اتخاذ کنیم. از جمله مزایای سرمایهگذاری فعال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
انعطافپذیری در بازارهای بی ثبات
سرمایهگذار فعال چه در صعود بازار و چه در نزول آن میتواند سود کرده و سرمایه خود را حفظ کند. در واقع سرمایهگذار فعال میتواند در سیر بازار نزولی موقعیت دفاعی را انتخاب رکرده و داراییهایش را حفظ کند تا از ضررهای جبران ناپذیر جلوگیری نماید. علاوه بر این، این سرمایهگذار قادر است در بازار صعودی سهام بیشتری خریداری کند. چنین سرمایهگذاری با پاسخهای لحظهای و سریع خواهد توانست تا عملکرد معیارهای بازار مثل S&P 500 را در کوتاه مدت شکست دهد.
گزینههای معاملاتی گسترده
سرمایهگذاری فعال این امکان را به شما میدهد تا از استراتژیهای معاملاتی همچون Hedging (پوشش ریسک) برای کسب سودهای بزرگتر و بیشتر استفاده کنید و شانس موفقیت خود بر شاخصهای بازار را زیاد کنید. البته این کار میتواند تا حدی هزینهها و ریسکهای مرتبط با سرمایهگذاری فعال را افزایش دهد. به همین خاطر است که این نوع سرمایهگذاری تنها به متخصصها و سرمایهگذارهای با تجربه پیشنهاد میشود.
مدیریت مالیات
مشاور یا مدیر پرتفولیو میتواند به کمک سرمایهگذاری فعال اقدام به انجام معاملاتی کند که از سود این معاملات بتوان مالیات را پرداخت کرد.هر چند که از طریق سرمایهگذاری غیر فعال هم میتوان ضررهای مالیاتی را جبران نمود اما سرمایهگذاری فعال به دلیلی میزان معاملات بیشتر فرصت بیشتری هم برای جبران ضرر در اختیارتان قرار میدهد.
و اما معایب این نوع سرمایهگذاری:
هزینههای بیشتر
در این برهه، اکثر کارگزاریها بابت خرید معمولی سهام و EFT کارمزدی از کاربر دریافت نمیکنند. با این وجود استراتژیهای معاملاتی پیچیدهتر شامل کارمزد میشوند. از این رو، اگر قصد دارید تا در صندوقهایی با مدیریت فعال سرمایهگذاری کنید، لازم است که هزینههای بیشتری پرداخت کنید.
ریسک بالا
سرمایهگذاری فعال به همان میزان که میتواند سوددهی بالایی داشته باشد، میزان ریسک و ضرر را هم افزایش میدهد. در واقع سرمایهگذاریهای بزرگ با افزایش ریسک، ممکن است ضررهای زیادی را هم متوجه سرمایه شما کند به ویژه اگر بخشی از این دارایی و سرمایه به شکل قرض و حاشیه سود بوده باشد.
قرار گرفتن در معرض ترندها
با سرمایهگذاری فعال به راحتی در مسیر ترندها قرار میگیرید و فرقی هم نمیکند این ترند به چه سمتی برود. تصور کنید موقعیت فردی را که در ابتدای سال 2021 دست به خرید سهام لوازم ورزشی خانگی دلار زد تا از فرصت کرونا و افزایش ارزش این سهام به نفع خود استفاده کند. در اواخر سال 2021 به دلیل کاهش محدودیتهای کرونا ارزش این سهام کاهش پیدا کرد و دارایی این فرد شاید به یک سوم رسید. این همان اتفاقی است که سرمایهگذاری بر اساس ترندها را سخت میکند.
در مبحث بعدی با سرمایهگذاری غیر فعال و تفاوت آن با سرمایهگذاری فعال در بورس آشنا میشویم.
بازار سرمایه یا بازار مالی چیست و انواع بازارهای مالی و سرمایه گذاری کدامند؟
علم اقتصاد با وجود تمام بزرگی و گستردگی خود و علیرغم آنچه به نظر میرسد علمی ساده است. بازار سرمایه (بازار مالی) مانند بازار پول، بازار بورس، بازار طلا و مسکن، بورس کالا و بورس اوراق بهادار از جمله اصطلاحات رایج در این عرصه هستند. شاید گستردگی همین اصطلاحات در اقتصاد باشد که آنرا پیچیده و سخت جلوه میدهد.
همه ما افرادی را میشناسیم یا زندگینامه افرادی شنیده یا دیدهایم که موفقیتهای بزرگی در هر یک از بازارهای بزرگ اقتصادی کسب کردهاند و به چهرهای ثروتمند، موفق و شناخته شده تبدیل شدهاند. برای موفقیت در هر یک از این بازارهای مالی ابتدا باید نسب به آنها آگاهی پیدا کرد، پس اجازه دهید در گام اول با مفهموم ابتدایی هر یک از آنها آشنا شویم.
بازار مالی یا بازار سرمایه چیست؟
بازار مالی (Financial Market) اصطلاحی گسترده است که برای طیف وسیعی از بازارها به کار میرود. هر بازاری که در آن تجارتی صورت میگیرد یک بازار مالی محسوب میشود. حتی بازارهایی که در آنها تجارت اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ارز، فلزات و مشتقات آنها انجام میشود هم بازار مالی هستند.
بازار پول چیست؟
یکی از بازارهای مالی، بازار پول است که در آن از هر ابزار یا دارایی با توان نقد شوندگی بالا یا ابزارها و داراییهای خرد برای تبادل استفاده میشود. این ابزارها معمولا توسط شرکتها، اشخاص، بنگاههای تجاری و شرکتها استفاده میشوند و در واقع نوعی جانشین پول هستند که سررسید کمتر از یک سال دارند.
عدم نیاز به همزمانی دریافت پول و انجام مخارج یکی از اصلیترین دلایلی است که اشخاص و بنگاهها از بازار پولی استفاده میکنند. از جمله ابزارهای بازار پول میتوان به سپردهها، وام با وثیقه، حواله و بروات اشاره کرد.
بازار سرمایه چیست؟
یکی از بازارهای مالی، بازار سرمایه است که با نام بازار بورس اوراق بهادار نیز شناخته میشود، بازاری برای خرید و فروش اوراق قرضه و اوراق مالکیت است. کار اصلی بازار سرمایه ایجاد پلی ارتباطی بین تامین کننده سرمایههای خرد و کلان، چه حقیقی و چه حقوقی و متقاضیان سرمایه مثل شرکتهاست.
بازار سرمایه در واقع تسهیل کننده فرآیند خرید و فروش ابزارهای مالی (اسناد خزانه، اوراق تجاری و گواهی سپرده) است. شاخصترین ابزار مالی این بازار اوراق مالکیت که اکثرا با نام سهام شناخته میشود و اوراق قرضه یا مشارکت است.
برخلاف بازار مالی پول، بازار سرمایه محلی برای عرضه و فروش سهام و اوراق قرضه برای بازههای زمانی بیش از یک سال است.
تفاوتهای بازار پول و بازار سرمایه
برخلاف تصور بسیاری از افراد، بازار پول و بازار سرمایه یکی نیستند و تفاوتهای اساسی و چشمگیری به عنوان بازار مالی با هم دارند. همانطور که قبلتر اشاره کردیم یکی از بارزترین این تفاوتها این است که بازار سرمایه منحصرا به سرمایه گذاری میان مدت و بلند مدت (یک ساله و بیشتر) میپردازد و بازار پول غالبا به خرید و فروش ابزارهای مالی با سررسید کمتر از یک سال محدود است.
دیگر تفاوت بزرگ بازار پول و بازار سرمایه ابزارهای مالی متفاوت آنهاست؛ در حالی که بازار پول از سپردهها، وام با وثیقه، حواله و بروات استفاده میکند، بازار سرمایه از اوراق بهادار (سهام) و اوراق مشارکت استفاده میکند.
بازار سرمایه محلی برای عرضه و فروش و سهام و اوراق قرضه برای بازههای زمانی بیش از یک سال و سرمایه گذاریهای میان مدت و بلند مدت است، در حالی که تمرکز بازار پولی بر سرمایه گذاریهای کوتاه مدت کمتر از یک ساله.
بازار طلا یا بورس طلا چیست؟
وقتی به نواسانات بازار سرمایه سکه و طلا بخصوص در سالهای اخیر نگاه میکنیم و عدم وجود ثبات اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی را هم چاشنی آن کنیم، تبدیل سرمایه راکد به طلا و سکه عملی عقلانی به نظر میرسد.
اما وقتی درباره بازار طلا و سکه و خرید و فروش آنها صحبت به میان میآید، اکثر ما تصویری مشخص از آن در ذهن داریم؛ مراجعه به بازار و یا صرافیها برای خرید و فروش طلا و سکه.
در حالی که این کار نه تنها راه معامله و خرید و فروش طلا و سکه نیست، بلکه راه کم ریسکتر و مناسبتری هم وجود دارد. خرید طلا (صندوق طلا) در بورس یکی از راهها مناسب، به صرفه و کم ریسک برای سرمایه گذاری در این بازار است.
صندوق طلا یکی دیگر از راههای سرمایه گذاری در بورس است
اما صندوق طلا چیست؟ داراییهای جمع آوری شده از سرمایه گذاران که در گواهی سپردههایی نظیر طلا، اوراق مبتنی بر طلا و گواهی سپرده طلا سرمایه گذاری میکنند. صندوق طلا علاوه بر اینکه نسبت به سکه طلا از ریسک پایینتری برخوردار است، افراد با سرمایه به مراتب کمتری هم سرمایهگذاری فعال در بازار مالی بورس قادر به سرمایه گذاری در آن هستند.
گواهی سپرده طلا ورقه بهاداری است که نشان میدهد مالک آن مقدار معینی از سکه سپرده شده در انبار است. انباری که واقع در خزانه داری پردیس بانک رفاه است. سکههای مورد تائید همگی ضرب سال ۱۳۸۶ و با وزن ۸٫۱۳۳ گرم و عیار ۹۰۰ هستند.
هر شخص میتواند با دریافت کد بورسی از طریق بازار سرمایه، اقدام به خرید طلا، سکه و دیگر مشتقات آن بکند. سرمایه گذاری برای خرید سکه باید سفارشهای خود را در مضرب ۱۰ وارد سامانه کند. یعنی اگر قصد خرید ۴ سکه دارد باید ۴۰ سفارش وارد سامانه کند.
معاملات در حال حاضر از ۱۲:۳۰ تا ۱۵:۳۰ انجام میشود. بدین صورت که تا ساعت ۱۳ مرحله پیش گشایش است که در آن قیمت تعیین میشود و سپس معاملات عادی تا ساعت ۱۵:۳۰ به جریان میافتند.
در حال حاضر چهار صندوق طلا به نامهای طلا، گوهر، عیار و زر مشغول فعالیت هستند که اشخاص پس از دریافت کد بورس خود به راحتی میتوانند در آنها مشغول به داد و ستد سرمایهگذاری فعال در بازار مالی بورس و سرمایه گذاری شوند.
با مطالعه این مطلب قدم ابتدایی برای آشنایی با بازارهای مختلف و اصطلاحات رایج در اقتصاد آشنا شدید. حالا اگر بدنبال دلیل میگردید یا هنوز برای حضور در دورههای آموزشی و سرمایه گذاری در بازار بورس شک دارید، ما با ارائه چند دلیل شک شما را برطرف میکنیم.
بهرهمندی کل کشور و جامعه:سرمایهگذاری فعال در بازار مالی بورس بسیاری ازسهمها و اوراقی که در بازارهای سرمایه و دیگر بازارها عرضه میشوند مربوط به طرحهای بزرگ ملی هستند. این طرحها علاوه بر درآمدزایی و اشتغال زایی، به چرخه تولید و رونق ملی هم کمک میکنند.
سود ده بودن نسبت به دیگر سرمایه گذاریها: ملک، خودرو، ارز، طلا و سکه و بازارهای دیگر پرنوسان و اغلب غیر قابل پیشبینی هستند. اما بازار بورس و آگاهی از چگونگی خرید و فروش سهام راهی سودبخش برای سرمایه گذاری محسوب میشود.
قانونی بودن: سرمایه گذاری در بورس شیوهای قانونی با قوانینی مکتوب و مشخص برای کسب سود و خرید فروش است. در نتیجه نگرانیهای قانونی و تبصرههای مختلف و یا قوانینی که هر روز تغییر میکنند در مورد آن صدق نمیکند.
شفاف و همواره در دسترس بودن: بازار بورس بازاری شفاف است که در هر زمان میتوان در مورد آن اطلاعات کسب کرد. تاریخچه هر سهم و نحوه رشد و نزول آن شفاف و قابل ردگیری است.
مثل پول نقد: سهام درست مثل پول نقد است و هر روزی که اراده کنید میتوانید آنرا تبدیل به پول کنید. برعکس بازارهای مالی مثل ارز و سکه و مسکن با رکودهای فصلی و شوکهای ناگهانی به خواب زمستانی میروند.
در این مطلب با اصطلاحات و معانی بازارهای مالی مختلف به صورت سطحی آشنا شدید و همچنین بررسی کردیم که چرا بورس محلی امن و مطمئن برای سرمایه گذاری محسوب میشود.سرمایهگذاری فعال در بازار مالی بورس
اگر میخواهید به یک حرفهای در بازار بورس تبدیل شوید و از مزایای آن بهره ببرید، میتوانید با ثبت نام در دوره نوین نخبگان خانه سرمایه طی شش ماه علاوه بر فراگیری زیر و بم این بازار، در آزمون فنی شرکت کرده و مدرک معتبر بین المللی کسب کنید.
0 تا 100 نهادهای مالی بورس + بررسی انواع آن ها
در تمام بازارهای اقتصادی، ازجمله بازار سرمایه، بورس کالا و بورس انرژی، یک سری از بازیگران رسمی و غیر رسمی وجود دارند که شناخت آنها برای سرمایهگذاران ضروری است. از مهمترین آنها در بازار سرمایه، نهادهای مالی هستند. این نهادها، مانند بنگاههایی هستند که خدمات مربوط به داراییهای مالی ارائه میدهند و انواع مختلفی دارند. شناخت هرکدام از آنها، باعث میشود تا به صورت موثرتری داراییهای خود را در بورس سرمایهگذاری کنید. در این مطلب، انواع نهادهای مالی در بازار سرمایه ایران، بورس کالا و بورس انرژی را بررسی میکنیم.
نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه ایران
بورس اوراق بهادار بهوجود آمده است تا بازاری شفاف و منصفانه برای داد و ستد اوراق بهادار ایجاد کند و بر معاملات و عملیاتهای بازار نظارت داشته باشد. هرکدام از نهادهای مالی در بازار بورس ایران وظایف خاصی دارند، اما همه آنها ایجاد شدهاند تا سرمایهگذاری در بورس را تسهیل کنند. انواع نهادهای مالی بورس شامل موارد زیر میشوند:
کارگزاران بورسی
کارگزاران بورسی مانند شرکتهایی هستند که به عنوان واسطه بین خریداران و فروشندگان سهام عمل میکنند. در واقع، این شرکتها اولین مکانهایی هستند که برای ورود به بازار سرمایه ایران باید در آنها ثبت نام کنید. اغلب کاربران از طریق همین کارگزاران فرآیند ثبت نام در بورس و شرکت در معاملات را آغاز میکنند. این شرکتها به ازای خدماتی که انجام میدهند، مقداری پاداش بهعنوان کارمزد از سهامداران دریافت میکنند. از جمله وظایف دیگر کارگزاریها، میتوان به سبدگردانی، ارائه مشاوره در زمینه سرمایهگذاری، مدیریت نقدینگی، آموزش سهامداران و آشنا کردن آنها با قوانین و مقررات بازار سرمایه اشاره کرد.
صندوق های سرمایه گذاری
به صندوقهای سرمایهگذاری بهاختصار ETF هم گفته میشود. در این صندوقها، خرید و فروش سهام به صورت غیرمستقیم انجام میشود. به طوریکه، افراد مبتدی یا نیمه حرفهای داراییهای خود را در آنها قرار میدهند تا این صندوقها به واسطه دانش خود برای این افراد سرمایهگذاری کنند. سود حاصل از خرید و فروشهای سهام، به این افراد اختصاص داده میشود. با این روش، ریسک سرمایهگذاری در بورس تا حد زیادی کاهش مییابد. البته، توجه داشته باشید که سود حاصل از آن نسبت به خرید و فروش مستقیم در بورس پایینتر است.
موسسات رتبه بندی
موسسات رتبه بندی نقش بسیار مهمی در بازار سرمایه ایران دارند، چراکه به کمک تخصص خود به رتبه بندی اوراق بهادار صادر شده از جانب شرکتها میپردازند. این رتبه بندی با سنجش میزان ریسک اوراق بهادار و سایر فاکتورهای دیگر بهدست میآید و در تصمیمهای سرمایهگذاران، اعتباردهندگان و قانونگذاران تاثیر به سزایی دارد.
بازارگردان ها
بازارگردانها به نهادهای مالی گفته میشود که مانع نوسانات قیمتی میشوند. این نهادها بهترین نرخ قیمت متناسب با هر سهم را ارائه میدهند. زمانیکه یک سهم دچار نوسانات قیمتی میشود و قیمت آن برای خریداران نامشخص است، این نهاد وظیفه دارد که درمورد اطلاعات شرکتهای بورسی تحقیق کند و بعد از قیمت گذاری بر روی سهام آنها، بهترین قیمت را پیشنهاد دهد. با وجود اینکه این نهادها در نقدشوندگی سهام بسیار مفید هستند، اما تعداد آنها زیاد نیست.
شرکت های تامین سرمایه
شرکتهای تامین سرمایه یکی از واسطههای مهم بازار سهام به شمار میروند. طبق قوانین، این نهادهای مالی میتوانند فعالیتهای مختلفی شامل سبدگردانی، بازارگردانی، معامله، پذیرهنویسی و برخی فعالیتهای مرتبط دیگر را انجام دهند.
شرکت های پردازش اطلاعات
سرمایهگذاران برای تصمیمگیری درست، به اطلاعاتی صحیح، جامع، به روز و به موقع احتیاج دارند. شرکتهای پردازش اطلاعات با ارائه تحلیل در مورد بازار سهام، این اطلاعات را برای کاربران فراهم میکند. وجود این اطلاعات برای سرمایهگذاریهای بهتر بسیار مفید است.
شرکت های مشاوره سرمایهگذاری
مشاوران سرمایهگذاری که معمولا شخصیتهای حقوقی هستند و یکی از مهمترین بازیگران بازار سرمایه ایران محسوب میشوند. تمام سرمایهگذاری فعال در بازار مالی بورس افراد حقیقی و حقوقی میتوانند از اطلاعات و تخصص این نهادهای مالی استفاده کنند و بر همان اساس، بهترین تصمیمات را برای سرمایهگذاری داشته باشند. مشاوران سرمایهگذاری، افرادی هستند که میتوانند شرکتهای مختلف را تجزیه و تحلیل کنند و بر اساس آن به افراد دیگر مشاوره دهند. دریافت کمک از این نهادها برای داشتن ریسک پایین سرمایهگذاری بسیار سرمایهگذاری فعال در بازار مالی بورس مفید است.
نهادهای مالی بورس کالای ایران
بورس کالا یکی از مهمترین بازارهای سرمایه ایران است که به منظور خرید و فروش کالا استفاده میشود. در این بازار سرمایه، داد و ستد کالا از دو روش بازار نقدی و بازار آتی انجام پذیر است. در بازار نقدی، کالاها با قیمتهای توافقی، به صورت واقعی و فیزیکی معامله میشوند. اما داد و ستد کالا در بازارهای آتی بدین گونه است که در آن فروشنده متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین شده بفروشد و در مقابل، خریدار باید آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.
از جمله واسطههای بازار بورس کالا میتوان به صندوقهای کالایی اشاره کرد. این صندوقها برای سرمایهگذاران شرایطی فراهم میکنند تا به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و پرداخت هزینههای حمل و نقل و انبارداری و خسارتهای احتمالی، اوراق این صندوقها را خریداری کنند. خرید این اوراق به این شکل است که سرمایهگذاران مالکیت کالاهای مورد نظر را دارند اما مسئولیت نگهداری از آن کالاها برعهده این افراد نیست. این صندوقها، سرمایهگذاری فعال در بازار مالی بورس بخشی از وجوه خود را برای سرمایهگذاری برروی یک کالای خاص اختصاص میدهند و سرمایهگذاران علاقهمند به آن کالای خاص، برای خرید واحدهای این صندوق اقدام میکنند.
البته، خرید و فروش در بورس کالا دارای محدویتهایی هم هست. برای مثال، فقط کسانی میتوانند از بورس کالا خریداری کنند که حجم خریدشان از حد معینی مثلا 20 یا 110 یا 220 تن در رینگهای مختلف کمتر نباشد. برای خرید از بورس کالا، در اولین قدم باید از طریق یک کارگزاری برای دریافت کد مشتری خود اقدام کنید.
نهادهای مالی بورس انرژی
شرکت بورس انرژی ایران هدف اصلی خود را نظارت و آسان نموندن معاملات حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر حاملهای انرژی، مانند نفت، گاز و برق، اعلام کرده است. در این بستر، به تمام اعضا به صورت یکسان دسترسی داده میشود تا با نهادهای مالی، شركتها و سازمانها در بازارهای انرژی از جمله وزارتخانههای نفت، نیرو و صنعت و معدن و تجارت و شرکتهای ملی نفت ایران، همکاری داشته باشند. ترکیب سهامداری در بورس انرژی ایران، شامل 60% نهادهای مالی، 20% فعالان صنعت برق و نفت و 20% عموم مردم میشود.
بورس حاملهای انرژی شامل سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی میشود. در بازار فیزیکی، در واقع خود کالاهای قرار گرفته در لیست پذیرفته شدههای بورس خرید و فروش میشوند. اما برخلاف آن، معاملات در بازارهای مشتقه، معمولا با استفاده از ابزارهای مالی و قراردادهای ویژه مانند قرارداد سلف موازی یا قرارداد آتی انجام میشوند. تمام این قراردادها و معاملات در بازارهای اینترنتی و به صورت کاملا الکترونیکی صورت میگیرند. بازارهای فرعی هم به معاملات کالاهای تک محمولهای که هر نوبت عرضه آنها نیازمند ارسال درخواست جداگانه و اخذ موافقت کمیته است، مربوط میشود.
سخن آخر
نهادهای مالی در بازار بورس ایران به طور مستقیم در مبادلات شرکت نمیکنند، اما نباید نقش آنها را دست کم گرفت. وجود این نهادها برای رونق و امنیت بازار واجب است. علاوه بر آن، خدمات ارائه شده توسط آنها تاحد زیادی انجام معامله را برای کاربران آسان میکند. نظر شما درمورد عملکرد نهادهای مالی و انواع مختلف آنها چیست؟
سوالات متداول
نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه ایران کدامند؟
کارگزاران بورسی، صندوق های سرمایه گذاری، موسسات رتبه بندی، بازارگردان ها، شرکت های تامین سرمایه، شرکت های پردازش اطلاعات، شرکت های مشاوره سرمایهگذاری، نهادهای مالی بورس انرژی، نهادهای مالی بورس کالا
کارگزاری هوشمند رابین
کارگزاری فارابی
این مقاله به کوشش نگار پورجواد و دیگر اعضای تیم نظارت تولید شده است. تکتک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در بهبود کیفیت وب فارسی داشته باشیم.
دیدگاه شما