تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
یکی از اهداف مهم شرکتهای مختلف ورود به بازار سرمایه است، زیرا ورود یک شرکت به بازار سرمایه نشان‌دهنده رشد آن شرکت و معرفی آن در سطح کشور است. درجه اعتبار و ارزش شرکت‌هایی که سهامشان در بازارهای مالی خریدوفروش می‌شوند بسیار بالاست، بنابراین شرکت‌ها در رقابت برای ورود به این بازار هستند.
معرفی بازارهای مختلف بازار سرمایه
به طورکلی بازار سرمایه، بازاری است که در آن خرید و فروش ابزارهای مالی صورت مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس می‌پذیرد. ابزارهایی مانند اوراق قرضه یا اوراق بهادار و… . بازار سرمایه از بازار پولی بزرگ‌تر و دارای اهمیت بسیاری است و خود به دو دسته بازار اولیه یا بازار دست اول، بازار ثانویه یا بازار دست دوم تقسیم می‌شود.
بازار اولیه:
بازاری که در آن برای اولین بار سهام یک شرکت یا یک واحد اقتصادی عرضه می‌شود و چون برای اولین بار این سهام عرضه شده است، فروشنده آن در اصل همان ناشر اوراق است و عایدی به دست آمده از عرضه این سهام منبع تأمین مالی آن شرکت خواهد شد.
بازار ثانویه:
بازاری است که در آن امکان خرید و فروش دوباره یا چند باره برای سهمی که اولین بار توسط شرکت عرضه شده است وجود دارد. سرمایه‌گذاران به جای اینکه خودشان به طور مستقیم از شرکتهای ناشر اوراق را خریداری کنند، از سرمایه‌گذاران قبلی آنها را می‌خرند. بازارهای بورس و فرابورس، بازار ثانویه هستند.
بر اساس اینکه چه نوع سهمی در بازار ثانویه مبادله می‌شود، این بازار به چهار دسته تقسیم می‌شود:
بازار اول: مرتبط با سهام شرکتهای بورسی که در بورس معامله می‌شوند.
بازار دوم: مرتبط با سهام شرکتهای غیر بورسی که در فرابورس معامله می‌شوند.
بازار سوم: مرتبط با سهام شرکتهای بورسی که در فرابورس معامله می‌شوند.
بازار چهارم: بازاری که مرتبط به معاملات خصوصی است و بدون کارگزار و معامله‌گر، توسط شبکههای الکترونیکی صورت می‌گیرد. معمولاً معاملات عمده و بلوکی در بازار چهارم انجام می‌شوند و نهادها، مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس عمده سرمایه‌گذاران این بازار هستند. (چنانچه در طول خواندن این مقاله با سوالی نظیر : چه مشخصه ای در معاملات بلوکی وجود دارد؟ می توانید بر روی سوال کلیک کنید تا اطلاع بیشتر کسب کنید.)
بازار بورس چیست؟
قبل از بیان اینکه تفاوت بورس و فرابورس چیست باید شناختی نسبت به این دو بازار داشته باشیم. بازار بورس محلی است که در آن دارایی‌های مختلف مورد معامله قرار می‌گیرند. در دسته‌بندی کلی بازار بورس به سه دسته طبقه‌بندی می‌شود. بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار.
به بازاری که دارایی‌های واقعی و فیزیکی مانند کالا در آن معامله می‌شوند، بورس کالا گفته می‌شود. به بازاری که در آن دارایی‌های مالی و یا به اصطلاح کاغذی (مانند سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت و..) خرید و فروش می‌شوند، بورس اوراق بهادار و به بازاری که در آن پول‌های خارجی دادوستد می‌شوند، بورس ارز می‌گویند که در حال حاضر بورس ارز در ایران فعالیت ندارد.
در این بازار برای سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران قوانینی وجود دارد که منافع هر دو طرف را حفظ می‌کند. سرمایه‌گذاری در بورس با هر میزان مبلغ امکان‌پذیر است. به‌عبارت دیگر، هر فرد حقیقی یا حقوقی با حداقل سرمایه که در حال حاضر ۵۰۰ هزار تومان است، می‌تواند سهام شرکتهای موجود در بازار سرمایه‌گذاری را خرید و فروش کند و از منافع آن برخوردار شود.
بازار فرابورس چیست؟
همانطور که گفته شد ورود به بازار اوراق بهادار از اهداف مهم هر شرکتی است اما دستیابی به این بازار برای بسیاری از شرکت‌ها میسر نیست زیرا شرایط لازم برای پذیرش را ندارند به همین منظور در آبان سال ۱۳۸۷ بازار فرابورس ایران تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار و با مجوز شورای عالی بورس فعالیت خود را آغاز کرد.
ساختار و جایگاه قانونی فرابورس ایران همانند بازار بورس است با این تفاوت که شرایط پذیرش شرکت‌ها و معامله در آن ساده‌تر است. فرابورس توانست بخشی از بازار سرمایه را که شرایط ورود به بازار بورس را نداشتند، سازمان‌دهی کند تا با سازوکارهایی ساده‌تر و در سریع‌ترین زمان به بازار مالی وارد شوند و در بهبود شرایط اقتصادی و مالی کشور مثمرثمر باشند.
بــازار سهام فرابورس ایران شامل پنج بازار اول، دوم، بازار پایه(زرد، نارنجی و قرمز)، بازار سوم و ابزارهای نوین مالی است. در بازار اول فرابورس، سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری معامله می‌شود در بازار دوم تنها شرکتهای سهامی عام حضور دارند که شرایط لازم برای حضور در بازار دوم را دارند و البته باید گفت شرایط آن ساده‌تر از بازار اول است.
در بازار دوم سهام شرکتهای زیان‌ده، تازه تأسیس و شرکت‌هایی که با افزایش سرمایه قصد دارند از سهامی خاص به سهامی عام تبدیل شوند نیز پذیرفته می‌شود. بازار پایه نیز یکی از بازارهای فرابورس ایران است و تفاوت آن با دو بازار اول و دوم این است که شرکتهای این بازار فرآیند پذیرش را طی نمی‌کنند. بازار پایه به سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز تقسیم‌بندی شده است و دامنه نوسان روزانه آنها، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است.
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
حال که نسبت به دو بازار بورس و فرابورس شناخت پیدا کردیم در ادامه به تفاوت بورس و فرابورس می‌پردازیم و مهمترین آنها را بیان می‌کنیم.
- یکی از تفاوت‌های اساسی بورس و فرابورس، تفاوت در ساختار آنها است. بورس شامل دو بازار اول و دوم است. در صورتی که فرابورس پنج بازار دارد. بازارهای متنوع در فرابورس برای جذب مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس سلایق مختلف صورت گرفته تا سرمایه‌گذاران در شرکتهای مختلف سرمایه‌گذاری کنند و ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند. نکته دیگر اینکه، در بازار بورس شرکت‌هایی که در بازار دوم فعالیت می‌کنند، اگر عملکرد مناسب داشته باشند به بازار اول منتقل می‌شوند و بالعکس.
- پذیرش شرکت‌ها در فرابورس با سهولت بیشتری صورت می‌گیرد در واقع معیارهای پذیرش در فرابورس نسبت به بورس ساده‌تر است. معیارهایی چون: حداقل سرمایه ثبت شده شرکت، حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهامداران، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، زیان انباشته و…
- تفاوت چندانی در روش معامله در این دو بازار وجود ندارد اما انعطاف زمانی در معاملات فرابورس بیشتر است. خرید و فروش از طرق پلتفرم‌های آنلاین صورت می‌گیرد اما ساعات انجام معاملات در فرابورس در برخی روزها تمدید می‌شود.
- تفاوت بورس و فرابورس در قوانین جاری در این دو بازار هم مشهود است. قوانین استاندارد در بازار فرابورس از انعطاف بیشتری برخوردار است و قوانین در بیشتر مواقع با توافق طرفین صورت می‌گیرد. البته این موضوع باعث می‌شود که قیمت‌ها از شفافیت کمتری برخوردار باشند و ریسک‌پذیری بیشتری را طلب می‌کند. این در حالی است که در بازار بورس به علت شفافیت قیمت‌ها این ریسک‌پذیری بسیار کمتر است.
- حد نوسان روزانه برای شرکتهای بازار بورس، 4 درصد و برای شرکتهای بازار فرابورس 5 درصد است و بازار فرابورس یک درصد بیشتر از بازار بورس نوسان روزانه دارد.
مزیت‌های بازار فرابورس
تمام مزایایی که برای بازار بورس در قانون بازار مقرر شده برای بازار فرابورس هم وجود دارد. به طور خلاصه دربیان تفاوت‌های بازار بورس و فرابورس به مواردی اشاره کردیم که در حقیقت بخشی از آنها جزئی از مزیت‌های بازار فرابورس محسوب می‌شدند اما در ادامه این بحث به باقی مزیت‌های این بازار اشاره می‌کنیم. بازار فرابورس برای سهامداران خود جذابیت‌هایی دارد. ازجمله:
- افزایش قیمت و سوددهی: سرمایه‌ای که با تورم ارزش خود را از دست می‌دهد و قدرت خریدی که روزبه‌روز در حال کاهش است با سرمایه‌گذاری در سهام شرکتهای فرابورس حفظ می‌شود. البته میزان سوددهی شرکت بسته به مدیریت شرکت، تقاضای بازار و اوضاع کلی اقتصاد جامعه دارد.
- معافیت مالیاتی: در پرداخت مالیات، شرکتهای فرابورسی از پرداخت ۱۰ درصد مالیات معاف هستند.
- داشتن حق رأی: در مجمع عمومی، صاحبان سهام شرکت‌ها به نسبت تعداد سهام خودشان حق رأی دارند.
- تنوع سرمایه‌گذاری: اوراق بهاداری که در فرابورس عرضه می‌شود تنوع زیادی دارند و این موضوع سبب می‌شود سرمایه‌گذاران سهم‌های مختلفی را انتخاب کنند و ریسک خود را پایین بیاورند.
- اطمینان از محل سرمایه‌گذاری: اگر شرکتی نتواند شرایط و ضوابط مشخص شده در بازار فرابورس را داشته باشد جایی در این بازار ندارد، بنابراین شرکتی در این بازار پذیرفته می‌شود که می‌تواند اطمینان خاطر سرمایه‌گذار را جلب کند.
- اولویت خرید سهام جدید الانتشار: سهامداران شرکت در خرید سهام جدید شرکت، نسبت به سایر خریداران اولویت دارند.
- سهولت در نقل و انتقال سهام: نقل و انتقال سهم شرکت‌ها در بورس فرآیندی ساده و کم هزینه است و نیاز به صرف وقت زیاد یا گذراندن مراحل اداری پیچیده ندارد.
- اطلاع رسانی هماهنگ به سرمایه‌گذاران: مراجع رسمی برای اطلاعرسانی به عموم مردم، پس از پذیرفته شدن شرکت در فرابورس ایجاد می‌شوند و با ارائه گزارش‌های دقیق بستری برای اعتماد سپرده‌گذاران فراهم می‌آورند.
- امکان وثیقه‌گذاری سهام و اخذ تسهیلات بانکی: بعد از پذیرفته شدن سهام شرکت‌ها در فرابورس، امکان وثیقه‌گذاری سهام و گرفتن تسهیلات بانکی بر روی سهم به وجود می‌آید زیرا شبکههای بانکی کشور، سهام شرکتهای پذیرفته شده را برای دریافت تسهیلات خود بــه رسمیت می‌شناسند. البته باید به این موضوع توجه کرد که هنگامی که سهام وثیقه می‌شود دیگر امکان انجام معامله روی آن وجود ندارد.
- اوراق مشارکت و گواهی سپرده: پذیره‌نویسی و انتشار اوراق مشارکت و گواهی سپرده و معامله دست‌دوم این اوراق در فرابورس انجام می‌شود. در واقع شرکتهای پذیرفته‌شده در فرابورس، با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرح‌های موردنظر خود را از طریق انتشار این اوراق تأمین می‌کنند.
- خروج آسان از فرابورس: اگر تحت هر شرایطی، شرکتی تصمیم گرفت که از فرابورس خارج شود به سهولت و با گذراندن فرآیند مشخص و ثابتی می‌تواند از این بازار خارج شود و یا حتی به شرکت سهامی خاص تبدیل شود. در واقع شرکتهای حاضر در فرابورس آسان‌تر می‌توانند به بازارهای دیگر منتقل شوند.
- سهولت پذیرش: پذیرش شرکتهای سهامی عام در فرابورس نسبت به بورس شرایط کمتری می‌خواهد. و درنتیجه معمولاً دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها کمتر از یک ماه به طول می‌انجامد.
- نبود حجم مبنا: در بازارفرابورس حجم مبنا وجود ندارد و این امر سبب شده تا معاملات روان‌تر صورت پذیرد و نقد شوندگی بالاتری داشته باشند. در اصل عرضه و تقاضا برای سهام درزمان کوتاهی به تعادل می‌رسد و صف‌های خرید و فروش برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.
سخن آخر
حال که با بازار بورس و فرابورس آشنا شدیم و نسبت به تفاوت بورس و فرابورس شناخت پیدا کردیم با دید بازتر و بینش بهتری به معامله در این بازارها می‌پردازیم، زیرا که مزایای سرمایه‌گذاری در بورس فراوان است و در صورت یادگیری آموزش سرمایه‌گذاری در بورس و شناخت مفاهیم ذکر شده، می‌توانید به بازدهی دلخواه خود دست پیدا کنید.
سوالات رایج بازار فرابورس
رایج‌ترین بازارها در فرابورس ایران، بازار اول، بازار دوم و بازار پایه است. نمادهایی که در بازار اول فرابورس درج می‌شوند دارای ریسک کمتری نسبت به بازار دوم هستند و به همین ترتیب نمادهای بازار اول و دوم ریسک کمتری نسبت به بازار پایه دارند. بازار پایه از شرکت‌هایی که ورشکسته شده‌اند یا در معرض ورشکستگی هستند، تشکیل شده است. همچنین شرکت‌ها در این بازار، بسته به میزان ریسک سرمایه‌گذاری به سه تابلو زرد (دامنه نوسان ۳ درصد)، نارنجی (دامنه نوسان ۲ درصد) و قرمز (دامنه نوسان ۱ درصد) دسته‌بندی می‌شوند.
آشنایی با فرابورس ایران و مزایای آن
معاملات فرابورسي (خارج از بورس) نوعي معامله جايگزين است که به شبکه معامله گراني که بطور حضوري با يکديگر ملاقات نمي‌کنند و از طريق تلفن و کامپيوتر با يکديگر ارتباط برقرار مي‌کنند، اطلاق مي‌شود.
همانطور که می دانیم، سهام شرکت های سهامی خاص و عام و شرکت های تعاونی پس از تاسیس اگر محدودیتی در اساسنامه نداشته باشند، قابل نقل و انتقال است .
اما در کشور ما برای نقل و انتقال سهام شرکت ها و گردش این سرمایه ها در قالب سهام، تنها در یک بازار رسمی یعنی «بورس اوراق بهادار تهران» صورت می گرفت . بنابراین فقط سهام شرکت هایی که در آن عضو هستند (که به چهارصد شرکت هم نمی رسد) در آن قابل معامله بوده و حجم وسیعی از این بازار گردش مناسبی نخواهد داشت . البته راه برای ورود سهام سایر شرکت ها به بازار بورس اوراق بهادار تهران بسته نیست ، اما به دلیل شرایط خاص و ویژه ورود به بازار بورس اوراق بهادار تهران ، همه شرکت ها توان یا علاقه ورود به این بازار را ندارند و ورود به آن زمان بر است.
نحوه تشکیل فرابورس در ایران وجهان
در سایر کشورها در ابتداي قرن بيستم و همزمان با گسترش و تنوع بنگاه‌هاي اقتصادي، فعاليت بازارهاي خارج از بورس به صورت خودجوش و ابتدايي آغاز شد اما اين مسئله در ايران پس از مشکلات عدیده ای که از پذیره نویسی‌های بزرگ و کوچک به وجود آمد مسئولان امر را بر آن داشت تا در راستای ساماندهی این حوزه مهم در قانون جدید اوراق بهادار گامي‌بردارند. بر همین اساس پس از تصويب قوانین لازم براي فرابورس در مجلس در راستاي توسعه فعاليت بازار سرمايه اولین شرکت برای این منظور به نام شرکت فرابورس ايران با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار به ثبت رسيد و طبق آن شرکت فرابورس ايران متولي راه اندازي و اداره بازارهاي خارج از بورس شد.
در کشور ما كد سهامداري در فرابورس همانند كد سهامداري در بورس است و هر كسي كه كد سهامداري بورس را دارد , به راحتي مي‌تواند در اين بازار خريد و فروش كند .
مزایای بازار فرابورس
- تامین مالی آسان و ارزان شرکت‌ها
- بهره مندی از معافیت مالیاتی شرکتهای پذیرفته شده
- کاهش نرخ مالیات نقل و انتقال
- نقل و انتقال سهام به صورت آسان
- شفافیت و اعتبار قیمت سهام
- اطلاع رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایه‌گذاران بالفعل و بالقوه
- بهره گیری از امکان وثیقه‌گذاری سهام در شبکه بانکی و اخذ ساده‌تر تسهیلات بانکی
- معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از اقشار جامعه و افزایش اعتبار شرکت
- پیش‌بینی فرآیند ساده خروج از فرابورس
- انجام معاملات خاص
ماموریت فرابورس ایران
فرابورس بازار اوراق بهاداری رسمی و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار محسوب می شود که به منظور توسعه صدور و مبادله ابزارهای مالی و پوشش خلاء های ناشی از نداشتن دسترسی بخش عمده ای از صاحبان صنایع به بازار سرمایه، تشکیل شده است. محرومیت طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی از تامین مالی در بازار سرمایه و وابستگی شرکتهای دولتی یا خصوصی به تامین مالی از طریق سهامداران عمده یا اخذ تسهیلات از شبکه بانکی، منشاء ایجاد این بازار اوراق بهادار جدید مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس به حساب می آید.
با توجه به نیازمندی های کنونی بازار سرمایه، اهداف و استراتژی فعالیت فرابورس ایران به گونه ای طراحی شده تا بخش عمده ای از متقاضیان منابع مالی امکان بهره مندی از مزایای آن را داشته باشند و مهمترین ویژگی آن، سهولت رویه ها در مراحل پذیرش و انجام معاملات اوراق بهادار است .
فرابورس ایران با هدف ایجاد بازاری کارآمد، منصفانه و شفاف، تمهیدات و بستر سازی لازم را در زمینه انتشار سریع و عادلانه اطلاعات با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار انجام داده تا صاحبان سرمایه با آگاهی و شناخت بیشتر در خصوص انواع اوراق بهادار، درجات ریسک و سایر شاخصه های مهم، به سرمایه گذاری در اوراق بهادار پذیرفته شده در این بازار اقدام کنند.
تلاش در راستای رشد و اعتلای بازار سرمایه، تنوع بخشی به محصولات بازار سرمایه، اعطای فرصت جدید به صاحبان صنایع نوپا و نیازمند به منابع مالی، افزایش مشارکتهای مردمی و افزایش سهم دارایی های مالی در سبد سرمایه گذاری ها، رسالت فرابورس ایران محسوب می شود.
نحوه استقبال از فرابورس
فرابورس از همان ابتدا با استقبال چشمگیری مواجه شد.تنها از ابتداي سال 89 و در طول 144 روز فعاليت حجم معاملات فرابورس بيش از 1700 ميليارد تومان بود و تعداد 3 ميليارد و 842 ميليون سهم و اوراق مشاركت مبادله شد.
دو شركت بانك پاسارگاد و گواهي سپرده ويژه سرمايه‌گذاري عام بانك كشاورزي از جمله بانک هایی هستند که در فرابورس پذیره نویسی کردند.
تشریح مزایای « مروارید بهابازار »
مدیرعامل سبدگردان بها بازار پارس صبح امروز در نشست خبری ویژه پذیره‌نویسی این صندوق به تشریح ویژگی‌ها و مزایای آن پرداخت.
به گزارش صدای بورس ، محسن حسن‌آبادی، مدیرعامل سبدگردان بها بازار پارس با بیان اینکه مجوز صندوق سرمایه‌گذاری "مروارید بها بازار" در بهمن ماه دریافت و پذیره‌نویسی آن از امروز از طریق سامانه‌های آنلاین و آفلاین کارگزاری‌هایی که به فرابورس دسترسی دارند به مدت ۴ روز کاری انجام می‌شود، گفت: سقف صندوق ۱۰۰ میلیارد تومان و حداقل ۱۰ میلیارد تومان است که ۱ میلیارد تومان سهام ممتاز، ۹ میلیارد تومان حداقل و ۹۹ میلیارد تومان حداکثر مبلغی که می‌تواند در بازار به فروش برسد.
وی ادامه داد: مبلغ معامله همان قیمت ثابت هزار تومان است، درصورتی که بیشتر از ۱۰۰ میلیارد تومان پذیره‌نویسی انجام شد با درخواست سبدگردان و مجوز سازمان بورس می‌توان سقف صندوق را افزایش داد.
حسن‌آبادی درمورد ارکان صندوق گفت: مدیر صندوق، سبدگردان بها بازار پارس، متولی آن مؤسسه حسابرسی بهراد مشار و بازارگردان، صندوق سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی نهایت نگر است.
بیشتر بخوانید:
به گفته مدیرعامل سبدگردان بها بازار پارس، بها بازار به معنی بورس و مکانی که معاملات بورس انجام می‌شود، است که رئیس هیأت مدیره، سید محمد حسینی بهشتیان و نایب رئیس هیأت مدیره، علیرضا خالق هستند.
وی درمورد مزایای این صندوق گفت: مزایای صندوق "مروارید بها بازار" با سایر صندوق‌ها مشترک است، باتوجه با اینکه صندوق‌ها زیر نظر سازمان بورس هستند، به علت وجود شفافیت و بازارگردان که کار نقدشوندگی را هر زمان که سهامدار قصد تبدیل به نقد داشته باشد انجام می‌دهد، محلی امن برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است.
حسن‌آبادی افزود: باتوجه به شرایط حاکم بر کشور ریسک‌ها زیاد شده است بنابراین برای اشخاصی با سرمایه خرد که دانش و زمانی کافی برای سرمایه‌گذاری مستقیم ندارند، سرمایه‌گذاری در صندوق گزینه مناسبی است که سرمایه‌های خرد به‌صورت یک‌جا در صندوق‌ها جمع و با تیم متخصص و حرفه‌ای موجود در آنها، سبد مختلفی از سهام قابل رشد ایجاد می‌شود که علاوه بر کاهش ریسک سرمایه‌گذار سایر هزینه‌های شخصی سرمایه‌گذاری مستقیم مانند مشاوره و کسب اطلاعات هم از بین می‌رود.
پذیره‌نویسی صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه فرابورسی
صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه فناوری بازنشستگی با نماد «فنابا» از چهارشنبه هفته جاری مورخ ۲۵ مهرماه ۱۳۹۷ تا شنبه پنجم آبان ماه و به مدت ۷ روز کاری در بازار سوم فرابورس ایران پذیره‌نویسی می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از فرابورس ایران، «فنابا» ششمین صندوق جسورانه‌ای به شمار می‌رود که پس از دریافت موافقت اصولی از سازمان بورس و اوراق بهادار در فرابورس پذیره‌نویسی می‌شود. پیش‌ازاین صندوق‌های رویش لوتوس، یکم آرمان آتی، توسعه فناوری آرمانی، ایده نوتک آشنا و صندوق یکم دانشگاه تهران به ارزش مجموع یک هزار و ۴۵۰ میلیارد ریال در فرابورس ایران پذیره‌نویسی شده بودند.
موضوع فعالیت صندوق «فنابا» با سرمایه ۱۰۰ میلیارد ریالی در حوزه فناوری مالی با تمرکز بر فناوری بیمه‌ای و خدمات فاوای موردنیاز صندوق بازنشستگی است. در این میان ارزش مبنای هر واحد سرمایه‌گذاری این صندوق که دوره فعالیت آن ۷ سال است یک‌میلیون ریال است و مبلغ پرداخت‌شده از ارزش مبنای هر واحد سرمایه‌گذاری ۲۰ درصد و مبلغ تعهد شده از ارزش مبنای هر واحد سرمایه‌گذاری آن ۸۰ درصد اعلام‌شده است.
واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق جسورانه فناوری بازنشستگی در بازار سوم فرابورس پذیره‌نویسی می‌شوند و کارگزار پذیره‌نویسی این صندوق صباجهاد است. تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری مؤسسان صندوق نیز ۵۱ هزار واحد و تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری قابل مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس پذیره‌نویسی ۴۹ هزار واحد است که درمجموع تعداد کل واحدهای سرمایه‌گذاری «فنابا» به تعداد ۱۰۰ هزار واحد است.
در این میان محدودیت‌های موجود در پذیره‌نویسی این صندوق به‌این‌ترتیب است که حداقل واحد قابل خریداری توسط هر کد معاملاتی حقیقی و حقوقی به ترتیب یک هزار واحد و حداکثر ۱۰ هزار واحد است.
لازم به ذکر است سرمایه‌گذاری جسورانه، سرمایه‌گذاری در سهام شرکتهای کوچک و متوسطی که از پتانسیل رشد بالایی برخوردارند و معمولاً از نوآوری‌های فناورانه بهره می‌برند، تعریف می‌شود. از مهمترین مزایای فعالیـت این ساختارها در بازار سرمایه و اقتصاد کشور می‌توان به توسعه تجاری‌سازی دارایی‌های فکری، بهبود تأمین مالی شرکتهای کوچک و متوسط اعم از صنعتی و دانش‌بنیان در بازار سرمایه، بهبود ساختار مدیریت و حاکمیت شرکتی بنگاه‌های کوچک و متوسـط تحت مدیریت نهاد سرمایه‌گذاری جسورانه، هدایت منابع مالی خصوصی و عمومی به این ساختارها و افزایش ارزش افزوده تولید داخلی از طریق حمایت از شرکتهای کوچک و متوسط و صنایع دانش‌بنیان کشور اشاره کرد.
مزایای سرمایه‌گذاری های مشترک بین‌المللی| بررسی الگوی چینی
سرمایه گذاری مشترک خارجی در اقتصاد چین نه تنها موجب رشد شرکای تجاری شده بلکه حتی بر کارآمدی شرکت های همان حوزه که شریک خارجی ندارند هم تاثیر مثبت داشته است.
به گزارش تحریریه، پژوهش ها نشان داده است بهره وری شرکت های چینی وقتی در یک سرمایه گذاری مشترک جدید وارد می شود افزایش می یابد، به ویژه زمانی که شریک بین المللی از ایالات متحده باشد.
زمانی که شرکت های خارجی در چین سرمایه گذاری های مشترک را راه اندازی می کنند، اثرات سرریز نه تنها بر شرکت درگیر این سرمایه گذاری نمایان می شود بلکه بر بسیاری از شرکت های چینی دیگر نیز تاثیر خود را نشان می دهد. اغلب از طریق دستیابی شرکتهای دیگر به فناوری جدید، بنگاه ها کارآمدتر می شوند و بهره وری آنها بالاتر می رود. طبق یافته‌های پژوهشی مزایای سرمایه‌گذاری مشترک بین‌المللی و انتقال فناوری داخلی معمولاً به اندازه ای است که مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس اثرات منفی افزایش رقابت را بی تاثیر می کند.
منافع کلی شرکتهای چینی از سرمایه‌گذاری‌های مشترک بین‌المللی بیشتر از سایر انواع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) همچون شرکت‌هایی است که کاملاً تحت مالکیت خارجی قرار دارند. پژوهش ها نشان داده است در این چارچوب اگر شریک خارجی از ایالات متحده باشد مزایای بیشتری را به همراه خود می آورد تا اینکه شریک از ژاپن، هنگ کنگ، ماکائو یا تایوان و . انتخاب شود.
طبق پژوهش، شرکای تجاری و صنعتی از آمریکا تقریباً بهره وری سرمایه گذاری های مشترک را نسبت به شرکای خارجی غیرآمریکایی دو برابر می کنند. دلیلی که برای این امر ارائه می شود آن است که شرکتهای آمریکایی بیشتر از شرکتهای غیرآمریکایی به مرزهای فناوری جهان نزدیک هستند و در نتیجه فناوری بیشتر (یا بهتری) را به سرمایه‌گذاری مشترک چینی خود منتقل می‌کنند.
محبوبیت سرمایه‌گذاری‌های مشترک بین‌المللی در چین در سال‌های اخیر کاهش یافته است، دلیل احتمالی به نظر می‌رسد این باشد که شرکتهای کاملاً تحت مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس مالکیت خارجی در محافظت از مالکیت معنوی و سایر فناوری‌های اختصاصی خود محتاط تر هستند و از انتشار فناوری به شرکتهای داخلی جلوگیری می کنند.
در سال ۱۹۹۷، سرمایه گذاری های مشترک ۴۳ درصد از سرمایه گذاری مستقیم خارجی را تشکیل می دادند در حالی که شرکت های کاملاً خارجی ۳۵.۸ درصد بودند. تا سال ۲۰۰۷ سرمایه‌گذاری‌های مشترک تنها ۱۹ درصد را به خود اختصاص داد در حالی که شرکتهای کاملاً تحت مالکیت خارجی ۷۷ درصد بودند. در برخی صنایع، سیاست سرمایه‌گذاری خارجی چین، شرکتهای خارجی را ملزم می‌کرد تا با یک تجارت محلی شریک شوند. این قانون از ابتدای سال ۲۰۲۲ برای صنعت خودرو لغو شده است.
با این حال، سرمایه گذاری های مشترک بین المللی همچنان منبع مهم سرمایه گذاری مستقیم خارجی چین هستند. تنها در سال ۲۰۱۵، شرکت های خارجی اندکی بیش از ۶۰۰۰ سرمایه گذاری مشترک جدید را در چین راه اندازی کردند. این تعداد پروژه معادل مبلغ ۲۷.۸ میلیارد دلار مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس سرمایه گذاری مستقیم خارجی را شامل می شد.
با تطبیق فهرست‌های سرمایه‌گذاری مشترک بین‌المللی با داده‌های رسمی اداره ملی آمار و دیگر سازمان های چین مشخص شد که سرمایه گذاران خارجی تمایل دارند با شرکت های بزرگ، سودآور و با بهره وری بالا شریک شوند که در صنایع تولیدی با نیروی کار بیشتر یا با فناوری پیشرفته فعالیت می کنند. شرکای چینی همچنین تمایل دارند پایگاه صادراتی قوی را به همراه یارانه های دولتی در اختیار بگیرند.
سرمایه‌گذاری‌های مشترک بین‌المللی حدود ۳۰ درصد بهره وری بیشتر را نسبت به شرکتهای چینی دارند که مایل به سرمایه‌گذاری مشترک نیستند. این شرکت ها ۲.۲ درصد اختراع بیشتر را هم به ثبت می رسانند. به واسطه این سرمایه گذاری مشترک، مزایای سرمایه‌گذاری در فرابورس شرکت های چینی هم که بخشی از سرمایه‌گذاری مشترک نیستند، ۵ درصد بهره‌وری و ۰.۸ درصد ثبت اختراع خود را بیشتر می کنند. این مزایا کمتر از میزانی هستند که واحد تجاری حاضر در سرمایه گذاری مشترک کسب می کنند. انتقال فناوری از شرکت های خارجی مهمترین دلیل برای بهبود بهره وری یک شرکت همکار داخلی است و حتی شرکت هایی که با بنگاه های خارجی سرمایه گذاری مشترک را انجام نمی دهد را نیز منتفع می سازد.
دیدگاه شما