تفاوت بورس کالا با فرابورس

بازار پایه را برای معامله سهام شفاف ترین بورس کشور انتخاب کرده اند ؛ بازاری که هفته پیش فقط در یک روز ١٠٠٠ میلیارد تومان کالا در آن معامله شد! چرا؟ چون از یکی شدن نمادها و افت قیمت ٧٠٠٠ تومانی آن می ترسند!؟

تالار حراج باز بورس کالا؛ مزایا و معایب/ «شاهین» به کدام تالار می‌رود؟

تالار حراج باز بورس که از سال 99 با معاملات سنگ آهن راه اندازی شد، حالا میزبان عرضه محصولات مختلفی از جمله وکیوم باتوم و کنسانتره است.

شهر بورس – امیر ملک زاده: در ماه‌های پایانی سال 1399، بورس کالای ایران به منظور توسعه ابرازهای معاملاتی و روش‌های حراج با ابلاغ دستورالعملی به راه‌اندازی تالار حراج باز اقدام کرد.

این تالار در ابتدا به منظور انجام معاملاتی آغاز به کار کرد که در آن، کالا به صورت یکجا عرضه می‌شد؛ به این صورت که کل محصول عرضه شده به یک خریدار می‌رسید و تعداد خریداران محدودی داشت. سنگ‌آهن اولین محصولی بود که تالار حراج باز معامله شد.

تفاوت عمده نحوه معامله در این تالار با سایر تالارها به زمان رقابت (موسوم به زمان قرمز) مربوط می‌شد. به این ترتیب که در زمان قرمز، تالار حراج باز که طبق نظر ناظر بازار می‌تواند از 15 ثانیه تا یک دقیقه متغیر باشد، اگر سفارش خریدی با قیمت بالاتر از سفارش‌های موجود ثبت شود، مجدداً زمان قرمز تمدید می‌شود. این فرآیند تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که سفارش قیمت بالاتری در زمان رقابت ثبت نشود و بالاترین قیمت ثبت شده در سیستم به عنوان خریدار محسوب می‌شود.

حضور نمایندگان خریدار و فروشنده در تالار معاملات و آگاهی از قیمت‌های یکدیگر، امکانی بود که باعث می‌شد تا خریداران در رقابت با یکدیگر از رقابت ناسالم خودداری کنند و اختلاف پایین‌ترین و بالاترین قیمت ثبت شده از سوی خریداران به حداقل برسد. طبیعی است که این مسئله می‌تواند به کاهش ریسک و بار روانی خرید با قیمت‌های نامتعارف هم برای کارگزاران و هم برای خریداران کمک کند.

بعدها با انتقال کالاهای دیگر همچون وکیوم باتوم، کنسانتره فلزات گران‌بها، سولفور مولیبدن، استایرن منومر، دی اتیل هگزانول، تولوئن دی ایزوسیانات و …به این تالار بعضی معایب و مزایای معاملات آن آشکار شد. این معایب و کاستی‌ها از آنجایی ناشی می‌شود که امکان عرضه بعضی محصولات به صوت یکجا وجود ندارد و میزان عرضه کالا به نحوی است که تعداد بیشتری از خریداران می‌توانند موفق به خرید شوند.

به عنوان نمونه بعد از انتقال معاملات وکیوم باتوم که ماده اولیه تولید قیر محسوب می‌شود و تعداد متقاضیان خرید در آن نسبت به سنگ‌آهن بیشتر است، توان رقابت شرکت‌های کوچک در مقایسه با شرکت‌های بزرگ به شدت کاهش یافت. این شرکت‌ها توان مالی رقابت با شرکت‌های بزرگ را از دست دادند و به اصطلاح زور آنها در زمان رقابت به شرکت‌های تولیدی بزرگ نمی‌رسد.

طبق دستورالعمل معاملات در تالار حراج باز، شرکت‌های کارگزاری امکان تجمیع سفارش خریدهای مشتریان خود را در این تالار ندارند و سفارش خرید هر مشتری باید به صورت مجزا به تالار ارسال شود. این موضوع باعث شده تا تعدادی از کارگزاران با توجه به زمان اندک 15 ثانیه‌ای رقابت در این تالار و مشکل بودن ثبت قیمت‌های مجزا برای هر خریدار در بعضی محصولات همچون دی اتیل هگزانول تولیدی شرکت پتروشیمی شازند، با هماهنگی مشتریان خود نسبت به تعدیل تقاضا جهت خودداری از رقابت به توافق نانوشته‌ای برسند. از زمان انتقال این محصول به تالار حراج باز، معاملات آن با قیمت پایه انجام شده است.

از طرفی دیگر، عدم امکان هماهنگی در رقابت برای محصولی مانند تولوئن دی ایزوسیانات تولیدی شرکت پتروشیمی کارون باعث شده تا قیمت تمام شده این محصول برای مشتریان نسبت به قبل از انتقال معاملات به تالار حراج باز افزایش چشمگیری داشته باشد. علت هم این است که عرضه محدود بعضی کالاها، نیاز ضروری تولیدکنندگان و تلاش برای جلوگیری از سوخت سهمیه بهین یابی ماهیانه آنها باعث می‌شود تا خریداران به هر قیمت ممکن و تا جایی که در توان دارند به رقابت بپردازند.

در آخرین روزهای سال 1400، بورس کالای ایران خبری مبنی بر پذیرش خودروی شاهین تولیدی شرکت سایپا جهت عرضه در بورس کالا منتشر کرد. هرچند جزئیات بیشتری در مورد نحوه قیمت‌گذاری، میزان عرضه و تالار مورد نظر برای انجام معاملات خودروی شاهین منتشر نشده، اما سؤال اینجاست که با توجه به تأثیرگذاری مستقیم قیمت‌های کشف شده در بورس کالا بر قیمت‌های بازار هر محصول، معاملات خودرو در کدام یک از تالارهای معاملاتی انجام خواهد شد؟

اگر معاملات در تالاری به غیر از تالار حراج باز انجام شود اختلاف پایین‌ترین و بالاترین قیمت‌های معامله شده می‌تواند ناظر معاملات را با چالش تایید یا عدم تایید معاملات مواجه سازد و نفع معاملات شامل خریدارانی شود که با قیمت‌های پایین موفق به خرید شده‌اند. اگر میانگین قیمت کشف شده بالاتر از قیمت بازار باشد، این موضوع می‌تواند به آشفته‌تر شدن وضعیت قیمت خودرو در بازار منجر شود.

همچنین با وجود اینکه انجام معامله در تالار حراج باز کاهش اختلاف بالاترین و پایین‌ترین قیمت کشف شده را در پی خواهد داشت، اما از آنجایی که در این تالار خریداران تا حداکثر قیمتی که امکانش باشد رقابت خواهند کرد، طبیعتا تولیدکننده (در این مورد شرکت خودروسازی سایپا) منتفع اصلی این شیوه‌ رقابتی و کشف قیمتی است.

باید منتظر بمانیم تا ببینیم تصمیمات بورس کالا در این خصوص می‌تواند به کاهش التهاب قیمت خودرو در بازار منجر شود یا خیر.

داستان یک سهم ؛ سهم بورس انرژی

بازار پایه را برای معامله سهام شفاف ترین بورس کشور انتخاب کرده اند ؛ بازاری که هفته پیش فقط در یک روز ١٠٠٠ میلیارد تومان کالا در آن معامله شد! چرا؟ چون از یکی شدن نمادها و افت قیمت ٧٠٠٠ تومانی آن می ترسند!؟

بورس24 : بر اساس مجوز صادره توسط شورای عالی بورس در خصوص تأسیس شرکت بورس انرژی، ترکیب سهامداری این شرکت به میزان 60 درصد نهادهای مالی، 20 درصد فعالان صنعت برق و نفت و 20 درصد عموم مردم و با قید محدودیت 2.5 درصد سهامداری برای هر متقاضی از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین شده است.

اکنون و پس از پذیرش این بورس در بازار پایه فرابورس سه نماد «انرژی 1 ، 2 و 3» برای نهاد های مالی، فعالان بورس انرژی و سایر اشخاص ایجاد شده که قیمت هر نماد به ترتیب 10402 ریال، 6662ریال و 73121ریال است، سه نماد با سه قیمت و برای سه مدل شخصیتی ؛ اما برای یک شرکت با یک سود و زیان مشخص !

بورس انرژی همان است که هست ، اما با سه نماد و سه قیمت .

در این بین اما این سوال مطرح است که آیا صورت های مالی بورس انرژی برای این سه نماد متفاوت است که تا این حد اختلاف قیمتی بین نماد ها را شاهد هستیم یا جریان نقدینگی قوی ای وارد نماد «انرژی3» شده که این چنین پر انرژی بر مدار صعود حرکت می کند؟ یا این که ارزندگی سهام در نماد های مختلف متفاوت است؟ اصلا چرا برای یک شرکت با یک سود و زیان مشخص و یک صورت مالی ، سه نماد و با چند نرخ تعریف شده است؟

خشتی که کج نهاده شد.

این سوالات را که کنار بگذاریم ؛ باید به این موضوع توجه کنیم که درباره بورس صحبت می کنیم نهادی مملو از شفافیت و نقد شوندگی ، اما نحوه اجرا در این نهاد اجرایی در برخی موارد بسیار از واقعیت های بورس و روح فعالیت بازارها فاصله دارد. اکنون ماجرای تفاوت نرخ 800 درصدی قیمت سهام بورس انرژی در سه نماد ، شده مصداق بیت «سنگ اول چون نهد معمار کج ؛ تا ثریا می رود دیوار کج».

مگر در مرحله اول عرضه این بورس در بازار پایه چه منعی بود که باید شخصیت ها را از هم جدا می کردیم و اکنون که فاصله حدود 8 برابری قیمتی بین نماد ها ایجاد شده ، برای تجمیع نماد ها نه راه پیش داشته باشیم و نه راه پس؟واقعا نمی شد ناظر محترم از همان روز اول محدودیت حداکثر 2.5 درصدی سهامداری را در این شرکت ها کنترل و رصد می کرد؟

این روزها حقوقی های دارنده سهام بورس انرژی برای واگذاری سهام خود به دلیل فاصله قیمتی حدود 800 درصدی ارزش سهمشان در نماد «انرژی 1» در مقایسه با «انرژی 3» ، مانده اند که چه کنند؟آیا فروش در نرخ 1000 تومان در حالی که نرخ «انرژی 3» برابر است با 7000 تومان توجیهی دارد؟

آما دلیل عدم تجمیع نمادها چیست؟راه درستی که شرکت بورس و بورس کالا در پیش گرفت و اکنون قیمت معامله سهام این بورس ها ، یکی است.گفته می شود تجمیع نماد ها به دلیل این که منجر به فشار عرضه می شود ، قیمت سهام را در نماد حقیقی ها موسوم به «انرژی 3» کاهش می دهد و منجر به ایجاد اعتراض از سوی سهامداران خرد می شود ، به خاطر همین هم هیات مدیره سازمان بورس و تفاوت بورس کالا با فرابورس شورای بورس علیرغم میل باطنی خود ترجیح داده اند فعلا در بورس انرژی نظاره گر همین آشفته بازار فعلی باشند ؛ یعنی ادامه قیمت گذاری سهم یک شرکت ، با سه نرخ مختلف!!

در ظاهر این افتراق تفاوت بورس کالا با فرابورس قیمتی بین نماد ها ، شده یک چالش بزرگ برای طی مسیر درست، که باید حالا چند تیم مختلف برای حل موضوعی ساده ساعت ها وقت بگذارند و نهایتا به دلیل برخی ملاحظات خاص نتیجه مطلوب را دریافت نکنند ؛ هراس از افت قیمت و اعتراض حقیقی ها!!

نکته دیگر عدم رعایت شان بورس انرژی به عنوان یک ناشر شفاف و یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه است ؛ آیا به واقع جای معامله سهام بورس تفاوت بورس کالا با فرابورس انرژی در بازار پایه است؟؟

تجمیع نماد ها شدنی است ، اما .

بارها شایعات متعددی در خصوص تجمیع نماد بورس انرژی مطرح شد و در نهایت موضوع به یکی از دستور جلسات شورای عالی بورس و هیئت مدیره سازمان بورس بدل شد ، اما فعلا این دستور جلسه به نتیجه قطعی نرسیده است و از قرار معلوم به نتیجه رسیدن آن نیز زمان بر است ؛ چرا که سعید اسلامی بیدگلی عضو شورای عالی بورس درباره پروژه ادغام نمادهای بورس انرژی به بورس24 گفت: این پروسه باید عملیاتی شود و پیشنهادات سازمان بورس هم در این خصوص مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

شورای عالی بورس و هیئت مدیره سازمان بورس درباره اصل موضوع که تجمیع نماد هاست اتفاق نظر دارند اما مدلی که برای ادغام پیشنهاد شد نیاز به اصلاحاتی داشت و مجددا از هیئت مدیره سازمان بورس خواسته شد تا ابعاد مختلف این موضوع و نحوه اجرا مورد بررسی بیشتری قرار گیرد تا مدل کامل تری به این منظور ارائه شود.

یعنی فعلا هیچ و نظاره گر سه قیمت مختلف برای یکی از نهادهای اجرایی بازار سهام باشید ؛ طرحی نو از اداره کنندگان بازار سرمایه ایران!!

ارکان بورس چیست؟/ تفاوت بورس وفرابورس چیست؟/ در بورس کالا و انرژی چه چیزهایی معامله می شود؟

با توجه به استقبال مردم از بازار سرمایه در این گزارش تلاش داریم تا توضیح مختصری درباره ارکان بورس، تفاوت آن‌ها و این که چه چیزی در آن‌ها معامله می‌شود، بدهیم.

به گزارش پایگاه خبری بااقتصاد، بازارهای مالی در اقتصاد پیچیدگی های خاص خود را دارند و بر اساس مصوبات تعیین شده به ارکان متفاوتی تقسیم می‌شوند.

ارکان بورس ایران شامل چیست؟

شورای عالی بورس و اوراق بهادار: بالاترین رده بازار اوراق بهادار که سیاست های کلان این سازمان را تدوین و تصویب می کند.

سازمان بورس و اوراق بهادار: مؤسسه عمومی غیردولتی است که دارای شخصیت حقوقی و مالی مستقل بوده و از محل کارمزدهای دریافتی و سهمی از حق پذیرش شرکت‌ها در بورس‌ها و سایر درآمدها اداره می‌شود.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران: این شرکت برای رسیدگی و کنترل معاملات الکترونیکی تشکیل شده است.کار این شرکت مدیریت سیستم معاملات، محاسبه شاخص‌های مختلف بازار و انتشار لحظه‌ای اطلاعات مربوط به معاملات ازجمله وظایف مهم این شرکت است.

شرکت رایان بورس: این شرکت وابسته به سازمان بورس و اوراق بهادار و متولی سیستم موسوم به کدال (CODAL) باهدف ارائه راهکارهای نوین فناوری اطلاعات و نگهداری و توسعۀ سامانه‌های اطلاعاتی بازار سرمایه تأسیس‌شده است.

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه: این شرکت جهت انجام امور پس از معاملات بازارهای سهام یا خارج از بورس تشکیل شده است و پس از معاملات بازارهای مالی، وظیفه این شرکت شامل سپرده‌گذاری و ثبت، نگهداری و انتقال اوراق بهادار و پایاپای و تسویه معاملات انجام‌شده است.

کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار: این شرکت به دنبال تصویب دستورالعمل تشکیل و ثبت کانون های فعال در بازار اوراق بهادار تشکیل شده است و وظایف این رکن از بازار سرمایه عبارت است از: پیشنهاد مقررات پذیرش، تعلیق یا لغو عضویت اعضای کانون و اشخاص وابسته به اعضاء به سازمان و اجرای آن‌ها، نظارت بر عملکرد اعضاء کانون و اشخاص وابسته به اعضاء و ارزیابی عملکرد آنان در چارچوب مقررات به‌منظور: اطلاع‌رسانی، حصول اطمینان از اجرای قوانین و مقررات و حصول اطمینان از حفظ و تداوم شرایط پذیرش و کسب شرایط جدید در مهلت‌های زمانی تعیین‌شده، نظارت بر برنامه‌های تبلیغاتی اعضاء کانون به‌منظور جلوگیری یا پیش‌گیری از ارائه اطلاعات ناقص و گمراه‌ کننده. وضع و اجرای ضوابط و استانداردهای حرفه‌ای و انضباطی برای اعضاء کانون در چارچوب قوانین و مقررات.

کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران: این شرکت به صورت غیر دولتی و غیرانتفاعی فعالیت کرده و کار آن تامین منابع مالی از طریق حق عضویت اولیه، حق عضویت سالانه، سپرده‌های اعضا، کمک‌های بلاعوض، درآمد دوره‌های آموزشی و فعالیت‌های پژوهشی، درآمدهای سپرده بانکی، اوراق مشارکت و گواهی سپرده و یا منابع دیگر تأمین می‌شود.

شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس: هدف از تشکیل این شرکت ایجاد پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه و برگزاری دوره‌های آموزشی عمومی و تخصصی در حوزه بازار سرمایـه است.

شرکت بورس اوراق بهادار تهران: بورس اوراق بهادار محلی برای خرید و فروش سهام شرکت هایی است که با توجه به میزان شفافیت ها و دارایی هایی که دارند در این گروه معامله می شوند.این بازار اوراق قرضه دولتی را نیز منتشر می کند.

شرکت فرابورس ایران: بازار فرابورس از سال 87 در ایران تاسیس شد و شرایط پذیره نویسی در آن متفاوت است، برخی از شرکت ها با توجه به میزان شفافیتی که در صورت های مالی آن ها وجود دارد در بخش های مختلف این بازار می توانند عرضه شوند.شرایط پذیرش و معامله شرکت ها در این بازار ساده تر از بورس است و شرکت ها سریعتر می توانند در این بازار عرضه شوند. فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره‌مند شوند.بازار فرابورس متشکل از 5 بازار است: بازار اول، بازار دوم بازار سوم، ابزارهای نوین مالی و بازار پایه، در بازار اول، شرکت‌های سهامی عام که طبق مصوبات پذیرش موفق به حضور شده اند مجاز بــه انجام معاملات سهام خود خواهند بـود. در بازار دوم، مانند بازار اول معاملات سهام شرکت‌های سهامی عام انجام می‌شود؛ اما شرایط پذیرش در این بازار، راحتتر از بازار اول است.بازار پایه هم متشکل از سهام شرکت هایی است که در هیچ کدام از بازارهای سرمایه نتوانستند پذیرش شوند و در این بازار قابلیت نقل و انتقال سهام پیدا کرده اند.

بخشی از فرابورس به بازار پایه اختصاص داده شده است.بازار پایه بخشی از بازار سرمایه است که مخصوص شرکت هایی است که هیچگونه شفافیتی ندارند و ریسک معامله در این بازار زیاد است و دامنه نوسان معامله در این شرکت متفاوت از دیگر بازارهای بورس اوراق بهادار است.

بورس کالا: بخشی از بازار سرمایه است که در آن کالای خام شرکت ها مانند (آلومینیوم، پنبه، مس، گندم، برنج، زعفران و . ) عرضه می شود.در این بازار ستادهای نظارتی و تنظیم بازاری نیز وجود دارد تا مانع از تخطی و گرانفروشی در این بازار شود.

متقاضیان بورس کالا افرادی هستند که می خواهند از نوسان قیمت ها جلوگیری کرده و کالای مورد نیاز خودرا خریداری کنند یا افرادی هستند که می خواهند از نوسان قیمت این کالا برای بدست آوردن سود در بلند مدت استفاده کنند.

بورس انرژی: در واقع بخشی از بورس کالا است که در آن انرژی به عنوان کالا مورد معامله قرار می گیرد، در این بازار می توان حامل های انرژی مانند نفت، گاز، برق و سایر حامل‎های انرژی را خرید و فروش کرد.

در این بازار تنها اشخاص حقوقی اجازه دریافت کد و خرید از این بازار را دارند.

تفاوت قیمت عرضه خودرو در بورس کالا با بازار آزاد نباید زیاد باشد

قائم مقام مدیرعامل بورس کالای ایران گفت:وقتی تفاوت قیمت عرضه در بورس کالا و بازار آزاد زیاد باشد، در وهله نخست موجب بروز رفتار‌های هیجانی می‌شود.

به گزارش بورس نیوز ، رضا محتشمی پور، قائم مقام مدیرعامل بورس کالای ایران اظهار کرد: یعنی نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم خودرویی را که قیمت آن در بازار ۵۰۰ میلیون تومان است، با ۱۰۰ میلیون تومان در بورس عرضه کنیم و بعد از آن نیز اتفاقی برای قیمت رخ ندهد، چنین توقعی از بورس کالا نمی‌توان داشت.

وی افزود: نکته دوم این است که اگر ما می‌خواهیم برای عرضه خودرو در بورس کالا قیمت پایه تعیین کنیم، این نرخ باید به واقعیاتی که در بازار وجود دارد، نزدیک باشد، بنابراین فرمولی که برای قیمت گذاری تعیین می‌شود و نهادی که متولی آن خواهد شد - چه بورس کالا، چه سازمان حمایت و وزارت صمت و چه شورای رقابت - خروجی کار باید به صورتی باشد که این قیمت فاصله زیاد و معناداری با قیمت‌های واقعی بازار نداشته باشد.

قائم مقام مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه بیان کرد: وقتی تفاوت قیمت عرضه در بورس کالا و بازار آزاد زیاد باشد، در وهله نخست موجب بروز رفتار‌های هیجانی می‌شود. به طور مثال وقتی شما کالایی را که باید روی قیمت ۱۰۰ می‌ایستاده، روی ۵۰ قیمت می‌گذارید، احتمال این که قیمت آن سر از ۱۴۰، ۱۵۰ و ۱۶۰ در بیاورد، وجود دارد و رفتار‌های هیجانی در پی دارد. زیرا کسی نمی‌داند بازه رقابتی آن تا چه اندازه می‌تواند بزرگ باشد. در صورتی که بازه‌های رقابت بورسی باید کوچک باشند و افراد باید بدانند که روی عدد نسبتا دقیقی صحبت می‌کنند.

وی افزود: از سوی دیگر، اگر فاصله قیمتی زیاد باشد، تقاضا‌های زیادی را روانه بورس می‌کند که علاوه بر ایجاد رفتار‌های هیجانی، این تقاضای زیاد ممکن است نقض غرض کند و امکان عرضه را بگیرد. این‌ها نکاتی هستند که اگر رعایت شوند، امکان عرضه خودرو در بورس وجود دارد.

محتشمی پور در خصوص اینکه اساسا خودرو کالای بورسی حساب می‌شود یا خیر، افزود: در این رابطه باید دو بحث را از هم جدا کنیم؛ اول این که آیا می‌توانیم خودرو را در بورس عرضه کنیم؟ بله؛ اگر سطح کمی از مداخله قیمتی وجود داشته باشد، این امکان وجود دارد. دوم هم این که آیا این کار حالت مطلوب و ایده آل است؟ خیر؛ در دنیا هم کالایی مثل خودرو در بورس معامله نمی‌شود. البته ما در بورس امکان تامین مالی برای خودروسازان داریم، اما این که بخواهیم یک محصول را به صورت فیزیکی در بورس کالا عرضه کنیم، مستلزم آن است که آن کالا در حجم مناسب و متناسب با نیاز بازار عرضه شود.

وی ادامه داد: مشکلی که علاوه بر مداخله قیمتی در مورد خودرو وجود دارد، عرضه بسیار پایین آن است؛ وقتی عرضه یک کالا در بورس کم باشد، امکان این که رقابت‌های غیر منطقی روی آن انجام شود، بسیار زیاد است. این‌ها نگرانی‌هایی است که در مورد عرضه خودرو در بورس کالا وجود دارد و مطرح است.

فرق بین بورس و فرابورس چیست؟

تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکت‌ها در این دو بازار است؛ که در بورس شرایط سخت گیرانه‌تر از فرابورس است.

به گزارش پهره به نقل از خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، چندسالی می شود که برخی از افراد بنابر شرایط اقتصادی, برای حفظ ارزش سرمایه خود دست به فعالیت‌های اقتصادی و شبه اقتصادی می‌زنند که در این بین یکی از بهترین روش‌ها، ورود به بازار سرمایه است. بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعه‌ای از بازار سرمایه هستند.
بازار بورس چیست؟
بورس، بازاری است که قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می‌شود که در ایران به سه بخش اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی تقسیم می شوند.
به بورسی که در آن دارایی ‌های مالی یا به عبارتی دارایی‌های کاغذی معامله می‌شود، بورس اوراق بهادار و به بورسی که در آن ثروت‌های واقعی یا محصولات فیزیکی خرید و فروش می‌شود، بورس کالا گفته می شود. بورس انرژی هم به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حامل‏‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد.
البته مدل دیگری از بورس به اسم بورس ارز رایج است که هنوز در ایران این بورس راه نیافتاده است.
بازار فرابورس چیست؟
فرابورس مثل بورس بازاری است که در آن سهام شرکت‌ها خرید و فروش شده و براساس عرضه و تقاضا قیمت گذاری می‌شود. بازا فرابورس فرآیند پذیرش و خرید و فروش در آن راحت تر است و شرکت‌‌های کوچک هم می‌توانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.
مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بنگاه های اقتصادی جهت تامین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این رو شرکت ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را دارند و می توانند از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا می‌خواهند سریع‌تر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحت‌تر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها کاهش یابد.
همچنین سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.
فرابورس برای عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار، هفت بازار با نام‌های بازار یک، بازار دو، بازار سه (عرضه)، بازار ابزار نوین مالی، بازار پایه و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط دارد که در ایران بازار یک، دو و پایه رایج هستند.
آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟
خرید و فروش در بورس توسط کارگزاران به عنوان متولی اصلی انجام خرید و فروش, انجام می شود. در فرابورس کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می شود.

معاملات سهام در بازار فرابورس هم از شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹ صبح تا ۱۲.۳۰ انجام می‌شود. البته از ساعت ۸.۳۰ تا ۹ صبح، زمان پیش‌گشایش بازار است و امکان سفارش‌گذاری وجود دارد.
تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس چیست؟
تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکت‌ها در این دو بازار است. که در بورس شرایط سخت‌ گیرانه‌تر از فرابورس است.
تقسیم بندی‌ بازارها در بورس و فرابورس متفاوت است. فرابورس دارای هفت بازار: اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی، پایه، شرکت‌های کوچک و متوسط و ابزار مشتقه است، اما بورس فقط دارای دو بازار اول و دوم است.
کارمزد خرید و فروش در فرابورس کمی کمتر از بازار بورس است.
انتهای پیام/